λείπω

English (LSJ)

impf.

   A ἔλειπον Il.19.288, etc.: fut. λείψω 18.11: aor. 1 ἔλειψα, part. λείψας Ar.Fr.965 (= Antiph.32), elsewh. only late, Plb.12.15.12 (παρ-), Str.6.3.10 (παρ-), Ps.-Phoc.77 (ἀπ-), etc.; uncompounded, Ptol.Alm.10.4, Luc.Par.42, Ps.-Callisth.1.44 (cod. C); also in later Poets, Man.1.153, Opp.C.2.33, and in Inscrr., Epigr.Gr.522.16 (Thessalonica), 314.27 (Smyrna), etc.: but correct writers normally use aor. 2 ἔλῐπον Il.2.35, A.Pers.984 (lyr.), etc.: pf. λέλοιπα Od.14.134: plpf. ἐλελοίπειν (Att. -η) X.Cyr.2.1.21:—Med., in prop. sense chiefly in compds.: aor. 2 ἐλιπόμην Hdt.1.186, 2.40, E.HF169, etc. (in pass. sense, Il.11.693, al.):—Pass., fut. Med. in pass. sense λείψομαι Hes.Op.200, Hdt.7.8.ά, 48; also λειφθήσομαι S.Ph.1071, λελείψομαι Il.24.742, Th.5.105, etc.: aor. ἐλείφθην, λείφθην Pi.O.2.43; Ep. 3pl. ἔλειφθεν h.Merc.195: pf. λέλειμμαι Il.13.256, Democr.228, Pl.Ti.61a, etc.: plpf. ἐλελείμμην Il.2.700; Ep. λέλειπτο 10.256: Ep. aor. also ἔλειπτο A.R.1.45, etc.:    1 leave, quit, Ἑλλάδα, δώματα, etc., Il.9.447, Od.21.116, etc.: with a neg., [σκόπελον] οὔ ποτε κύματα λείπει Il.2.396; νιν . . χιὼν οὐδαμὰ λ. S.Ant.830 (lyr.); χερσὶν ὕπο Τρώων λείψειν φάος ἠελίοιο, i.e. die, be killed, Il.18.11; λ. τὸν βίον ὑπό τινος Pl.Lg.872e; λ. βίον, βίοτον, etc., S.El.1444, E.Hel.226 (lyr.), etc.; αὐτόχειρι σφαγῇ λ. βίον Id.Or.948.    b conversely, τὸν δ' ἔλιπε ψυχή Il.5.696, Od.14.426; τὸν . . λίπε θυμός Il.4.470; ἔπειτά με καὶ λίποι αἰών 5.685, cf. Od.7.224; λίπε δ' ὀστέα θυμός Il.16.743; ψυχὴ δὲ λέλοιπεν (sc. ὀστέα) Od.14.134; νῦν δ' ἤδη πάντα λέλοιπεν (sc. ἐμέ) ib.213; in these two last passages some take it intr., is gone, v. infr. 11.    2 leave behind, leave at home, παιδὶ τὸν ἐν μεγάροισιν ἔλειπες Od.13.403, cf. Il.5.480; esp. of dying men, leave (as a legacy), Ἀτρεὺς δὲ θνῄσκων ἔλιπεν πολύαρνι Θυέστῃ [τὸσκῆπτρον] 2.106; πατέρι γόον καὶ κήδεα λυγρά 5.157, cf. S.Aj.973; παῖδα ὀρφανὸν λ. ib.653; λ. ἄρρενας, θυγατέρας, Pl.Lg.923e, 924e; λ. εὔκλειαν ἐν δόμοισι A.Ch.348 (lyr.):—also in Med., leave behind one (as a memorial to posterity), μνημόσυνον λιπέσθαι Hdt.1.186, 6.109, al.; λιπέσθαι τιμωρούς E. HF169; διαδόχους ἐμαυτῷ Plu.Aem.36, etc.    b leave standing, leave remaining, spare, οἰκίαν οὐδεμίαν X.An.7.4.1; μηδένα Id.HG2.3.41, Pl.R.567b, etc.    3 leave, forsake, Il.17.13, etc.; λ. τινὰ χαμαί Pi.O.6.45; εὕδοντα S.Ph.273; τὴν αὑτοῦ φύσιν λ. ib.903; λ. τὴν τάξιν Pl.Ap.29a, etc.; λ. ἐράνους fail in paying... D.27.25, cf. 25.22; λ. δασμόν, φοράν, X.Cyr.3.1.1, 34; λ. μαρτυρίαν, ὅρκον, fail in... D.49.19, 59.60, λ. δίκην allow it to go by default, SIG134b24 (Milet., iv B.C.); λοιβὰς . . οὐ λίπε neglected them not, IG3.1337.8.    b conversely, λίπον ἰοὶ ἄνακτα they failed him, Od.22.119.    4 Math., lose or drop something, i.e. have something subtracted from it, τὸ KP λιπὸν τὸ BO the area KP minus the area BO, Apollon.Perg.3.12, cf. Ptol.Alm. 10.4, al., Dioph.2.21.    II intr., to be gone, depart, Epigr.Gr.149.2 (Rhenea); v. supr. 1.1b.    2 to be wanting or missing, οὔ τί πω ἔλιπεν ἐκ τοῦδ' οἴκου . . αἰκία S.El.514 (lyr.); οὔποτ' ἔρις λείψει κατὰ πόλεις E.Hel.1157 (lyr.); τὸ κακοτυχὲς οὐ λέλοιπεν ἐκ τέκνων Id.HF 133 (lyr.); λείπουσιν αἱ ἐκ τῆς κεφαλῆς [τρίχες] Arist.HA518a24; ἔτι ἕν σοι λείπει Ev.Luc.18.22; τί λείπει τῶν ἐπιτηδείων αὐταῖς; Plb.10.18.8; τί γάρ σοι λείπει; Arr.Epict.2.22.5, cf. Diog.Oen.64; [εἰς τὴν προκειμένην πραγματείαν] τὸ ὑφ' οὗ γίνεται . . μὴ ῥηθὲν οὐ λείπει is not needed, Marcellin.Puls.69: c. inf., λείπει μὲν οὐδ' ἃ πρόσθεν ἤδεμεν τὸ μὴ οὐ βαρύστον' εἶναι nihil absunt quin... S.OT1232: so c. gen., βραχὺ λείπει τοῦ μὴ συνάπτειν Plb.2.14.6, etc.; πρότασις τῆς προειρημένης λείπουσα ὑποθέσει a proposition containing less in the hypothesis than that aforesaid, Papp.648.1: freq. with numerals, κεφάλαιον γίγνεται μικροῦ λείποντος πέντε καὶ δέκα τάλαντα Lys.19.43; οὐ πολὺ λεῖπον τῶν ἐνενήκοντα ἐτῶν Plb.12.16.13; τριήρεις πέντε λείπουσαι τῶν ἑκατὸν εἴκοσι D.S.13.14: generally, παντὸς μὲν οὖν λείπει Pl.Lg.728a; ὁ λιπών ib.759e; τὸ λεῖπον what is lacking, Plb.4.38.9, etc.; esp. Gramm., to be incomplete, of a phrase, λειπούσης τῆς φράσεως A.D.Adv.159.28, al.; to be wanting, omitted, λείποντος τοῦ καί Id.Conj.225.24: also c. dat., λείπει ἡ κεῖνος φωνὴ τῷ ε Id.Adv.147.17.    b of the moon, to be invisible (cf. λειψιφαής), Plot.2.3.5.    c λείποντα εἴδη, in Algebra, = λείψεις, negative terms, Dioph.1Def.10.    B Pass., to be left, left behind, ἄλοχος Φυλάκῃ ἐλέλειπτο Il.2.700; οἱ δ' οἶοι λείπονται Od.22.250, etc.; also ὀπίσσω, μετόπισθε, κατόπισθε λ., Il.3.160, 22.334, Od.21.116; παῖδες . . μετόπισθε λελειμμένοι left behind in Troy, Il.24.687; μόνα . . νὼ λελειμμένα S.Ant.58, etc.; τὸ λειπόμενον βίου (v.l. βιοτᾶς) Ariphron 1 (= IG3.171).    b Math., to be subtracted: τὸ ἀπὸ τῆς ΔΦ λειφθὲν ὑπὸ τοῦ ἀπὸ τῆς ΔΑ ποιεῖ... the square on ΔΦ subtracted from the square on ΔΑ gives... Ptol.Alm. 10.7.    2 remain, remain over and above, τριτάτη δ' ἔτι μοῖρα λέλειπται Il.10.253; ἐμοὶ δὲ λελείψεται ἄλγεα λυγρά 24.742; ὀλίγων σφι ἡμερέων λείπεται σιτία Hdt.9.45; ὃ πᾶσι λ. βροτοῖς . . ἐλπίς E.Tr.681; αὐτόνομοι ἐλείφθημεν Th.3.11; ἕως ἄν τι λείπηται Id.8.81: impers., λείπεται it remains, Pl.Tht.157e: c.acc. et inf., πεπληρῶσθαί με Id.Phdr.235c.    3 remain alive, πολλοὶ δὲ λίποντο Od.4.495, cf. A. Pers.480, X.An.3.1.2.    II c. gen.,    1 to be left without, to be forsaken of, κτεάνων λειφθεὶς καὶ φίλων Pi.I.2.11; σοῦ λελειμμένη S. Ant.548; but στρατὸν λελειμμένον δορός which has been left by the spear, i.e. not slain, A.Ag.517.    2 to be left behind in a race, Il. 23.407, 409, Od.8.125; λελειμμένος οἰῶν lingering behind the sheep, 9.448; λείπετ' . . Μενελάου δουρὸς ἐρωήν he was left a spear's throw behind Menelaus, Il.23.529; ἐς δίσκουρα λέλειπτο he had been left behind as much as a quoit's throw, ib.523; κίρκοι πελειῶν οὐ μακρὰν λελειμμένοι A.Pr.857, cf. E.Hipp.1244; τοῦ κήρυκος μὴ λείπεσθαι not to lag behind the herald, Th.1.131; but ἀπό τινος to be left behind by one, Il.9.437, 445; λ. βασιλέος or ἀπὸ βασιλέος by the king, Hdt.8.113, 9.66; λείπεσθαι τοῦ καιροῦ to be behind time, X.Cyr.6.3.29; τῆς ναυμαχίης Id.7.168; τῆς ἐξόδου Id.9.19; but, λείπου μηδὲ σύ, παρθέν', ἀπ' οἴκων fail not [to come] from the house, i.e. follow us, dub. in S. Tr.1275 (anap.): abs., to be left behind, be absent, Hdt.7.229, 8.44.    3 come short of, be inferior to, τινος, like ἐλαττοῦσθαι, ἡττᾶσθαι, ὑστερεῖσθαί τινος, because the Verb has a comp. sense, Id.7.48, etc.; οὐκ ἔσθ' ὁποίας λείπεται τόδ' ἡδονῆς falls short of... E.Fr.138.3; λείπεσθαί τινος ἔς τι or ἔν τινι, Hdt.1.99, 7.8. ά (v. infr. 4); περί τι Plb.6.52.8; πρός τι S.Tr.266; καμήλους ταχυτῆτι οὐ λειπομένας ἵππων Hdt.7.86; ξύνεσιν οὐδενὸς λ. Th.6.72; πλήθει λ. X.HG7.4.24; πλήθει ἡμῶν λειφθέντες Id.An.7.7.31; οὐδ' ἔτι θηρὸς ἐλείπετο δερκομένοισιν, i.e. resembled... Epic.in Arch.Pap.7p.4: also c. gen. rei, λειφθῆναι μάχης E.Heracl.732; οὐδὲν σοῦ ξίφους λελείψομαι Id.Or.1041: Math., τὸ ἐγγραφὲν τοῦ περιγραφέντος ἐλάσσονι λείπεται the inscribed figure falls short of the circumscribed by less than... Archim.Con.Sph.21: also c. dat. rei, λειφθῆναι μάχῃ A.Pers.344: c. part., οὐδὲν ἐμοῦ λείπει γιγνώσκων X.Oec.18.5; λέλειψαι τῶν ἐμῶν βουλευμάτων you come short of, understand not my plans, E.Or.1085; λέλειμμαι τῶν ἐν Ἕλλησιν νόμων Id.Hel.1246: abs., to be defeated, Plb.1.62.6; ὑπό τινος AP11.224 (Antip.); λείπεσθαι ἐν [τῇ ἀγορανομίᾳ], Lat. repulsam ferre, Plu. Mar.5, etc.: abs., in part., ἄνδρας λελειμμένους inferior men, A.Fr. 37; also, λειπόμενοι the poor, IG14.1839.7.    4 to be wanting or lacking in a thing, fail of or in, c. gen., ὀδυρμάτων ἐλείπετ' οὐδέν S.Tr. 937; γνώμας λειπομένα σοφᾶς Id.El.474 (lyr.); λελειμμένη τέκνων E. Ion680; λελ. λόγου failing to heed my word, S.Aj.543; μῆνας ἓξ . . λειπόμενος (sc. τῶν εἴκοσι ἐτῶν) Epigr.Gr.519 (Thessalonica); also, λ. ἐν τῷ μὴ δύνασθαι μηδ' ὁρᾶν S.OC495; v. supr.3.    5 to be in need of, τῆς σῆς βοηθείας A.D.Synt.289.28. (I.-E. leiq[uglide]-, cf. Lat. li-n-quo, Skt. ric-, pres. 3sg. ri-ṇa-k-ti 'leaves', etc.)

German (Pape)

[Seite 25] (vgl. auch λιμπάνω), fut. λείψω, aor. ἔλιπον, λιπεῖν, – ἔλειψα nur bei Sp., vgl. Lob. zu Phryn. 713; B. A. 106 aus Arist. citirt, – perf. λέλοιπα, λέλειμμαι, ἔλειπτο, Ap. Rh. 1, 45; fut. pass. λελείψομαι, Il. 24, 742; aor. ἐλείφθην (linquo), (λίπεν für ἐλίπησαν stand sonst Il. 16, 507, Bekk. richtig λίπον); – lassen, zurücklassen; οὐδέ τι λεῖπε βαθείης ἔκτοσθεν αὐλῆς Od. 9, 337, παιδὶ τὸν ἐν μεγάροισιν ἔλειπες 13, 403; bes. von Sterbenden, hinterlassen, Ἀτρεὺς δὲ θνήσκων ἔλιπε πολύαρνι Θυέστῃ (σκῆπτρον) Il. 2, 107, πατέρι δὲ γόον καὶ κήδεα λυγρὰ λεῖπε 5, 157; so bei folgdn Dichtern, παῖδα ὀρφανόν Soph. Ai. 638; u. in Prosa, ἐὰν ἄῤῥενας μὴ λείπῃ Plat. Legg. XI, 923 e; θυγατέρας 924 e u. sonst; – verlassen, ἐπειδὴ πρῶτα τομὴν ἐν ὄρεσσι λέλοιπεν Il. 1, 235, ὅτε πρῶτον λίπον Ἑλλάδα 9, 447; u. so Pind. λιπὼν νᾶσον, P. 4, 7; Tragg., πῶς πατρῷα δώματα λιπεῖν ἔτλητε Aesch. Suppl. 322; λεῖφ' ἕδρανα 832; τὴν αὑτοῦ φύσιν Soph. Phil. 891; in Prosa häufig; – bes. von Sterbenden, λείπειν φάος ἠελίοιο, Il. 18, 11, u. umgekehrt, τὸν δ' ἔλιπε ψυχή, τὸν μὲν λίπε θυμός, 4, 470. 5, 696; u. so Tragg., βίον λελοιπώς Soph. El. 1435; ἐν ἁλὶ κύμασί τε λέλοιπε βίοτον Eur. Hel. 226; ὑπό τινος, d. i. von Einem getödtet werden, Plat. Legg. IX, 872 e. – Auch von Dingen, τὸν οὔποτε κύματα λείπει Il. 2, 396. – Im Stich lassen, in der Gefahr verlassen, Il. 16, 368; φυγῇ τὴν πόλιν Plat. Legg. VI, 770 e; τὴν τάξιν Apol. 29 a; u. so Dem. u. A. – Aehnl. τὴν μαρτυρίαν, d. i. das Zeugniß nicht ablegen, welches man hat ablegen wollen, Dem. 49, 19; ἔλιπε τὸν ὅρκον καὶ οὐκ ὤμοσεν 59, 60. – Aus Vrbdgn wie λίπον ἰοὶ ἄνακτα, Od. 22, 119, die Pfeile verließen den König, d. i. sie gingen ihm aus, singen an ihm zu fehlen, wie deficere, entwickelt sich die intr. Bdtg fehlen, οὔ τί πω ἔλιπεν ἐκ τοῦδ' οἴκου πολύπονος αἰκία Soph. El. 505, u. ähnlich λείπει μὲν οὐδ' ἃ πρόσθεν ᾔδεμεν τὸ μὴ οὐ βαρύστον' εἶναι, es fehlt Nichts daran, daß es nicht seufzerreich ist, O. R. 1232; vgl. βραχὺ λείπει τοῦ μὴ συνάπτειν αὐτῷ, Pol. 2, 14, 6. 10, 17, 12; aus Hom. rechnet man hierher ψυχὴ λέλοιπε, πάντα λέλοιπε, das Leben, Alles ist dahin, Od. 14, 134. 213, wo man aber dem sonstigen Gebrauche Homer's gemäß besser ὀστέα, με, ergänzt; τὸ κακοτυχὲς οὐ λέλοιπεν ἐκ τέκνων Eur. Herc. F. 133; οὔποτ' ἔρις λείψει κατ' ἀνθρώπων πόλεις Mel. 1157; τὸν λιπόντα προαιρείσθωσαν αἱ τέτταρες φυλαὶ ὅθεν ἂν ἐκλίπῃ Plat. Legg. VI, 759 e, vgl. V, 728 a; öfter bei Pol. τὸ λεῖπον, das Fehlende, 4, 38, 9, τὰ λείποντα τοῦ βίου ἀναπληροῦν, 13, 2, 2; συνέβαινεν αὐτὸν οὐ πολὺ λείπειν τῶν ἐννενήκοντα ἐτῶν 12, 16, 13; μικρῷ λείπουσιν ἑπτακοσίοις σκάφεσιν ἐναυμάχησαν, mit beinahe siebenhundert Schiffen, woran nur wenig fehlte, wie sonst δεῖν construirt wird; Sp. – Pass. λείπομαι, zurück gelassen werden, zurückbleiben, übrigbleiben, οἱ δ' οἶοι λείπονται ἐπὶ πρώτῃσι θύρῃσι Od. 22, 250, τριτάτη δ' ἔτι μοῖρα λέλειπται, ist noch übrig, Il. 10, 453, εἴ τί τοι ἔγχος ἐνὶ κλισίῃσι λέλειπται 13, 256, ἐμοὶ δὲ μάλιστα λελείψεται ἄλγεα λυγρά 24, 742, wird übrig bleiben; so Eur. Or. 1039; Xen. An. 2, 4, 5; auch λείψομαι, Plat. Charm. 176 b; aber λειφθήσομαι, eigtl. pass., Soph. Phil. 1071; so auch aor. med., αὐτὰρ ἐγὼ λιπόμην ἀκαχήμενος ἦτορ, ich blieb zurück; bes. nach Jem. Tode hinterbleiben, Hom., der es auch mit κατόπισθε u. μετόπισθε vrbdt, Il. 3, 160. 22, 334 Od. 9, 45, wie Plat. Rep. II, 363 d γένος κατόπισθε λείπεσθαι τοῦ ὁσίου sagt; στρατὸν δέχεσθαι τὸν λελειμμένον δορός Aesch. Ag. 503; σοῦ λελειμμένη, von dir verlassen, ohne dich, Soph. Ant. 544; ἐμοὶ γὰρ οὐδ' ὃ πᾶσι λείπεται βροτοῖς, ξύνεστιν ἐλπίς Eur. Troad. 676; κτεάνων λειφθεὶς καὶ φίλων Pind. I. 2, 11, ohne Freunde; in Prosa, αὐτόνομοι ἐλείφθημεν, wir blieben frei, Thuc. 3, 11; ἡττηθέντων δὲ αὐτῶν οὐδεὶς ἂν λειφθείη, keiner dürfte wohl übrig bleiben, d. i. mit dem Leben davonkommen, Xen. An. 3, 1, 2; mehr medial zu fassen ἐλείποντο τῶν στρατιωτῶν οἱ διεφθαρμένοι ὑπὸ τῆς χιόνος τοὺς ὀφθαλμούς, sie blieben zurück, 4, 5, 12; οἱ λειπόμενοι, die Hinterbliebenen, Plat. Henez. 246 c; λείπεται περί τινος, es bleibt übrig, davon zu reden, Theaet. 157 e; so bes. häufig S. Emp. λείπεται (ἄρα, οὖν) λέγειν. – Bes. im Wettlaufe, Wettfahren zurückbleiben, Il. 23, 407. 409 Od. 8, 125; τινός, hinter Jem. im Laufe zurückbleiben, Il. 23, 523; λελειμμένος οἰῶν, hinter den Schaafen zurückgeblieben, Od. 9, 448; λείπετο Μενελάου δουρὸς ἐρωήν, er blieb hinter Menelaus eine Speerwurfsweite zurück, Il. 23, 529; eben so ἐς δίσκουρα λέλειπτο ib. 523; auch ἀπό τινος λείπεσθαι, fern von ihm, getrennt von Einem bleiben, Il. 9, 437. 445, wie Soph. λείπου μηδὲ σὺ – ἀπ' οἴκων, Tr. 1265; vgl. Hermesianax bei Ath. XIII, 597 f; Her. 9, 66 u. öfter; auch von einer Unternehmung fern bleiben, sich davon ausschließen, keinen Theil daran nehmen, 7, 229. 8, 44. 9, 19; κίρκοι πελειῶν οὐ μακρὰν λελειμμένοι, nicht weit hinter ihnen zurückgeblieben, Aesch. Prom. 859; ὑστέρῳ ποδὶ ἐλειπόμεσθα Eur. Hipp. 1244, öfter; εἶπον τοῦ κήρυκος μὴ λείπεσθαι Thuc. 1, 131; ἕπεσθε, κἂν λειφθῆτε τῷ στίβῳ τῶν ἵππων ἕπεσθε Xen. An. 7, 3, 43, wenn ihr nicht mitkommen könnt u. zurückbleibt; – dah. übh. Einem nach stehen, geringer, schwächer sein, unterliegen, μή σοι δοκοῦμεν τῇδε λειφθῆναι μάχῃ; Aesch. Pers. 336; gew. τινός, λείπομαί σου γνώμῃ Eur. Suppl. 904, öfter; τῶν ὧν τέκνων λείποιτο πρὸς τόξου κρίσιν, er werde von ihnen in der Bogenkunde übertroffen, Soph. Tr. 265; auch ἦ πολὺ λέλειψαι τῶν ἐμῶν βουλευμάτων, Eur. Or. 1085; ὅκως μὴ λείψομαι τῶν πρότερον γενομένων ἐν τιμῇ τῇδε Her. 7, 8, 1; τὸ ναυτικὸν τὸ ἡμέτερον λεί ψεσθαι τοῦ ἐκείνων 7, 48; καμήλους ταχυτῆτα οὐ λειπομένους ἵππων 7, 86; ξύνεσιν οὐδενός Thuc. 6, 72; δύναμις λειπομένη τῶν νῦν, geringer als, 1, 10; δεῖ τὰς ἐνθάδε κολάσεις μηδὲν τῶν ἐν Αἵδου λείπεσθαι, sie dürfen denen im Hades nicht nachstehen, nicht gelinder sein, Plat. Legg. IX, 881 b; πλήθει ἡμῶν λειφθέντες, an Zahl schwächer als wir, Xen. An. 7, 7, 31; Sp., λειπόμενοι μάχῃ Pol. 3, 85, 8; πολύ τι λειπόμενοι κατὰ τὴν ἐμπειρίαν 6, 52, 8. – Med., bes. aor. II., hinter sich zurücklassen, hinterlassen, οὔκουν τιμωροὺς ἐμοὺς χρῄζω λιπέσθαι Eur. Herc. F. 169; sp. D., wie Ap. Rh. 1, 955; öfter bei Her., μνημόσυνον τόδε ἐλίπετο, er ließ es als ein Andenken an sich zurück, 1, 186. 2, 136, vgl. 7, 24. 2, 134, wie μνημόσυνα λιπέσθαι ἐς τὸν ἅπαντα ἀνθρώπων βίον, 6, 109. So auch οὓς ἐμαυτῷ ἐλιπόμην διαδόχους Plut. Aem. P. 36.