συλλαμβάνω

English (LSJ)

fut. -λήψομαι: pf. -είληφα, Pass. -είλημμαι: aor. συνέλᾰβον, inf. συλλᾰβεῖν:—Med., pres. in Philem.53.4: aor.

   A συνελαβόμην Hdt.3.49, etc.:—Pass. (v. infr.; in X.An.7.2.14 συλληφθήσεται has been restored for συλλήψεται):—collect, gather together, esp. rally scattered troops, τῆς στρατιῆς τοὺς περιγενομένους Hdt.5.46; τὸ στράτευμα X.Cyr.3.3.1; τὰς δυνάμεις Pl.Grg.456a; σ. θοινάτορας E.Ion 1217.    2 take with one, carry off, S.Tr.1153; ξυλλαβὼν κατέκλινεν αὐτὸν εἰς Ἀσκληπιοῦ Ar.V.122, cf. AP5.52 (tm., Diosc.); συλλαβὼν θεσπίσματα κεῖται παρ' Ἅιδῃ with all his prophecies, S.OT971; ἔρρε, τάσδε συλλαβὼν ἀράς Id.OC1384; ἔκπλει σεαυτὸν συλλαβὼν ἐκ τῆσδε γῆς pack yourself off, Id.Ph.577.    3 put together, close, τὸ στόμα καὶ τοὺς ὀφθαλμούς (of a corpse) Pl.Phd.118a; ξ. αὐτοῦ τὸ στόμα shut his mouth, Ar.Ach.926, cf. Arist.HA623b2; enclose, τῇ ἐπιδέσει συλλαμβάνοντα συνάγειν τοὺς μηρούς Sor.2.86; ξ. καὶ τοὺς τένοντας τοῖσι ἐρίοισι Aret.CA1.6.    b combine in pronunciation, λέγε δὴ μόλωμεν ξυνεχὲς ὡδὶ ξυλλαβών say αὐτὸ μόλωμεν as one word, Ar.Eq.21.    4 in speaking, comprehend, comprise, ἑνὶ ἔπεϊ πάντα συλλαβόντα εἰπεῖν Hdt.3.82; πᾶν . . συλλαβὼν εἴρηκας Id.7.16.γ; εἰς ἓν πάντα σ. Pl.Sph.234b, cf. Tht.147d; τὰ ἄλλα εἰς ταὐτό Id.Plt.263d:—Pass., to be comprehended (logically), μετὰ τοῦ γένους αἱ συλλαμβανόμεναι διαφοραί Arist.Metaph.1037b31, cf. 998b28; σὺν τῇ ὕλῃ συνειλημμένος, i.e. concrete, opp. abstract, ib.1039b21, cf. 1035a25, al.    II lay hands on, seize, ὁλκάδας Hdt.6.26; κόμην ἀπρὶξ ὄνυξι συλλαβὼν χερί S.Aj.310; τέττιγα τοῦ πτεροῦ Archil. 143 (loosely paraphrased, cf. Hermes 23.279); τὰ ποτήμενα συλλαβῆν Theoc.29.30; ξ. τῶν σχοινίων lay hold of them, help to pull, Ar.Pax 437:—Med., τίς ξυλλάβοιτ' ἂν τοῦ ξύλου; Id.Lys.313, cf. Pax465 (lyr.).    b buy up, τὰ τρύβλια Id.Eq.650.    2 seize the person of... apprehend, arrest, IG12.39.7, Hdt.2.121.έ, Ar.Ach.206, Antipho 5.29, And.1.45, PCair.Zen.15v.44, 202.2 (iii B.C.); συνέλαβον αὐτὸν καὶ ἀπήχθη εἰς τὸ δεσμωτήριον ib.484.21 (iii B.C.); σ. ζῶντα, ὅμηρον, E.Rh.513, Or.1189; τινὰ ἐπὶ θανάτῳ Isoc.4.154; συλλαβόντας αὐτὸν ἴσχειν seize and hold him, IG42(1).122.40 (Epid., iv B.C.):— Pass., πρὶν ξυλληφθῆναι before they were arrested, Th.1.20, cf. Hdt. 1.80, al., And.1.101, PCair.Zen.15v.7 (iii B.C.).    3 of the mind, grasp the meaning of, comprehend, τὸ χρηστήριον, τὸ ῥηθέν, τὸν λόγον, τὴν φωνήν, Hdt.1.63,91, 2.49, 4.114; παρκείμενον συλλαβὼν τέρας Pi.O.13.73, cf. Pl.Sph.218c, etc.    III receive at the same time, enjoy together, Hdt.1.32.    IV of females, conceive, Arist.HA582a19, GA727b8, Sor.1.28, etc.; ἐν γαστρί Hp.Aph.5.46; ξυλλαβοῦσα τὴν γονήν Id.Steril.220; of the womb, σ. τὸ σπέρμα Arist.HA583b29, al., cf. Luc.VH1.22: but συνειληφυῖα τοῦ τεκεῖν near to be delivered, LXX 1 Ki.4.19.    V take with or besides, take as an assistant, τὴν δίκην σ. E.Fr.584; ἄτεγκτον σ. καρδίαν Id.HF 833.    VI c. dat. pers., take pert with another, assist him, οὐ τοῖς ἀθύμοις ἡ τύχη ξ. S.Fr.927, cf. E.Med.813, Hdt.6.125, etc.; τὰ δυνατὰ τῇ πόλει ξ. Ar.Ec.861; σ. τισί τι take part with or assist them in a thing, Id.Lys.540 (lyr.), X.Cyr.7.5.49, etc.; σ. τινί τινος E.Med.946, Ar.V.734 (lyr.); σ. τινί τινι D.18.20: with a Prep., συνέλαβε γὰρ ἄλλα . . ἐς τὸ πείθεσθαι contributed towards persuading, Hdt.7.6, cf. X.Mem.2.6.28: abs., assist, A.Ch.812 (lyr.), S.Tr.1019 (lyr.), Ar.Eq. 229, Th.1.118; δεῖ δὲ ξυλλαμβάνοντα τοὺς θεοὺς ἐπικαλέεσθαι while invoking the gods one must help oneself, Hp.Insomn.87.    2 Med., c.gen.rei, take part in, συνελάβοντο τοῦ στρατεύματος Hdt.3.49; ὅστις νόσου κάμνοντι συλλάβοιτο S.Ph.282; ξυνελάβοντο τοῦ τοιούτου οὐχ ἥκιστα, ὥστε . .especially contributed to this, Th.4.47: c. dat., καιρῷ χειμῶνος συλλαβέσθαι κυβερνητικήν intervene in a storm together with circumstance, Pl.Lg.709c: sts. in tmesi, ξύμ μοι λάβεσθε τοῦ μύθου Id.Phdr.237a, cf. AP9.559 (Crin.).

German (Pape)

[Seite 975] (s. λαμβάνω), zusammennehmen, zusammenfassen; ἑνὶ ἔπεϊ πάντα συλλαβὼν εἶπεν, Her. 3, 82; πᾶν συλλαβὼν εἴρηκας, 7, 16, 3; κόμην ἀπρὶξ ὄνυξι συλλαβὼν χερί, Soph. Ai. 303; – τὸ στόμα καὶ τοὺς ὀφθαλμούς, einem Todten Mund und Augen zudrücken, Plat. Phaed. 118 c; – umfassen, zusammenbringen, z. B. zersprengte Krieger wieder sammeln, Her. 5, 46; εἰς ἓν πάντα συλλαβών, Plat. Soph. 234 b; ἁπάσας τὰς δυνάμεις συλλαβοῦσα ὑφ' αὑτῇ ἔχει, Gorg. 456 a; – ergreifen, fassen; συλλαβὼν τέρας, Pind. Ol. 13, 73; συλλαβὼν ἔμπρησον, Soph. Phil. 788; συλλάβετέ γ' αὐτόν, 991; auch ἔκπλει σεαυτὸν συλλαβὼν ἐκ τῆσδε γῆς, 573; οὐχὶ συλλήψεσθ' ἄγραν; Eur. Or. 1346; gefangen nehmen, μέλλων συλληφθήσεσθαι, Thuc. 1, 134; Xen. Cyr. 8, 8, 6 An. 1, 1, 3 u. öfter; τὸν πολιτικὸν οὐδαμοῦ συνελάβομεν, ἀλλ' ἡμᾶς ἔλαθεν ἐκφυγών, Plat. Polit. 275 d, vgl. Lach. 194 b; – empfangen, schwanger werden, Sp., wie Plut. de vit. aer. al. 4. – Uebertr. = mit den Sinnen auffassen u. mit dem Verstande begreifen, vernehmen, verstehen, τὸ ῥηθέν, τὴν φωνήν, τὸν λόγον, τὴν Ἑλλάδα γλῶσσαν, τὸ θεοπρόπιον, Her. 1, 91. 2, 49. 56. 3, 64. 4, 114; Plat. Soph. 218 c u. öfter, u. Folgde; – mit Einem eine Sache anfassen, τινί, Her. 6, 125, vgl. 7, 6; τινί τινος, Ar. Ran. 441; mit Hand anlegen, be i ste hen, helfen, συλλάβοι δ' ἐνδίκως παῖς ὁ Μαίας, Aesch. Ch. 799; οὐδ' ὅστις νόσου κάμνοντι συλλάβοιτο, Soph. Phil. 282, wo Buttmann nicht νόσον zu ändern brauchte; vgl. σύλλαβε μόχθων Eur. H. A. 160; συλλήψομαι τοῦδέ σοι κἀγὼ πόνου, Med. 946; συλλαμβάνειν τινί, Her. 6, 125, vgl. 7, 6; τινὶ τοῦ πράγματος, Ar. Vesp. 734 u. öfter; ἡ τύχη συλλαμβάνει ἡμῖν, Isocr. 1, 3; Xen. Cyr. 2, 5, 49 Mem. 2, 6, 37; εἴς τι, zu Etwas behülflich sein, Cyr. 1, 6, 25; Plat. Legg. X, 905 c; gewöhnlicher ist in dieser Bdtg das med., Her. 3, 49; ξυνελάβοντο τοῦ τοιούτου οὐχ ἥκιστα οἱ στρατηγοί, Thuc. 4, 47, u. öfter; Xen. Ages. 2, 30; οἷς ἂν συλλάβηται τῆς συνουσίας ἡ τοῦ δαιμονίου δύναμις, Plat. Theag. 129 e.

Greek (Liddell-Scott)

συλλαμβάνω: μέλλ. -λήψομαι· πρκμ. -είλημμαι· ἀόρ. συνέλᾰβον· ἀπαρ. συλλᾰβεῖν· ― ὁ μέσος ἐνεστ. ἀπαντᾷ παρὰ Φιλήμ. ἐν «Παγκρατιαστῇ» 1· ὁ μέσος ἀόρ. συχνάκις· (παρὰ Ξεν. ἐν Ἀναβ. 7. 2, 1 συλληφθήσεται ἐκ διορθώσεως ἀντὶ συλλήψεται). Λαμβάνω καὶ φέρω ὁμοῦ, φέρω ἐπὶ τὸ αὐτό, συνάγω, συναθροίζω, ἰδίως συναθροίζω διεσπαρμένα στρατεύματα, τῆς στρατιῆς τοὺς περιγενομένους Ἡρόδ. 5. 46· τὸ στράτευμα Ξεν. Κύρ. 3. 3, 1· τὰς δυνάμεις Πλάτ. Γοργ. 456Α· οὕτω, ξ. θοινάτορας Εὐρ. Ἴων 1217. 2) ἁπλῶς, λαμβάνω μετ’ ἐμαυτοῦ, ἀπάγω, Σοφ. Τρ. 1153, κτλ.· ξυλλαβὼν κατέκλινεν εἰς Ἀσκληπιοῦ Ἀριστοφ. Σφ. 122, πρβλ. Ἀνθ. Π. 5. 53· ξυλλαβὼν θεσπίσματα κεῖται παρ’ Ἅιδῃ, μετὰ πάντων τῶν θεσπισμάτων, Σοφ. Ο. Τ. 971· ἔρρε, τάσδε συλλαβὼν ἀρὰς ὁ αὐτ. ἐν Ο. Κ. 1384· ἔκπλει σεαυτὸν συλλαβὼν ἐκ τῆσδε γῆς, πάρε τὸν ἑαυτόν σου καὶ φύγε, ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 577. 2) συνάπτω, ἑνώνω, κλείω, τὸ στόμα καὶ ὀφθαλμοὺς (ἐπὶ νεκροῦ) Πλάτ. Φαίδων ἐν τέλ.· σ. αὐτοῦ τὸ στόμα, κλείω τὸ στόμα του, Ἀριστοφ. Ἀχ. 926, πρβλ. Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 39, 7. 4) ἐν ὁμιλίᾳ, περιλαμβάνω, περικλείω, ἐνὶ ἔπεϊ πάντα συλλαβὼν εἰπεῖν Ἡρόδ. 3. 82· πᾶν... συλλαβὼν εἴρηκας ὁ αὐτ. 7. 16, 3· ξ. εἰς ἓν πάντα Πλάτ. Σοφ. 234Β, πρβλ. Θεαίτ. 147D· τὰ ἄλλα εἰς ταὐτὸ ὁ αὐτ. ἐν Πολιτ. 263D. ― Παθ., περιλαμβάνομαι (λογικῶς), μετὰ τοῦ γένους αἱ συλλαμβανόμεναι διαφοραὶ Ἀριστ. Μετὰ τὰ Φυσ. 6. 12, 5, πρβλ. 2. 3, 8· συνειλῆφθαι τῇ ὕλῃ, εἶμαι συγκεκριμένος, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἀφῃρημένον, αὐτόθι 6. 10, 9, πρβλ. 6. 15, 1, κ. ἀλλ. ΙΙ. ἐπιθέτω χεῖρα, λαμβάνω, πιάνω, ἁρπάζω, ἐπιλαμβάνομαι, Ἡρόδ. 6. 26· κόμην ἀπρὶξ ὄνυξι συλλαβὼν χερὶ Σοφοκλ. Αἴ. 310· συλ. τέττιγα τοῦ πτεροῦ, συλλαμβάνω καὶ κρατῶ ἐκ τῆς πτέρυγος, Ἀρχίλ. παρὰ Λουκ. Ψευδολ. 1· σ. τῶν σχοινίων, ἐπιλαμβάνομαι αὐτῶν, κρατῶ τὰ σχοινία, βοηθῶ σύρων αὐτά, Ἀριστοφ. Εἰρ. 437· ὅθεν ἐν τῇ μετοχ. ξυλλαβὼν ποιῶ τι, κάμνω τι ταχέως, ἐν σπουδῇ, ὁ αὐτ. ἐν Ἱππ. 21· ὡσαύτως ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, ξυλλαβέσθαι τοῦ ξύλου ὁ αὐτ. ἐν Λυσιστρ. 313, ἐν Εἰρ. 465· ― ἀγοράζω ἀμέσως, τὰ τρύβλια ὁ αὐτ. ἐν Ἱππ. 650. 2) ὡς καὶ νῦν, συλλαμβάνω τινά, Ἡρόδ. 1. 80., 2. 114, κ. ἀλλ., Ἀριστοφ. Ἀχ. 206, Ἀντιφῶν 133. 3, Ἀνδοκ., κλπ.· σ. ζῶντα, ὅμηρον Εὐρ. Ρῆσ. 513, Ὀρ. 1189· τινὰ ἐπὶ θανάτῳ Ἰσοκρ. 73Α. ― Παθ., πρὶν ξυλληφθῆναι Θουκ. 1. 20. 3) ἐπὶ τῆς διανοίας, συναρπάζω τὴν σημασίαν τινός, ἀντιλαμβάνομαι ὀξέως, ἐννοῶ, καταλαμβάνω, τὸ χρηστήριον, τὸ ῥηθέν, τὸν λόγον, τὴν φωνὴν Ἡρόδ. 1. 63, 91., 2. 49., 4. 114· παρκείμενον συλλαβὼν τέρας Πινδ. Ο. 13. 103, πρβλ. Πλάτ. Σοφιστ. 218C. ΙΙΙ. δέχομαι, λαμβάνω συγχρόνως, ὁμοῦ ἀπολαύω, Ἡρόδ. 1. 32. IV. συλλαμβάνω ἐν γαστρί, ἐγγαστρώνομαι, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 7. 1, 16, π. Ζ. Γεν. 1. 19, 19, κ. ἀλλ.· ἐν γαστρὶ Ἱππ. Ἀφ. 125· σ. ἔμβρυον Λουκ. π. Ἀληθ. Ἱστ. 1. 22· ― ἐπὶ τῆς μήτρας, σ. τὸ σπέρμα Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 7. 4, 1, κ. ἀλλ. V. λαμβάνω ὁμοῦ ἢ προσέτι, λαμβάνω ὡς βοηθόν, τὴν δίκην σ. Εὐρ. Ἀποσπ. 588· ἄτεγκτον ξ. καρδίαν ὁ αὐτ. ἐν Ἡρ. Μαιν. 883. VI. μετὰ δοτ. προσ., λαμβάνω μέρος μετά τινος ἄλλου, βοηθῶ τινα, οὐ τοῖς ἀθύμοις ἡ τύχη ξ. Σοφ. Ἀποσπ. 666, πρβλ. Εὐρ. Μήδ. 813, Ἡρόδ. 6. 125, κτλ.· τὰ δυνατὰ τῇ πόλει ξ. Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 861· σ. τινί τι, λαμβάνω μέρος μετά τινος, βοηθῶ τινα εἴς τι, ὁ αὐτ. ἐν Λυσιστρ. 540, Ξεν. Κύρ. 7. 5, 49, κλπ.· οὕτω, σ. τινί τινος Εὐρ. Μήδ. 9. 6, Ἀριστοφ. Σφ. 734· σ. τινί τινι Δημ. 231. 25· ὡσαύτως μετὰ προθ., συνέλαβε γὰρ ἄλλα... ἐς τὸ πείθεσθαι, συνετέλεσεν εἰς κατάπεισιν, Ἡρόδ. 7. 6, πρβλ. Ξεν. Ἀπομν. 2. 6, 28· ― ἀπολ., συντελῶ, βοηθῶ, Αἰσχύλ. Χο. 812, Σοφ. Τρ. 1019, Ἀριστοφ. Ἱππ. 229, Θουκ. 1. 118, κλπ. VII. ἐν τῷ μέσ. τύπῳ, μετὰ γεν. πράγμ., λαμβάνω μέρος εἴς τι, συνελάβετο τοῦ στρατεύματος Ἡρόδ. 3. 49· ὅστις νόσου κάμνοντι συλλάβοιτο Σοφ. Φιλ. 282· ξυνελάβοντο τοῦ τοιούτου, οὐχ ἥκιστα ὥστε..., ἰδιαιτέρως συντέλεσαν εἰς τοῦτο, Θουκ. 4. 47· ― σπανίως μετ’ αἰτ., σ. κυβερνητικὴν Πλάτ. Νόμ. 709C· ― ἐνίοτε ἐν τμήσει ἔτι καὶ ἐν τῷ πεζῷ λόγῳ, ξύμ μοι λάβεσθε τοῦ μύθου ὁ αὐτ. ἐν Φαίδρῳ 237Α, πρβλ. Ἀνθ. Π. 9. 559. ― Πρβλ. συνεπιλαμβάνομαι. ― Ἴδε Χ. Χαριτωνίδου Ποικίλα Φιλολογικὰ τόμ. Α΄, σ. 157-158.

French (Bailly abrégé)

f. συλλήψομαι, ao.2 συνέλαβον, pf. συνείληφα;
1 rassembler, réunir : τὸ ἕτερον στράτευμα XÉN rassembler le reste de l’armée ; particul. embrasser dans le discours : σ. πᾶν HDT, ἑνὶ ἔπεϊ πάντα σ. HDT résumer tout d’un mot;
2 comprimer, fermer : τὸ στόμα καὶ τοὺς ὀφθαλμούς PLAT la bouche et les yeux à un mort;
3 prendre avec soi, emporter, emmener : τινα qqn ; σ. ἑαυτὸν ἐκ γῆς SOPH partir à la hâte du pays ; avec idée de violence κόμην σ. χερί SOPH s’arracher les cheveux ; avec le gén. : σ. τέττιγα τοῦ πτεροῦ LUC tenir, saisir une cigale par l’aile ; σ. τινα saisir, arrêter qqn;
4 fig. embrasser par la pensée, comprendre : τὸν λόγον HDT le discours ; τὴν Ἑλλάδα γλῶσσαν HDT savoir la langue grecque;
5 concevoir, devenir enceinte ou pleine en parl. de pers. ou d’animaux;
6 prendre avec qqn, càd mettre la main avec qqn, aider, assister, secourir : σ. τινι venir en aide à qqn ; σ. τὸ δέον XÉN aider dans ce qui est nécessaire ; σ. τινί τι ou τινί τινος assister qqn en qch, aider qqn pour qch ; εἴς τι aider à qch, contribuer à qch;
Moy. συλλαμβάνομαι aider, assister : τινος (τινι) EUR qqn en qch ; σ. νόσου κάμνοντι SOPH soulager un homme qui souffre (litt. prendre avec celui qui souffre une part de son mal) ; ξυνελάβοντο τοῦ τοιούτου οὐχ ἥκιστα ὥστε THC ils ne contribuèrent pas peu à cela que….
Étymologie: σύν, λαμβάνω.

English (Slater)

συλλαμβάνω
   1 take up παρκείμενον δὲ συλλᾰβὼν τέρας sc. Bellerophon (O. 13.73)