ἀραρίσκω

English (LSJ)

(redupl. form of [root ] αρ,

   A join, fit together), only impf. ἀράρισκε Od.14.23, Theoc.25.103: the tenses in use (from *ἄρω) are mostly poet., v. infr.    A trans.:—Ion. aor. 1 ἦρσα Il.14.167 (ἐπ-), Ep. ἄρσα Od.21.45, imper. ἄρσον 2.289, pl. ἄρσετε A.R.2.1062, part. ἄρσας Il.1.136 (also inf. ἀράραι· ἁρμόσαι, πλέξαι, Hsch.): aor. 2 ἤρᾰρον, Ion. ἄρᾰρον, inf. ἀρᾰρεῖν, part. ἀρᾰρών (but ἄρᾰρον is used intr. in Il.16.214, Od.4.777, Simon.41; while for ἄρηρεν, in trans. sense (Od.5.248), ἄρασσεν is the true reading; ἐς οὐρανὸν ἤραρεν ὄσσε Orph.A.984 is by confusion with αἴρω:—Med., fut. ἄρσομαι Lyc.995 acc. to Sch. (possibly fr. αἴρω): aor. I ἠρσάμην, part. ἀρσάμενος Hes.Sc.320: 3pl. aor. 2 opt. (in pass. sense) ἀραροίατο A.R.1.369: pf. subj. ἀρήρεται Hes.Op.431 (προσ-):—Pass., pf. part. ἀρηρεμένος or -έμενος A.R.3.833, al.; later incorrectly written ἀρηράμενος Q.S.2.265, Opp.C.2.384, etc.: aor. I ἤρθην, only 3pl. ἄρθεν, for ἤρθησαν, Il.16.211:—join together, fasten, οἱ δ' ἐπεὶ ἀλλήλους ἄραρον βόεσσι when they had knitted themselves one to another with their shields, Il.12.105 (in Pass., μᾶλλον δὲ στίχες ἄρθεν 16.211); ἄγγεσιν ἄρσον ἅπαντα pack up, Od.2.289.    II fit together, construct, ὅτε τοῖχον ἀνὴρ ἀράρῃ πυκινοῖσι λίθοισιν Il.16.212:—Med., ἀρσάμενος παλάμῃσι Hes. Sc.320.    2 μνηστῆρσιν θάνατον καὶ Κῆρ' ἀραρόντες having prepared, contrived, Od.16.169.    III fit, equip, furnish with a thing, νῆ' ἄρσας ἐρέτῃσιν 1.280; καὶ πώμασιν ἄρσον ἅπαντας fit all [the jars] with covers, 2.353, cf. A.R.2.1062; καὶ ἤραρε θυμὸν ἐδωδῇ furnished, i.e. satisfied, his heart with food, Od.5.95:—in Pass., esp. pf. part., fitted, furnished with, πύλας ἀρηρεμένας σανίδεσσι A.R.1.787.    2 please, gratify, ἐμέ γ' ἁ στονόεσσ' ἄρᾰρεν φρένας S.El.147 (lyr.); ἁ Νεμέα ἄρᾱρε Nemea smiled on [him], Pi.N.5.44.    IV make fitting or pleasing, ἄρσαντες κατὰ θυμόν (sc. τὸ γέρας), Il.1.136.    B intr.:—pf. ἄρᾱρα with pres. sense, Ion. and Ep. ἄρηρα, part. ἀρᾱρώς, ἀρηρώς, Hom., Trag., and late Prose (except that X. has προσαραρέναι HG4.7.6), Ep. fem. part. ἀρηρυῖα Hes.Th.608, and metri gr. ἀρᾰρυῖα Hom., εὖ ἀρᾰρός Opp.H.3.367: Ion. and Ep. plpf. ἀρήρειν or ἠρήρειν, with impf. sense, Il.10.265, 12.56, etc.:— Med. only aor. 2 part. sync. ἄρμενος, η, ον, also ος, ον Hes.Op.786 (cf. however ἀρηρεμένος): on aor. 2 used intr. v. supr.A.1:—to be joined closely together, ἀρηρότες in close order, Il.13.800; ἄραρον κόρυθές τε καὶ ἀσπίδες 16.214; ἑξείης ποτὶ τοῖχον ἀρηρότες [πίθοι] piled close against the wall, Od.2.342: c. dat. instr., κόλλῃσιν ἀρηρότα Emp.96.4; in Tactics, ἀραρός, τό, = ὀμφαλός (q. v.), Ascl.Tact.2.6, etc.    2 abs., to be fixed, φρεσὶν ᾗσιν ἀρηρώς Il.10.553; θυμὸς ἀρηρώς Theoc.25.113; ἄρᾱρε φέγγος shines for ever, Pi.N.3.64; ἄραρεν ἥδε γ' ὠλένη is fixed, A.Pr.60: or metaph., θεῶν . . οὐκέτι πίστις ἄραρε E.Med.414(lyr.); ὡς ταῦτ' ἄραρε ib.322; τὸ σόν τ' ἄραρε is fixed, ib.745: abs., ἄραρε it is fixed, my mind is made up, Id.Or.1330, Men.Epit.185; τὸ ἀραρὸς ἦθος steadfastness, J.AJ14.12.3; δόγματα ἀραρότα D.Chr.12.56; also of persons, ἀραρὼς τὴν γνώμην steadfast, Plu.Dio32; [θεοὶ] ἀραρότες τοῖς κρίμασιν Hierocl.p.48 A.; τοῖς λογισμοῖς ἀ. Id.p.51 A.    II fit well or closely, ζωστὴρ ἀρηρώς a close-fitting belt, Il.4.134; πύλαι εὖ, στιβαρῶς ἀραρυῖαι, 7.339, 12.454; σανίδες πυκινῶς ἀ. 21.535; fit or be fitted to a thing, ἔγχος παλάμηφιν ἀρήρει fitted the hands, Od.17.4; κόρυθα κροτάφοις ἀραρυῖαν, κνημῖδες ἐπισφυρίοις ἀραρυῖαι, Il.13.188, 19.370; κυνέη ἑκατὸν πολίων πρυλέεσσ' ἀραρυῖα fitting a hundred champions, i.e.large enough for them, 5.744; also with Preps., κυνέη ἐπὶ κροτάφοις ἀραρυῖα Od.18.378, Hes.Sc.137; ὄφρ' ἂν . . δούρατ' ἐν ἁρμονίῃσιν ἀρήρῃ Od.5.361; κεραυνὸς ἐν κράτει ἀ. fit emblem in victory, Pi.O.10(11).83; ἀνθρώποισιν ἀρηρότα μυθίζεσθαι befitting men, Orph.A.191.    III to be fitted, furnished with a thing, [τάφρος] σκολόπεσσιν ὀξέσιν ἠρήρει Il.12.56; πόλις πύργοις ἀραρυῖα 15.737; ζώνη θυσάνοις ἀραρυῖα 14.181: hence, furnished, endowed with, χαρίτεσσιν ἀραρώς Pi.I.2.19; ἔθνεα θνητῶν παντοίαις ἰδέῃσιν ἀρηρότα Emp.35.17; κάλλει ἀραρώς E.El. 948; πολλῇσιν ἐπωνυμίῃσιν ἀρηρώς D.P.28.    IV to be fitting, agreeable, pleasing, (cf. ἀρέσκω) once in Hom., ἐνὶ φρεσὶν ἤραρεν ἡμῖν it fitted our temper well, Od.4.777; ἄκοιτιν ἀρηρυῖαν πραπίδεσσι Hes. Th.608.    V syncop. aor. 2 part. Med. ἄρμενος, η, on (ος, ον Id.Op.786), fitting, fitted or suited to (cf. ἀρμένως), c. dat., ἱστὸν . . καὶ ἐπίκριον ἄρμενον αὐτῷ fitted or fastened to the mast, Od.5.254 (cf. ἄρμενα, τά); τροχὸν ἄρμενον ἐν παλάμῃσιν Il.18.600; πέλεκυν . . ἄ. ἐν π. Od.5.234.    2 fit, meet, μάλα γάρ νύ οἱ ἄρμενα εἶπεν Hes.Sc. 116: rarely c. inf., ἡμέρα κούρῃσι γενέσθαι ἄρμενος a day meet for girls to be born, Id.Op.786.    3 prepared, ready, χρήματα δ' εἰν οἴκῳ πάντ' ἄ. ποιήσασθαι ib.407; ἄ. πάντα παρεῖχον Id.Sc.84, cf. Thgn.275; ἄ. ἐς τόδε ἔργον A.R.4.1461; ἄ. ἐς πόλεμόν τε καὶ ἐν νήεσσι μάχεσθαι Hermonax 1.3, cf. 8.    4 agreeable, welcome, ἄρμενα πράξαις, = εὖ πράξας, Pi.O.8.73; ἐν ἀρμένοις θυμὸν αὔξων Id.N.3.58; so of men, ἄ. ξείνοισιν Pl.Epigr.6. (Cf. Lat. arma, armus, artus, Goth. arms, etc.)

Greek (Liddell-Scott)

ἀρᾰρίσκω: (κατ’ ἀναδιπλ. ἐκ τῆς √ΑΡ, συναρμόζω, ἴδε ἐν λ. *ἄρω), γνωστόν μόνον ἐκ τοῦ παρατ. ἀράρισκε, Ὀδ. Ξ. 23, Θεόκρ. 25. 103. Οἱ ἐν χρήσει χρόνοι σχηματίζονται ἐκ τοῦ ἄρω καὶ διαιροῦνται εἰς μεταβατικοὺς καὶ ἀμεταβάτους συμφώνως πρὸς τὴν διάθεσιν τοῦ ῥήματος· ἅπαντες δὲ εἶναι ποιητ. καὶ κατὰ τὸ πλεῖστον Ἐπικοί, ἴδε κατωτ.

French (Bailly abrégé)

f. inus., ao. ἦρσα > impér. ἄρσον, etc. ; ao.2 ἤραρον, pf.2 intr. ἄραρα;
Pass. ao. ἤρθην, pf. ἀρήρεμαι;
I. tr. 1 adapter, ajuster, emboîter : ἀλλήλους ἀρ. βόεσσι IL se serrer litt. s’ajuster les uns les autres en rapprochant les boucliers en peau de bœuf ; μᾶλλον δὲ στίχες ἄρθεν IL les rangs devinrent plus serrés litt. mieux ajustés ; ἄγγεσιν ἀρ. ἅπαντα OD serrer litt. ajuster tout dans des vases ; ἀρ. τοῖχον λίθοισιν IL construire un mur avec des pierres ; fig. γέρας ἄρσαντες κατὰ θυμόν IL ayant proportionné la récompense à mon désir;
2 garnir, équiper : νῆα ἐρέτῃσιν OD garnir un vaisseau de rameurs ; πώμασιν ἀρ. ἅπαντα OD munir tous les vases de leur couvercle ; ἀρ. θυμὸν ἐδωδῇ OD réconforter son cœur avec de la nourriture;
II. intr. (à l’ao.2 ἤραρον, au pf. ἄραρα et au pqp. ἀρήρειν, au sens d’un prés. et d’un impf.);
1 être adapté, ajusté : ἄραρον poét. κόρυθές τε καὶ ἀσπίδες IL casques et boucliers allaient litt. s’ajustaient bien ; ζωστὴρ ἀρηρώς IL baudrier qui va litt. s’ajuste bien ; κόρυθες κροτάφοις ἀραρυῖαι IL casques qui s’adaptent bien aux tempes ; fig. convenir à : ἐν φρεσὶν ἤραρεν ἡμῖν OD cela nous plut au fond du cœur;
2 être ajusté solidement, càd se tenir ferme, être ferme : Τρῶες ἀρηρότες IL les Troyens en rangs serrés ; fig. φρεσὶν ἀρηρώς OD ferme d’esprit ; pf. 3ᵉ sg. (au sens d’un prés.) ἄραρε (une chose) est fixée, ferme, solide : ἀραρεν ἥδε γ’ ὠλένη ESCHL ce bras est solidement attaché ; fig. en parl. de foi, de serments;
3 être garni ou muni de : πόλις πύργοις ἀραρυῖα IL ville fortifiée de tours ; ζώνη θυσάνοις ἀραρυῖα IL ceinture garnie de franges;
Moy. ἀραρίσκομαι (f. ἄρσομαι, ao. ἠρσάμην) ajuster pour soi ou sur soi ; part. ao.2 Moy. sync. ἄρμενος, η, ον qui s’ajuste bien : ἐπίκριον ἄρμενον ἱστῷ OD antenne fixée au mât ; πέλεκυς ἄρμενος ἐν παλάμῃσι OD hache qui tient bien dans les mains.
Étymologie: R. Ἀρ ajuster.

English (Autenrieth)

(root αρ), aor. ἦρσα (ἄρσα), aor. 2 ἤραρον (ἄραρον), perf. 2 ἄρηρα, part. ἀρηρώς, ἀραρυῖα, ἀρηρός, plup. ἀρήρειν, ἠρήρειν, aor. pass. 3 pl. ἄρθεν, mid. aor. 2 part. ἄρμενος: I. trans. (ipf., aor. 1 and 2 act.), fit on or together, join, fit with; rafters in build ing a house, Il. 23.712; of constructing a wall, Il. 16.212; joining two horns to make a bow, Il. 4.110 ; νἦ ἄρσᾶς ἐρετῇσιν, ‘fitting out’ with oarsmen, Od. 1.280; pass., μᾶλλον δὲ στίχες ἄρθεν, ‘closed up,’ Il. 16.211; met. (γέρας), ἄρσαντες κατὰ θῦμόν, Il. 1.136; ἤραρε θῦμὸν ἐδωδῇ, Od. 5.95.—II. intrans. (mid., perf. and plup.), fit close, suit, be fitted with; of ranks of warriors, πυργηδὸν ἀρηρότες, Il. 15.618; jars standing in a row against the wall, Od. 2.342 ; θύραι πυκινῶς ἀραρυῖαι, Il. 9.475; πόλις πύργοις ἀραρυῖα, ‘provided with,’ Il. 15.737 ; τροχὸς ἄρμενος ἐν παλάμῃσιν, potter's wheel, ‘adapted’ to the hands, Il. 18.600; met., οὐ φρεσὶν ᾗσιν ἀρηρώς, Od. 10.553, (μῦθος) πᾶσιν ἐνὶ φρεσὶν ἤραρεν (aor. 2 here intr.), Od. 4.777.