ἱζάνω

English (LSJ)

(ἵζω): I causal, make to sit, ἵζανεν εὐρὺν ἀγῶνα Il.23.258. II intr., sit, ἐν τῷ [κλισίῳ] . . ἵζανον Od.24.209, cf. Sapph. 2.3; settle, οὔ μοι ἐπ' ὄμμασι νήδυμος ὕπνος ἱζάνει Il.10.92; ἡ δρόσος ἱ. ἐπὶ δόνακας Philostr.Her.19.19. 2 of soil, settle down, subside, ἐπὶ τὸ κενούμενον Th.2.76.

French (Bailly abrégé)

impf. ἵζανον;
I. tr. établir, instituer : εὐρὺν ἀγῶνα IL faire ranger (la foule) en une vaste assemblée;
II. intr. 1 s'asseoir, se poser, avec ἔν τινι;
2 s'enfoncer.
Étymologie: ἵζω.

German (Pape)

gedehnte Form für ἵζω, nur praes. und impf., setzen, sich setzen lassen, ἵζανεν εὐρὺν ἀγῶνα Il. 23.257. – Intr., sich setzen, sitzen, Od. 24.208; ἐπεὶ οὔ μοι ἐπ' ὄμμασι νήδυμος ὕπνος ἱζάνει Il. 10.92; Thuc. 2.76 τοῦ χώματος ἱζάνοντος ἀεὶ ἐπὶ τὸ κενούμενον, senkte sich auf die leere Stelle hinab. Vgl. ἵζημα.

Russian (Dvoretsky)

ἱζάνω: (ᾰ)
1 сажать, усаживать: ἵζανεν εὐρὺν ἀγῶνα Hom. (Ахилл) усадил обширное сборище (людей);
2 садиться: κλίσιον, ἐν τῷ ἵζανον ἠδὲ ἴαυον δμῶες Hom. клисий, в котором садились и отдыхали (= садились отдыхать) слуги;
3 садиться, опускаться (οὔ μοι ἐπ᾽ ὄμμασι ὕπνος ἱζάνει Hom.);
4 садиться, оседать: τοῦ χώματος ἱζάνοντος Thuc. (так как) насыпь оседала.

Greek (Liddell-Scott)

ἱζάνω: Αἰολ. ἱσδάνω˙ πρβλ. καθ-, προσ-, ὑφιζάνω˙ (ἵζω): Ι. Μεταβ., κάμνω τινὰ νὰ καθίσῃ, τοποθετῶ, αὐτὰρ Ἀχιλλεὺς αὐτοῦ λαὸν ἔρυκε καὶ ἵζανεν εὐρὺν ἀγῶνα, «ὁ Ἀχιλλεὺς δὲ αὐτόθι τὸν στρατὸν κατέσχε καὶ ἐκάθισεν αὐτοὺς εἰς τὸν ἐν ᾧ ἀγωνίζονται εὐρύχωρον χῶρον» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Ψ. 258. ΙΙ. ἀμετάβ., καθίζω ἐμαυτόν, καθέζομαι, Λατ. sedere, ἐν τῷ κλισίῳ... ἵζανον Ὀδ. Ω. 209, πρβλ. Σαπφὼ 2. 3˙ οὔ μοι ἐπ’ ὄμμασι νήδυμος ὕπνος ἱζάνει Ἰλ. Κ. 92˙ ἡ δρόσος ἱζ. ἐπὶ δόνακας Φιλόστρ. 750. 2) ἐπὶ τοῦ ἐδάφους, κατακαθίζω, Λατ. sidere, Θουκ. 2.76, πρβλ. ἵζω ἐν τέλει, ἵζημα.

English (Autenrieth)

(ἵζω): sit; trans., cause or bid to be seated, Il. 23.258.

Greek Monolingual

(ΑΜ ἱζάνω, Α και αιολ. τ. ἱσδάνω)
νεοελλ.
κατακαθίζω
αρχ.
1. βάζω κάποιον να καθήσει, τοποθετώ, εγκαθιστώ, καθίζω
2. ιδρύω
3. (αμτβ.) κάθομαι, καθίζω τον εαυτό μου
4. (για το έδαφος) κατακαθίζω, καθιζάνω («ἱζάνοντος ἀεὶ ἐπὶ τὸ κενούμενον»).
[ΕΤΥΜΟΛ. Άλλος τ. του ρ. ἵζω, με επίθημα -άνω (πρβλ. λαμβάνω, μανθάνω)].

Greek Monotonic

ἱζάνω: (ἵζω),
I. μτβ., καθίζω, τοποθετώ κάποιον, σε Ομήρ. Ιλ.
II. 1. αμτβ., κάθομαι, Λατ. sedere, σε Ομήρ. Οδ.· ἐπ' ὄμμασι ὕπνος ἱζάνει, σε Ομήρ. Ιλ.
2. λέγεται για το έδαφος, κατακάθομαι, βουλιάζω, σε Θουκ.

Middle Liddell

[ἵζω]
I. Causal, to make to sit, Il.
II. intr. to sit, Lat. sedere, Od.; ἐπ' ὄμμασι ὕπνος ἱζάνει Il.
2. of soil, to settle down, sink in, Thuc.

Mantoulidis Etymological

(=τοποθετῶ, καθίζω). Ἀπό ἀρχική ρίζα σεδ- τοῦ ἕζομαι, πού γίνεται σιδ+πρόσφυμα j + πρόσφυμα αν + ω → συδj -αν-ω καί μέ τροπή τοῦ σ σέ δασεία καί τοῦ δj σε ζ → ἱζάνω. Δές γιά περισσότερα παράγωγα στό ρῆμα ἕζομαι καί στό ἵζω.

Translations

sit

Afrikaans: sit; Albanian: ulem; Arabic: جَلَسَ‎; Hijazi Arabic: جلس‎, قعد‎; Aramaic Syriac: ܝܬܒ‎; Armenian: նստել; Assamese: বহ; Asturian: sentar; Azerbaijani: oturmaq, əyləşmək; Bashkir: ултырыу; Basque: eseri; Belarusian: сядзець; Bengali: বসা; Biatah Bidayuh: guru; Bikol Central: tukaw; Bulgarian: седя; Burmese: ထိုင်; Buryat: һууха; Catalan: seure; Cebuano: linkod; Central Sierra Miwok: húŋ·e-; Cherokee: ᎤᏬᏝ; Chinese Cantonese: 坐; Dungan: зуә; Mandarin: 坐; Min Dong: 坐; Min Nan: 坐; Czech: sedět; Danish: sidde; Dolgan: олор; Dutch: zitten; Esperanto: sidi; Estonian: istuma; Even: тэгэ-; Evenki: тэгэ-; Faroese: sita; Finnish: istua; French: être assis, être assise, s'asseoir; Galician: sentar; Ge'ez: ነበረ; Georgian: ჯდომა; German: sitzen; Alemannic German: hocke; Gothic: 𐍃𐌹𐍄𐌰𐌽; Greek: κάθομαι; Ancient Greek: ἑδράζω, ἕζομαι, ἐφίζω, ἧμαι, θακέω, θακῶ, θάλπω, θάσσω, θαάσσω, θοάζω, θωκέω, ἱζάνω, ἵζω, καθέζομαι, κάθημαι, καθίζω, κάτημαι, κατίζω; Gujarati: બેસવું; Hawaiian: noho; Hebrew: יָשַׁב‎; Higaonon: pino-o; Hindi: बैठना, बैठा होना; Hungarian: ül; Icelandic: sitja; Ido: sidar; Ilocano: agtugaw; Inari Sami: čokkáđ; Indonesian: duduk; Interlingua: seder, esser sedite; Irish: suigh; Italian: sedere, essere seduto, sedersi; Japanese: 座る, 腰掛ける; Javanese: lungguh; Kalmyk: суух; Kannada: ಕುಳಿತುಕೊ; Kashubian: sedzec; Kazakh: отыру; Khmer: អង្គុយ; Korean: 앉다; Komi: пукавны; Kumyk: олтурмакъ; Kyrgyz: отуруу, олтуруу; Lao: ນັ່ງ; Latgalian: sēdēt; Latin: sedeo; Latvian: sēdēt; Lithuanian: sėdėti; Low German: sitten; Macedonian: седи; Malay: duduk; Maltese: qagħad; Manchu: ᡨᡝᠮᠪᡳ; Maori: noho; Marathi: बसणे; Mazanderani: هنیشتن‎; Mongolian: суух; Nanai: тэси-; Navajo: sédá; Ngarrindjeri: lewun; Norwegian: sitte; Occitan: sèire; Old Church Slavonic Cyrillic: сѣдѣти; Old Javanese: lungguh; Oriya: ବସିବା; Oromo: taa'uu; Ossetian: бадын; Persian: نشستن‎; Polish: siedzieć; Portuguese: estar sentado; Quechua: samay, tiyay, chukuy; Rapa Nui: noho; Romani: beśel; Romanian: ședea, așeza; Romansch: seser, esser tschentà; Russian: сидеть; Samoan: nofo; Sanskrit: सीदति; Serbo-Croatian Cyrillic: седети, сједјети, сједити; Roman: sedeti, sjedjeti, sjediti; Sinhalese: වාඩිවෙනවා; Skolt Sami: išttâd; Slovak: sedieť; Slovene: sedeti; Sorbian Lower Sorbian: sejźeś; Upper Sorbian: sedźeć; Spanish: sentarse, estar sentado; Sundanese: calik; Swahili: kukaa; Swedish: sitta; Sylheti: ꠛꠃꠣ; Tagalog: umupo; Tajik: нишастан; Tamil: உட்கார்; Tatar: утырырга; Telugu: కూర్చొను; Ternate: tego; Tetum: tuur; Thai: นั่ง; Turkish: oturmak; Turkmen: oturmak; Ugaritic: 𐎊𐎘𐎁; Ukrainian: сиді́ти, посидіти; Urdu: بیٹھنا‎, بیٹھا ہونا‎; Uzbek: oʻtirmoq; Vietnamese: ngồi; Waray-Waray: lingkod; Welsh: eistedd; West Frisian: sitte; Western Bukidnon Manobo: pinu'u; Yagnobi: нидак; Yakut: олор; Yiddish: זיצן‎; Zazaki: niştiş; Zealandic: zitte; ǃXóõ: tshûu sg, ǃʻáã