μεταλλεύω: Difference between revisions
Ἐς δὲ τὰ ἔσχατα νουσήματα αἱ ἔσχαται θεραπεῖαι ἐς ἀκριβείην, κράτισται → For extreme diseases, extreme methods of cure, as to restriction, are most suitable.
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+)<\/b>" to "$1") |
m (Text replacement - "theilen" to "teilen") |
||
| (20 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=metalleyo | |Transliteration C=metalleyo | ||
|Beta Code=metalleu/w | |Beta Code=metalleu/w | ||
|Definition= | |Definition=<span class="bld">A</span> [[get by mining]], χαλκόν [[LXX]] ''De.''8.9; χρυσοῖο γενέθλην D.P.1114:—Pass., to [[be got by mining]], of metals, [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 288d, [[Aristotle|Arist.]]''[[Meteorologica|Mete.]]''378a27, ''Pol.''1258b32.<br><span class="bld">2</span>abs., [[mine]], οἱ μεταλλεύοντες Ph.''Bel.''99.13, [[Diodorus Siculus|D.S.]]5.37, Luc. ''Cont.''11; Λαμψακηνοῖς πάντες μεταλλεύουσιν = [[work]] in [[mine]]s for the [[Lampsacus|Lampsacians]], Polyaen.2.1.26 (-ηνοί codd., i.e. [[condemn]] to [[labour]] in [[mine]]s): c. acc. cogn., πᾶν μεταλλεύων γνύθος Lyc.485.<br><span class="bld">3</span> [[carry on]] [[mining]] [[operation]]s, of [[besieger]]s, [[Diodorus Siculus|D.S.]] 18.70: also c. acc. cogn., μ. τὰς ὑπονόμους σήραγγας D.H.4.44, cf. Polyaen.7.11.5.<br><span class="bld">4</span> [[undermine]], τείχη J.''AJ''17.10.3.<br><span class="bld">5</span> [[explore]], AP6.302 (Leon.), Nic.''Th.''672; μ. τὴν ἔρευναν Porph.''Marc.'' 26.<br><span class="bld">II</span> = [[μεταλλάσσω]], [[pervert]], ῥεμβασμὸς ἐπιθυμίας μ. νοῦν ἄκακον [[LXX]] ''Wi.''4.12:—Pass., to [[be converted]], <b class="b3">εἰς πάντα</b> ib.16.25. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0149.png Seite 149]] in der Erde nach Wasser, Erzen, Metallen graben, suchen, Bergbau treiben und dabei ausgraben, ὁπόσα μεταλλεύεται Plat. Polit. 288 d, Sp., wie Luc. Cont. 11; Minen graben, D. Sic. 18, 70 u. a. Sp.; bei Polyaen. 2, 1, 26 = Einen zur Bergwerksarbeit | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0149.png Seite 149]] in der Erde nach Wasser, Erzen, Metallen graben, suchen, Bergbau treiben und dabei ausgraben, ὁπόσα μεταλλεύεται Plat. Polit. 288 d, Sp., wie Luc. Cont. 11; Minen graben, D. Sic. 18, 70 u. a. Sp.; bei Polyaen. 2, 1, 26 = Einen zur Bergwerksarbeit verurteilen; übh. = untersuchen, ausforschen, vgl. [[μεταλλάω]], die VLL. erkl. ζητῶ, ἐρευνῶ; – τῷ τί μεταλλεύεις τοῦτον μυχόν, Leon. Al. 30 (VI, 302). | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=faire des fouilles souterraines pour la recherche de l'eau, des métaux, <i>etc.</i> ; extraire des métaux d'une mine, creuser une mine, miner.<br />'''Étymologie:''' [[μέταλλον]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''μεταλλεύω:'''<br /><b class="num">1</b> [[копать]], [[рыть]] (μέταλλα Diod.);<br /><b class="num">2</b> [[добывать из земли]], [[выкапывать]] (χρυσόν τε καὶ ἄργυρον καὶ πάνθ᾽ ὁπόσα μεταλλεύεται Plat.);<br /><b class="num">3</b> раскапывать, тж. обшаривать, обыскивать (τὸν μυχόν Anth.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''μεταλλεύω''': μέλλ. -σω· πρκμ. μετήλλευκα (πρβλ. περιέσσευσα ἀντὶ ἐπερίσσευσα), Vol. Herc. Ox. 1. σ. 92· ([[μέταλλον]]). Λαμβάνω διὰ μεταλλείας, χρυσοῖο γενέθλην Διον. Π. 1114· ― Παθητ., λαμβάνομαι διὰ μεταλλείας, ἐπὶ μετάλλων (πρβλ. [[μεταλλευτός]]), Πλάτ. Πολιτικ. 288D, Ἀριστ. Μετεωρ. 3. 6, 12, Πολιτικ. 1. 11, 5. 2) [[σκάπτω]] μεταλλεῖα, | |lstext='''μεταλλεύω''': μέλλ. -σω· πρκμ. μετήλλευκα (πρβλ. περιέσσευσα ἀντὶ ἐπερίσσευσα), Vol. Herc. Ox. 1. σ. 92· ([[μέταλλον]]). Λαμβάνω διὰ μεταλλείας, χρυσοῖο γενέθλην Διον. Π. 1114· ― Παθητ., λαμβάνομαι διὰ μεταλλείας, ἐπὶ μετάλλων (πρβλ. [[μεταλλευτός]]), Πλάτ. Πολιτικ. 288D, Ἀριστ. Μετεωρ. 3. 6, 12, Πολιτικ. 1. 11, 5. 2) [[σκάπτω]] μεταλλεῖα, μετὰ συστοίχ. αἰτ., μέταλλα μ. Διόδ. 5. 37· ἐπὶ τῶν πολιορκητῶν, μ. ὑπονόμους καὶ σήραγγας Διονύσ. Ἁλ. 4., 44, Πολύαιν.· ἀπολ., Διόδ. 18. 70. 3) [[καθόλου]], ἐρευνῶ, ὡς τὸ [[μεταλλάω]], Ἀνθ. Π. 6. 302, Νικ, Θηρ. 672, Ἑβδ. (Δευτ. Η΄, 9). ΙΙ [[καταδικάζω]] εἰς ἐργασίαν ἐν τοῖς μεταλλείοις, Πολύαιν. 2. 1, 26. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(ΑM [[μεταλλεύω]])<br />[[ανασκάπτω]] [[μεταλλείο]], [[εξορύσσω]] [[μετάλλευμα]], [[εξάγω]] από τη γη [[μέταλλο]] («ἐκ τῶν ὀρέων αὐτῆς μεταλλεύσεις χαλκόν», ΠΔ)<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />(ενεργ. και μέσ.) [[εκμεταλλεύομαι]] [[μεταλλεία]] ή μεταλλοφόρα στρώματα<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[καταδικάζω]] κάποιον να εργάζεται σε [[μεταλλεία]]<br /><b>2.</b> (για πολιορκητές) [[εκτελώ]] υπονομευτικά έργα, [[σκάβω]] υπόγειες σήραγγες («μεταλλεύοντες τὰς ὑπονόμους σήραγγας», Διον. Αλ.)<br /><b>3.</b> [[σκάβω]] υπονόμους<br /><b>4.</b> [[ζητώ]], [[ερευνώ]]<br /><b>5.</b> [[διαστρέφω]], [[διαστρεβλώνω]] («ῥεμβασμὸς ἐπιθυμίας μεταλλεύει | |mltxt=(ΑM [[μεταλλεύω]])<br />[[ανασκάπτω]] [[μεταλλείο]], [[εξορύσσω]] [[μετάλλευμα]], [[εξάγω]] από τη γη [[μέταλλο]] («ἐκ τῶν ὀρέων αὐτῆς μεταλλεύσεις χαλκόν», ΠΔ)<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br />(ενεργ. και μέσ.) [[εκμεταλλεύομαι]] [[μεταλλεία]] ή μεταλλοφόρα στρώματα<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[καταδικάζω]] κάποιον να εργάζεται σε [[μεταλλεία]]<br /><b>2.</b> (για πολιορκητές) [[εκτελώ]] υπονομευτικά έργα, [[σκάβω]] υπόγειες σήραγγες («μεταλλεύοντες τὰς ὑπονόμους σήραγγας», Διον. Αλ.)<br /><b>3.</b> [[σκάβω]] υπονόμους<br /><b>4.</b> [[ζητώ]], [[ερευνώ]]<br /><b>5.</b> [[διαστρέφω]], [[διαστρεβλώνω]] («ῥεμβασμὸς ἐπιθυμίας μεταλλεύει νοῦνἄκακον», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>παθ.</b> <i>μεταλλεύομαι</i><br />μεταστρέφομαι.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[μέταλλο]] ή [[μεταλλεύς]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''μεταλλεύω:''' ([[μέταλλον]]), μέλ. <i>-σω</i>,<br /><b class="num">1.</b> [[εξάγω]] ([[μέταλλο]]) από την [[εξόρυξη]] — Παθ. εξάγομαι μέσω όρυξης, λέγεται για μέταλλα, σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> γενικά, [[εξερευνώ]], σε Ανθ. | |lsmtext='''μεταλλεύω:''' ([[μέταλλον]]), μέλ. <i>-σω</i>,<br /><b class="num">1.</b> [[εξάγω]] ([[μέταλλο]]) από την [[εξόρυξη]] — Παθ. εξάγομαι μέσω όρυξης, λέγεται για μέταλλα, σε Πλάτ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> γενικά, [[εξερευνώ]], σε Ανθ. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt=fut. σω [[μέταλλον]]<br /><b class="num">1.</b> to get by [[mining]]:—Pass. to be got by [[mining]], of metals, Plat., etc.<br /><b class="num">2.</b> [[generally]], to [[explore]], Anth. | |mdlsjtxt=fut. σω [[μέταλλον]]<br /><b class="num">1.</b> to get by [[mining]]:—Pass. to be got by [[mining]], of metals, Plat., etc.<br /><b class="num">2.</b> [[generally]], to [[explore]], Anth. | ||
}} | }} | ||
Latest revision as of 07:35, 10 April 2024
English (LSJ)
A get by mining, χαλκόν LXX De.8.9; χρυσοῖο γενέθλην D.P.1114:—Pass., to be got by mining, of metals, Pl.Plt. 288d, Arist.Mete.378a27, Pol.1258b32.
2abs., mine, οἱ μεταλλεύοντες Ph.Bel.99.13, D.S.5.37, Luc. Cont.11; Λαμψακηνοῖς πάντες μεταλλεύουσιν = work in mines for the Lampsacians, Polyaen.2.1.26 (-ηνοί codd., i.e. condemn to labour in mines): c. acc. cogn., πᾶν μεταλλεύων γνύθος Lyc.485.
3 carry on mining operations, of besiegers, D.S. 18.70: also c. acc. cogn., μ. τὰς ὑπονόμους σήραγγας D.H.4.44, cf. Polyaen.7.11.5.
4 undermine, τείχη J.AJ17.10.3.
5 explore, AP6.302 (Leon.), Nic.Th.672; μ. τὴν ἔρευναν Porph.Marc. 26.
II = μεταλλάσσω, pervert, ῥεμβασμὸς ἐπιθυμίας μ. νοῦν ἄκακον LXX Wi.4.12:—Pass., to be converted, εἰς πάντα ib.16.25.
German (Pape)
[Seite 149] in der Erde nach Wasser, Erzen, Metallen graben, suchen, Bergbau treiben und dabei ausgraben, ὁπόσα μεταλλεύεται Plat. Polit. 288 d, Sp., wie Luc. Cont. 11; Minen graben, D. Sic. 18, 70 u. a. Sp.; bei Polyaen. 2, 1, 26 = Einen zur Bergwerksarbeit verurteilen; übh. = untersuchen, ausforschen, vgl. μεταλλάω, die VLL. erkl. ζητῶ, ἐρευνῶ; – τῷ τί μεταλλεύεις τοῦτον μυχόν, Leon. Al. 30 (VI, 302).
French (Bailly abrégé)
faire des fouilles souterraines pour la recherche de l'eau, des métaux, etc. ; extraire des métaux d'une mine, creuser une mine, miner.
Étymologie: μέταλλον.
Russian (Dvoretsky)
μεταλλεύω:
1 копать, рыть (μέταλλα Diod.);
2 добывать из земли, выкапывать (χρυσόν τε καὶ ἄργυρον καὶ πάνθ᾽ ὁπόσα μεταλλεύεται Plat.);
3 раскапывать, тж. обшаривать, обыскивать (τὸν μυχόν Anth.).
Greek (Liddell-Scott)
μεταλλεύω: μέλλ. -σω· πρκμ. μετήλλευκα (πρβλ. περιέσσευσα ἀντὶ ἐπερίσσευσα), Vol. Herc. Ox. 1. σ. 92· (μέταλλον). Λαμβάνω διὰ μεταλλείας, χρυσοῖο γενέθλην Διον. Π. 1114· ― Παθητ., λαμβάνομαι διὰ μεταλλείας, ἐπὶ μετάλλων (πρβλ. μεταλλευτός), Πλάτ. Πολιτικ. 288D, Ἀριστ. Μετεωρ. 3. 6, 12, Πολιτικ. 1. 11, 5. 2) σκάπτω μεταλλεῖα, μετὰ συστοίχ. αἰτ., μέταλλα μ. Διόδ. 5. 37· ἐπὶ τῶν πολιορκητῶν, μ. ὑπονόμους καὶ σήραγγας Διονύσ. Ἁλ. 4., 44, Πολύαιν.· ἀπολ., Διόδ. 18. 70. 3) καθόλου, ἐρευνῶ, ὡς τὸ μεταλλάω, Ἀνθ. Π. 6. 302, Νικ, Θηρ. 672, Ἑβδ. (Δευτ. Η΄, 9). ΙΙ καταδικάζω εἰς ἐργασίαν ἐν τοῖς μεταλλείοις, Πολύαιν. 2. 1, 26.
Greek Monolingual
(ΑM μεταλλεύω)
ανασκάπτω μεταλλείο, εξορύσσω μετάλλευμα, εξάγω από τη γη μέταλλο («ἐκ τῶν ὀρέων αὐτῆς μεταλλεύσεις χαλκόν», ΠΔ)
νεοελλ.-μσν.
(ενεργ. και μέσ.) εκμεταλλεύομαι μεταλλεία ή μεταλλοφόρα στρώματα
αρχ.
1. καταδικάζω κάποιον να εργάζεται σε μεταλλεία
2. (για πολιορκητές) εκτελώ υπονομευτικά έργα, σκάβω υπόγειες σήραγγες («μεταλλεύοντες τὰς ὑπονόμους σήραγγας», Διον. Αλ.)
3. σκάβω υπονόμους
4. ζητώ, ερευνώ
5. διαστρέφω, διαστρεβλώνω («ῥεμβασμὸς ἐπιθυμίας μεταλλεύει νοῦνἄκακον», Σοφ.)
6. παθ. μεταλλεύομαι
μεταστρέφομαι.
[ΕΤΥΜΟΛ. < μέταλλο ή μεταλλεύς.
Greek Monotonic
μεταλλεύω: (μέταλλον), μέλ. -σω,
1. εξάγω (μέταλλο) από την εξόρυξη — Παθ. εξάγομαι μέσω όρυξης, λέγεται για μέταλλα, σε Πλάτ. κ.λπ.
2. γενικά, εξερευνώ, σε Ανθ.
Middle Liddell
fut. σω μέταλλον
1. to get by mining:—Pass. to be got by mining, of metals, Plat., etc.
2. generally, to explore, Anth.
