λῆμα: Difference between revisions
θεὸς δ' ἁμαρτάνουσιν οὐ παρίσταται → God doesn't stand by those who do wrong → A peccatore sese numen segregat → Ein Gott steht denen, die da freveln, niemals bei
(23) |
(5) |
||
Line 21: | Line 21: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=<b>(I)</b><br />η<br /><b>ζωολ.</b> [[γένος]] κολεόπτερων εντόμων της οικογένειας chrysomelidae.———————— <b>(II)</b><br />[[λῆμα]], τὸ (Α)<br /><b>1.</b> ισχυρή [[θέληση]], [[επιθυμία]], [[απόφαση]]<br /><b>2.</b> [[θάρρος]], [[αποφασιστικότητα]] («εὔτολμον ψυχῆς [[λῆμα]]», <b>Σιμων.</b>)<br /><b>3.</b> [[θρασύτητα]], [[αλαζονεία]], [[αυθάδεια]] («δῆλον... τἀνθρώπου 'στι τὸ [[λῆμα]]», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «μητρώον [[λήμα]]» — η μητρική [[υπερηφάνεια]], <b>Σοφ.</b><br />β) «λήματος [[κάκη]]» — [[αδυναμία]] θέλησης, [[δειλία]], <b>Αισχύλ.</b><br /><b>5.</b> [[πνεύμα]], [[θάρρος]], πρόθυμη [[διάθεση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>λῶ</i> «[[θέλω]]» <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>μα</i> (<b>[[πρβλ]].</b> <i>ποιῶ</i>: [[ποίημα]])]. | |mltxt=<b>(I)</b><br />η<br /><b>ζωολ.</b> [[γένος]] κολεόπτερων εντόμων της οικογένειας chrysomelidae.———————— <b>(II)</b><br />[[λῆμα]], τὸ (Α)<br /><b>1.</b> ισχυρή [[θέληση]], [[επιθυμία]], [[απόφαση]]<br /><b>2.</b> [[θάρρος]], [[αποφασιστικότητα]] («εὔτολμον ψυχῆς [[λῆμα]]», <b>Σιμων.</b>)<br /><b>3.</b> [[θρασύτητα]], [[αλαζονεία]], [[αυθάδεια]] («δῆλον... τἀνθρώπου 'στι τὸ [[λῆμα]]», <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «μητρώον [[λήμα]]» — η μητρική [[υπερηφάνεια]], <b>Σοφ.</b><br />β) «λήματος [[κάκη]]» — [[αδυναμία]] θέλησης, [[δειλία]], <b>Αισχύλ.</b><br /><b>5.</b> [[πνεύμα]], [[θάρρος]], πρόθυμη [[διάθεση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>λῶ</i> «[[θέλω]]» <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>μα</i> (<b>[[πρβλ]].</b> <i>ποιῶ</i>: [[ποίημα]])]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''λῆμα:''' -ατος, τό ([[λάω]] Β)·<br /><b class="num">I.</b> [[θέληση]], [[επιθυμία]], [[απόφαση]], [[σκοπός]], [[σκέψη]], σε Αισχύλ., Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> [[κατάσταση]] πνεύματος, [[πνεύμα]], [[διάθεση]].<br /><b class="num">1.</b> [[καλή]] [[διάθεση]], δηλ. [[θάρρος]], [[αποφασιστικότητα]], σε Ηρόδ., Πίνδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> κακή [[διάθεση]], δηλ. [[θρασύτητα]], [[αλαζονεία]], [[αυθάδεια]], σε Σοφ. | |||
}} | }} |
Revision as of 00:08, 31 December 2018
English (LSJ)
ατος, τό, (λῶ)
A will, desire, purpose, Epich.182 (prob.l.): concrete, λ. Κορωνίδος wilful Coronis, Pi.P.3.25; μητρῷον λ. thy proud mother, S.El.1427; λήματος κάκη weakness of will, cowardice, A.Th.616; ἥκιστα τοὐμὸν λ. ἔφυ τυραννικόν E.Med.348; ἐς τὸ κέρδος λ. ἔχων ἀνειμένον Id.Heracl.3, cf. 199, Alc.981 (lyr.), Ba.1000 (lyr.). II temper of mind, spirit, either, 1 in good sense, courage, resolution, εὔτολμον ψυχῆς λ. Simon.140; γενναῖον λ. Pi.P. 8.45, cf. N.1.57; αἴθων λ. fiery in courage, A.Th.448; δύο λήμασιν ἴσους Ἀτρεΐδας Id.Ag.122 (lyr.); τοξουλκῷ λήματι πιστοί relying on their archer spirit, Id.Pers.55 (anap.); ἀρείφατον λ. Id.Fr.147; πέτρας τὸ λ. κἀδάμαντος E.Cyc.596; λ. οὐκ ἄτολμον Ar.Nu.457 (lyr.); καθ' Ἡρακλέα . . τὸ λ. ἔχων Id.Ra.463; or, 2 in bad sense, insolence, arrogance, audacity, ὅσον λ. ἔχων ἀφίκου S.OC877 (lyr.); ὦ λῆμ' ἀναιδές ib.960; δῆλον . . τἀνθρώπου' στι τὸ λῆμα Ar.Nu.1350 (lyr.).— Poet. word, also used in Ion. Prose, in signf. spirit, courage, ἔργα χειρῶν τε καὶ λήματος Hdt.5.72; λήματος πλέος ib.111, cf. 7.99, 9.62: and in late Prose, as D.S.2.58 (pl.), J.BJ3.10.4, Luc.Dem.Enc.50, etc.; defined by Andronic.Pass.p.575 M.
Greek (Liddell-Scott)
λῆμα: τό, (λάω Β) θέλησις, ἐπιθυμία, ἀπόφασις, σκοπός, σκέψις, λ. Κορωνίδος, περιφρ. ἀντὶ τοῦ Κορωνὶς (ὡς τὰ βίη, ἴς, κτλ.), Πινδ. Π. 3. 43· λήματος κάκη, ἀδυναμία θελήσεως, δειλία, Αἰσχύλ. Θηβ. 616· ἥκιστα τοὐμὸν λ. ἔφυ τυραννικὸν Εὐρ. Μήδ. 348· ἐς τὸ κέρδος λ. ἔχων ἀνειμένον ὁ αὐτ. ἐν Ἡράκλ. 3, πρβλ. 199, Ἄλκ. 981, Βάκχ. 1000. ΙΙ. κατάστασις πνεύματος, διάθεσις, ἤτοι καλὴ διάθεσις, δηλ. 1) θάρρος, ἀποφασιστικότης, εὔτολμον ψυχῆς λ. Σιμων. 140· γενναῖον λ. Πινδ. Π. 8. 65, πρβλ. Ν. Ι. 87· αἴθων λ., θερμός, ὑπέρθερμος, πύρινος κατὰ τὸ θάρρος, Αἰσχύλ. Θήβ. 448· τοξουλκῷ λήματι πιστοί, πεποιθότες ἐπὶ τὴν τοξευτικὴν αὑτῶν ἱκανότητα, ὁ αὐτ. εἰς Πέρσ. 55· Ἀρείφατον λ. ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 146· πέτρας τὸ λ. κἀδάμαντος Εὐρ. Κύκλ. 596· λ. οὐκ. ἄτολμον Ἀριστοφ. Νεφ. 457· καθ’ Ἡρακλέα... τὸ λ. ἔχων ὁ αὐτ. ἐν Βατρ. 463· - ἢ 2) κακὴ διάθεσις, δηλ. θρασύτης, ἀλαζονεία, αὐθάδεια, ὅσον λ. ἔχων ἀφίκου Σοφ. Ο. Κ. 877· ὦ λῆμ’ ἀναιδὲς ὁ αὐτ. 960· σπάν. ἐν τῷ πληθ., Αἰσχύλ. Ἀγ. 122 (ἐπὶ δύο προσώπων). - Ποιητ. λέξ. ἐν χρήσει καὶ παρ’ Ἴωσι πεζοῖς, πνεῦμα, θάρρος, διάθεσις πρόθυμος, ἔργα χειρῶν τε καὶ λήματος Ἡρόδ. 5. 72· λήματος πλέος ὁ αὐτ. 111, πρβλ. 7. 99., 9. 62· καὶ παρὰ μεταγεν. πεζογράφοις, ὡς ἐν Διοδ., Λουκ., κτλ.
French (Bailly abrégé)
ατος (τό) :
I. force de volonté, résolution;
II. p. ext. 1 en b. part courage;
2 en mauv. part audace, arrogance.
Étymologie: *λάω.
English (Slater)
(λῆμα, -ατος, -α.)
1 will, purposefulness ἔσχε τοι ταύταν μεγάλαν ἀυάταν καλλιπέπλου λῆμα Κορωνίδος wilfulness (P. 3.25) “φυᾷ τὸ γενναῖον ἐπιπρέπει ἐκ πατέρων παισὶ λῆμα” (P. 8.45) εἶδε γὰρ ἐκνόμιον λῆμα τε καὶ δύναμιν υἱοῦ (N. 1.57) τίν γε μέν, εὐθρόνου Κλεοῦς ἐθελοίσας, ἀεθλοφόρου λήματος ἕνεκεν δέδορκεν φάος (N. 3.83)
Greek Monolingual
(I)
η
ζωολ. γένος κολεόπτερων εντόμων της οικογένειας chrysomelidae.———————— (II)
λῆμα, τὸ (Α)
1. ισχυρή θέληση, επιθυμία, απόφαση
2. θάρρος, αποφασιστικότητα («εὔτολμον ψυχῆς λῆμα», Σιμων.)
3. θρασύτητα, αλαζονεία, αυθάδεια («δῆλον... τἀνθρώπου 'στι τὸ λῆμα», Αριστοφ.)
4. φρ. α) «μητρώον λήμα» — η μητρική υπερηφάνεια, Σοφ.
β) «λήματος κάκη» — αδυναμία θέλησης, δειλία, Αισχύλ.
5. πνεύμα, θάρρος, πρόθυμη διάθεση.
[ΕΤΥΜΟΛ. < λῶ «θέλω» + κατάλ. -μα (πρβλ. ποιῶ: ποίημα)].
Greek Monotonic
λῆμα: -ατος, τό (λάω Β)·
I. θέληση, επιθυμία, απόφαση, σκοπός, σκέψη, σε Αισχύλ., Ευρ.
II. κατάσταση πνεύματος, πνεύμα, διάθεση.
1. καλή διάθεση, δηλ. θάρρος, αποφασιστικότητα, σε Ηρόδ., Πίνδ., Αττ.
2. κακή διάθεση, δηλ. θρασύτητα, αλαζονεία, αυθάδεια, σε Σοφ.