αὐαίνω: Difference between revisions
ὕπνος δεινὸν ἀνθρώποις κακόν → sleep is a terrible evil for humans (Menander, Sententiae monostichoi 1.523)
(big3_7) |
m (LSJ1 replacement) |
||
| (30 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=avaino | |Transliteration C=avaino | ||
|Beta Code=au)ai/nw | |Beta Code=au)ai/nw | ||
|Definition=Att. αὑ- (cf. <b class="b3">ἀφ-, | |Definition=Att. αὑ- (cf. <b class="b3">ἀφ-, ἐπαφαυαίνω</b>), impf. (καθ-) αύαινον Luc. ''Am.''12: fut.<br><span class="bld">A</span> αὐανῶ S.''El.''819: aor. ηὔηνα or αὔ- [[Herodotus|Hdt.]]4.172, inf. αὐῆναι Hp.''Mul.''1.84, part. αὐήνας Id.''Morb.''3.17:—Pass., impf. Ar. ''Fr.''613: aor. ηὐάνθην or <b class="b3">αὐ-</b> (v. infr.), ἐξ- [[Herodotus|Hdt.]]4.151: fut. αὐανθήσομαι (cf. <b class="b3">ἀφ-</b>):—but also Med. [[αὐανοῦμαι]] in pass. sense, S.''Ph.'' 954: Mss. and editors differ with regard to the augm.: (v. [[αὔω]]):—[[dry]], [[αὐανθέν]] (of a [[log]] of [[wood]]) Od.9.321; αὐ. ἰχθῦς πρὸς ἥλιον [[Herodotus|Hdt.]]1.200, 2.77, cf. 92,4.172; <b class="b3">αὐαίνεσθαι ὑπὸ τοῦ καύματος, διὰ ξηρότητα</b>, X. ''Oec.''16.14, 19.11, cf. ''An.''2.3.16, etc.<br><span class="bld">2</span> [[wither]], Thphr.''HP''3.7.1 (Pass.): metaph., εὐνομίη αὐαίνει ἄτης ἄνθεα Sol.4.36; αὐανθεὶς [[πυθμήν]] A.''Ch.''260; <b class="b3">αὐανῶ βίον</b> I shall [[waste]] [[life]] [[away]], [[pine away]], S.''El.''819: [[αὐανοῦμαι]] I [[shall wither away]], Id.''Ph.''954; ηὑαινόμην θεώμενος Ar.''Fr.'' 613.<br><span class="bld">II</span> intr., to [[be dry]], μήτε ὑγραὶ μήτε λίαν αὐαίνουσαι Hp.''Mul.'' 1.17.—The Act. is comparatively rare, especially in Attic. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{DGE | ||
| | |dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [át. αὑ-; aum. ηὐ- y ᾱὐ-]<br /><b class="num">I</b> en v. act.<br /><b class="num">1</b> gener. [[secar]] (ἰχθῦς) ἂν αὐήνωσι πρὸς ἥλιον Hdt.1.200.<br /><b class="num">2</b> fig. [[marchitar]] αὐαίνει δ' ἄτης ἄνθεα φυόμενα marchita las nacientes flores del infortunio</i> Sol.3.35<br /><b class="num">•</b>de pers. [[consumir]], [[agotar]] αὐανῶ βίον S.<i>El</i>.819.<br /><b class="num">II</b> intr. en v. med.-pas.<br /><b class="num">1</b> [[secarse]] (ῥόπαλον) αὐανθέν <i>Od</i>.9.321, αὐαίνε[ται δὲ ...] ἡλίῳ en contexto incompleto, quizá de caídos en combate, Archil.203.3, ὑγρὸν αὐαίνεται Heraclit.B 126, σκύλος <i>Meropis</i> 6.2, αὐανθεὶς πυθμήν A.<i>Ch</i>.260, ἤν τις αὐτὰ αὐανθῆναι ἐάσῃ Hp.<i>Nat.Puer</i>.17, cf. <i>Mul</i>.1.17<br /><b class="num">•</b>de plantas [[marchitarse]], [[agostarse]] ὑπὸ τοῦ καύματος X.<i>Oec</i>.16.14, διὰ ξηρότητα X.<i>Oec</i>.19.11, πεύκη καὶ [[ἐλάτη]] ... αὐαίνονται Thphr.<i>HP</i> 3.7.1, cf. <i>CP</i> 3.10.8, ὅσα αὐανθείη ἂν παριόντος πυρός Plot.4.4.32, ὥστε ... αὐανθῆναι τὰ δένδρα D.C.<i>Epit</i>.8.6.16, σταφυλή Q.S.11.148.<br /><b class="num">2</b> fig. de pers. [[consumirse]] αὐανοῦμαι τῷδ' ἐν αὐλίῳ μόνος S.<i>Ph</i>.954, ἠυαινόμην θεώμενος Ar.<i>Fr</i>.660, ὁ ἐραστὴς ὁ [[ἄρρην]] αὐαίνεται Ach.Tat.1.17.4<br /><b class="num">•</b>c. ac. de rel. ὡς δ' ὅτε τις ... κέαρ αὐαίνηται Q.S.10.278.<br /><b class="num">• Etimología:</b> v. [[αὖος]]. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<i>f.</i> αὑανῶ, <i>ao.</i> [[ηὕηνα]], <i>pf. inus.</i><br />faire sécher : ἰχθῦς πρὸς ἥλιον HDT des poissons au soleil ; <i>fig.</i> βίον SOPH laisser sa vie se consumer dans le chagrin ; <i>Pass.</i> être desséché : [[ῥόπαλον]] αὐανθέν OD bâton desséché ; <i>fig.</i> se dessécher ( | |btext=<i>f.</i> αὑανῶ, <i>ao.</i> [[ηὕηνα]], <i>pf. inus.</i><br />faire sécher : ἰχθῦς πρὸς ἥλιον HDT des poissons au soleil ; <i>fig.</i> βίον SOPH laisser sa vie se consumer dans le chagrin ; <i>Pass.</i> être desséché : [[ῥόπαλον]] αὐανθέν OD bâton desséché ; <i>fig.</i> se dessécher (d'ennui, de chagrin, <i>etc.</i>).<br />'''Étymologie:''' [[αὔω]], [[αὕω]]. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=(nach Suid. att. [[αὑαίνω]], [[wofür]] [[ἀφαυαίνω]] spricht; gew. ohne augm., ηὑαινόμην θεώμενος Ar. bei Suid.; vgl. ἐξαυ.), <i>[[austrocknen]], [[dörren]]</i>, πρὸς τὸν ἥλιον, an der [[Sonne]], Her. 4.172; βίον αὐανῶ, das [[Leben]] <i>in [[Trauer]] [[verzehren]], [[hinschmachten]]</i>, Soph. <i>El</i>. 809, Schol. μετὰ σκληρότητος [[διαβιβάζω]]. – Pass., <i>[[trocken]] [[werden]]</i>, αὐαίνετο Xen. <i>An</i>. 2.3.16; [[αὐανθείς]] Aesch. <i>Ch</i>. 258; αὐανθέν <i>Od</i>. 9.321; αὐανοῦμαι, ich werde [[verschmachten]], Soph. <i>Phil</i>. 942; αὐανθήσομαι Lycophr. 1424. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''αὐαίνω:''' и [[αὑαίνω]]<br /><b class="num">1</b> [[сушить]] ([[ἰχθῦς]] πρὸς ἥλιον Her.); pass. сохнуть, высыхать, засыхать ([[ῥόπαλον]] αὐανθέν Hom.; ὁ [[φοῖνιξ]] αὐαίνετο Xen.);<br /><b class="num">2</b> (тж. βίον αὐ. Soph.) pass. чахнуть, томиться, изнывать (αὐανοῦμαι τῷδ᾽ ἐν αὐλίῳ Soph.). | |||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''αὐαίνω''': Ἀττ. αὐ- (πρβλ. ἀφ-, ἐπαφαυαίνω): παρατ. (καθ-) αύαινον Λουκ. Ἔρωτ. 12: μέλλ. αὐανῶ Σοφ., ἴδ. κατωτ.: ἀόρ. ηὔηνα ἢ αὔ- Ἡρόδ.· - Παθ., παρατ. Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 514· ἀόρ. αὐάνθην ἢ αὔ-, ἴδε κατωτ. ἐξ- Ἡρόδ. 4. 151: μέλλ. αὐανθήσομαι (πρβλ. ἀφ-)· ἀλλ’ [[ὡσαύτως]] μέσ. αὐανοῦμαι μετὰ παθ. σημασ., Σοφ., ἴδε κατωτ. Χειρόγραφα καὶ ἐκδόται διαφωνοῦσιν ὡς πρὸς τὴν αὔξησιν: (περὶ τῆς ῥίζης ἴδε τὸ αὔω). Ξηραίνω, αὐανθὲν (ἐπὶ ξύλου) Ὀδ. Ι. 321· αὐαίνειν ἰχθῦς πρὸς ἥλιον Ἡρόδ. 1. 200, πρβλ. 2. 77, 92., 4. 172: - Παθ., Ξεν. Οἰκ. 16. 14., 19, 11, Ἀν. 2. 3, 16, κτλ. 2) [[καταξηραίνω]], [[μαραίνω]], αὐαίνει δ’ ἄτης ἄνθεα φυόμενα Σόλων 15. 35· αὐανθείς [[πυθμήν]], ξηρανθείς, Αἰσχύλ. Χο. 260· αὐανῶ βίον, θὰ [[φθείρω]] τὴν ζωὴν μου, θὰ μαρανθῶ, Σοφ. Ἠλ. 819· αὐανούμαι, θὰ μαρανθῶ, θὰ «λυώσω», ὁ αὐτ. Φ. 954· ηὐαινόμην θεώμενος Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 514. ΙΙ. ἀμετάβ. = τῷ Παθ., τὰς δὲ ὑστέρας ὧδε μελεδαίνειν, [[ὅκως]] [[μήτε]] ὑγραὶ ἕωσι [[μήτε]] [[λίαν]] αὐαίνουσαι Ἱππ. 598. 27. - Τὸ ἐνεργ. [[εἶναι]] σχετικῶς σπάνιον, ἰδίως ἐν τῷ δοκίμῳ Ἀττ. λόγῳ. | |||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
|auten=([[αὔω]]): only aor. [[pass]]. [[part]]. αὐανθέν, [[when]] it [[was]] [[dry]], Od. 9.321†. | |auten=([[αὔω]]): only aor. [[pass]]. [[part]]. αὐανθέν, [[when]] it [[was]] [[dry]], Od. 9.321†. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{grml | ||
| | |mltxt=[[αὐαίνω]] και <b>αττ.</b> αὑαίνω (Α) [[αὖος]] και [[αὖος]]<br /><b>1.</b> [[ξεραίνω]], [[στεγνώνω]]<br /><b>2.</b> [[μαραίνω]], [[καταστρέφω]]<br /><b>3.</b> ξεραίνομαι. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''αὐαίνω:''' Αττ. αὑ-· μέλ. <i>αὐανῶ</i>, αόρ. αʹ <i>ηὔηνα</i> ή <i>αὔ</i> — Παθ. αόρ. αʹ <i>ηὐάνθην</i> ή <i>αὐ</i>, μέλ. Μέσ. <i>αὐανοῦμαι</i>, με Παθ. [[σημασία]]· ([[αὔω]], [[ξηραίνω]])·<br /><b class="num">1.</b> [[ξηραίνω]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[ξηραίνω]] ή [[μαραίνω]], <i>αὐανῶ βίον</i>, θα [[φθείρω]] τη [[ζωή]] μου, σε Σοφ. — Παθ., [[αὐανθείς]], αποξηραμένος, μαραμένος, σε Αισχύλ.· ομοίως με Μέσ. απαρ. <i>αὐανοῦμαι</i>, θα φθαρώ, θα μαραθώ, σε Σοφ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=αὐαλέος See also: [[αὖος]] | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[αὔω to dry]<br /><b class="num">1.</b> to dry Od., Hdt., Xen.<br /><b class="num">2.</b> to dry or [[parch]] up, αὐανῶ βίον I shall [[waste]] [[life]] [[away]], Soph.: Pass., [[αὐανθείς]] [[withered]], Aesch.; so in fut. mid., αὐανοῦμαι I shall [[wither]] [[away]], Soph. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''αὐαίνω''': [[αὐαλέος]]<br />{auaínō}<br />'''See also''': s. [[αὖος]].<br />'''Page''' 1,183 | |||
}} | |||
{{mantoulidis | |||
|mantxt=(=[[ξεραίνω]], [[μαραίνω]]). Ἀπό τή λέξη [[αὖος]] (=[[ξερός]]) τοῦ [[αὔω]] (=[[ἀνάβω]]) ἀπό ρίζα αϝ- ὅπου καί οἱ λέξεις: [[αὐστηρός]], [[αὐσταλέος]], [[αὐχμός]].<br><b>Παράγωγα:</b> [[αὔανσις]] (=[[μαρασμός]]), [[αὐαλέος]] (=[[ξερός]]), [[αὐασμός]] (=[[ξηρασία]]), [[αὐαντή]] ([[νόσος]]) = [[μαρασμός]]. | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 11:58, 4 September 2023
English (LSJ)
Att. αὑ- (cf. ἀφ-, ἐπαφαυαίνω), impf. (καθ-) αύαινον Luc. Am.12: fut.
A αὐανῶ S.El.819: aor. ηὔηνα or αὔ- Hdt.4.172, inf. αὐῆναι Hp.Mul.1.84, part. αὐήνας Id.Morb.3.17:—Pass., impf. Ar. Fr.613: aor. ηὐάνθην or αὐ- (v. infr.), ἐξ- Hdt.4.151: fut. αὐανθήσομαι (cf. ἀφ-):—but also Med. αὐανοῦμαι in pass. sense, S.Ph. 954: Mss. and editors differ with regard to the augm.: (v. αὔω):—dry, αὐανθέν (of a log of wood) Od.9.321; αὐ. ἰχθῦς πρὸς ἥλιον Hdt.1.200, 2.77, cf. 92,4.172; αὐαίνεσθαι ὑπὸ τοῦ καύματος, διὰ ξηρότητα, X. Oec.16.14, 19.11, cf. An.2.3.16, etc.
2 wither, Thphr.HP3.7.1 (Pass.): metaph., εὐνομίη αὐαίνει ἄτης ἄνθεα Sol.4.36; αὐανθεὶς πυθμήν A.Ch.260; αὐανῶ βίον I shall waste life away, pine away, S.El.819: αὐανοῦμαι I shall wither away, Id.Ph.954; ηὑαινόμην θεώμενος Ar.Fr. 613.
II intr., to be dry, μήτε ὑγραὶ μήτε λίαν αὐαίνουσαι Hp.Mul. 1.17.—The Act. is comparatively rare, especially in Attic.
Spanish (DGE)
• Morfología: [át. αὑ-; aum. ηὐ- y ᾱὐ-]
I en v. act.
1 gener. secar (ἰχθῦς) ἂν αὐήνωσι πρὸς ἥλιον Hdt.1.200.
2 fig. marchitar αὐαίνει δ' ἄτης ἄνθεα φυόμενα marchita las nacientes flores del infortunio Sol.3.35
•de pers. consumir, agotar αὐανῶ βίον S.El.819.
II intr. en v. med.-pas.
1 secarse (ῥόπαλον) αὐανθέν Od.9.321, αὐαίνε[ται δὲ ...] ἡλίῳ en contexto incompleto, quizá de caídos en combate, Archil.203.3, ὑγρὸν αὐαίνεται Heraclit.B 126, σκύλος Meropis 6.2, αὐανθεὶς πυθμήν A.Ch.260, ἤν τις αὐτὰ αὐανθῆναι ἐάσῃ Hp.Nat.Puer.17, cf. Mul.1.17
•de plantas marchitarse, agostarse ὑπὸ τοῦ καύματος X.Oec.16.14, διὰ ξηρότητα X.Oec.19.11, πεύκη καὶ ἐλάτη ... αὐαίνονται Thphr.HP 3.7.1, cf. CP 3.10.8, ὅσα αὐανθείη ἂν παριόντος πυρός Plot.4.4.32, ὥστε ... αὐανθῆναι τὰ δένδρα D.C.Epit.8.6.16, σταφυλή Q.S.11.148.
2 fig. de pers. consumirse αὐανοῦμαι τῷδ' ἐν αὐλίῳ μόνος S.Ph.954, ἠυαινόμην θεώμενος Ar.Fr.660, ὁ ἐραστὴς ὁ ἄρρην αὐαίνεται Ach.Tat.1.17.4
•c. ac. de rel. ὡς δ' ὅτε τις ... κέαρ αὐαίνηται Q.S.10.278.
• Etimología: v. αὖος.
French (Bailly abrégé)
f. αὑανῶ, ao. ηὕηνα, pf. inus.
faire sécher : ἰχθῦς πρὸς ἥλιον HDT des poissons au soleil ; fig. βίον SOPH laisser sa vie se consumer dans le chagrin ; Pass. être desséché : ῥόπαλον αὐανθέν OD bâton desséché ; fig. se dessécher (d'ennui, de chagrin, etc.).
Étymologie: αὔω, αὕω.
German (Pape)
(nach Suid. att. αὑαίνω, wofür ἀφαυαίνω spricht; gew. ohne augm., ηὑαινόμην θεώμενος Ar. bei Suid.; vgl. ἐξαυ.), austrocknen, dörren, πρὸς τὸν ἥλιον, an der Sonne, Her. 4.172; βίον αὐανῶ, das Leben in Trauer verzehren, hinschmachten, Soph. El. 809, Schol. μετὰ σκληρότητος διαβιβάζω. – Pass., trocken werden, αὐαίνετο Xen. An. 2.3.16; αὐανθείς Aesch. Ch. 258; αὐανθέν Od. 9.321; αὐανοῦμαι, ich werde verschmachten, Soph. Phil. 942; αὐανθήσομαι Lycophr. 1424.
Russian (Dvoretsky)
αὐαίνω: и αὑαίνω
1 сушить (ἰχθῦς πρὸς ἥλιον Her.); pass. сохнуть, высыхать, засыхать (ῥόπαλον αὐανθέν Hom.; ὁ φοῖνιξ αὐαίνετο Xen.);
2 (тж. βίον αὐ. Soph.) pass. чахнуть, томиться, изнывать (αὐανοῦμαι τῷδ᾽ ἐν αὐλίῳ Soph.).
Greek (Liddell-Scott)
αὐαίνω: Ἀττ. αὐ- (πρβλ. ἀφ-, ἐπαφαυαίνω): παρατ. (καθ-) αύαινον Λουκ. Ἔρωτ. 12: μέλλ. αὐανῶ Σοφ., ἴδ. κατωτ.: ἀόρ. ηὔηνα ἢ αὔ- Ἡρόδ.· - Παθ., παρατ. Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 514· ἀόρ. αὐάνθην ἢ αὔ-, ἴδε κατωτ. ἐξ- Ἡρόδ. 4. 151: μέλλ. αὐανθήσομαι (πρβλ. ἀφ-)· ἀλλ’ ὡσαύτως μέσ. αὐανοῦμαι μετὰ παθ. σημασ., Σοφ., ἴδε κατωτ. Χειρόγραφα καὶ ἐκδόται διαφωνοῦσιν ὡς πρὸς τὴν αὔξησιν: (περὶ τῆς ῥίζης ἴδε τὸ αὔω). Ξηραίνω, αὐανθὲν (ἐπὶ ξύλου) Ὀδ. Ι. 321· αὐαίνειν ἰχθῦς πρὸς ἥλιον Ἡρόδ. 1. 200, πρβλ. 2. 77, 92., 4. 172: - Παθ., Ξεν. Οἰκ. 16. 14., 19, 11, Ἀν. 2. 3, 16, κτλ. 2) καταξηραίνω, μαραίνω, αὐαίνει δ’ ἄτης ἄνθεα φυόμενα Σόλων 15. 35· αὐανθείς πυθμήν, ξηρανθείς, Αἰσχύλ. Χο. 260· αὐανῶ βίον, θὰ φθείρω τὴν ζωὴν μου, θὰ μαρανθῶ, Σοφ. Ἠλ. 819· αὐανούμαι, θὰ μαρανθῶ, θὰ «λυώσω», ὁ αὐτ. Φ. 954· ηὐαινόμην θεώμενος Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 514. ΙΙ. ἀμετάβ. = τῷ Παθ., τὰς δὲ ὑστέρας ὧδε μελεδαίνειν, ὅκως μήτε ὑγραὶ ἕωσι μήτε λίαν αὐαίνουσαι Ἱππ. 598. 27. - Τὸ ἐνεργ. εἶναι σχετικῶς σπάνιον, ἰδίως ἐν τῷ δοκίμῳ Ἀττ. λόγῳ.
English (Autenrieth)
(αὔω): only aor. pass. part. αὐανθέν, when it was dry, Od. 9.321†.
Greek Monolingual
αὐαίνω και αττ. αὑαίνω (Α) αὖος και αὖος
1. ξεραίνω, στεγνώνω
2. μαραίνω, καταστρέφω
3. ξεραίνομαι.
Greek Monotonic
αὐαίνω: Αττ. αὑ-· μέλ. αὐανῶ, αόρ. αʹ ηὔηνα ή αὔ — Παθ. αόρ. αʹ ηὐάνθην ή αὐ, μέλ. Μέσ. αὐανοῦμαι, με Παθ. σημασία· (αὔω, ξηραίνω)·
1. ξηραίνω, σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ., Ξεν.
2. ξηραίνω ή μαραίνω, αὐανῶ βίον, θα φθείρω τη ζωή μου, σε Σοφ. — Παθ., αὐανθείς, αποξηραμένος, μαραμένος, σε Αισχύλ.· ομοίως με Μέσ. απαρ. αὐανοῦμαι, θα φθαρώ, θα μαραθώ, σε Σοφ.
Frisk Etymological English
αὐαλέος See also: αὖος
Middle Liddell
[αὔω to dry]
1. to dry Od., Hdt., Xen.
2. to dry or parch up, αὐανῶ βίον I shall waste life away, Soph.: Pass., αὐανθείς withered, Aesch.; so in fut. mid., αὐανοῦμαι I shall wither away, Soph.
Frisk Etymology German
αὐαίνω: αὐαλέος
{auaínō}
See also: s. αὖος.
Page 1,183
Mantoulidis Etymological
(=ξεραίνω, μαραίνω). Ἀπό τή λέξη αὖος (=ξερός) τοῦ αὔω (=ἀνάβω) ἀπό ρίζα αϝ- ὅπου καί οἱ λέξεις: αὐστηρός, αὐσταλέος, αὐχμός.
Παράγωγα: αὔανσις (=μαρασμός), αὐαλέος (=ξερός), αὐασμός (=ξηρασία), αὐαντή (νόσος) = μαρασμός.
