φοῖνιξ

English (LSJ)

ῑκος, ὁ, ἡ,
A Phoenician, Φοῖνιξ ἀνὴρ ἀπατήλια εἰδώς Od.14.288, cf. 13.272, 15.415; ὡς Φοῖνιξ ἀνήρ, Σιδώνιος κάπηλος S.Fr.909.
2 fem., γυνή Φοίνισσα Od.15.417; Φοίνισσαι, name of plays by Euripides, Phrynichus, etc.; also Φοίνισσα ἐμπολά Pi.P.2.67; χθών, νᾶσος, etc., E.Ph.6,204 (lyr.), etc.; Φοίνισσα βοά ib.301 (lyr.); κώπη Id.Hel.1272; Φοῖνιξ ἄμπεχος PCair.Zen.33.14 (iii B. C.).
II Carthaginian, ἀλαλατός Pi.P.1.72; also fem., Φοίνισσαι νῆες Th.1.116, D.S.13.80.
B φοῖνιξ, ῑκος, ὁ, purple or crimson, because the discovery and earliest use of this colour was ascribed to the Phoenicians, Il. 4.141, 6.219, Od.23.201, etc.:—hence,
2 as adjective (fem. φοίνισσα Pi. (v. infr.); φοῖνιξ as fem., E.Tr.815), blood-bay, of a horse, Il. 23.454; of red cattle, φοίνισσα ἀγέλα Pi.P.4.205, cf. Theoc.25.128: of the colour of fire, φοίνισσα φλόξ Pi.P.1.24; πυρὸς φ. πνοά E.l.c.; also φ. ἱμάντες Simon.17; πέπλοι E.Hel.181 (lyr.), etc.
II date palm, Phoenix dactylifera, Od.6.163, h.Ap.117, Pi.Fr.75 14 (dub.), E. Hec.458 (lyr.), D.S.2.53; τόξα ἐκ φοίνικος σπάθης πεποιημένα Hdt.7.69, etc.: the male and female distinguished by Hdt. as [ὁ φ.] ἔρσην and [ἡ φ.] βαλανηφόρος, 1.193 (but the latter is masc., ibid. and in 4.172, 182); φοινίκων . . τῶν καρπίμων οἱ μὲν ἄρρενες αἱ δὲ θήλειαι Thphr.HP2.6.6, but αἱ ἀπὸ τῶν ἀρρένων πρὸς τοὺς θήλεις [βοήθειαι] ib.2.8.4.
2 palm frond, as a badge of victory, Arist MM1196a36, Plu.2.723b, etc.; τὸν φ. τινὶ ἀποδοῦναι Chrysipp.Stoic.3.175.
3 date, Hellanic.56J., Epich. 18, Antiph.65, Ephipp.24; more correctly, τοῦ φοίνικος ὁ καρπός Hdt.1.193; καρπὸς φοίνικος Hermipp.63.22 (hex.); cf. φοινικοβάλανος.
III ὁ χαμαιρριφής = dwarf palm, Chamaerops humilis, Thphr.HP2.6.11.
2 a Bactrian tree, Mazri palm, Nannorhops ritchieana, ib.4.4.8.
3 a sea-plant, Callophyllis laciniata, ib.4.6.2, 10.
4 ryegrass, Lolium perenne, Dsc.4.43.
IV a musical instrument, like a guitar, invented by the Phoenicians, Hdt.4.192, Ephor.4 J., Phillis 2 (pl.), Scamon 3; but so called because made from the Delian palm, acc. to Semus 1.
V the fabulous bird phoenix, Hes.Fr.171.4, Antiph.175; from Arabia acc. to Hdt.2.73; but from India, Philostr. VA3.49: prov., φοίνικος ἔτη βιοῦν = live as long as an Arabian phoenix Luc.Herm.53.
VI an ornament, LXX Ez.41.25.
VII perfume prepared from the fronds of the date palm, Thphr.Od.28.
VIII a fish, Ael.NA12.24.
IX a bandage, Heliod. ap. Orib.49.11.2.
X = εὐρύνοτος, Agathem.2.7.
XI φοῖνιξ ἐν ὁπλῇ, a disease of the hoof, Hippiatr.10.
XII an eyesalve, Aët.7.116. [In all senses of the word ῑ in gen., but nom. φοῖνιξ, not φοίνιξ, Hdn.Gr. ap. Choerob. in Thd.1.292.]

French (Bailly abrégé)

1ικος, fém. φοίνισσα, ίσσης;
mieux que φοίνιξ;
d'un rouge de pourpre, écarlate.
Étymologie: DELG φοινός.
Par. κόκκινος, ὕσγινον.
2ικος (ὁ) :
palmier, plante ; ὁ φοῖνιξ palmier mâle ou palmier femelle ; ἡ φοῖνιξ palmier femelle ; fruit du palmier, datte : οἶνος φοινίκων XÉN vin de dattes.
Étymologie: DELG Φοῖνιξ.
3ικος (ὁ) :
instrument de musique inventé par les Phéniciens.
Étymologie: DELG Φοῖνιξ.
4ικος (ὁ) :
phénix, oiseau fabuleux d'Égypte.
Étymologie: DELG étym. inconnue.
5ικος (ὁ) :
pourpre, teinture de pourpre.
Étymologie: DELG φοῖνιξ¹.
Par. κόκκινος, ὕσγινον.

English (Autenrieth)

ῖκος: I. subst., (1) purple, the invention of which was ascribed to the Phoenicians.—(2) date-palm, Od. 6.163†.—II. adj., purple, red.

Spanish

palmera, dátil, ave fénix

English (Strong)

of uncertain derivation; a palm-tree: palm (tree).

English (Thayer)

(or, as some prefer to write it, φοῖνιξ; cf. Winer's Grammar, § 6,1c.; (and references under the word κῆρυξ)), κηρικος, ὁ; I. as an appellative, a palm-tree (from Homer down; the Sept. for תָּמָר): τά βαΐα τῶν φοιν. (see βάϊον), the branches of the palmtrees, φοίνικες itself (A. V. palms) is put for the branches in Aristotle, magn. mor. § 34, p. 1196{a}, 36)). II. a proper name, Phoenix, a city and haven of Crete (B. D. (especially Amos edition) under the word Phenice): Acts 27:12.

Greek Monotonic

φοῖνιξ: -ικος, ὁ, προσηγ.,
I. 1. ερυθρό κόκκινο, ερυθρό ή πορφυρό, επειδή η ανακάλυψη και η παλαιότατη χρήση αυτού του χρώματος αποδίδεται στους Φοίνικες, σε Όμηρ.
2. ως επίθ. ὁ, ἡ (επίσης φοίνισσα ως θηλ. σε Πίνδ.), κόκκινος, βαθύς κόκκινος, λέγεται για το κοκκινόχρωμο άλογο, σε Ομήρ. Ιλ.· λέγεται για τα κοκκινόχρωμα βοοειδή, σε Πίνδ.· χρησιμοποιείται για τη φωτιά, στον ίδ., Ευρ.· φοῖνιξ κα όλα τα προερχόμενα από αυτό, δηλώνουν όλα βαθύ κόκκινο χρώμα, από το ερυθρό έως το πορφυρό, ενώ οι λαμπρότερες αποχρώσεις δηλώνονται από πορφύρεος, ἁλουργής, κόκκινος.
II. το δέντρο φοίνικας, η χουρμαδιά, σε Ομήρ. Οδ., Ευρ. κ.λπ.
III. το μυθικό πτηνό φοίνιξ, το οποίο ερχόταν από την Αραβία στην Αίγυπτο κάθε 500 χρόνια, σε Ηρόδ.· παροιμ., φοίνικος ἔτη βιοῦν, σε Λουκ.

Russian (Dvoretsky)

φοῖνιξ:
I или φοίνιξ, ῑκος adj.
1 пурпурный, багряный (πέπλος Eur.);
2 рыжий, гнедой (ἵππος Hom.; ταῦροι Theocr.).
II или φοίνις, ῑκος ὁ пурпур, багрянец (краска или цвет) Hom., Eur. etc.
III или φοίνιξ, ῑκος ὁ, ἡ
1 пальма, преимущ. финиковая Hom., HH, Pind., Eur., Her. etc.;
2 финик: οἶνος φοινίκων Xen. финиковое (пальмовое) вино;
3 пальмовые листья Arst., Plut.
V или φοίνιξ, ῑκος ὁ феникс (баснословная золотистопурпурная птица, раз в 500 лет прилетавшая из Аравии в Гелиополь) Hes., Her.: φοίνικος ἔτη βιοῦν Luc. жить фениксов век, т. е. быть необыкновенно долговечным.
VI ῑκος ὁ феникс (финикийский струнный инструмент) Her.

Middle Liddell

φοῖνιξ, ῑκος,
I. appellat. a purple-red, purple or crimson, because the discovery and earliest use of this colour was ascribed to the Phoenicians, Hom.
2. as adj., ὁ, (also φοίνισσα as fem. in Pind.), red, dark red, of a bay horse, Il.; of red cattle, Pind.; of fire, Pind., Eur.:— φοῖνιξ and its derivs. included all dark reds, from crimson to purple, while the brighter shades were denoted by πορφύρεος, ἁλουργής, κόκκινος.
II. the date-palm, palm, Od., Eur., etc.
III. the fabulous bird phoenix, which came from Arabia to Egypt every 500 years, Hdt.:—proverb., φοίνικος ἔτη βιοῦν Luc.

Frisk Etymology German

φοῖνιξ: 2. -ικος
{phoĩniks}
Forms: (Akz. nach Hdn. Gr.)
Grammar: m. f.
Meaning: ‘Palme, bes. Dattelpalme’, auch Dattel (seit ζ 163), auch auf andere Pflanzen übertragen (Thphr., Dsk.).
Composita: Als Vorderglied z.B. φοινικοβάλανος f. Dattel (hell. u. sp.).
Derivative: Davon 1. φοινίσκη (für -ικίσκη) f. kleine Palme (Pap. II^p). 2. -ικίς f., -ικίδιον n. Palmenornament (Delos III-II^a). 3. Adj. -ικήϊος (Hdt.), -ίκιος (Gortyn V-IV^a), -ίκειος (D. S.), -ίκινος (Kom. IV^a, Pap. u.a.), -ικικός (Ph. Bel., Pap.), -ικηρόν (?, μέτρον Pap. II^p). 4. -ικίτης (οἶνος Dsk.; Redard 100). 5. -ικών, -ῶνος m. Palmenhain (hell. u. sp.).
Etymology: Eig. "der Phönizier" mit Beziehung auf die östliche Herkunft der Palmen und auf den Dattelhandel der Phönizier, Schrader-Nehring Reallex. 1, 184f., Strömberg Pflanzennamen 123.
Page 2,1032
3., -ικος
{phoĩniks}
Grammar: m.
Meaning: N. eines Saiteninstruments (Hdt. 4, 192, hell. Historiker).
Etymology: Nach Semus 1, weil aus Palmenholz verfertigt. Oder als phönizische Erfindung?
Page 2,1032
4.,-ικος
{phoĩniks}
Grammar: m.
Meaning: N. eines mythischen Vogels, als dessen Heimat sowohl Arabien wie Indien angegeben werden; er wurde in Ägypten verehrt (Hes. Fr. 171, 4, Hdt. 2, 73 usw.).
Etymology: Zu äg. bjn; weitere Geschichte unbekannt. Ausführlich Thompson Birds s.v.
Page 2,1032
5. -ικος
{phoĩniks}
Grammar: m.
Meaning: Purpurfarbe, Purpur (Hom. u.a.); als Appellat. od. Adj. (f. auch -ισσα) Fuchs od. fuchsfarben, von einem Pferd (Ψ 454), purpurfarben, dunkelrot, lohfarben, von Vieh, Feuer, Kleidern usw. (Pi., Simon., E., Theok.);
Composita: oft als Vorderglied, z.B. φοινικοπάρῃος purpurwangig, mit rot angestrichenen Seiten, vom Schiff (Od.).
Derivative: Davon 1. φοινικίς, -ικίδος f. ‘Purpurkleid, -decke, rotgefärbtes Kleid' (Ar., X., Aeschin. u.a.), rote Fahne (Lys., Plb.), mit -ικιστής m. Purpurträger, Ben. eines persischen Hofbeamten (X.; Fraenkel Nom. ag. 1, 23 m. A.1). 2. Adj. -ικόεις (Hom., Hes.; vgl. Debrunner Αντίδωρον 31), -ίκεος, -ικοῦς (ion., Pi., X., Arist. usw.), myk. po-ni-ki-jo (Gallavotti Par. dcl Pass. 12, 13 f.); -ίκιος (Epich., Arist. u.a.); -ικιοῦς (Ar., Arist. u.a.) purpurfarben, hochrot. 3. Verba: a. -ίσσω, -ίξαι, auch m. ἐπι- u.a., purpern, röten, auch intr. rotgefärbt werden (vorwiegend poet. seit Orac. ap. Hdt., B., Trag. u.a., auch Arist., Thphr.) mit -ιγμός m., -ιξις f. Hautröte (sp. Mediz.), -ιγμα n. das Gerötete (Lib.). b. -ικίζω (ἐπι-) purpurfarben sein (Arist., Gp.).
Etymology: Zum Volksnamen Φοίνικες; des näheren s. zu φοινός.
Page 2,1032-1033

Chinese

原文音譯：fo‹nix 否你克士
詞類次數：名詞（2）
原文字根：棕樹
字義溯源：棕樹*，棕樹枝，棗子棕樹，長生鳥。比較 （βάϊον）=棕樹枝，樹枝
出現次數：總共（2）；約（1）；啓（1）
譯字彙編：
1） 棕樹枝（1） 啓7:9；
2） 棕樹（1） 約12:13
原文音譯：Fo⋯nix 否你克士
詞類次數：專有名詞（1）
原文字根：棕樹
字義溯源：非尼基；革哩底島西南部一海口鎮，字義：棕樹，或出自（φοῖνιξ1）*=棕樹）。比較： （Φοινίκη）=腓尼基
出現次數：總共（1）；徒（1）
譯字彙編：
1） 非尼基（1） 徒27:12

English (Woodhouse)

date-palm, palm tree

Mantoulidis Etymological

(=κάτοικος τῆς Φοινίκης), φοῖνιξ (=βαθύ κόκκινο χρῶμα, κόκκινος, ἡ χουρμαδιά). Ἀπό τό φοινός (=κόκκινος) κι αὐτό ἀπό τό φόνος. Παράγωγα ἀπό ἴδια ρίζα: φοινίκεος (=κόκκινος), Φοινίκη, Φοινικίζω, Φοινικικός, φοινίκινος, φοινικιστής, φοινικόεις.

Léxico de magia

ὁ 1 palmera σὺ δὲ περίζωσαι σεβενίνῳ ἀρσενικοῦ φοίνικος tú cíñete con un cinturón de fibra de palmera macho P IV 904 P IV 1343 ποιή<σας> τοὺς καλάμους, δήσας αὐτοὺς ἐφ' ἓν νεύροις φοίνικος al preparar las cañas, átalas haciendo un manojo con fibras de palmera P IV 3197 μίξας ὁμοῦ ἅμα μέλιτος τῷ αὐτάρκει καὶ λιπαρῷ τῆς φοίνικος mezcándolo todo con miel en cantidad suficiente y aceite de palmera P III 188 σκευὴ μέλανος· ... θαλλοὶ φοίνικος ἀρσενικοῦ γʹ, ἀφρὸς θαλάσσης preparación de la tinta: tres ramos de una palmera macho, espuma de mar P IV 3203 λαβὼν φοίνικος ἄρσενος φύλλα κθʹ ἐπίγραψον ἐν ἑκάστῳ τῶν φύλλων τὰ τῶν θεῶν ὀνόματα toma veintinueve hojas de palmera macho y escribe en cada una de las hojas los nombres de los dioses P XXIV 14 πήξας εἰς σουδάριον ὁλόλινον σκόλοψιν ἀρρενικοῦ φοίνικος συγκάλυπτε τὸ ζῴδιον fija con espinas de palmera macho en un sudario enteramente de lino la figurilla y escóndela P XXXVI 270 δέδεσαι, ἡ δεῖνα, τοῖς νεύροις τοῦ ἱεροῦ φοίνικος estás atada, fulana, a las fibras de la sagrada palmera P XXXVI 156 2 dátil para hacer tinta ἔστιν δὲ καὶ τοῦ μελανίου ἡ σκευή· ... ἰσχάδας Καρικὰς γʹ, φοινίκων Νικολάων ὀστέα ζʹ esta es la preparación de la tinta: tres higos secos de Caria, siete huesos de dátiles nicolaos P I 244 P IV 3201 P VII 998 3 ave fénix γενοῦ μοι λύγξ, ἀετός, ὄφις, φ. sé para mí un lince, un águila, una serpiente, un áve fénix (en una invocación a la divinidad) P XIII 881 P XII 231

Translations

date

Albanian: hurmë; Amharic: ተምር; Arabic: تَمْرَة‎, تَمْر‎; Egyptian Arabic: بلح‎, بلحة‎, تمر‎, تمرة‎; Gulf Arabic: تَمِر‎; Moroccan Arabic: تمر‎; Aramaic Assyrian Neo-Aramaic: ܬܲܡܪܵܐ‎, ܚܘܼܪܡܵܐ‎; Jewish Babylonian Aramaic: תֵּמַרְתָּא‎, תּוּמַרְתָּא‎, תַּמְרֵי‎; Jewish Literary Aramaic: תַּמְרָא‎, תּוּמְרָא‎; Jewish Palestinian Aramaic: תמרתה‎, תומרתה‎, תמרה‎, תומרה‎; Classical Mandaic: ࡕࡅࡌࡀࡓࡕࡀ‎, ࡕࡅࡌࡓࡉࡀ‎; Classical Syriac: ܬܡܪܬܐ‎, ܬܡܪܬܐ‎; Argobba: ትምር; Armenian: խուրմա, արմավ; Assamese: খেজুৰ, খাজুৰ, খাজুৰি; Azerbaijani: xurma; Baluchi: ناہ‎; Basque: datil; Belarusian: фі́нік; Bengali: খেজুর, খোরমা; Breton: datezenn; Bulgarian: фурма, финик; Catalan: dàtil; Chinese Dungan: зор; Mandarin: 椰枣, 椰棗; Classical Nahuatl: zōyacapolin; Coptic: ⲃⲉⲗϩⲱⲗ; Crimean Tatar: hurma; Czech: datle; Danish: daddel; Dutch: dadel; Esperanto: daktilo; Estonian: dattel; Faroese: dadla; Finnish: taateli; French: datte; Old French: date; Ge'ez: ተምር, ተመርት; Georgian: ფინიკი; German: Dattel; Greek: χουρμάς; Ancient Greek: φοῖνιξ, φοινικοβάλανος; Hebrew: תָּמָר‎; Hindi: खजूर; Hungarian: datolya; Icelandic: daðla; Ido: datelo; Indonesian: kurma; Irish: dáta; Italian: dattero; Japanese: デーツ, ナツメヤシの実; Javanese: kurma, korma; Kannada: ಖರ್ಜುರ; Kashmiri : کھٔزٕر‎; Kazakh: құрма; Khmer: លម៉ើ; Korean: 대추; Kurdish Central Kurdish: خورما‎; Kyrgyz: курма; Latin: palmula; Latvian: datele; Lithuanian: datulė; Macedonian: урма, датула; Malay: kurma, tamar; Malayalam: ഈന്തപ്പഴം; Maltese: tamal, tamar; Manchu: ᠪᡝᠣᠰᠣᡵᠣ; Minaean: 𐩩𐩣𐩧‎; Mongolian: хасарваань; Navajo: hashkʼaan, hashkʼaan dijéʼé; Nepali: छोडा; Norwegian Bokmål: daddel; Nynorsk: daddel; Occitan: dàtil; Old English: fingeræppel; Oriya: ଖଜୁର; Persian: خرما‎, خرمارطب‎; Plautdietsch: Dautel; Polish: daktyl anim; Portuguese: tâmara; Punjabi Gurmukhi: ਖਜੂਰ; Shahmukhi: کَھجُور‎; Romanian: curmală, finic; Romansch: datla; Russian: финик; Sabaean: 𐩩𐩣𐩧‎; Sanskrit: खजूर; Scottish Gaelic: deit; Serbo-Croatian Cyrillic: хурма, да̀туља, фѝник, у̑рма; Roman: húrma, dàtulja, fìnik, ȗrma; Slovak: datľa; Slovene: datelj; Somali: timir; Sorbian Lower Sorbian: datla; Spanish: dátil; Swahili: tende; Swedish: dadel; Sylheti: ꠈꠦꠎꠥꠞ; Tagalog: datiles; Tajik: хурмо; Tamil: பேரீச்சம்பழம், தித்தி; Tashelhit: ⵜⵉⵢⵏⵉ; Tatar: хөрмә; Telugu: ఖర్జూరము; Thai: อินทผลัม; Tigre: ተመር, ተመረት; Tigrinya: ተምሪ; Turkish: hurma; Turkmen: hurma; Ukrainian: фі́нік; Urdu: کھجور‎; Uyghur: خورما‎; Uzbek: xurmo; Vietnamese: trái chà là; Volapük: daet; Welsh: datys; Wolof: tàndarma; Yiddish: טייטל‎

bird

Afrikaans: feniks, feniksvoël; Albanian: feniks; Arabic: فِينِيكْس‎, فُقْنُس‎, عَنْقَاء‎, فِينِيق‎; Armenian: փյունիկ; Bulgarian: феникс; Catalan: fènix; Cherokee: ᏧᎴᎯᏌᏅᎯ; Chinese Mandarin: 鳳凰／凤凰, 不死鳥／不死鸟; Danish: føniks; Dutch: feniks; Esperanto: fenikso; Faroese: føniks; Finnish: feeniks; French: phénix; Galician: fénix; Georgian: ფენიქსი; Old Georgian: ფჳნიქსი; German: Phönix; Greek: φοίνικας; Ancient Greek: φοῖνιξ; Hebrew: עוֹף חוֹל‎; Hindi: अमरपक्षी, अमर-पक्षी, ककनूँ, ककनू, हुमा, सीमुर्ग; Hungarian: főnix, főnixmadár; Icelandic: fönix; Ido: fenixo; Italian: fenice; Japanese: 不死鳥, 火の鳥, 鳳凰, フェニックス; Korean: 불사조, 불새; Kumyk: бийдаякъ; Lao: ນົກຟີນິກຊ໌; Latvian: fēnikss; Lithuanian: feniksas; Lü: ᦷᦓᧅᦝᦲᦓᦲᧅ; Macedonian: феникс; Norwegian Bokmål: føniks; Nynorsk: føniks; Persian: ققنس‎, ققنوس‎; Polish: feniks anim; Portuguese: fênix, fénix; Romanian: fenix; Russian: феникс, жар-птица; Scottish Gaelic: ainneamhag; Serbo-Croatian Cyrillic: феникс, жа̑р-пти̏ца; Roman: féniks, žȃr-ptȉca; Slovak: fénix; Slovene: feniks; Spanish: fénix, fénice; Swedish: fenix; Tagalog: peniks; Thai: นกฟีนิกซ์; Turkish: anka, zümrüdüanka, simurg, tuğrul, konrul; Urdu: ققنس‎; Uyghur: سۇمۇرغ‎; Volapük: fönig; Welsh: ffenics; Zhuang: funghvuengz