γογγύλος: Difference between revisions
Ζῆν οὐκ ἄξιος, ὅτῳ μηδὲ εἷς ἐστι χρηστὸς φίλος → Life is not worth living if you do not have at least one friend.
m (Text replacement - " :" to ":") |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (6 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=goggylos | |Transliteration C=goggylos | ||
|Beta Code=goggu/los | |Beta Code=goggu/los | ||
|Definition=[ | |Definition=[ῠ], η, ον,<br><span class="bld">A</span> = [[στρογγύλος]], [[round]], A.''Fr.''199.7, S.''Ichn.''297, [[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]''427c; ([[μᾶζα]]) Ar.''Pax''28; λίθος ἄθετος ''IG''12.372.22; ἐλαῖαι Plb. 12.2.4: Comp. γογγυλώτερος Ath.4.139a.<br><span class="bld">2</span> = [[σκληρός]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">II</span> Subst. γόγγῠλος, ὁ, (proparox. acc. to Hdn.Gr.1.164) = [[κόνδυλος]], Sch.Lyc.435.<br><span class="bld">2</span> = [[ὄλυνθος]], Nic.''Th.''855. (Redupl. form from root of [[γαυλός]], [[γύλιος]], etc.) | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-η, -ον <br /><b class="num">• Prosodia:</b> [-ῠ-]<br /><b class="num">1</b> [[redondo]], [[esférico]] πέτραι A.<i>Fr</i>.199.7, ([[θήρ]]) S.<i>Fr</i>.314.304, [[λίθος]] <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.474.22 (V a.C.), Call.<i>Fr</i>.606, [[μόρον]] S.<i>Fr</i>.395, κόκκυγες Nic.<i>Th</i>.855, ἐλαῖαι Plb.12.2.4, [[ἀρτίσκος]] Ath.139a, cf. Pl.<i>Cra</i>.427c, Hsch., αἱ γογγύλαι ... χεῖρες = <i>puños</i> Sch.Lyc.433.<br /><b class="num">2</b> [[compacto]], [[macizo]] Hsch.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Término impresivo de una r. *<i>geng</i>-/ *<i>gong</i>-/ *<i>gn̥g</i>-cf. aisl. <i>kǫkkr</i> ‘[[masa]]’ de *<i>kanku-z</i> < *<i>gongus</i>, lituan. <i>gungulỹs</i> ‘[[pelota]]’ y tb. quizá gr. [[γιγγίς]]. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0500.png Seite 500]] = [[στρογγύλος]], rund, Plat. Crat. 427 c u. bei Ath. u. a. Sp.; [[λίθος]] Schol. Ar. Pax 28; Inscr. 160, 2; Galen. auch γογγύλιος | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0500.png Seite 500]] = [[στρογγύλος]], rund, Plat. Crat. 427 c u. bei Ath. u. a. Sp.; [[λίθος]] Schol. Ar. Pax 28; Inscr. 160, 2; Galen. auch γογγύλιος | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=η, ον :<br />rond, arrondi.<br />'''Étymologie:''' DELG rien de sûr. | |btext=η, ον :<br />[[rond]], [[arrondi]].<br />'''Étymologie:''' DELG rien de sûr. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elnl | ||
| | |elnltext=[[γογγύλος]] -η -ον rond. | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''γογγύλος:''' (ῠ) шарообразный, круглый ([[πέτρα]] Aesch. - [[varia lectio|v.l.]] [[στρογγύλος]]; sc. [[μάζα]] Arph.). | |elrutext='''γογγύλος:''' (ῠ) шарообразный, круглый ([[πέτρα]] Aesch. - [[varia lectio|v.l.]] [[στρογγύλος]]; ''[[sc.]]'' [[μάζα]] Arph.). | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[round]] (A.).<br />Derivatives: Substantivized (with change of stress) [[γόγγυλος]] "the round one" = <b class="b2">κόνδυλος, the clenched fist</b> (Sch.), <b class="b2">ὄλυνθος, wild fig</b> (Nic.). [[γογγυλίς]] (Com.), [[γογγύλη]] (Str.) [[rape]], also [[round bread]] (Ar.), [[γογγυλίδιον]] [[pill]] (medic.); [[γογγυλώδης]] [[round]] (Sch.); denom. [[γογγύλλω]] [[make round]] (Porson Ar. Th. 56 for [[γογγυλίζω]] after [[γογγύλ]]<[[λ]]><b class="b3">ειν συστρέφειν</b> H.); <b class="b3">γογγυλεύματα στρογγυλεύματα</b> H. - Isolated [[γογγυλάτης]] [[hurling balls of fire]]? [[epithet]] of Zeus (Lyc.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Beside [[γογγύλος]] stands [[στρογγύλος]] <b class="b2">id.</b> (cf. [[ἀγκύλος]], [[καμπύλος]]). - If <b class="b3">γογγύ-λος</b> was based on an [[u-]]stem, this is perhaps found in ON <b class="b2"> | |etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[round]] (A.).<br />Derivatives: Substantivized (with change of stress) [[γόγγυλος]] "the round one" = <b class="b2">κόνδυλος, the clenched fist</b> (Sch.), <b class="b2">ὄλυνθος, wild fig</b> (Nic.). [[γογγυλίς]] (Com.), [[γογγύλη]] (Str.) [[rape]], also [[round bread]] (Ar.), [[γογγυλίδιον]] [[pill]] (medic.); [[γογγυλώδης]] [[round]] (Sch.); denom. [[γογγύλλω]] [[make round]] (Porson Ar. Th. 56 for [[γογγυλίζω]] after [[γογγύλ]]<[[λ]]><b class="b3">ειν συστρέφειν</b> H.); <b class="b3">γογγυλεύματα στρογγυλεύματα</b> H. - Isolated [[γογγυλάτης]] [[hurling balls of fire]]? [[epithet]] of Zeus (Lyc.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Beside [[γογγύλος]] stands [[στρογγύλος]] <b class="b2">id.</b> (cf. [[ἀγκύλος]], [[καμπύλος]]). - If <b class="b3">γογγύ-λος</b> was based on an [[u-]]stem, this is perhaps found in ON <b class="b2">kǫkkr</b> [[clump]], PGm. <b class="b2">*kanku-z</b>, < <b class="b2">*gongu-s</b> . Connection with [[γιγγίς]], [[γιγγίδιον]] a kind of [[rape]] (s. vv.) < <b class="b3">*γεγγίς</b> seems not probable. Comparison with Lith. <b class="b2">gungulỹs</b> [[ball]] also is rather useless. Reconstruction of IE <b class="b2">*geng-</b>, [[gong-]], <b class="b2">gn̥g-</b> [[clump]], [[ball]] (Pok. 379) is of doubtful value; most words are Germanic and would mean [[bend]]. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt== [[στρογγύλος]] [deriv. uncertain]<br />[[round]], Ar. | |mdlsjtxt== [[στρογγύλος]] [deriv. uncertain]<br />[[round]], Ar. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{grml | ||
| | |mltxt=<b>(I)</b><br />ο<br />[[γένος]] Εντόμων της οικογένειας Mantidae ([[τάξη]] Ορθόπτερων).<br /><b>(II)</b><br />[[γογγύλος]], -η, -ον (Α)<br />[[στρογγυλός]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Ο τ. ανάγεται σε IE <i>gong</i>- /<i>geng</i>-. To [[επίθημα]] -<i>ύλος</i> απαντά σε τύπους με παρεμφερή [[σημασία]] ([[πρβλ]]. [[αγκύλος]], [[καμπύλος]], [[στρογγύλος]]). Δυνατόν να υποτεθεί τ. <i>γογγρός</i> «[[στρογγυλός]]», που δίνει τον τ. [[γογγύλος]] ([[πρβλ]]. <i>Αισχύλος</i> -[[αισχρός]]). Τέλος, ο τ. [[γογγύλος]] μπορεί να συσχετιστεί με το νορβ. <i>kọkkr</i> «όγκος», γερμ. <i>kankuz</i>, λιθ. <i>gungul</i><i>ӯ</i><i>s</i> «[[τόπι]], [[μπάλα]]»]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''γογγύλος:''' [ῠ], -η, -ον = [[στρογγύλος]], [[κυκλικός]], [[στρογγυλός]], σε Αριστοφ. (αμφίβ. προέλ.). | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''γογγύλος''': [ῠ], η, ον,= [[στρογγύλος]], [[κυκλοτερής]], Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 182· [[μᾶζα]] [[γογγύλη]] Ἀριστοφ. Εἰρ. 28· [[λίθος]] γ. Συλλ. Ἐπιγρ. 160 α. 22, πρβλ. Bückh σ. 274. ΙΙ. ὡς οὐσιαστ. γόγγυλος, ὁ, (προπαροξ. κατὰ τὸν Ἀρκάδ. 56) = [[κόνδυλος]], Σχόλ. εἰς Λυκόφρ. 435· ([[γογγύλη]] χεὶρ παρ’ Εὐδοκ.) | |||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''γογγύλος''': {goggúlos}<br />'''Meaning''': [[rund]] (A., S., Pl., Ar. u. a.).<br />'''Derivative''': Davon substantiviert (mit regelmäßigem Akzentwechsel) γόγγυλος "der Runde" = [[κόνδυλος]], [[die geballte Hand]] (Sch.), [[ὄλυνθος]], [[wilde Feige]] (Nik.). Sonstige Ableitungen: [[γογγυλίς]] (Kom. usw.), [[γογγύλη]] (Str., Dsk. usw.) [[Rübe]], auch ‘rundes (kompaktes) Brot’ (Ar.), [[γογγυλίδιον]] [[Pille]] (Mediz.); [[γογγυλώδης]] [[rundlich]] (Sch.); Denominativum [[γογγύλλω]] [[runden]] (Porson Ar. ''Th''. 56 für metrisch unmögliches [[γογγυλίζω]] nach γογγύλ<λ> | |ftr='''γογγύλος''': {goggúlos}<br />'''Meaning''': [[rund]] (A., S., Pl., Ar. u. a.).<br />'''Derivative''': Davon substantiviert (mit regelmäßigem Akzentwechsel) γόγγυλος "der Runde" = [[κόνδυλος]], [[die geballte Hand]] (Sch.), [[ὄλυνθος]], [[wilde Feige]] (Nik.). Sonstige Ableitungen: [[γογγυλίς]] (Kom. usw.), [[γογγύλη]] (Str., Dsk. usw.) [[Rübe]], auch ‘rundes (kompaktes) Brot’ (Ar.), [[γογγυλίδιον]] [[Pille]] (Mediz.); [[γογγυλώδης]] [[rundlich]] (Sch.); Denominativum [[γογγύλλω]] [[runden]] (Porson Ar. ''Th''. 56 für metrisch unmögliches [[γογγυλίζω]] nach γογγύλ<λ>ειν· συστρέφειν H.); γογγυλεύματα· στρογγυλεύματα H. von *γογγυλεύω (falls nicht mit Schmidt nach der Buchstabenfolge -λώματα, dir. von [[γογγύλος]]). — Für sich steht, als Imitation der Tragikersprache, [[γογγυλάτης]] Bed. unsicher, etwa [[Feuerballschleuderer]]?, Bez. d. Zeus (Lyk.).<br />'''Etymology''': Neben [[γογγύλος]], wie [[στρογγύλος]] [[rund]] (vgl. auch [[ἀγκύλος]], [[καμπύλος]]) gebildet, steht [[γόγγρος]] [[Meeraal]] (s. d.), eig. "der Runde, Massige", Substantivierung von *γογγρός [[rund]], vgl. Αἰσχύλος: [[αἰσχρός]]; dazu noch das individualisierende [[γόγγων]]· [[μωρός]] H.; zur Bedeutung vgl. lat. ''pinguis'', ''crassus''. — Der in [[γογγύλος]] verbaute ''u''-Stamm kann eine genaue Entsprechung haben in awno. ''kǫkkr'' [[Klumpen]], urg. *''kanku''-''z'', idg. *''gongu''-''s'' (Solmsen Wortf. 219 nach Zupitza). Solmsen zieht ferner heran [[γιγγίς]], [[γιγγίδιον]] Benennungen von Rübenarten (s. dd.) aus *γεγγίς unter Annahme eines gewiß möglichen Übergangs ε > ι vor Nasal (vgl. Schwyzer 275), mit Assimilation an das folgende ι. In Betracht kommt dann auch lat. ''gingīvae'' [[Zahnfleisch]] (vgl. W.-Hofmann s. v.), wozu noch mit Schwundstufe lit. ''gungulỹs'' [[Ball]] usw. (vgl. [[γογγύλος]], Specht KZ 55, 20f.; an Urverwandtschaft ist indessen kaum zu denken). Wir erhalten somit eine tadellose idg. Reihe ''geng''-, ''gong''-, ''gn̥g''- in nominaler Funktion ([[Klumpen]], [[Ball]] od. ä.), deren Wert allerdings durch den expressiven und lautsymbolischen Charakter der betreffenden Wörter einigermaßen beeinträchtigt wird.<br />'''Page''' 1,318-319 | ||
}} | }} | ||
Latest revision as of 10:23, 25 August 2023
English (LSJ)
[ῠ], η, ον,
A = στρογγύλος, round, A.Fr.199.7, S.Ichn.297, Pl.Cra.427c; (μᾶζα) Ar.Pax28; λίθος ἄθετος IG12.372.22; ἐλαῖαι Plb. 12.2.4: Comp. γογγυλώτερος Ath.4.139a.
2 = σκληρός, Hsch.
II Subst. γόγγῠλος, ὁ, (proparox. acc. to Hdn.Gr.1.164) = κόνδυλος, Sch.Lyc.435.
2 = ὄλυνθος, Nic.Th.855. (Redupl. form from root of γαυλός, γύλιος, etc.)
Spanish (DGE)
-η, -ον
• Prosodia: [-ῠ-]
1 redondo, esférico πέτραι A.Fr.199.7, (θήρ) S.Fr.314.304, λίθος IG 13.474.22 (V a.C.), Call.Fr.606, μόρον S.Fr.395, κόκκυγες Nic.Th.855, ἐλαῖαι Plb.12.2.4, ἀρτίσκος Ath.139a, cf. Pl.Cra.427c, Hsch., αἱ γογγύλαι ... χεῖρες = puños Sch.Lyc.433.
2 compacto, macizo Hsch.
• Etimología: Término impresivo de una r. *geng-/ *gong-/ *gn̥g-cf. aisl. kǫkkr ‘masa’ de *kanku-z < *gongus, lituan. gungulỹs ‘pelota’ y tb. quizá gr. γιγγίς.
German (Pape)
[Seite 500] = στρογγύλος, rund, Plat. Crat. 427 c u. bei Ath. u. a. Sp.; λίθος Schol. Ar. Pax 28; Inscr. 160, 2; Galen. auch γογγύλιος
French (Bailly abrégé)
η, ον :
rond, arrondi.
Étymologie: DELG rien de sûr.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
γογγύλος -η -ον rond.
Russian (Dvoretsky)
γογγύλος: (ῠ) шарообразный, круглый (πέτρα Aesch. - v.l. στρογγύλος; sc. μάζα Arph.).
Frisk Etymological English
Grammatical information: adj.
Meaning: round (A.).
Derivatives: Substantivized (with change of stress) γόγγυλος "the round one" = κόνδυλος, the clenched fist (Sch.), ὄλυνθος, wild fig (Nic.). γογγυλίς (Com.), γογγύλη (Str.) rape, also round bread (Ar.), γογγυλίδιον pill (medic.); γογγυλώδης round (Sch.); denom. γογγύλλω make round (Porson Ar. Th. 56 for γογγυλίζω after γογγύλ<λ>ειν συστρέφειν H.); γογγυλεύματα στρογγυλεύματα H. - Isolated γογγυλάτης hurling balls of fire? epithet of Zeus (Lyc.).
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Beside γογγύλος stands στρογγύλος id. (cf. ἀγκύλος, καμπύλος). - If γογγύ-λος was based on an u-stem, this is perhaps found in ON kǫkkr clump, PGm. *kanku-z, < *gongu-s . Connection with γιγγίς, γιγγίδιον a kind of rape (s. vv.) < *γεγγίς seems not probable. Comparison with Lith. gungulỹs ball also is rather useless. Reconstruction of IE *geng-, gong-, gn̥g- clump, ball (Pok. 379) is of doubtful value; most words are Germanic and would mean bend.
Middle Liddell
= στρογγύλος [deriv. uncertain]
round, Ar.
Greek Monolingual
(I)
ο
γένος Εντόμων της οικογένειας Mantidae (τάξη Ορθόπτερων).
(II)
γογγύλος, -η, -ον (Α)
στρογγυλός.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. ανάγεται σε IE gong- /geng-. To επίθημα -ύλος απαντά σε τύπους με παρεμφερή σημασία (πρβλ. αγκύλος, καμπύλος, στρογγύλος). Δυνατόν να υποτεθεί τ. γογγρός «στρογγυλός», που δίνει τον τ. γογγύλος (πρβλ. Αισχύλος -αισχρός). Τέλος, ο τ. γογγύλος μπορεί να συσχετιστεί με το νορβ. kọkkr «όγκος», γερμ. kankuz, λιθ. gungulӯs «τόπι, μπάλα»].
Greek Monotonic
γογγύλος: [ῠ], -η, -ον = στρογγύλος, κυκλικός, στρογγυλός, σε Αριστοφ. (αμφίβ. προέλ.).
Greek (Liddell-Scott)
γογγύλος: [ῠ], η, ον,= στρογγύλος, κυκλοτερής, Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 182· μᾶζα γογγύλη Ἀριστοφ. Εἰρ. 28· λίθος γ. Συλλ. Ἐπιγρ. 160 α. 22, πρβλ. Bückh σ. 274. ΙΙ. ὡς οὐσιαστ. γόγγυλος, ὁ, (προπαροξ. κατὰ τὸν Ἀρκάδ. 56) = κόνδυλος, Σχόλ. εἰς Λυκόφρ. 435· (γογγύλη χεὶρ παρ’ Εὐδοκ.)
Frisk Etymology German
γογγύλος: {goggúlos}
Meaning: rund (A., S., Pl., Ar. u. a.).
Derivative: Davon substantiviert (mit regelmäßigem Akzentwechsel) γόγγυλος "der Runde" = κόνδυλος, die geballte Hand (Sch.), ὄλυνθος, wilde Feige (Nik.). Sonstige Ableitungen: γογγυλίς (Kom. usw.), γογγύλη (Str., Dsk. usw.) Rübe, auch ‘rundes (kompaktes) Brot’ (Ar.), γογγυλίδιον Pille (Mediz.); γογγυλώδης rundlich (Sch.); Denominativum γογγύλλω runden (Porson Ar. Th. 56 für metrisch unmögliches γογγυλίζω nach γογγύλ<λ>ειν· συστρέφειν H.); γογγυλεύματα· στρογγυλεύματα H. von *γογγυλεύω (falls nicht mit Schmidt nach der Buchstabenfolge -λώματα, dir. von γογγύλος). — Für sich steht, als Imitation der Tragikersprache, γογγυλάτης Bed. unsicher, etwa Feuerballschleuderer?, Bez. d. Zeus (Lyk.).
Etymology: Neben γογγύλος, wie στρογγύλος rund (vgl. auch ἀγκύλος, καμπύλος) gebildet, steht γόγγρος Meeraal (s. d.), eig. "der Runde, Massige", Substantivierung von *γογγρός rund, vgl. Αἰσχύλος: αἰσχρός; dazu noch das individualisierende γόγγων· μωρός H.; zur Bedeutung vgl. lat. pinguis, crassus. — Der in γογγύλος verbaute u-Stamm kann eine genaue Entsprechung haben in awno. kǫkkr Klumpen, urg. *kanku-z, idg. *gongu-s (Solmsen Wortf. 219 nach Zupitza). Solmsen zieht ferner heran γιγγίς, γιγγίδιον Benennungen von Rübenarten (s. dd.) aus *γεγγίς unter Annahme eines gewiß möglichen Übergangs ε > ι vor Nasal (vgl. Schwyzer 275), mit Assimilation an das folgende ι. In Betracht kommt dann auch lat. gingīvae Zahnfleisch (vgl. W.-Hofmann s. v.), wozu noch mit Schwundstufe lit. gungulỹs Ball usw. (vgl. γογγύλος, Specht KZ 55, 20f.; an Urverwandtschaft ist indessen kaum zu denken). Wir erhalten somit eine tadellose idg. Reihe geng-, gong-, gn̥g- in nominaler Funktion (Klumpen, Ball od. ä.), deren Wert allerdings durch den expressiven und lautsymbolischen Charakter der betreffenden Wörter einigermaßen beeinträchtigt wird.
Page 1,318-319
