φαιδρύνω: Difference between revisions
Ἀμήχανον δὲ παντὸς ἀνδρὸς ἐκμαθεῖν ψυχήν τε καὶ φρόνημα καὶ γνώμην πρὶν ἂν ἀρχαῖς τε καὶ νόμοισιν ἐντριβὴς φανῇ → It is impossible to know the spirit, thought, and mind of any man before he be versed in sovereignty and the laws
(13_5) |
|||
(28 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=faidryno | |Transliteration C=faidryno | ||
|Beta Code=faidru/nw | |Beta Code=faidru/nw | ||
|Definition= | |Definition=<span class="bld">A</span> Ep. impf. φαιδρύνεσκεν A.R.4.671:—[[make bright]], [[cleanse]] (coupled with <b class="b3">ἀποπλύνειν καὶ διαπλύνειν</b> by Poll.7.40), τινὰ λουτροῖσι φ. [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1109 (lyr.); <b class="b3">θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν</b> gave me a [[bright]] [[form]], says Helen, E.''Hel.''678 (lyr.); φ. χρόα Call.''Jov.''32; [[δέμας]], [[εἵματα]], A.R.3.1043, 4.671; στεφανοῦντα καὶ φαιδρύνοντα τὸν Ἑρμῆν καὶ τὴν Ἑκάτην Porph.''Abst.''2.16; χεῖρας ''AP''5.227 (Paul. Sil.); τῇ γλώττῃ τὸ πρόσωπον Ael.''NA''3.21; [Ἥλιος] κοσμῶν καὶ φαιδρύνων Jul.''Or.''4.142a:—Med., <b class="b3">λουτρῷ χρόα φαιδρύνεσθαι</b> to [[wash]] one's [[skin]] [[clean]], Hes.''Op.''753, cf. Mosch.2.31.<br><span class="bld">II</span> metaph., [[cheer]], [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1120:—Med., τὸν ἑαυτοῦ βίον φαιδρύνασθαι [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]'' 718b:—Pass., [[beam]] or [[brighten up with joy]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''5.5.37; ἐπί τινι at a thing, Callistr.''Stat.''9; τὼ ὀφθαλμώ Poll.6.199.<br><span class="bld">III</span> Pass., [[become more glaring]], of a [[fever]], ἀεὶ μᾶλλον ἐφαιδρύνετο Gal.14.653. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1250.png Seite 1250]] wie [[φαιδρόω]], 1) reinigen, glänzend machen; med., [[χρόα]] φαιδρύνεσθαι, sich die Haut rein waschen, Hes. O. 755; πόσιν λουτροῖσι φαιδρύνασα Aesch. Ag. 1080; vgl. Eur. Hel. 683; Mosch. 2, 31; Poll. 7, 40. – 2) übertr., erheitern; Aesch. οὔ με φαιδρύνει [[λόγος]] Ag. 1091; schmücken, auch med., Plat. Legg. IV, 718 b, wie Ap. Rh. 3, 832; ἥσθησαν καὶ ἐφαιδρύνθησαν Xen. Cyr. 5, 5,37. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1250.png Seite 1250]] wie [[φαιδρόω]], 1) reinigen, glänzend machen; med., [[χρόα]] φαιδρύνεσθαι, sich die Haut rein waschen, Hes. O. 755; πόσιν λουτροῖσι φαιδρύνασα Aesch. Ag. 1080; vgl. Eur. Hel. 683; Mosch. 2, 31; Poll. 7, 40. – 2) übertr., erheitern; Aesch. οὔ με φαιδρύνει [[λόγος]] Ag. 1091; schmücken, auch med., Plat. Legg. IV, 718 b, wie Ap. Rh. 3, 832; ἥσθησαν καὶ ἐφαιδρύνθησαν Xen. Cyr. 5, 5,37. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<i>ao.</i> ἐφαίδρυνα;<br />faire briller :<br /><b>1</b> <i>au propre</i> nettoyer, laver;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> faire briller de joie, rendre joyeux ; <i>Pass.</i> [[être joyeux]], [[montrer sa joie]].<br />'''Étymologie:''' [[φαιδρός]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''φαιδρύνω:''' (ῡ)<br><b class="num">1</b> [[мыть]], [[умывать]] (μορφάν Eur.; χεῖρας Anth.): [[χρόα]] φαιδρύνεσθαι Hes. мыть свое тело; φ. τινὰ λουτροῖσι Aesch. купать кого-л.;<br /><b class="num">2</b> [[делать красивым]], [[украшать]]: τὸν ἀηδῆ τοῦ προσώπου χρῶτα φ. Luc. (притираниями) улучшать неприятный цвет лица; φαιδρύνεσθαι τὸν [[ἑαυτοῦ]] βίον Plut. делать свою жизнь краше;<br /><b class="num">3</b> [[радовать]], [[веселить]] (οὔ με φαιδρύνει [[λόγος]] Aesch.): ἥσθησάν τε καὶ ἐφαιδρύνθησαν Xen. они обрадовались и развеселились - см. тж. [[φαιδρόομαι]]. | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''φαιδρύνω''': (φαιδρὸς) [[πλύνω]], [[καθαρίζω]], [[λαμπρύνω]], («καὶ τὸ φαιδρύνειν δὲ καὶ ἀποπλύνειν καὶ διαπλύνειν τῷ πλύνειν προσήκει» Πολυδ. Ζ΄, 40), τὸν ὁμοδέμνιον πόσιν λουτροῖσι φαιδρύνασα Αἰσχύλ. Ἀγ. 1109· θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν, μοὶ ἔδωκαν μορφὴν λαμπράν, λέγει ἡ Ἑλένη, Εὐρ. Ἑλ. 678· φ. [[χρόα]] Καλλ. εἰς Δία 32· [[δέμας]], εἵματα Ἀπολλ. Ρόδ. Γ. 1043, Δ. 671· χεῖρας Ἀνθ. Π. 5. 228· τῇ γλώττῃ τὸ [[πρόσωπον]], ἐπὶ τοῦ λέοντος, Αἰλ. περὶ Ζ. 3. 21· κλπ· ― [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, [[χρόα]] φαιδρύνεσθαι, «καθαίρεσθαι τὸ [[σῶμα]]» (Μοσχόπουλ.), Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 751, πρβλ. Μόσχον 2. 31. ΙΙ. μεταφορ., καθιστῶ φαιδρόν, προξενῶ χαράν, οὔ με φαιδρύνει [[λόγος]] Αἰσχύλ. Ἀγ. 1120. ― Μέσ., φαιδρύνεσθαι τὸν [[ἑαυτοῦ]] βίον Πλάτ. Νόμ. 718Β. ― Παθητ., πληροῦμαι χαρᾶς, εὐθὺς ἥσθησαν καὶ ἐφαιδρύνθησαν Ξεν. Κύρ. 5. 5, 37· ἐπί τινι, διά τι [[πρᾶγμα]], Καλλίστρ. 901· φαιδρύνεσθαι τῷ ὀφθαλμὼ Πολυδ. Ζ΄, 199· πρβλ. [[φαιδρόομαι]]. | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=ΝΑ [[φαιδρός]]<br />[[καθιστώ]] κάποιον ή [[κάτι]] φαιδρό, [[χαροποιώ]], [[ευφραίνω]] («οὔ με φαιδρύνει [[λόγος]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[προκαλώ]] [[φαιδρότητα]], [[θυμηδία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[καθαρίζω]] [[κάτι]] και το [[κάνω]] να λάμπει («θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>παθ.</b> <i>φαιδρύνομαι</i>- [[γίνομαι]] [[κόκκινος]] από τον πυρετό. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''φαιδρύνω:''' [ῡ], ([[φαιδρός]])·<br /><b class="num">I.</b> κάνω [[κάτι]] λαμπερό, [[καθαρίζω]], σε Αισχύλ.· <i>θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν</i>, μου έδωσαν λαμπερή [[μορφή]], σε Ευρ. — Μέσ., <i>χρόαφαιδρύνεσθαι</i>, [[πλένω]] το [[σώμα]] κάποιου ώστε να γίνει καθαρό, σε Ησίοδ.<br /><b class="num">II.</b> μεταφ., [[ευθυμώ]], σε Αισχύλ. — Παθ., [[ακτινοβολώ]] ή είμαι [[γεμάτος]] [[λάμψη]], σε Ξεν. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=φαιδρύ¯νω, [[φαιδρός]]<br /><b class="num">I.</b> to make [[bright]], to [[cleanse]], Aesch.; θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν gave me a [[bright]] [[form]], Eur.: —in Mid., [[χρόα]] φαιδρύνεσθαι to [[wash]] one's [[skin]] [[clean]], Hes.<br /><b class="num">II.</b> metaph. to [[cheer]], Aesch.:—Pass. to [[beam]] or [[brighten]] up with joy, Xen. | |||
}} | }} |
Latest revision as of 22:09, 29 October 2024
English (LSJ)
A Ep. impf. φαιδρύνεσκεν A.R.4.671:—make bright, cleanse (coupled with ἀποπλύνειν καὶ διαπλύνειν by Poll.7.40), τινὰ λουτροῖσι φ. A.Ag.1109 (lyr.); θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν gave me a bright form, says Helen, E.Hel.678 (lyr.); φ. χρόα Call.Jov.32; δέμας, εἵματα, A.R.3.1043, 4.671; στεφανοῦντα καὶ φαιδρύνοντα τὸν Ἑρμῆν καὶ τὴν Ἑκάτην Porph.Abst.2.16; χεῖρας AP5.227 (Paul. Sil.); τῇ γλώττῃ τὸ πρόσωπον Ael.NA3.21; [Ἥλιος] κοσμῶν καὶ φαιδρύνων Jul.Or.4.142a:—Med., λουτρῷ χρόα φαιδρύνεσθαι to wash one's skin clean, Hes.Op.753, cf. Mosch.2.31.
II metaph., cheer, A.Ag.1120:—Med., τὸν ἑαυτοῦ βίον φαιδρύνασθαι Pl.Lg. 718b:—Pass., beam or brighten up with joy, X.Cyr.5.5.37; ἐπί τινι at a thing, Callistr.Stat.9; τὼ ὀφθαλμώ Poll.6.199.
III Pass., become more glaring, of a fever, ἀεὶ μᾶλλον ἐφαιδρύνετο Gal.14.653.
German (Pape)
[Seite 1250] wie φαιδρόω, 1) reinigen, glänzend machen; med., χρόα φαιδρύνεσθαι, sich die Haut rein waschen, Hes. O. 755; πόσιν λουτροῖσι φαιδρύνασα Aesch. Ag. 1080; vgl. Eur. Hel. 683; Mosch. 2, 31; Poll. 7, 40. – 2) übertr., erheitern; Aesch. οὔ με φαιδρύνει λόγος Ag. 1091; schmücken, auch med., Plat. Legg. IV, 718 b, wie Ap. Rh. 3, 832; ἥσθησαν καὶ ἐφαιδρύνθησαν Xen. Cyr. 5, 5,37.
French (Bailly abrégé)
ao. ἐφαίδρυνα;
faire briller :
1 au propre nettoyer, laver;
2 fig. faire briller de joie, rendre joyeux ; Pass. être joyeux, montrer sa joie.
Étymologie: φαιδρός.
Russian (Dvoretsky)
φαιδρύνω: (ῡ)
1 мыть, умывать (μορφάν Eur.; χεῖρας Anth.): χρόα φαιδρύνεσθαι Hes. мыть свое тело; φ. τινὰ λουτροῖσι Aesch. купать кого-л.;
2 делать красивым, украшать: τὸν ἀηδῆ τοῦ προσώπου χρῶτα φ. Luc. (притираниями) улучшать неприятный цвет лица; φαιδρύνεσθαι τὸν ἑαυτοῦ βίον Plut. делать свою жизнь краше;
3 радовать, веселить (οὔ με φαιδρύνει λόγος Aesch.): ἥσθησάν τε καὶ ἐφαιδρύνθησαν Xen. они обрадовались и развеселились - см. тж. φαιδρόομαι.
Greek (Liddell-Scott)
φαιδρύνω: (φαιδρὸς) πλύνω, καθαρίζω, λαμπρύνω, («καὶ τὸ φαιδρύνειν δὲ καὶ ἀποπλύνειν καὶ διαπλύνειν τῷ πλύνειν προσήκει» Πολυδ. Ζ΄, 40), τὸν ὁμοδέμνιον πόσιν λουτροῖσι φαιδρύνασα Αἰσχύλ. Ἀγ. 1109· θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν, μοὶ ἔδωκαν μορφὴν λαμπράν, λέγει ἡ Ἑλένη, Εὐρ. Ἑλ. 678· φ. χρόα Καλλ. εἰς Δία 32· δέμας, εἵματα Ἀπολλ. Ρόδ. Γ. 1043, Δ. 671· χεῖρας Ἀνθ. Π. 5. 228· τῇ γλώττῃ τὸ πρόσωπον, ἐπὶ τοῦ λέοντος, Αἰλ. περὶ Ζ. 3. 21· κλπ· ― οὕτως ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, χρόα φαιδρύνεσθαι, «καθαίρεσθαι τὸ σῶμα» (Μοσχόπουλ.), Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 751, πρβλ. Μόσχον 2. 31. ΙΙ. μεταφορ., καθιστῶ φαιδρόν, προξενῶ χαράν, οὔ με φαιδρύνει λόγος Αἰσχύλ. Ἀγ. 1120. ― Μέσ., φαιδρύνεσθαι τὸν ἑαυτοῦ βίον Πλάτ. Νόμ. 718Β. ― Παθητ., πληροῦμαι χαρᾶς, εὐθὺς ἥσθησαν καὶ ἐφαιδρύνθησαν Ξεν. Κύρ. 5. 5, 37· ἐπί τινι, διά τι πρᾶγμα, Καλλίστρ. 901· φαιδρύνεσθαι τῷ ὀφθαλμὼ Πολυδ. Ζ΄, 199· πρβλ. φαιδρόομαι.
Greek Monolingual
ΝΑ φαιδρός
καθιστώ κάποιον ή κάτι φαιδρό, χαροποιώ, ευφραίνω («οὔ με φαιδρύνει λόγος», Αισχύλ.)
νεοελλ.
προκαλώ φαιδρότητα, θυμηδία
αρχ.
1. καθαρίζω κάτι και το κάνω να λάμπει («θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν», Ευρ.)
2. παθ. φαιδρύνομαι- γίνομαι κόκκινος από τον πυρετό.
Greek Monotonic
φαιδρύνω: [ῡ], (φαιδρός)·
I. κάνω κάτι λαμπερό, καθαρίζω, σε Αισχύλ.· θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν, μου έδωσαν λαμπερή μορφή, σε Ευρ. — Μέσ., χρόαφαιδρύνεσθαι, πλένω το σώμα κάποιου ώστε να γίνει καθαρό, σε Ησίοδ.
II. μεταφ., ευθυμώ, σε Αισχύλ. — Παθ., ακτινοβολώ ή είμαι γεμάτος λάμψη, σε Ξεν.
Middle Liddell
φαιδρύ¯νω, φαιδρός
I. to make bright, to cleanse, Aesch.; θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν gave me a bright form, Eur.: —in Mid., χρόα φαιδρύνεσθαι to wash one's skin clean, Hes.
II. metaph. to cheer, Aesch.:—Pass. to beam or brighten up with joy, Xen.