πῆμα

English (LSJ)

ατος, τό (same form in Dor.), poet. word,

   A misery, calamity, π. κακόν Od.5.179; π. κακοῖο 3.152; δύης π. 14.338; π. τῆς ἄτης S.Aj. 363; π. θεὸς Δαναοῖσι κυλίνδει Il.17.688; τοῖσι . . πῆμα κυλίνδεται Od. 2.163, cf. Il.11.347; ἡμῖν πήματα πολλὰ θέσαν 15.721; τοι πῆμα τόδ' ἤγαγον Οὐρανίωνες 24.547; ἓν παρ' ἐσλὸν π. σύνδυο δαίονται βροτοῖς ἀθάνατοι Pi.P.3.81; πημάτων ἔξω πόδα ἔχει A.Pr.265; πήματα ἐπὶ πήμασι πίπτοντ' S.Ant.594 (lyr.); πῆμ' ἐπὶ πήματι κεῖται, i.e. iron upon iron, the sword forged upon the anvil, Orac. ap. Hdt.1.67, cf. 68; σοφιστὴς πημάτων deviser of pains (i. e. the labours of Heracles), E. Heracl.993.    II of persons, bane, calamity, ὅς μιν ἔτικτε . . π. γενέσθαι Τρωσί Il.22.421, cf. 3.50, 160, 6.282, S.OT379; π. κακὸς γείτων Hes.Op.346. (Cf. Skt. p[imacracute]yati, Goth.fijan 'hate'.)

German (Pape)

[Seite 610] τό, Leid, Unglück, Unheil; oft bei Hom. u. Hes.; auch κακὸν πῆμα, Od. 5, 179; πῆμα κακοῦ, 3, 152; πῆμα δύης, 14, 338; τὸ πῆμα τῆς νόσου, Soph. Phil. 754, u. öfter; μὴ πλέον τὸ πῆμα τῆς ἄτης τίθει, Ai. 356; τὰ τοῦδε πενθεῖν πήματα, O. C. 743; Eur. oft; Ar. u. in später Prosa.

Greek (Liddell-Scott)

πῆμα: τό, διαμένει ἀμετάβλ. παρὰ τοῖς Δωρ.: λέξ. ποιητ., πάθημα, δυστύχημα, ὄλεθρος, Ὅμ., Ἡσ., Πίνδ., καὶ Τραγ., κατά τε τὸν ἑνικὸν καὶ τὸν πληθ.: κακὸν π. Ὀδ. Ε. 179· π. κακοῖο Γ. 152· π. δύης Ξ. 338· π. τῆς ἄτης Σοφ. Αἴ. 363· π. θεὸς Δαναοῖσι κυλίνδει Ἰλ. Ρ. 688· τοῖσι... πῆμα κυλίνδεται Ὀδ. Β. 163, πρβλ. Ἰλ. Λ. 347· ἡμῖν πήματα πολλὰ θέσαν Ο. 721· τοι πῆμα τόδ’ ἤγαγον οὐρανίωνες Ω. 547· πημάτων ἔξω πόδα ἔχειν Αἰσχύλ. Πρ. 263· πήματα ἐπὶ πήμασι Σοφ. Ἀντ. 593· πῆμ’ ἐπὶ πήματι κεῖται Χρησμ. παρ’ Ἡροδ. 1. 67, πρβλ. 68. ΙΙ. παρ’ Ὁμ., συχνάκις ἐπὶ προσώπων, ὄλεθρος, πληγή, ὅς μιν ἔτικτε... πῆμα γενέσθαι Τρωσὶ Ἰλ. Χ. 421, πρβλ. Γ. 50, 160. Ζ. 282, Σοφ. Ο. Τ. 379.

French (Bailly abrégé)

ατος (τό) :
1 souffrance, mal, malheur;
2 ce qui cause un dommage, un malheur, etc. ; fléau, calamité.
Étymologie: πάσχω -- DELG étym. obscure ; cf. ttf. avest. pâman, nom d’une maladie de la peau, skr. pâmán « maladie de la peau, gale », skr. pâpmán « souffrance, dommage ».

English (Autenrieth)

ατος (πάσχω): suffering, woe, harm; common periphrasis, πῆμα κακοῖο, also δύης πῆμα, Od. 14.338; of persons, bane, nuisance, Od. 17.446.

English (Slater)

(πῆμα, -ατος, -α, -ατα nom.)
   1 pain, trouble πῆμα θνᾴσκει παλίγκοτον δαμασθέν (O. 2.19) Μοῖρ' θεόρτῳ σὺν ὄλβῳ ἐπί τι καὶ πῆμ ἄγει παλιντράπελον (O. 2.37) ἐσλὸν βαθὺ πήματος ἐν μικρῷ πεδάμειψαν χρόνῳ (O. 12.12) ἅντε δόλον αὐτῷ θέσαν Ζηνὸς παλάμαι, καλὸν πῆμα (P. 2.40) ἓν παρ' ἐσλὸν πήματα σύνδυο δαίονται βροτοῖς ἀθάνατοι (P. 3.81) μήτ' ὦν τινι πῆμα πορών (P. 4.297)

Greek Monolingual

τὸ, Α
1. πάθημα, δυστύχημα, συμφορά («πῆμα θεὸς Δαναοῑσι κυλίνδει», Ομ. Ιλ.)
2. (για τους άθλους που επιβλήθηκαν στον Ηρακλή) βαρύς μόχθος («πολλῶν σοφιστὴς πημάτων ἐγιγνόμην», Ευρ.)
3. μτφ. (για πρόσ.) ὁλεθρος, καταστροφή, βάσανο, πληγή («πῆμα κακὸς γείτων ὅσσον τ' ἀγαθὸς μέγα ὄνειαρ», Ησίοδ.)
4. φρ. «πῆμα ἐπὶ πήματι κεῑται»
μτφ. (στον Ηρόδ.) το ολέθριο σίδερο, δηλ. το ξίφος που σφυρηλατείται πάνω στο σιδερένιο αμόνι του σιδηρουργού.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ποιητική λ., αβέβαιης ετυμολ., που δηλώνει μια κατάσταση και εμφανίζει κατάλ. -μα (πρβλ. σή-μα, σώ-μα). Οι πιο πιθανές, από μορφολογική άποψη, συνδέσεις της λ. είναι με: αβεστ. pāman- «ονομασία αρρώστιας του δέρματος», αρχ. ινδ. pāman- «αρρώστια του δέρματος», ενώ το αρχ. ινδ. pāpman- «πόνος, λύπη, ταραχή, βλάβη» (κατ' επίδραση του pāpa- «κακός») βρίσκεται από σημασιολογική άποψη πιο κοντά στη λ. πῆμα. Έχει, επίσης, προταθεί η σύνδεση της λ. με ελλ. τύπους όπως ταλαίπωρος, πηρός, πένομαι, πένθος ή με το λατ. patior «πάσχω». Η οικογένεια της λ. πῆμα είναι αρχαϊκή και η χρήση της υποχώρησε νωρίς].