κέλαδος: Difference between revisions
μέγας εἶ, Κύριε, καί θαυμαστά τά ἔργα σου → Great are You, O Lord, and marvelous are Your works
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+ [\w]+)<\/b>" to "$1") |
|||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=kelados | |Transliteration C=kelados | ||
|Beta Code=ke/lados | |Beta Code=ke/lados | ||
|Definition=ὁ, poet. word, <span class="sense"><p> <span class="bld">A</span> [[a noise as of rushing waters]]: generally, [[loud noise]], [[din]], [[clamour]], <b class="b3">θῆκε πολὺν κέλαδον καὶ ἀϋτήν</b>, of persons quarrelling, <span class="bibl">Il.9.547</span>, cf. <span class="bibl">18.530</span>, <span class="bibl">Od.18.402</span>; κ. Εὐίου <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>578</span> (lyr.). </span><span class="sense"> <span class="bld">2</span> of | |Definition=ὁ, poet. word, <span class="sense"><p> <span class="bld">A</span> [[a noise as of rushing waters]]: generally, [[loud noise]], [[din]], [[clamour]], <b class="b3">θῆκε πολὺν κέλαδον καὶ ἀϋτήν</b>, of persons quarrelling, <span class="bibl">Il.9.547</span>, cf. <span class="bibl">18.530</span>, <span class="bibl">Od.18.402</span>; κ. Εὐίου <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>578</span> (lyr.). </span><span class="sense"> <span class="bld">2</span> of [[musical sound]], κ. λύρας <span class="bibl">Id.<span class="title">IT</span>1129</span> (lyr.), cf. <span class="bibl"><span class="title">Cyc.</span>489</span> (anap.). </span><span class="sense"> <span class="bld">II</span> <b class="b2">loud clear voice</b>, as of an oracle, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.60</span>; [[shout]], [[cry]], κ. οὐ παιώνιος <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>605</span>, cf. <span class="bibl">388</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ch.</span>341</span> (anap.), <span class="bibl">S.<span class="title">El.</span>737</span>, etc. </span><span class="sense"> <span class="bld">2</span> [[chirp]] of the <b class="b3">τέττιξ</b>, <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>1.20</span>; of the [[twittering]] of birds, κ. παντομιγής <span class="title">Lyr.Alex.Adesp.</span>7.6.</span> | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
Line 38: | Line 38: | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[sound]], [[noise]], [[sharp sound]] (Il.; on the meaning and spread Trümpy Fachausdrücke 155).<br />Compounds: rarely in compp., e. g. <b class="b3">κελαδο-δρόμος</b> [[who runs in the noise]] (Orph.; of Artemis), <b class="b3">δυσ-κέλαδος</b> <b class="b2">with terrible noise</b> (Π 357); on <b class="b3">Ἐγ-κέλαδος</b> s. v.<br />Derivatives: <b class="b3">κελαδεινός</b>, Aeol. (Pi.) <b class="b3">-εννός</b> [[noisy]], [[sounding]] (Il.; Chantraine Formation 195f.); <b class="b3">κελαδῆτις</b> <b class="b2">id.</b> (<b class="b3">γλῶσσα</b>, Pi. N. 4, 86; Fraenkel Nom. ag. 1, 164f., Redard 10); <b class="b3">κελάδων</b>, <b class="b3">-οντος</b> <b class="b2">id.</b> (Il.), also as river name (Η 133; s. Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 236; 3, 162), rather sec. formation in <b class="b3">-ντ-</b> (cf. on <b class="b3">ἱμάς</b>) than from a denomin. <b class="b3">*κελάδω</b> (Schwyzer 723, Bechtel Lex. s. <b class="b3">κέλαδος</b>). Denomin. <b class="b3">κελαδέω</b>, aor. <b class="b3">κελαδῆσαι</b> [[sound]], [[make noise]] also trans. | |etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[sound]], [[noise]], [[sharp sound]] (Il.; on the meaning and spread Trümpy Fachausdrücke 155).<br />Compounds: rarely in compp., e. g. <b class="b3">κελαδο-δρόμος</b> [[who runs in the noise]] (Orph.; of Artemis), <b class="b3">δυσ-κέλαδος</b> <b class="b2">with terrible noise</b> (Π 357); on <b class="b3">Ἐγ-κέλαδος</b> s. v.<br />Derivatives: <b class="b3">κελαδεινός</b>, Aeol. (Pi.) <b class="b3">-εννός</b> [[noisy]], [[sounding]] (Il.; Chantraine Formation 195f.); <b class="b3">κελαδῆτις</b> <b class="b2">id.</b> (<b class="b3">γλῶσσα</b>, Pi. N. 4, 86; Fraenkel Nom. ag. 1, 164f., Redard 10); <b class="b3">κελάδων</b>, <b class="b3">-οντος</b> <b class="b2">id.</b> (Il.), also as river name (Η 133; s. Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 236; 3, 162), rather sec. formation in <b class="b3">-ντ-</b> (cf. on <b class="b3">ἱμάς</b>) than from a denomin. <b class="b3">*κελάδω</b> (Schwyzer 723, Bechtel Lex. s. <b class="b3">κέλαδος</b>). Denomin. <b class="b3">κελαδέω</b>, aor. <b class="b3">κελαδῆσαι</b> [[sound]], [[make noise]] also trans. [[sing of]] (Il.) with <b class="b3">κελάδημα</b> (E.).<br />Origin: XX [etym. unknown]<br />Etymology: Formation like <b class="b3">ὅμαδος</b>, <b class="b3">χρόμαδος</b>, <b class="b3">ῥοῖβδος</b> etc. (Schwyzer 508, Chantraine Formation 359f.). Not to <b class="b3">καλέ-σαι</b>, <b class="b3">κλη-τός</b>, which is from <b class="b2">*kelh₁-</b> and would end in <b class="b3">-ε</b> . Zupitza KZ 36, 55 derives <b class="b3">κέλα-δος</b> from <b class="b2">*keln̥-</b> (cf. the nouns in <b class="b3">-άδ-</b>, Chantraine 349ff.). - One compares <b class="b3">κελαρύζω</b>. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj |
Revision as of 21:15, 30 June 2020
English (LSJ)
ὁ, poet. word,
A a noise as of rushing waters: generally, loud noise, din, clamour, θῆκε πολὺν κέλαδον καὶ ἀϋτήν, of persons quarrelling, Il.9.547, cf. 18.530, Od.18.402; κ. Εὐίου E.Ba.578 (lyr.). 2 of musical sound, κ. λύρας Id.IT1129 (lyr.), cf. Cyc.489 (anap.). II loud clear voice, as of an oracle, Pi.P.4.60; shout, cry, κ. οὐ παιώνιος A.Pers.605, cf. 388, Ch.341 (anap.), S.El.737, etc. 2 chirp of the τέττιξ, Ael.NA1.20; of the twittering of birds, κ. παντομιγής Lyr.Alex.Adesp.7.6.
German (Pape)
[Seite 1413] ὁ, Geschrei, Lärm, Getöse; ἀμφ' αὐτῷ θῆκε πολὺν κέλαδον καὶ ἀϋτήν II. 9, 543; αὐτόματος, Klang, Pind. P. 4, 60; βοᾷ δ' ἐν ὠσὶ κέλαδος οὐ παιώνιος Aesch. Pers. 597, vgl. Ch. 337; ὀξὺν δι' ὤτων κέλαδον ἐνσείσας θοαῖς πώλοις Soph. El. 727; ὁ κέλαδος Εὐΐου Eur. Bacch. 578, öfter; auch λύρας, I. T. 1129; μουσεῖος Ep. (IX, 372).
Greek (Liddell-Scott)
κέλαδος: ὁ, ποιητ. λέξις (πρβλ. κελαδέω), θύρυβος, οἷος ὁ τοῦ ὁρμητικῶς ῥέοντος ὕδατος, μέγας θόρυβος, κραυγή. θῆκε πολὺν κέλαδον καὶ ἀϋτήν, ἐπὶ προσώπων ὁριζόντων, Ἰλ. Ι. 547, πρβλ. Σ. 530, καὶ μετατίθημι. ΙΙ. ἰσχυρὰ καὶ καθαρὰ φωνὴ ὡς ἡ τοῦ μαντείου. Πινδ. ΙΙ. 4. 107· κραυγή, βοή, κ. οὐ παιώνιος Αἰσχύλ. Πέρσ. 605, πρβλ. 388, Χο. 341, Σοφ. Ἠλ. 737, κτλ. ΙΙΙ. ὁ ἦχος τῆς μουσικῆς, κ. ἑπτατόνου λύρας Εὐριπ. Ι. Τ. 1129, Κύκλ. 487.
French (Bailly abrégé)
ου (ὁ) :
1 bruit retentissant, cri, clameur;
2 chant, accords, accents.
Étymologie: cf. κράζω.
English (Autenrieth)
clang, echo, clamor, of the hunt or the combat, and otherwise, Od. 18.402.
English (Slater)
κέλᾰδος
1 clear sound νόμων ἀκούοντες θεόδματον κέλαδον fr. 35c. σὲ δ' ἐν τούτῳ λόγῳ χρησμὸς ὤρθωσεν μελίσσας Δελφίδος αὐτομάτῳ κελάδῳ utterance (P. 4.60)
Greek Monolingual
κέλαδος, ὁ (Α)
(ποιητ. τ.)
1. θόρυβος που μοιάζει με αυτόν του νερού το οποίο κυλά ορμητικά
2. ήχος μουσικού οργάνου
3. (ποιητ. λ.) δυνατός και καθαρός μουσικός ήχος
4. μεγάλος θόρυβος, φωνή, βοή, κραυγή
5. ισχυρό, έντονο και καθαρό κελάδημα τών πουλιών
6. το τετέρισμα του τζίτζικα.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. κέλα-δος εμφανίζει θ. κελα-, που συνδέεται πιθ. με το κελαρύζω ή με το καλώ, και επίθημα -δος, που απαντά και σε άλλες λ. με σημ. «θόρυβος» (πρβλ. όμα-δος, ροίβ-δος). Ο τ. ως β' συνθετικό απαντά μέχρι σήμερα στο Εγκέλαδος «ένας από τους Γίγαντες, η προσωποποίηση του σεισμού».
ΠΑΡ. κελαδώ
αρχ.
κελαδεινός, κελαδήτις.
ΣΥΝΘ. (Α συνθετικό) αρχ. κελαδοδρόμος. (Β' συνθετικό) εγκέλαδος
αρχ.
ανακέλαδος, δυσκέλαδος, ευκέλαδος, κακοκέλαδος, καλλικέλαδος, πολεμοκέλαδος, πολυκέλαδος.
Greek Monotonic
κέλαδος: ὁ,
I. ήχος σαν από ορμητικά νερά· δυνατός ήχος, βοή, ουρλιαχτό, κραυγές, σε Ομήρ. Ιλ.
II. δυνατή καθαρή φωνή, κραυγή, ιαχή, σε Αισχύλ., Σοφ. κ.λπ.
III. ο ήχος της μουσικής, σε Ευρ.
Russian (Dvoretsky)
κέλαδος: ὁ
1) шум: (Ἄρτεμις) θῆκε πολὺν κέλαδον καὶ ἀϋτήν Hom. Артемида разожгла шумный раздор;
2) звук, звучание, глас (κ. παιώνιος, κέλαδοι εὔφθογγοι Aesch.; ὀξύς Soph.; κ. ἑπτατόνου λύρας Eur.).
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
κέλαδος -ου, ὁ geschreeuw, herrie:. ἡ δ ’ ἀμφ ’ αὐτῷ θῆκε πολὺν κέλαδον zij veroorzaakte rondom hem veel krijgsrumoer Il. 9. 547; βοᾷ τ ’ ἐν ὠσὶ κέλαδος in mijn oren klinkt geschreeuw Aeschl. Pers. 605; ὀξὺν δι ’ ὤτων κέλαδον ἐνσείσας θοαῖς πώλοις διώκει hij liet een scherp bevel tot de oren van zijn snelle paarden doordringen en ging hem achterna Soph. El. 737. helder stemgeluid, klank:; πόθεν ὁ κέλαδος ἀνά μ ’ ἐλάκεσεν Εὐίου; vanwaar roept de stem van Bacchus mij op? Eur. Ba. 578; lied:. κέλαδον μουσιζόμενος een lied zingend Eur. Cycl. 489.
Frisk Etymological English
Grammatical information: m.
Meaning: sound, noise, sharp sound (Il.; on the meaning and spread Trümpy Fachausdrücke 155).
Compounds: rarely in compp., e. g. κελαδο-δρόμος who runs in the noise (Orph.; of Artemis), δυσ-κέλαδος with terrible noise (Π 357); on Ἐγ-κέλαδος s. v.
Derivatives: κελαδεινός, Aeol. (Pi.) -εννός noisy, sounding (Il.; Chantraine Formation 195f.); κελαδῆτις id. (γλῶσσα, Pi. N. 4, 86; Fraenkel Nom. ag. 1, 164f., Redard 10); κελάδων, -οντος id. (Il.), also as river name (Η 133; s. Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 236; 3, 162), rather sec. formation in -ντ- (cf. on ἱμάς) than from a denomin. *κελάδω (Schwyzer 723, Bechtel Lex. s. κέλαδος). Denomin. κελαδέω, aor. κελαδῆσαι sound, make noise also trans. sing of (Il.) with κελάδημα (E.).
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: Formation like ὅμαδος, χρόμαδος, ῥοῖβδος etc. (Schwyzer 508, Chantraine Formation 359f.). Not to καλέ-σαι, κλη-τός, which is from *kelh₁- and would end in -ε . Zupitza KZ 36, 55 derives κέλα-δος from *keln̥- (cf. the nouns in -άδ-, Chantraine 349ff.). - One compares κελαρύζω.
Middle Liddell
κέλαδος, ὁ,
I. a noise as of rushing waters: a loud noise, din, clamour, Il.
II. a loud clear voice, a shout, cry, Aesch., Soph., etc.
III. the sound of music, Eur.
Frisk Etymology German
κέλαδος: {kélados}
Grammar: m.
Meaning: Getöse, Lärm, scharfer Laut (ep. poet. seit Il.; zur Bedeutung und Verbreitung Trümpy Fachausdrücke 155).
Composita : Vereinzelt in Kompp., z. B. κελαδοδρόμος ihren Lauf durch den Jagdlärm nehmend (Orph.; von Artemis), δυσκέλαδος mit unheimlichem Getöse (Π 357 usw.); zu Ἐγκέλαδος s. bes.
Derivative: Ableitungen: κελαδεινός, äol. (Pi.) -εννός lärmend, tosend (ep. lyr. seit Il.; analogisch nach den Adj. auf -εινός, Chantraine Formation 195f.); κελαδῆτις ib. (γλῶσσα, Pi. N. 4, 86; Fraenkel Nom. ag. 1, 164f., Redard 10); κελάδων, -οντος ib. (ep. seit Il.), auch als Flußname (Η 133; dazu Krahe Beitr. z. Namenforsch. 2, 236; 3, 162), eher Sekundärbildung auf -ντ- (vgl. zu ἱμάς m. Lit.) als von einem Denominativum *κελάδω (Schwyzer 723, Bechtel Lex. s. κέλαδος). Denominativum κελαδέω, Aor. κελαδῆσαι rauschen, lärmen, zwitschern auch trans. besingen (ep. lyr. seit Il.) mit κελάδημα (E. in lyr. u. a.).
Etymology : Der Bildung nach zu ὅμαδος, χρόμαδος, ῥοῖβδος und anderen Schallwörtern stimmend (Schwyzer 508, Chantraine Formation 359f.), gehört κέλαδος (idg. qelə-) zu καλέσαι, κλητός mit derselben Hochstufe wie in τελαμών neben τλήμων (dor. τλάμων). Anders Zupitza KZ 36, 55: κέλαδος aus qeln̥- (vgl. die Nomina auf -άδ-, Chantraine 349ff.). — Weiteres s. καλέω; vgl. auch κελαρύζω.
Page 1,813