sollicitudo
Καλὸν δὲ καὶ γέροντι μανθάνειν σοφά → Addiscere aliquid digna res etiam seni → Auch einem Greis ist etwas Weises lernen Zier
Latin > English
sollicitudo sollicitudinis N F :: anxiety, concern, solicitude
Latin > English (Lewis & Short)
sollĭcĭtūdo: (sōlic-), ĭnis, f. sollicitus, II.,
I uneasiness of mind, care, disquiet, anxiety, solicitude (class.; used equally in sing. and plur.; syn.: aegritudo, dolor, anxietas): sollicitudo aegritudo cum cogitatione, Cic. Tusc. 4, 8, 18: quibus nunc me esse experior summae sollicitudini, Plaut. Mil. 3, 1, 77: istaec mihi res sollicitudini'st, Ter. Phorm. 4, 1, 22: aliquem afficere curā et sollicitudine, id. ib. 2, 4, 1: vita vacua metu, curā, sollicitudine, Cic. Rep. 3, 16, 26; id. Tusc. 1, 40, 96: sollicitudo animi, id. Clu. 18, 51: sollicitudinem falsam mittere, Ter. Heaut. 1, 2, 3: sed dices, me ipsum mihi sollicitudinem struere, Cic. Att. 5, 21, 3: ne tu me sollicitudine magnā liberaris, id. ib. 6, 1, 11: duplex nos afficit sollicitudo, id. Brut. 97, 332: tibi sollicitudinem adferre, id. Fam. 9, 17, 3: sollicitudinem sustineo, id. ib. 10, 4, 4: quaenam sollicitudo vexaret impios sublato suppliciorum metu? id. Leg. 1, 14, 40: sollicitudine provinciae urgebamur, id. Att. 6, 5, 3: te torquerier omni Sollicitudine districtum, Hor. S. 2, 8, 68; cf. Sen. Cons. Polyb. 4 (23), 2 et saep.—Plur., Ter. And. 4, 1, 27; Cic. Off. 3, 21, 84; id. Fin. 1, 16, 51; id. Div. 2, 72, 150; id. Att. 1, 18, 2; Hor. C. 1, 18, 4; id. Epod. 13, 10.—Prov.: amor otiosae causa est sollicitudinis, Publ. Syr. v. 34 Rib.—
(b) With gen. obj.: nuptiarum, Ter. And. 1, 5, 26: gemmarum, i. e. care lest they be broken to pieces, Plin. 33, 1, 6, § 25.—
II Transf., care, forethought, duty, responsibility (late Lat.): cursūs vehicularis, Dig. 50, 4, 18: sollicitudinem cursualem agere, Cod. Th. 6, 29, 7: castella quae sollicitudo pervigil veterum per opportunos saltus erexit, Amm. 14, 8, 13.
Latin > French (Gaffiot 2016)
sollĭcĭtūdō,⁹ ĭnis, f. (sollicitus), inquiétude, sollicitude, souci : Cic. Tusc. 4, 18 ; Leg. 1, 40, etc.; struere sollicitudinem alicui Cic. Att. 5, 21, 3, créer des inquiétudes à qqn ; alicui sollicitudo inest avec prop. inf. Liv. 2, 41, 2, qqn appréhende que || gemmarum Plin. 33, 25, l’inquiétude que causent les pierreries || pl., Cic. Off. 3, 84 ; Fin. 1, 51 ; Div. 2, 150 ; Hor. O. 1, 18, 4.
Latin > German (Georges)
sollicitūdo, inis, f. (sollicitus), I) die physische Erregung, Beschwerde, das Leiden, epilepticorum similis est sollicitudo, Th. Prisc. 2. chr. 3. – II) die unruhige Spannung des Gemütes, die peinliche Unruhe, Bekümmernis, der Kummer, die bange Sorge, ängstliche Sorgfalt od. Genauigkeit, 1) eig.: a) Sing., verb. cura et sollicitudo, Ter. u. Cic.: sollic. ista falsa, Ter.: magna, Cic.: laboris, sollicitudinis socius, Plin. ep.: m. subj. Genet., alcis sollicitudo et studium, Plin. ep.: m. objekt. Genet., nuptiarum, Te r.: provinciae, Cic.: administrandae Italiae, die sorgenvolle Verwaltung Italiens, Eutr.: rerum (neben cura verboram), Quint.: gemmarum, Plin.: sine sollicitudine religionis, Trai. in Plin. ep.: scribendi sollicitudo, Quint.: nimia pro illo sollicitudo, Sen. ep. 92, 33. – abducere alqm a sollicitudine (v. der Philosophie), Cic.: sollicitudo non cum ipsis (sceleribus) abiit, Sen.: abstrahere se ab omni sollicitudine, Cic.: mihi altior sollicitudo, quale iudicium hominum emererer, accessit, Quint.: adducere alqm in sollicitudinem, Sen., alqm in summam sollicitudinem, Cic.: afficior curā et quam pro me sollicitudinem non adii, quasi pro me altero patior, Plin. ep.: nec tibi sollicitudinem ex dubitatione mea nec spem ex affirmatione afferre (machen) volui, Cic.: quantā me curā et sollicitudine afficit gnatus, Ter.: magnā me sollicitudine affecit Passenni Pauli valetudo, Plin. ep.: ex te duplex nos afficit sollicitudo, quod et ipse re publicā careas et illa te, Cic.: magnā sollicitudine afficior, Cic.: augere sollicitudinem alcis, Plin. ep.: te rogo quam maturrime sollicitudini meae consulas, Plin. ep.: demere sollicitudinem, Cic. u. Tac.: deponere omnem sollicitudinem pro vita, Sen.: alci ego summae sollicitudini sum, Plaut.: magnae est nobis sollicitudini valetudo tua, Cic.: incredibili sum sollicitudine de tua valetudine, Cic.: esse in summa sollicitudine, Pompei. in Cic. ep.: imaginare, quae sollicitudo nobis (fuerit), qui metus, Plin. ep.: exsolvere alqm hāc sollicitudine, Plin. ep.: neque diutius ferre sollicitudinem possum, Plin. ep.: finitā igitur sollicitudine in Africa, nachdem er die bange S. in Afr. los war, Capit.: sollicitudinis aliquid habere (Ggstz. ab omni molestia vacuum esse), Cic.: quicquid hoc tempore habeat sollicitudinis ac negotii, id omne a matre esse conflatum, Cic.: non haerere in animis hominum sollicitudinem sempiternam, Cic.: incutere sollicitudinem, beunruhigen (von einer Rede), Curt.: intendi sollicitudine, Plin. ep.: liberare alqm sollicitudine magnā, Cic.: liberare alqm longae exspectationis sollicitudine, Plin. ep.: nihil adhuc inter manus habui, cui maiorem sollicitudinem praestare (eine größere ängstliche Sorgfalt widmen) deberem, Plin. ep.: tantam etiam curam (nimium est dicere sollicitudinem) praestitit, Plin. ep.: ut praesumpta laetitia sollicitudini locum non relinquat, Plin. ep.: renovatur sollicitudo, Plin. ep.: ob haec ipsa amantis animus in sollicitudinem suspicionemque revolutus est, Curt.: dices me ipsum mihi sollicitudinem struere, Cic.: subvenire alcis sollicitudimi, Cic.: interim maximam hic sollicitudinem curamque sustineo, ne etc., Planc. in Cic. ep.: torqueri omni sollicitudine districtum, Hor.: sollicitudine provinciae vel maxime urgeri, Cic. – b) Plur.: sollicitudines domesticae, Cic.: remotus a sollicitudinibus et curis, Tac. dial.: allevare sollicitudines alcis aliqua ex parte, Cic.: quantas hic suis consiliis mihi conflavit (al. confecit) sollicitudines, Ter.: ille, in quo omnes sollicitudines meas deposui (anvertraut habe), Sen.: omnes molestias et sollicitudines deposui et eieci, Cic.: detrahere inanes sollicitudines (von der Philosophie), Cic.: ubi eae sollicitudines discessere, Liv.: cotidie magis exacuere alcis sollicitudines, Cic.: habere alqm sollicitudinum socium, Cic.: eas ipsas sollicitudines, quibus eorum animi noctesque diesque exeduntur, a dis immortalibus supplicii causā importari putant, Cic. – 2) meton. = cura, die Besorgung, Obliegenheit, cursus vehicularis soll., Arcad. Charis. dig. 50, 4, 18. § 4: sollicitudinem cursualem agere, Cod. Theod. 6, 29, 7.
