γαμέω

English (LSJ)

fut.

   A γαμέω Il.9.388,391, contr. γαμῶ A.Pr.764, S.OT1500, Ant.750, E.Or.1655, X.Cyr.5.2.12, etc.; later γαμήσω Plu.2.386c, Luc.Rh.Pr.8 (for γαμήσεις Tim.52 leg. γαμησείεις): aor. 1 ἔγημα Il. 14.121, etc.; later ἐγάμησα LXXEs.10.3, Ev.Marc.6.17, Luc.D Deor. 5.4, etc. (cf. infr. 11.2): pf. γεγάμηκα Ar.Lys.595, Pl.Lg.877e: plpf. ἐγεγαμήκει Th.1.126:—Med., fut. Ep. γαμέσσεται Il.9.394 codd., Att. γαμοῦμαι E.Ph.1673, Ar.Th.900, later γαμήσομαι Plu.Art. 26, etc.: aor. ἐγημάμην Od.16.392, Anacr.86, Is.5.5, etc.:—Pass., fut. γαμηθήσομαι J.AJ6.13.8, Ant.Lib.1.2, D.C.58.3, Hld.5.30, etc.: aor. ἐγαμήθην D.H.11.34, Str.10.4.20, etc.: poet. shortd. γαμεθεῖσα v.l. in Theoc.8.91, cf. Eust.758.52: pf. γεγάμημαι X.An.4.5.24, D. 36.32: plpf. ἐγεγάμητο App.BC4.23: (γάμος):—marry, i.e. take to wife, of the man, Ἀδρήστοιο δ' ἔγημε θυγατρῶν one of his daughters, Il.14.121; ἔνθα δ' ἔγημε γυναῖκα Od.15.241; γ. γυναῖκα ἐς οἰκία, like ἄγεσθαι, Hdt.4.78: c. acc. cogn., γάμον γαμεῖν A.Pr.764,909; τὸν Ἑλένης γάμον . . γήμας E.IA 467; γῆμαι γέκτρα βασιλέως the king's daughter, Id.Med.594: rarely c. dupl. acc., γάμους τοὺς πρώτους ἐγάμεε Κύρου δύο θυγατέρας (for πρῶτον ἐγάμεε . . θυγατέρας) Hdt.3.88, cf. E.Tr.357; also γάμῳ γ. marry in lawful wedlock, D.39.26; ἐκ κακοῦ, ἐξ ἀγαθοῦ γῆμαι, marry a wife of mean or noble stock, Thgn.189, 190; ἐκ μειόνων X.Hier.1.28; ἐκ γενναίων E.Andr.1279; παρά τινος ib.975, Pl.Plt.310c; ἐπὶ θυγατρὶ γ. ἄλλην γυναῖκα set a stepmother over one's daughter, Hdt.4.154, cf. E.Alc.372; ἐπὶ δέκα ταλάντοις τινὰ γαμεῖν marry a wife with a dowry of ten talents, And. 4.13.    2 of mere sexual intercourse, take for a paramour, Od. 1.36, Luc.Asin.32; γ. βιαίως σκότιον λέχος E.Tr.44.    3 later of the woman, ἐὰν γαμήσῃ ἄλλον Ev.Marc.10.12: abs., 1 Ep.Cor.7.28.    II Med., give oneself or one's child in marriage:    1 of the woman, give herself in marriage, i.e. wed, c. dat., γαμέεσθαι τῷ ὅτεῴ τε πατὴρ κέλεται Od.2.113; γημαμένη ᾧ υἷϊ· ὁ δ' ὃν πατέρ' ἐξεναρίξας γῆμεν 11.273: abs., Hdt.4.117; σοὶ μὲν γαμεῖσθαι μόρσιμον, γαμεῖν δ' ἐμοί A.Fr.13; εἰς τύρανν' ἐγημάμην I married into a royal house, E. Tr.474; γήματο δ' εἰς Μαραθῶνα, i. e. she married Herodes of Marathon, IG14.1389 i 5 (ἥν τ' ἐγήματο is f.l. for ἥ τ' ἐγ. in E.Med.262): ironically of a henpecked husband, κεῖνος οὐκ ἔγημεν ἀλλ' ἐγήματο Anacr.86; so Medea to Jason, μῶν γαμοῦσα . . σέ; did I marry you? E.Med.606; ἐγημάμην, of a man marrying a rich wife, Antiph.46; γαμεῖται ἕκαστος (sens. obsc.) Luc.VH1.22; ὁ γαμηθεὶς ὡς παρθένος κἄπειτα γενόμενος ἀνήρ Phld.Sign.2; incorrectly, in later writers, γημάμενος Apollod.3.12.6, cf. Q.S. 1.728.    2 of parents, get their children married, betroth them, get a wife for the son, Πηλεύς θήν μοι ἔπειτα γυναῖκα γαμέσσεται αὐτός (where Aristarch. γε μάσσεται will seek or make suit for) Il.9.394:—Act. aor. 1 ἐγάμησα in this sense, Men.885.    III Pass., to be taken to wife: hence, marry a husband, Il.cc. ad init., PGrenf.2.76.11 (iv A. D.), etc.; rarely in correct authors, Poll.3.45.

German (Pape)

[Seite 472] (fut. γαμέω Il. 9, 388. 391; att. γαμῶ, Xen. Cyr. 5, 2, 12. 8, 4, 20; Sp. γαμήσω, wie Luc. D. mer. 7; med. γαμέσσεται v. l. Il. 9, 394, s. unten; att. γαμοῦμαι Eur. Phoen. 1667; aor. I. ἔγημα, z. B. Xen. Cyr. 8, 5, 19; med. γήμασθαι Od. 2, 128; erst Sp. von Menand. an u. N.T. ἐγάμησα, γαμῆσαι, Matth. 19, 9; Men. beim Schol. Il. 9, 394; Xen. Cyr. 8, 4, 20 ist γαμήσειας l. d.; perf. γεγάμηκα, ἐγεγαμήκει, Thuc. 1, 126; γεγαμημένη Xen. An. 4, 5, 24; aor. pass. ἐγαμήθην, Theocr. 8, 91 γαμεθεῖσα), 1) act., heirathen, zum Weibe nehmen, τινά, von Hom. an überall; Od. 21, 72 ἀλλ' ἐμὲ ἱέμενοι γῆμαι θέσθαι τε γυναῖκα, Homerische Figur, παραλλήλως; auch absol., Hom. Odyss. 4, 208 ᾧ τεΚρονίων ὄλβον ἐπικλώσῃ γαμέοντί τε γιγνομένῳ τε, Homerische Figur; οἱ γεγαμηκότες, im Ggstz der ἄγαμοι, Xen. Conv. 9, 7; γυναῖκα γαμεῖν Od. 15, 241; Eur. Alc. 373; Her. 4, 154 u. sonst; γάμον γαμεῖν Aesch. Prom. 908; Eur. El. 926; τὸν Ἑλένης γάμον I. A. 467; γάμους τοὺς πρώτους ἐγάμει Κύρου δύο θυγατέρας, die beiden ersten Ehen schloß er mit zwei Töchtern, Her. 3, 88; λέκτρα βασιλέως, eine Königstochter, Eur. Med. 591; σκότιον λέχος Tr. 44; anders Dem. 39, 26 γάμῳ γαμεῖν, als rechtmäßige Frau heirathen. Zu bemerken sind noch: ἀπὸ φίλων ἀνδρῶν γαμεῖν, Eur. Andr. 976, wie παρά τινος, Plat. Polit. 310 c (wie Plut. Symp. 4, 3, 1); ὁπόθεν ἂν βούληται Rep. II, 362 b; ἐξ ἐμεῦ γῆμαι Her. 6, 130, aus meinem Hause eine Frau nehmen; ἐκ γενναίων Eur. Andr. 1280; ἐκ μειόνων, eine Frau aus geringerm Stande, Xen. Hier. 1, 28; Ἀδρήστοιο ἔγημε θυγατρῶν, eine von den Töchtern des Ad., Il. 14, 121; εἰς οἰκία, eine Frau ins Haus führen, Her. 4, 78. – Von außerehelichem Beischlaf Od. 1, 36 u. Sp., wie Luc. Asin. 32. – Den aor. ἐγάμησα brauchte Menand. in der Bdtg zum Weibe geben, s. Mein. p. 274. – 2) Med., a) gew. vom Weibe, sich verheirathen, τινί, mit Jemandem, von Hom. an überall, vgl. Od. 11, 273 ἣ μέγα ἔργον ἔρεξεν ἀιδρείῃσι νόοιο γημαμένη ᾧ υἱεῖ· ὁ δ' ὃν πατέρ' ἐξεναρίξας γῆμεν, activ. u. med. neben einander; Plat. Legg. XI, 925 e, act. neben med., die auch in VLL. oft so unterschieden werden; εἰς τύραννα, sich in ein Fürstenhaus verheirathen, Eur. Tr. 474; vgl. Herod. Attic. (App. 51, 5). Selten von außerehelichem Beischlaf, wie Callim. Del. 240. – Vom Manne, Antiphan. B. A. 86 nach Mein., ich ließ mich heirathen. – b) von den Eltern, die ihre Kinder verheirathen, v. l. Iliad. 9. 394 Πηλεὺς θήν μοι ἔπειτα γυναῖκα γαμέσσεται αὐτός, s. Scholl. u. Apollon. Lex. Homer. p. 53, 30, Aristarch las nach Scholl. Didym. γυναῖκά γε μάσσεται, er wird suchen, auswählen; Parthen. 33; die Tochter an Jemand verheirathen, τὸν δόντα τ' αὐτῷ θυγατέρα, ἥν τ' ἐγήματο Eur. Med. 257, wo man ἥτ' hat ändern wollen. – 3) Pass., geheirathet werden, γεγαμημένη Xen. An. 4, 5, 24; γαμεθεῖσα Theocr. 8, 91; Sp. brauchen γαμηθῆναι = γήμασθαι, was Poll. 3, 45 tadelt, s. Beispiele Lob. Phryn. 742. – Γαμητέον, man muß heirathen, Plut. Demetr. 14.

French (Bailly abrégé)

-ῶ :
impf. ἐγάμουν, f. γαμῶ, postér. γαμήσω, ao. ἔγημα, postér. ἐγάμησα, pf. γεγάμηκα;
Pass. f. réc. γαμηθήσομαι, ao. ἐγαμέθην, réc. ἐγαμήθην, pf. γεγάμημαι;
se marier en parl. de l’homme, d’où
1 épouser, prendre pour femme (lat. ducere uxorem) acc. : γάμον γαμεῖν ESCHL contracter mariage ; τὸν γάμον γ. EUR contracter mariage avec qqn : γ. λέκτρα βασιλέως EUR épouser la fille du roi ; rar. avec double acc. : γάμους τοὺς πρώτους ἐγάμεε (ion.) Κύρου δύο θυγατέρας HDT en premières noces il épousait deux filles de Cyrus ; γ. ἀπό τινος ou ἔκ τινος, prendre une femme dans la famille de qqn ; direct. avec un gén. : Αδρήστοιο δ’ ἔγημε θυγατρῶν IL il épousa une des filles d’Adrestos ; Pass. être prise comme femme, être épousée;
2 prendre pour compagne en gén., sans idée de mariage;
3 ironiq. en parl. de la femme : γαμοῦσα σε EUR en t’épousant (Médée exprime ainsi son mépris pour Jason);
Moy. γαμέομαι-οῦμαι (f. γαμοῦμαι, postér. γαμήσομαι ; ao. ἐγημάμην);
1 intr. se marier en parl. de la femme, prendre pour époux, se donner en mariage (lat. nubere) : τινι à qqn ; τινι avoir qqn comme amant;
2 tr. en parl. des parents marier sa fille, donner sa fille pour femme : τινί à qqn.
Étymologie: γάμος.
Syn. ὀπυίω.

English (Autenrieth)

fut. γαμέω, aor. ἔγημε, γῆμε, mid. γαμέεσθαι, fut. γαμέσσεται, aor. opt. γήμαιτο, inf. γήμασθ(αι): marry; act. of the man, mid. of the woman (nubere); once mid. of the parents, ‘get a wife for their son,’ Il. 9.394.

English (Slater)

γαμέω act., of the man,
   1 marry ὁπόθ' Ἁρμονίαν γᾶμεν βοῶπιν (sc. Κάδμος) (P. 3.91) ἔγαμεν ὑψιθρόνων μίαν Νηρείδων (sc. Πηλεύς) (N. 4.65)

Spanish (DGE)

(γᾰμέω) • Alolema(s): γάμημι Alc.5.11

• Morfología: [dór. pres. inf. γαμέν Stesich.148.22.8S.; fut. γαμέω Il.9.388, contr. γαμεῖ A.Pr.764, S.OT 1500, med. γαμέσσεται Il.9.394 (cód.), γαμοῦμαι Ar.Th.900; aor. ἔγημα Il.14.121, dór. 3 sg. γᾶμε(ν) Corinn.1.3.14, Pi.P.3.91, tard. ἔγημον PLond.1708.43 (VI d.C.), dór. inf. γαμῆν Alcm.1.17, γᾶμαι Theoc.3.40]
I en v. act.
1 tomar esposa, casarse el hombre, c. el ac. de la palabra ‘esposa’ o un determinante de ésta γήμαντα μνηστὴν ἄλοχον Il.9.399, ἔνθα δ' ἔγημε γυναῖκα Od.15.241, γυναῖκα ... ἐπιχωρίην Hdt.4.78, ἐπὶ θυγατρὶ ἀμήτορι ... ἔγημε ἄλλην γυναῖκα dio madrastra a su hija huérfana de madre Hdt.4.154, cf. E.Alc.372, D.S.2.39, τρῖς δὲ πόντω γᾶμε μέδων Ποτιδάων tres esposas tuvo el señor del Ponto, Posidón Corinn.l.c., γῆμαι δὲ κακήν tomar por esposa a una villana Thgn.185, cf. X.Hier.1.28, ἐγάμησεν ἣν ἐβουλόμην ἐγώ Men.Fr.781
•en gener. c. ac. de la pers. κούρην ... Ἀγαμέμνονος Il.9.388, παῖδα κόρην Ar.Lys.595, παρθενικὴν Hes.Op.699, cf. Theoc.l.c., τὰν Ἀφροδίταν Alcm.l.c., cf. Pi.l.c., Apollod.3.12.6, σὴν κασιγνήτην E.IT 682, τὴν Καλλίου γήμας ἀδελφὴν ἐπὶ δέκα ταλάντοις And.4.13, cf. PLond.l.c.
•tard., c. γυνή en dat. precedido de σύν: ὁ γαμῶν Διονύσιος σὺν τῇ γυναικὶ Σαραποῦτι en un contrato matrimonial POxy.265.6 (I d.C.)
•c. gen. partit. para indicar el origen de la mujer Ἀδρήστοιο δ' ἔγημε θυγατρῶν se casó con una de las hijas de Adrasto, Il.14.121, o más frec. c. giro prep. de gen. ἐκ κακοῦ ... ἔγημεν tomó esposa de baja condición Thgn.189, φίλων μὲν ἂν γήμαιμ' ἀπ' ἀνδρῶν E.Andr.975, γαμεῖν ... ἐκ γενναίων χρεών E.Andr.1279, παρ' ἐλευθέρων γαμοῦσι se casan con mujeres de condición libre Plu.2.666e, cf. Pl.Plt.310c, ἐκ μειόνων γαμεῖν X.Hier.1.28
•c. ac. int. γαμεῖ γάμον τοιοῦτον A.l.c., cf. Pr.909, γάμους τε τοὺς πρώτους ἐγάμεε Πέρσῃσι ὁ Δαρεῖος Darío hizo entre los persas bodas de la mejor categoría Hdt.3.88, τὸν Ἑλένης ... γάμον γήμας E.IA 467, ἀνόσιον γήμας γάμον E.El.926, cf. IA 464, γῆμαι ... λέκτρα βασιλέων tomar una esposa de familia real E.Med.594
•pero γάμῳ γεγαμηκέναι estar unido en matrimonio γάμῳ γεγαμηκὼς τὴν ἐμὴν μητέρα D.39.26
•uso abs. ᾧ τε Κρονίων ὄλβον ἐπικλώσῃ γαμέοντι (hombre) al que el Crónida colme de fortuna en su matrimonio, Od.4.208, κ' ᾆτα τίς γαμεῖ; S.l.c., γῆμαι καὶ παιδοποιήσασθαι LXX 2Ma.14.25, cf. Arr.Epict.3.22.81, τέθνηκας ... οὐ γαμήσας has muerto sin haberte casado Luc.Luct.13, ὁ γαμῶν el novio Charito 3.2.16
•op. ὁ ἄγαμος: ὁ γήμας el varón casado X.Hier.1.27, LXX 4Ma.16.9, ὁ γεγαμηκώς X.Smp.9.7, pero οἱ γαμοῦντες los novios, los contrayentes hombre y mujer, Phld.Mus.4.5.34, en un contrato matrimonial BGU 183.6 (I d.C.).
2 ocasionalmente y tard. casarse la mujer, irón. μῶν γαμοῦσα καὶ προδοῦσά σε; ¿acaso he sido yo la que se ha casado y te ha traicionado? Medea puesta en el papel de Jasón, E.Med.606, por distorsión cómica γαμῶ por γαμοῦμαι dice una mujer, Antiph.48, ἐγάμησεν Ἑλένη τὸν θεοῖς στυγούμενον Trag.Adesp.194 (interpr. por Hdn.Sol.301 como solecismo, aunque más bien se refiere al papel activo de Helena en la rel. amorosa), ἡ Ἀφροδίτη γαμεῖ Afrodita es la novia de una novia que va muy guapa, Charito 3.2.17
•en el NT sin matices καὶ ἐὰν γήμῃ ἡ πάρθενος 1Ep.Cor.7.28, cf. Iust.Nou.97.6 praef.
3 de uniones no legítimas o fuera del matrimonio unirse a, mantener relaciones sexuales el hombre Ἀτρεΐδαο γῆμ' ἄλοχον μνηστήν Egisto Od.1.36, ἣν δὲ παρθένον ... γαμεῖ βιαίως σκότιον Ἀγαμέμνων λέχος (Casandra) la doncella a la que Agamenón lleva por la fuerza a un secreto lecho E.Tr.44, cf. 357, en el NT, de la unión tras un repudio ἐὰν ἀπολελυμένην γαμήσῃ Eu.Matt.5.32, tb. la mujer ἐὰν αὐτὴ ἀπολύσασα τὸν ἄνδρα αὐτῆς γαμήσῃ ἄλλον si ella se une a otro después de haber repudiado al marido, Eu.Marc.10.12, cf. en v. pas. γεγαμημένη, γαμηθείση glos. a διεσπλεκωμένη Sch.Ar.Pl.1082.
4 de anim. cubrir τὴν δὲ γυναῖκα ἐς τὴν ὁδὸν ἀνατρέψας γαμεῖν ἐβούλετο Luc.Asin.32
•en v. pas. de la hembra ser cubierta τὴν αἰδῶ πρὸς τὸν ζέφυρον ἀποστρέψαντες ὑπὸ τῇ πνοῇ γαμοῦνται D.P.Au.1.5.
II en v. med.-pas.
1 casarse la mujer, c. dat. ἄνωχθι δέ μιν γαμέεσθαι τῷ ὅτεῳ ... exhórtala (a Penélope) a que se case con quien ..., Od.2.113, γημαμένη ᾧ υἷϊ Od.11.273, οὐ γὰρ γαμοῦμαι σῷ κασιγνήτῳ ποτέ Ar.l.c., τούτῳ Μετώπη γημαμένη Apollod.3.12.6, c. giro prep. κἀς τύρανν' ἐγημάμην entré por matrimonio en la casa real E.Tr.474, γήματο δ' ἐς Μαραθῶνα Marc.Sid. en IUrb.Rom.1155.5, abs. ἡ δὲ γυνὴ ... πέμπτῳ δὲ γαμοῖτο Hes.Op.698, σοὶ μὲν γαμεῖσθαι μόρσιμον, γαμεῖν δ' ἐμοί A.Fr.13, οὐ γαμέεται παρθένος οὐδεμία πρὶν ... Hdt.4.117, ἥν τ' ἐπὶ ἕδνοις κουριδίην μνήστευσας ἐελδόμενος γαμέεσθαι Q.S.1.728, ἡ γαμουμένη la contrayente en un contrato matrimonial CPR 1.237.3 (II d.C.)
•tb. en la forma pas. de aor. en -θη: λαβοῦσα χρυσῆν φιάλην ... δὸς ᾧ θέλεις γαμηθῆναι Chares 5, ἡ δὲ μήτηρ ἡμῶν ἐγαμήθη τῷ πατρὶ ἡμῶν POxy.361 descr. (I d.C.), cf. Charito 3.2.16, PGrenf.2.76.11 (IV d.C.).
2 de uniones no legítimas mantener relaciones sexuales οὕτω νῦν, ὦ Ζηνὸς ὀνείδεα, καὶ γαμέοισθε λάθρια καὶ τίκτοιτε κεκρυμμένα Call.Del.240
•irón. del homosexual hacer el papel de mujer καὶ θάλαμος, ἐν τῷ κεῖνος οὐκ ἔγημεν, ἀλλ' ἐγήματο Anacr.54, ὁ γαμηθεὶς ὡς παρθένος ... κἄπειτα γενόμενος ἀνήρ Phld.Sign.2.9, μέχρι μὲν οὖν πέντε καὶ εἴκοσι ἐτῶν γαμεῖται ἕκαστος, ἀπὸ δὲ τούτων γαμεῖ αὐτός de los selenitas, Luc.VH 1.22.
III fact., en vv. act. y med. dar un hijo o hija en matrimonio Πηλεύς θήν μοι ἔπειτα γυναῖκα γαμέσσεται αὐτός Il.9.394 (cód., donde γε μάσσεται ed.), cf. Apollon.Lex.α 862, Hsch., τὸν δόντα τ' αὐτῷ θυγατέρ' ἥν τ' ἐγήματο tanto al que entregó la hija a éste, como a la hija que dio en matrimonio E.Med.262, νόμος ἐστὶ τοῖς Σπαρτιάταις ... γαμεῖν δὲ ἀπροίκους ἔτι existe entre los espartanos una ley ... casar a las hijas aún sin dote Ael.VH 6.6.

• Etimología: Etim. desc. Quizá rel. γέντο o γέμω qq.u.

English (Abbott-Smith)

• γαμέω, -ῶ, [in LXX: Es 10:3, II Mac 14:25, IV Mac 16:9*;]
  to marry;
  1.of the man, to marry, take to wife (ducere): absol., Mt 19:10 22:25, 30 24:38, Mk 12:25, Lk 17:27, 20:34, 35, I Co 7:28, 33; c. acc.: Mt 5:32 19:9, Mk 6:17 10:11, Lk 14:20 16:18.
  2.Of the woman,
  (a)mid. (and in latewriters, pass.), to give oneself in marriage, marry (nubere): I Co 7:39;
  (b)in Hellenistic (M, Pr., 159), act. (as of the man), to marry: absol., I Co 7:28, 34 I Ti 5:11, 14. c acc., Mk 10:12.
  3.Of both sexes: absol., I Ti 4:3, I Co 7:9, 10 36.†