εὐδία: Difference between revisions
οὐκ ἔστι λέουσι καὶ ἀνδράσιν ὅρκια πιστά → there are no pacts between lions and men, between lions and men there are no oaths of faith, there can be no covenants between men and lions
(2b) |
(1b) |
||
Line 36: | Line 36: | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''εὐδία:''' ἡ тж. pl.<br /><b class="num">1)</b> ясная и тихая погода: ἐν εὐδίᾳ Xen., Plut., ἐν εὐδίαις Plat., εὐδίας (gen.), εὐδιῶν οὐσῶν, εὐδίαις и ἐν ταῖς γαλήναις καὶ εὐδίαις Arst. в хорошую, ясную погоду; ἐν χειμῶσι καὶ ἐν εὐδίαις Plat. и в бурю, и в хорошую погоду; ἐν εὐδίᾳ χειμῶνα ποιεῖν Xen. с ясного неба насылать бурю;<br /><b class="num">2)</b> спокойное состояние, покой (σαρκός Plut.): ἐν εὐδίᾳ ὁρῶ [[ὑμᾶς]] Xen. я вижу, что вы (теперь) вне опасности;<br /><b class="num">3)</b> душевная ясность, безмятежное спокойствие, невозмутимость Plut. | |elrutext='''εὐδία:''' ἡ тж. pl.<br /><b class="num">1)</b> ясная и тихая погода: ἐν εὐδίᾳ Xen., Plut., ἐν εὐδίαις Plat., εὐδίας (gen.), εὐδιῶν οὐσῶν, εὐδίαις и ἐν ταῖς γαλήναις καὶ εὐδίαις Arst. в хорошую, ясную погоду; ἐν χειμῶσι καὶ ἐν εὐδίαις Plat. и в бурю, и в хорошую погоду; ἐν εὐδίᾳ χειμῶνα ποιεῖν Xen. с ясного неба насылать бурю;<br /><b class="num">2)</b> спокойное состояние, покой (σαρκός Plut.): ἐν εὐδίᾳ ὁρῶ [[ὑμᾶς]] Xen. я вижу, что вы (теперь) вне опасности;<br /><b class="num">3)</b> душевная ясность, безмятежное спокойствие, невозмутимость Plut. | ||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=-ίη<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: <b class="b2">beautiful, bright wheather, calm (of wind), quiet (of the sea)</b> (Pi., Trag., Ion.-Att.).<br />Derivatives: <b class="b3">εὐδιανός</b> <b class="b2">calm, bringing rest</b>, of <b class="b3">φάρμακον</b> (Pi. O. 9, 97); <b class="b3">εὐδίαιος</b> of the fish-name <b class="b3">τριγόλας</b> (Sophr. 67), <b class="b2">catched in beautiful weather</b>(?) with <b class="b3">εὐδιαίτερος</b> (X.); as subst. m. <b class="b2">outlet in the bottom of a ship</b> (Plu., Poll.); <b class="b3">εὐδιεινός</b> [[bright]], [[calm]], [[quiet]] (Hp. Aph. 3, 12 v. l. beside <b class="b3">εὔδιος</b>, Pl. Lg. 919a, X. Kyn. 5, 9, Arist.; after <b class="b3">φαεινός</b>, <b class="b3">ἀλεεινός</b>); <b class="b3">εὔδιος</b> <b class="b2">id.</b> (Hp., hell. ; to <b class="b3">εὐδία</b> after <b class="b3">αἰθρία</b> : <b class="b3">αἴθριος</b>). Denomin. verbs <b class="b3">εὐδιάω</b> <b class="b2">be quiet, calm</b>, of the sea and weather (A. R., Arat.; only ptc. <b class="b3">εὐδιόων</b>); <b class="b3">εὐδιάζω</b> <b class="b2">calm down, be quiet</b> ([Pl.] Ax. 370d, Ph.).<br />Origin: IE [Indo-European] [184] <b class="b2">*diu-</b> [[day]]<br />Etymology: Compound (collective bahuvrihi) of <b class="b3">εὖ</b> and the zero grade of an old word for [[day]], [[heaven]] (s. [[Ζεύς]]), <b class="b3">εὐ-δίϜ-α</b>; cf. <b class="b3">ἑκατόμ-β(Ϝ)-α</b>, <b class="b3">μεσό-δμ-η</b>. An old counterpart is Skt. <b class="b2">su-dív-</b> <b class="b2">bringing a beautiful day</b> with <b class="b2">su-div-á-m</b> n. <b class="b2">id.</b>. - Sommer Nominalkomp. 73ff.. | |||
}} | }} |
Revision as of 00:25, 3 January 2019
English (LSJ)
Ion. -ιη, ἡ,
A fair weather, εὐδία ἐκ χειμῶνος Pi.I.7(6).38, cf. Antipho 2.2.1, Hp.Insomn.89; ἐν εὐδίᾳ χειμῶνα ποιεῖν X.HG2.4.14; ὅταν εὐ. γένηται Arist.HA551a3; εὐδίας (gen.) in fine weather, ib.597b13: pl., ἔν γε χειμῶσιν καὶ ἐν εὐδίαις Pl.Lg.961e; εὐδιῶν οὐσῶν Arist. HA626a4. 2 metaph., tranquillity, peace, Pi.O.1.98, P.5.10, A. Th.795, X.An.5.8.20; τὴν Αἴγυπτον εἰς εὐδίαν ἀγαγεῖν OGI90.11 (Rosetta, ii B.C.), cf. Herod.1.28; εὐ. καὶ διαγωγὴ ἄλυπος Polystr. p.17 W.; of the mind, Protag.9; σαρκὸς εὐ. good condition of... Plu. 2.126c; εἰς ἔμ' εὐδίαν ἔχων being at ease so far as I am concerned, S.Ichn.346. [On the prosody, v. εὔδιος.]
German (Pape)
[Seite 1061] ἡ (εὔδιος), stilles, heiteres Wetter, ὄπασσεν ἐκ χειμῶνος Pind. I. 6, 38 (vgl. Xen. Hell. 2, 4, 14 ἐν εὐδίᾳ χειμῶνα ποιοῦσι); μελιτόεσσαν εὐδίαν ἔχει Ol. 1, 68; übertr., wie πόλις ἐν εὐδίᾳ Aesch. Spt. 777; Xen. An.5, 8, 10 u. Sp.; ἔν γε χειμῶσι καὶ ἐν εὐδίαις Plat. Legg. XII, 96 e; εὐδίας, bei stillem, heiterm Wetter, Arist. H. A. 8, 12; Plut. oft mit γαλήνη verbunden; von Heiterkeit des Gemüthes, wie auch σώματος, der nicht von Krankheit zerstörte, gesunde Zustand, Plut. Consol. ad Apoll. 362.
Greek (Liddell-Scott)
εὐδία: ἡ, καλοκαιρία, κοινῶς «βιδιά», ἐκ χειμῶνος εὐδία Πινδ. Ι. 7 (6). 52· ἐν εὐδίᾳ χειμῶνα ποιεῖν Ξεν. Ἑλλ. 2. 4, 14· ὅταν εὐδία γένηται Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 5. 19, 3· εὐδίας (γεν.), ἐν καλοκαιρίᾳ αὐτόθι 8. 12, 10· ― πληθ., ἔν γε χειμῶσι καὶ εὐδίαις Πλάτ. Νόμ. 961F· εὐδιῶν οὐσῶν Ἀριστ. π. Ζ. Ἱστ. 9. 40, 36. 2) μεταφ., ἠρεμία, ἡσυχία, γαλήνη, Πινδ. Ο. 1. 158, Π. 5. 12, Αἰσχύλ. Θήβ. 795, Ἀντιφῶν 116. 25, Ξεν. Ἀν. 5. 8, 19· ἐπὶ τοῦ νοῦ, τῆς διανοίας, Πρωταγ. παρὰ Πλουτ. 2. 118Ε, ἔνθα ἴδε Wytt.· σαρκὸς εὐδ., καλὴ κατάστασις τῆς σαρκός, αὐτόθι 126C. Περὶ τῆς προσῳδίας ἴδε εὔδιος.
French (Bailly abrégé)
ας (ἡ) :
1 temps serein, beau temps;
2 fig. calme, sérénité (de l’âme, de l’esprit, etc.) ; p. anal. σαρκὸς εὐδία PLUT bon état de la chair.
Étymologie: εὔδιος.
English (Slater)
εὐδία (-ίᾳ, -ίαν; -ίαις.) cf. εὐαμερία,
1 good weather, met., tranquillity pl., days of calm ὁ νικῶν δὲ ἔχει μελιτόεσσαν εὐδίαν (O. 1.98) Κάστορος, εὐδίαν ὃς μετὰ χειμέριον ὄμβρον τεὰν καταιθύσσει μάκαιραν ἑστίαν (P. 5.10) ἀλλὰ νῦν μοι Γαιάοχος εὐδίαν ὄπασσεν ἐκ χειμῶνος (I. 7.38) τὸ δ' εὐβουλίᾳ τε καὶ αἰδοῖ ἐγκείμενον αἰεἰ θάλλει μαλακαῖς ε[ὐ]δίαι[ς (Pae. 2.52) τὸ κοινόν τις ἀστῶν ἐν εὐδίᾳ τιθεὶς fr. 109. 1.
English (Strong)
feminine from εὖ and the alternate of Ζεύς (as the god of the weather); a clear sky, i.e. fine weather: fair weather.
English (Thayer)
ἐυδιας, ἡ (from εὔδιος, ἐυδιον, and this from εὖ and Ζεύς, genitive Διός, Zeus, the ruler of the air and sky), a serene sky, fair weather: T brackets WH reject the passage). (Pindar, Aeschylus, Hippocrates, Xenophon, and following.)
Greek Monolingual
και βδία και βιδιά, η (Α εὐδία, ιων. τ. εὐδίη) αίθριος και γλυκός καιρός, καλοκαιρία («ἐκ χειμῶνος εὐδία», Πίνδ.)
αρχ.
1. ηρεμία, ησυχία, γαλήνη («ἐν εὐδίᾳ γὰρ ὁρῶ ὑμᾱς», Αισχύλ.)
2. φρ. «σαρκὸς εὐδία» — καλή κατάσταση του σώματος («εἰς ἔμ᾿ εὐδίαν ἔχων» — αισθάνομαι άνετα).
[ΕΤΥΜΟΛ. < ευ-διF-ᾱ. Πρόκειται δηλ. για λέξη σύνθετη από το ευ και την ασθενή βαθμίδα μιας αρχαίας λέξεως με σημ. «ημέρα» — πρβλ. Ζευς, γεν. ΔιFός και επίθ. δῑος (< διFιος). Ομοιότητα στον σχηματισμό παρουσιάζει το αρχ. ινδ. sudiv-, su-div-a-m «ωραία μέρα»].
Greek Monotonic
εὐδία: ἡ (εὔδιος),
1. καλοκαιρία, αίθριος καιρός, σε Ξεν.
2. μεταφ., γαλήνη, ησυχία, αταραξία, ηρεμία, σε Αισχύλ., Ξεν.
Russian (Dvoretsky)
εὐδία: ἡ тж. pl.
1) ясная и тихая погода: ἐν εὐδίᾳ Xen., Plut., ἐν εὐδίαις Plat., εὐδίας (gen.), εὐδιῶν οὐσῶν, εὐδίαις и ἐν ταῖς γαλήναις καὶ εὐδίαις Arst. в хорошую, ясную погоду; ἐν χειμῶσι καὶ ἐν εὐδίαις Plat. и в бурю, и в хорошую погоду; ἐν εὐδίᾳ χειμῶνα ποιεῖν Xen. с ясного неба насылать бурю;
2) спокойное состояние, покой (σαρκός Plut.): ἐν εὐδίᾳ ὁρῶ ὑμᾶς Xen. я вижу, что вы (теперь) вне опасности;
3) душевная ясность, безмятежное спокойствие, невозмутимость Plut.
Frisk Etymological English
-ίη
Grammatical information: f.
Meaning: beautiful, bright wheather, calm (of wind), quiet (of the sea) (Pi., Trag., Ion.-Att.).
Derivatives: εὐδιανός calm, bringing rest, of φάρμακον (Pi. O. 9, 97); εὐδίαιος of the fish-name τριγόλας (Sophr. 67), catched in beautiful weather(?) with εὐδιαίτερος (X.); as subst. m. outlet in the bottom of a ship (Plu., Poll.); εὐδιεινός bright, calm, quiet (Hp. Aph. 3, 12 v. l. beside εὔδιος, Pl. Lg. 919a, X. Kyn. 5, 9, Arist.; after φαεινός, ἀλεεινός); εὔδιος id. (Hp., hell. ; to εὐδία after αἰθρία : αἴθριος). Denomin. verbs εὐδιάω be quiet, calm, of the sea and weather (A. R., Arat.; only ptc. εὐδιόων); εὐδιάζω calm down, be quiet ([Pl.] Ax. 370d, Ph.).
Origin: IE [Indo-European] [184] *diu- day
Etymology: Compound (collective bahuvrihi) of εὖ and the zero grade of an old word for day, heaven (s. Ζεύς), εὐ-δίϜ-α; cf. ἑκατόμ-β(Ϝ)-α, μεσό-δμ-η. An old counterpart is Skt. su-dív- bringing a beautiful day with su-div-á-m n. id.. - Sommer Nominalkomp. 73ff..