Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

illustro

From LSJ
Revision as of 07:00, 22 May 2024 by Spiros (talk | contribs) (Text replacement - ":: ([\w\s'-]+)([,;]) ([\w\s'-]+)([,;]) ([\w\s'-]+)([,;]) ([\w\s'-]+)([,;]) ([\w\s'-]+)([,;]) ([\w\s'-]+)([,;]) ([\w\s'-]+) }}" to ":: $1$2 $3$4 $5$6 $7$8 $9$10 $11$12 $13 }}")
Aristotle, Nicomachean Ethics, 5.30

Latin > English

illustro illustrare, illustravi, illustratus V TRANS :: illuminate, light up; give glory; embellish; make clear, elucidate; enlighten

Latin > English (Lewis & Short)

illustro: (inl-), āvi, ātum, 1, v. a. illustris,
I to light up, make light, illuminate (class.; esp. freq. in the trop. signif.).
I Lit.: o, qua sol habitabiles Illustrat oras, maxime principum? Hor. C. 4, 14, 6: placida nocte leniter illustrante stellas, Plin. 2, 18, 16, § 80: ergastulum angustis illustratum fenestris, Col. 1, 6, 3 (but Cic. Rep. 6, 17, read lustret).—
II Trop. (acc. to illustris, II. A. and B.).
   A To make clear to the mind, to clear up, elucidate, illustrate, explain: ut ea consilia, quae clam essent inita contra salutem urbis, illustrarentur, Cic. Cat. 3, 8, 20; cf.: illustrantur, erumpunt omnia, id. ib. 1, 3, 6; id. Rep. 2, 18; Lucr. 1, 137: omnia illustrata, patefacta, comperta sunt per me, Cic. Cat. 3, 1, 3; 3, 9, 21; cf.: si modo id patefactum et illustratum est, id. Lael. 26, 97; and: jus obscurum et ignotum patefacere et illustrare, id. de Or. 1, 39, 177: philosophiam veterem Latinis litteris illustrare, id. Ac. 1, 1, 3; cf. id. Brut. 64, 228: illustrant eam (orationem) quasi stellae quaedam translata verba atque immutata, place in the right light, embellish, set off, adorn, id. Or. 27, 92; cf. id. Inv. 2, 15, 49: de illustranda oratione ut diceres, id. de Or. 3, 36, 144: orationem, Quint. 4, 3, 4; 8, 6, 14; 11, 1, 2.—
   B To render famous, renowned, illustrious: aliquem laudibus, Luccei. ap. Cic. Fam. 5, 14, 1: quem Brutus cognomine suo illustravit, Plin. 34, 8, 19, § 82: familiam, Suet. Galb. 3: illustrabit, mihi crede, tuam amplitudinem hominum injuria, Cic. Fam. 1, 6, 2: humilius genus illustrasse factis, Quint. 3, 7, 10: summa quibus illustratur forum ingenia, id. 10, 1, 122; cf.: Padus poenā Phaëthontis illustratus, Plin. 3, 16, 20, § 117: vina maxime illustrata Messalae potu et salute, id. 14, 6, 8, § 69; Quint. 10, 1, 67; cf.: quid prius illustrem satiris Musaque pedestri? Hor. S. 2, 6, 17; Plin. 35, 10, 36, § 91.

Latin > French (Gaffiot 2016)

illūstrō¹¹ (inl-), āvī, ātum, āre (in, lustro 1), tr.,
1 éclairer, illuminer ; ejus candelabri fulgore collucere atque illustrari Jovis templum oportebat Cic. Verr. 2, 4, 71, il aurait fallu que le temple de Jupiter fût tout resplendissant et illuminé de l’éclat de ce candélabre
2 [fig.] a) mettre en lumière, rendre patent : ut ea consilia illustrarentur Cic. Cat. 3, 20, pour que ces projets fussent mis en pleine lumière, cf. Cic. Læl. 97 ; rem disserendo Cic. Br. 276, éclairer une affaire par l’argumentation ; jus inlustratum a patrono Cic. de Or. 1, 177, point de droit éclairci par l’avocat ; b) rendre brillant, éclatant [le style] : Cic. Or. 92 ; de Or. 3, 144 ; c) donner de l’éclat, du lustre : qui libri populi Romani nomen illustrant Cic. Arch. 31, cet ouvrage jette de l’éclat sur le nom du peuple romain, cf. Cic. Fam. 1, 6, 2 ; 5, 12, 1.

Latin > German (Georges)

il-lūstro, āvī, ātum, āre (illustris), erleuchten, I) eig.: quā sol habitabiles illustrat oras, Hor.: vicino splendore proxima illustrat sol, Mela: cuius (candelabri) fulgore collucere atque illustrari Iovis optimi maximi templum oportet, Cic.: ergastulum angustis illustratum fenestris, Colum. – II) übtr.: 1) ins Licht setzen, a) ans Licht od. zutage bringen (Ggstz. occultare), im Passiv ans Licht od. zutage kommen (Ggstz. occultari), si illustrantur, si erumpunt omnia, Cic. Cat. 1, 6: fore ut ea consilia, quae clam essent inita, illustrarentur, Cic. Cat. 3, 20. – b) beleuchten, erläutern, aufklären, aufhellen, verum, Cic.: ius obscurum, Cic.: philosophiam veterem illam a Socrate ortam Latinis litteris, Cic.: genus hoc scriptionis nondum satis Latinis litteris illustratum, Cic. – 2) gleichs. in einen Licht- od. Strahlenglanz hüllen, Glanz verleihen, verschönern (Ggstz. obscurare), a) rhetorisch, illustrant eam (orationem) quasi stellae quaedam translata verba atque immutata, Cic.: quid admirabilius quam res splendore illustrata verborum, Cic.: ill. orationem sententiis, Cic.: eo vel maxime illustrari ornarique orationem, Quint.: de illustranda oratione (über die Verschönerungsmittel der Rede) dicere, Cic. – b) moralisch einen Glanz verleihen, verherrlichen, auszeichnen, berühmt machen, im Passiv = berühmt werden, alqm, Cic., Nep. u.a.: familiam, Suet.: eloquentiam, Cic.: per divini spiritus viros tragoediam, Vell.: amplitudinem alcis, Cic.: longe clarius hoc opus, Quint.: veritatem (Ggstz. pravitate ingeniorum turbare), Lact.: alqm laudibus, jmdm. Ruhm u. Ehre bringen, Cic.: humilius genus factis, Quint.: alqd Musā, Hor.: illustrari bello, sich im Kr. auszeichnen, Vell.: vina illustrata Messallae potu, Plin.: tecta hospitio suo, Stat.