hodie

Latin > English (Lewis & Short)

hŏdĭē: adv. contr. from hoc die, on this day,
I to-day.
I Lit.: quem quidem negat Eros hodie: cras mane putat, Cic. Att. 13, 30, 2; so opp. cras, Ov. R. Am. 94; Hor. Ep. 1, 16, 33: hodie mane, this morning, Cic. Att. 13, 9, 1: hodie cum diluculo, Plaut. Am. 2, 2, 111: hodie numquam ad vesperum vivam! id. As. 3, 3, 40: pridie Vinalia, qui dies hodie est, Cic. Phil. 14, 5, 14: Nonae sunt hodie Sextiles, id. Verr. 1, 10, 31: hodie tricesima sabbata, Hor. S. 1, 9, 69: equidem te, nisi nunc, hodie nusquam vidi gentium, Plaut. Am. 2, 2, 54: ego hodie compendi feci binos panes in dies: Ita mea ancilla, quae fuit hodie, sua nunc est: Jam hodie alienum cenabit, etc., till today, id. Pers. 4, 3, 2 sq.: faciam hodie, ut, etc., * Caes. B. C. 3, 91, 3: si cenas hodie mecum, Hor. Ep. 1, 7, 70.—Of the nighttime: illa nocte aliquis, tollens ad sidera vultum, Dicet: Ubi est hodie, quae Lyra fulsit heri? Ov. F. 2, 76.—
   B Pleon. (freq. in Plaut.): maximo hercle hodie malo vostro istunc fertis, Plaut. Men. 5, 7, 24: ut ego hodie raso capite calvos capiam pileum, id. Am. 1, 2, 1.—
II Transf., in gen., to - day, at the present day, at this time, now, in these times: ut omnes, qui tum eos agros, ubi hodie est haec urbs, incolebant, etc., Cic. Rep. 2, 2 fin.; cf.: id quod retinemus hodie, id. ib. 2, 9; id. Fam. 9, 22, 2: mihi non minori curae est, qualis res publica post mortem meam futura sit, quam qualis hodie sit, id. Lael. 12, 43; id. Cael. 2, 3; id. Ac. 2, 1, 3: hodie omnes sic habent, etc., id. Verr. 2, 5, 25, § 64: nec turba deorum talis (erat) ut est hodie, Juv. 13, 47: sunt summa hodie, quibus illustratur forum, ingenia, Quint. 10, 1, 122; cf.: sunt et hodie clari ejusdem operis auctores, qui, etc., id. 3, 2, 21; for which: sunt clari hodieque et qui olim nominabuntur, id. 10, 1, 94; so, hodieque = et hodie, Cic. de Or. 1, 22, 103; id. Rab. Post. 16, 43 al.; but in the post-Aug. per. freq. hodieque for hodie quoque: hodie etiam, usque adhuc, etiam nunc, to this day, still, Vell. 1, 4, 3; 2, 8, 3; 2, 27, 5; Sen. Ep. 90, 16; Tac. G. 3; Suet. Claud. 19; id. Galb. 1; id. Tit. 2; Plin. 8, 45, 70, § 176; 30, 1, 1, § 2; v. que.—
   B To-day, now, at once, immediately (cf. τήμερον): hodie itura, on the point of going, Ter. Eun. 3, 2, 10: quin agitis hodie? ... Properate, Plaut. Cas. 4, 1, 7: non dices hodie, quorsum, etc., Hor. S. 2, 7, 21: si hodie postulem, etc., Cic. Tull. 23, 53.

Latin > French (Gaffiot 2016)

hŏdĭē,⁸ adv. (hoc, die), aujourd’hui, en ce jour : hodie mane Cic. Att. 13, 9, 1, ce matin ; qui dies hodie est Cic. Phil. 14, 14, et ce jour est aujourd’hui, cf. Cic. Verr. 2, pr. 31 || [pendant la nuit] : Ov. F. 2, 76 || maintenant, à présent, de nos jours : Cic. Læl. 43 ; Verr. 2, 5, 64, etc.

Latin > German (Georges)

hodiē, Adv. (aus *hō diē infolge Tonanschlusses verkürzt) an diesem Tage, am heutigen Tage, heute, I) eig. (Ggstz. heri od. here, gestern, cras, morgen), nam mihi hodie est natalis dies, Plaut.: hodie postremum me vides, Ter.: numquam omnes h. moriemur inulti, Verg.: si orationem meam, de qua h. ad te scripsi, legeris, Cic.: h. ego utique Letum capiam, Val. Max.: h. quid egisti? Plin. ep.: si cenas h. mecum, Hor.: h. sunt Nonae Sextiles, Cic.: h. mane Dolabella venit, Cic. – Ggstz., heri aut h., Plaut.: qui dedit hoc hodie, cras, si volet, auferet, Hor.: ubi est hodie quae lyra fulsit heri, Ov.: res hodie minor, here quam fuit, atque eadem cras deteret exiguis aliquid, Iuven.: non hodie sobrius, cras ebrius; hodie pacificus, crastinā die litigiosus, Ambros. – II) übtr.: a) heute, heutigentags, in der jetzigen Zeit, jetzt, gegenwärtig, quae mens est hodie, cur eadem non puero fuit? Hor.: caudam antiqui penem vocabant; at h. penis est in obscenis, Cic.: si etc.... h. hanc gloriam atque hoc orbis terrae imperium teneremus? Cic.: vobis grates ago habeoque, quod hodie salutem meam vestrae praeponitis, Curt. – b) noch heute, noch heutzutage, noch gegenwärtig, noch bis heute, noch bis auf diese Stunde (s. Fritzsche Hor. sat. 2, 2, 40), ita mea ancilla quae fuit hodie, sua nunc est, Plaut.: tria praedia vel nobilissima Capitoni propria traduntur, quae hodie possidet, Cic.: quem vivere h. aiunt, Cic.: quo facto is h. saltus Graius appellatur, Nep.: sunt enim h., quibus illustratur forum, ingenia, Quint.: an quicquam hodie (bis heute) est factum indignius? Ter.: bes. h. quoque, auch noch heute, selbst heutzutage noch, Cic. u.a.: hodieque, und (auch) noch heute, Cic. u.a. (s. Müller Liv. 1, 17, 9); aber (nachaug.) hodieque, auch = noch heute, Vell., Sen., Val. Max. u.a. (s. Krebs-Schmalz Antib.⁷ Bd. 1. S. 654 u. 655). – c) noch heute = alsbald, sogleich, auf der Stelle, Ter. eun. 463. Cic. pro Tull. 53. Hor. sat. 2, 7, 21. – d) bei Drohungen, Anwünschungen od. Beteuerungen, wie zuw. unser je, jemals, Komik. (s. Spengel Ter. Andr. 196 u. 866. Brix Plaut. Men. 218. Lorenz Plaut. Pseud. 1180). – / Bei Plautus zuw. hōdie gemessen nach Bücheler im Grundr. der lat. Dekl. S. 54 u. in Fleckeisens Jahrbb. 1869. p. 487.

Latin > English

hodie ADV :: today, nowadays; at the present time