λώβα: Difference between revisions
λύχνον μεθ᾿ ἡμέραν ἅψας περιῄει λέγων “ἄνθρωπον ζητῶ” → He lit a lamp in broad daylight and said, as he went about, “I am looking for a human”
(Bailly1_3) |
(23) |
||
| Line 1: | Line 1: | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>dor. c.</i> [[λώβη]]. | |btext=<i>dor. c.</i> [[λώβη]]. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=και [[λούβα]] και [[λώβη]], η (AM [[λώβη]], Μ και [[λώβα]] και [[λούβα]])<br />η [[νόσος]] [[λέπρα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> κακή [[μεταχείριση]], [[κακοποίηση]] («[[λώβη]] τε καὶ [[διαφθορά]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[προσβολή]], [[χλευασμός]], [[ατίμωση]], ύβρη («τίσετε λώβην» — θα τιμωρηθείτε για την [[προσβολή]], <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[ακρωτηριασμός]], [[αποκοπή]] μέλους («τὸν ἄνδρα λώβαις ἐκβαλεῑν ἀναξίως», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> (<b>για πρόσ.</b>) [[ευτελής]], ανέντιμος, [[αχρείος]] [[άνθρωπος]] («λώβην τ' ἔμεναι καὶ ὑπόψιον ἄλλων», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Κατά την επικρατέστερη [[άποψη]], ο τ. [[λώβη]] (<b>[[πρβλ]].</b> [[λώπη]], [[κώπη]], [[λώγη]]) ανάγεται στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>sl</i><i>ō</i><i>g</i><sup>w</sup>- της ΙΕ ρίζας <i>sl</i><i>ē</i><i>g</i><sup>w</sup>- «[[πιέζω]], κακομεταχειρίζομαι» και συνδέεται με βαλτικούς τ. που σημαίνουν «[[καταπιέζω]], [[καταβάλλω]], [[βασανίζω]], [[τυραννώ]]» με χειλουπερωικό φθόγγο και αρκτικό <i>σ</i>- (<b>[[πρβλ]].</b> λιθουαν. <i>sloga</i> «[[μάστιγα]], [[θλίψη]], [[κακό]]», <i>slogus</i> «[[καταθλιπτικός]], [[επαχθής]]». Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], λιγότερο πιθανή, ο τ. ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>l</i><i>ō</i><i>b</i>- και συνδέεται με ιρλδ. <i>lobaim</i> «[[σαπίζω]]», αρχ. ιρλδ. <i>lobur</i> «[[ασθενής]], [[αδύναμος]]», [[καθώς]] και λατ. <i>labor</i> «[[κόπος]], [[καταπόνηση]]», <i>l</i><i>ā</i><i>bes</i> «[[φθορά]], [[κηλίδα]], όλεθρος» και όλη την [[οικογένεια]] του <i>l</i><i>ū</i><i>bricus</i> «[[ολισθηρός]], [[επισφαλής]]» κ.ά.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[λωβός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[λωβεύω]], [[λωβήεις]], [[λωβήμων]], [[λωβηρός]], [[λωβητήρ]], [[λωβήτωρ]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[λωβώ]] (I), [[λωβώμαι]]<br /><b>μσν.</b><br />[[λωβάδα]], [[λωβάστρα]], [[λωβώδης]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[λωβιάζω]]<br />(νεοελλ. [[λωβιά]], [[λωβιάρης]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> <i>επίλωβος</i> και [[επιλωβής]]]. | |||
}} | }} | ||
Revision as of 07:34, 29 September 2017
French (Bailly abrégé)
dor. c. λώβη.
Greek Monolingual
και λούβα και λώβη, η (AM λώβη, Μ και λώβα και λούβα)
η νόσος λέπρα
αρχ.
1. κακή μεταχείριση, κακοποίηση («λώβη τε καὶ διαφθορά», Πλάτ.)
2. προσβολή, χλευασμός, ατίμωση, ύβρη («τίσετε λώβην» — θα τιμωρηθείτε για την προσβολή, Ομ. Ιλ.)
3. ακρωτηριασμός, αποκοπή μέλους («τὸν ἄνδρα λώβαις ἐκβαλεῑν ἀναξίως», Σοφ.)
4. (για πρόσ.) ευτελής, ανέντιμος, αχρείος άνθρωπος («λώβην τ' ἔμεναι καὶ ὑπόψιον ἄλλων», Ομ. Ιλ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Κατά την επικρατέστερη άποψη, ο τ. λώβη (πρβλ. λώπη, κώπη, λώγη) ανάγεται στην ετεροιωμένη βαθμίδα slōgw- της ΙΕ ρίζας slēgw- «πιέζω, κακομεταχειρίζομαι» και συνδέεται με βαλτικούς τ. που σημαίνουν «καταπιέζω, καταβάλλω, βασανίζω, τυραννώ» με χειλουπερωικό φθόγγο και αρκτικό σ- (πρβλ. λιθουαν. sloga «μάστιγα, θλίψη, κακό», slogus «καταθλιπτικός, επαχθής». Κατ' άλλη άποψη, λιγότερο πιθανή, ο τ. ανάγεται σε ΙΕ ρίζα lōb- και συνδέεται με ιρλδ. lobaim «σαπίζω», αρχ. ιρλδ. lobur «ασθενής, αδύναμος», καθώς και λατ. labor «κόπος, καταπόνηση», lābes «φθορά, κηλίδα, όλεθρος» και όλη την οικογένεια του lūbricus «ολισθηρός, επισφαλής» κ.ά.
ΠΑΡ. λωβός
αρχ.
λωβεύω, λωβήεις, λωβήμων, λωβηρός, λωβητήρ, λωβήτωρ
αρχ.-μσν.
λωβώ (I), λωβώμαι
μσν.
λωβάδα, λωβάστρα, λωβώδης
μσν.- νεοελλ.
λωβιάζω
(νεοελλ. λωβιά, λωβιάρης.
ΣΥΝΘ. (Β' συνθετικό) αρχ. επίλωβος και επιλωβής].
