ascisco

Latin > English (Lewis & Short)

a -scisco: (adsc-, Lachm., Baiter, Dietsch, Weissenb., K. and H., Halm in Tac.; asc-, Merk., Kayser, Rib., Halm in Nep.), īvi (in ante-class. and class. Lat. never ii), ītum, 3, v. a.
Lit., to take or receive a thing with knowledge (and approbation), to approve, receive as true: cum jussisset populus Romanus aliquid, si id ascivissent socii populi ac Latini, etc., Cic. Balb. 8, 20: quas (leges) Latini voluerunt, asciverunt, id. ib. 8, 20, § 21: quibus (scitis) adscitis susceptisque, id. Leg. 2, 5: tu vero ista ne adsciveris neve fueris commenticiis rebus assensus, id. Ac. 2, 40, 125: ne labar ad opinionem, et aliquid adsciscam et comprobem incognitum, id. ib. 2, 45, 138.—
   B Of persons, to receive or admit one in some capacity (as citizen, ally, son, etc.): dominos acrīs adsciscunt, Lucr. 5, 87; 6, 63: perficiam ut hunc A. Licinium non modo non segregandum, cum sit civis, a numero civium, verum etiam, si non esset, putetis asciscendum fuisse, Cic. Arch. 2 fin.; cf. id. Balb. 13: [aliā (civitate) ascitā], Nep. Att. 3, 1 Halm: Numam Pompilium ... regem alienigenam sibi ipse populus adscivit eumque ad regnandum Romam Curibus adscivit, Cic. Rep. 2, 13: aliquem patronum, id. Pis. 11, 25: socios sibi ad id bellum Osismios, etc., adsciscunt, Caes. B. G. 3, 9, 10; so id. ib. 1, 5, 4: socius adscitus, Sall. C. 47, 1: aliquem ducem, Auct. B. Alex. 59, 2: qui non asciverit ultro Dardanium Aenean generumque acceperit urbi, Verg. A. 11, 471: gener inde provecto annis adscitus, Liv. 21, 2; so Tac. H. 1, 59: ascivit te filium non vitricus, sed princeps, Plin. Pan. 7, 4: tribuni centurionesque adsciscebantur, Tac. H. 2, 5 fin.: aliquem successorem, Suet. Tib. 23 fin. al.—In the histt. also with in (in civitatem, societatem, senatum, nomen, etc.): adsciti simul in civitatem et patres, Liv. 6, 40, 4: simul in civitatem Romanam et in familias patriciorum adscitus, Tac. A. 11, 24: aliquem in numerum patriciorum, id. ib. 11, 25: inter patricios, id. Agr. 9: Chauci in commilitium adsciti sunt, id. A. 1, 60: aliquem in penates suos, id. H. 1, 15: aliquem in nomen, id. A. 3, 30; Suet. Claud. 39: aliquem in bona et nomen, id. Galb. 17.—
II Transf., in gen., to take or receive a person to one's self; of things, to appropriate to one's self, adopt (diff. from adjungere and assumere, by the accessory idea of exertion and mediation, or of personal reflection; cf. Herz. ad Caes. B. G. 3, 9, 10; Sall. C. 24, 3).
   1    Of persons: nemo oppressus aere alieno fuit, quem non ad hoc incredibile sceleris foedus asciverit, Cic. Cat. 2, 4 fin.: exsulibus omnium civitatium ascitis, receptis latronibus, etc., Hirt. B. G. 8, 30: eā tempestate plurimos cujusque generis homines adscivisse dicitur, Sall. C. 24, 3: Veientes re secundā elati voluntarios undique ad spem praedae adsciverunt, Liv. 4, 31, 3; Tac. H. 2, 8: in conscientiam facinoris pauci adsciti, id. ib. 1, 25.—Poet.: asciscere for asciscere se or ascisci, to join or unite one's self to one (cf.. Accingunt omnes operi, Verg. A. 2, 235): ascivere tuo comites sub numine divae centum omnes nemorum, Grat. Cyn. 16.—
   2    Of things: Quae neque terra sibi adscivit nec maxumus aether, which neither the earth appropriates to itself nor etc., Lucr. 5, 473: Jovisque numen Mulciberi adscivit manus, Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23: sibi oppidum asciscere, Cic. Verr. 2, 4, 10: Ceres et Libera ... quarum sacra populus Romanus a Graecis ascita et accepta tantā religione tuetur, etc., id. ib. 2, 5, 72; so id. Har Resp. 13, 27; Ov. M. 15, 625 Heins., where Merk. reads acciverit (cf. Web. ad Luc. 8, 831): peregrinos ritus, Liv. 1, 20: Spem si quam ascitis Aetolum habuistis in armis, Verg. A. 11, 308: opimum quoddam et tamquam adipatae dictionis genus, Cic. Or 8, 25: nova (verba) adsciscere, * Hor. Ep. 2, 2, 119: quod ipsa natura adsciscat et reprobet, Cic. Fin. 1, 7, 23 (B. and K., sciscat et probet): adsciscere aut probare amicitiam aut justitiam, id. ib. 3, 21, 70; id. Leg. 1, 11: illa, quae prima sunt adscita naturā, id. Fin. 3, 5, 17 (cf. Beier ad Cic. Off. 3, 3, 13, p. 203): hanc consuetudinem lubenter ascivimus, id. Brut. 57, 209. —
   3    Sibi, like arrogo, to assume or arrogate something to one's self (very rare): eos illius expertes esse prudentiae, quam sibi asciscerent, Cic. de Or. 1, 19, 87: eloquentiae laudem uni sibi, Tac. A. 14, 52; cf. Cic. Dom. 36, 95.—*
   B To order, decree, or approve also or further, = etiam sciscere: alterum (genus sacerdotum) quod interpretetur fatidicorum et vatium ecfata incognita, quae eorum senatus populusque adsciverit, Cic. Leg. 2, 8, ubi v. Moser.— ascītus, P. a. (opp. nativus, innatus, insitus), derived, assumed, foreign: in eo nativum quemdam leporem esse, non ascitum, Nep. Att. 4, 1 Halm: proles, Stat. S. 1, 1, 23; genitos esse vos mihi, non ascitos milites credite, Curt. 10, 3, 6: nec petit ascitas dapes, Ov. F. 6, 172.

Latin > French (Gaffiot 2016)

ascīscō⁹ (adsc-), īvī, ītum, ĕre, tr., appeler à soi :
1 sibi oppidum societate Cic. Verr. 2, 4, 21, s’associer une ville par une alliance ; Boios socios sibi adsciscunt Cæs. G. 1, 5, 4, ils s’adjoignent les Boiens comme alliés ; Hasdrubal gener ascitus Liv. 21, 2, 4, Hasdrubal pris comme gendre par Hamilcar ; aliquem ad hoc incredibile sceleris fœdus Cic. Cat. 2, 8, faire entrer qqn dans cette alliance incroyable du crime ; aliquem in civitatem Cic. Rep. 2, 13, admettre qqn au droit de cité, cf. 2, 33 ; adsciti simul in civitatem et patres Liv. 6, 40, 4, admis en même temps au nombre des citoyens et des patriciens ; inter patricios aliquem Tac. Agr. 9, admettre qqn au nombre des patriciens || adscitus cælo Sen. Polyb. 17, 1 ; superis Ov. P. 4, 9, 127, admis au ciel, au rang des dieux
2 prendre pour soi, emprunter, adopter : sacra a Græcis ascita et accepta Cic. Verr. 2, 5, 187, culte emprunté et recueilli des Grecs ; consuetudinem Cic. Br. 209, adopter une coutume, cf. Liv. 1, 20, 6 ; amitti civitatem Romanam alia ascita Nep. Att. 3, 1, [on explique] que le titre de citoyen de Rome se perd, quand on a adopté celui d’une autre ville ; adsciscet nova (vocabula rerum) Hor. Ep. 2, 2, 119, il adoptera des termes nouveaux || s’attribuer, s’arroger : prudentiam sibi Cic. de Or. 1, 87, s’attribuer une science ; regium nomen Liv. 33, 21, 3, prendre le titre de roi, cf. Tac. Ann. 14, 52
3 adopter, admettre, approuver : aliquid adsciscere et comprobare incognitum Cic. Ac. 2, 138, adopter et approuver qqch. d’inconnu, cf. Tusc. 2, 30.

Latin > German (Georges)

a-scīsco (ad-scīsco), ascīvī, ascītum, ere (2. ascio), jmd. zu od. als etw. beiziehen, an- od. aufnehmen, I) eig.: collectis undique perditis hominibus, exsulibus omnium civitatum ascitis, receptis latronibus etc., Hirt. b. G.: plurimos cuiusque generis homines ascivisse sibi dicitur, mulieres etiam aliquot, quae etc., Sall.: asciverunt sibi illud oppidum piratae, primo commercio, deinde etiam societate, Cic. – m. ad u. Akk., alqm ad hoc sceleris foedus, Cic.: voluntarios undique ad spem praedae, Liv. – m. in u. Akk. (s. Heräus Tac. hist. 3, 52, 11), alqm in numerum civium, Cic., in civitatem, Liv.: alqm in senatum, Tac.: virginem in matrimonium, Iustin.: alqm in nomen familiae suae, Suet.: alqm in adoptionem, Spart.: alqm in societatem sceleris, Curt.: in conscientiam facinoris pauci asciti, Tac. – m. inter u. Akk., inter patricios, Tac. Agr. 9. – m. Dat., superis ascitus Caesar, unter die G., Ov. ex Pont. 4, 9, 127. – m. Acc. des Prädikats als was, alqm patronum, Cic.: alqm civem aut civitate donare, Cic.: alqm successorem, Suet. – absol. u. refl., ascivere comites, es schlossen sich an als G., Gratt. cyn. 16. – II) übtr.: A) übh. herbeiziehen, an-, aufnehmen, sich aneignen, neglegere patrios ritus, peregrinos asciscere, Liv.: u. so sacra a Graecis ascita et accepta, Cic.: amicitiam propter utilitates, Cic.: hanc consuetudinem libenter asc., Cic.: quod natura ipsa asciscat (begehrt) et probet, Cic. – B) insbes.: 1) etw. billigend annehmen = billigen, gutheißen, anerkennen, zulassen, sich gefallen lassen, quas (leges) Latini voluerunt, asciverunt, Cic.: tu vero ista ne asciveris neve fueris commenticiis rebus assensus, Cic.: ne labar ad opinionem et aliquid asciscam et comprobem incognitum, Cic.: illud et melius et verius, omnia, quae natura aspernetur, in malis esse, quae asciscat, in bonis, Cic.: cum iussisset populus Romanus aliquid, si id ascivissent socii populi ac Latini, Cic. – 2) asc. sibi alqd, etw. für sich in Anspruch nehmen, etw. sich beilegen, sich anmaßen, sibi sapientiam, Cic.: sibi eloquentiae laudem, Tac. – ohne sibi: plebem parto auxilio imperium quoque ascituram, Liv. – Dav. ascītus, a, um, hergeholt, fremd, genitos esse vos mihi, non ascitos milites credite, Curt.: lepos ascitus, angebildeter (Ggstz. lepos nativus), Nep. – / Synk. Perf. adscisti, Fronto ad Ver. 2, 1. p. 121, 8 N.

Latin > English

ascisco asciscere, ascivi, ascitus V TRANS :: adopt, assume; receive, admit, approve of, associate; take over, claim