ἀξίωμα: Difference between revisions

From LSJ

κέρκος τῇ ἀλώπεκι μαρτυρεῖ → you can tell a fox by its tail, small traits give the clue to the character of a person

Source
(3)
(1)
Line 27: Line 27:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἀξίωμα:''' -ατος, τό ([[ἀξιόω]]),<br /><b class="num">I. 1.</b> αυτό για το οποίο [[κάποιος]] θεωρείται [[άξιος]], [[τιμή]], σε Ευρ.· <i>γάμων ἀξ</i>., [[τιμή]] γάμου, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[τιμή]], [[εκτίμηση]], [[φήμη]], Λατ. [[dignitas]], σε Ευρ., Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[τάξη]], [[θέση]], σε Θουκ.· λέγεται για πράγματα, αξία, [[ποιότητα]], στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αυτό που θεωρείται κατάλληλο, [[σκέψη]], [[απόφαση]], [[σκοπός]], [[επιδίωξη]], σε Σοφ., Δημ.<br /><b class="num">2.</b> στα Μαθηματικά, αυταπόδεικτο [[θεώρημα]], [[αξίωμα]], σε Αριστ.
|lsmtext='''ἀξίωμα:''' -ατος, τό ([[ἀξιόω]]),<br /><b class="num">I. 1.</b> αυτό για το οποίο [[κάποιος]] θεωρείται [[άξιος]], [[τιμή]], σε Ευρ.· <i>γάμων ἀξ</i>., [[τιμή]] γάμου, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[τιμή]], [[εκτίμηση]], [[φήμη]], Λατ. [[dignitas]], σε Ευρ., Θουκ.<br /><b class="num">3.</b> [[τάξη]], [[θέση]], σε Θουκ.· λέγεται για πράγματα, αξία, [[ποιότητα]], στον ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> αυτό που θεωρείται κατάλληλο, [[σκέψη]], [[απόφαση]], [[σκοπός]], [[επιδίωξη]], σε Σοφ., Δημ.<br /><b class="num">2.</b> στα Μαθηματικά, αυταπόδεικτο [[θεώρημα]], [[αξίωμα]], σε Αριστ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἀξίωμα:''' ατος τό<b class="num">1)</b> ценность, (высокое) качество (οὐ τὸ [[πλῆθος]], ἀλλὰ τὸ ἀ. Thuc.);<br /><b class="num">2)</b> почет, честь, уважение (ἀ. ἔχων [[ἀνήρ]] Eur.): [[ἄκυρον]] ποιεῖν τὸ ἀ. τινος Xen. поколебать чей-л. авторитет; οἱ ἐν ἀξιώματι Thuc., Plut. уважаемые лица;<br /><b class="num">3)</b> слава, репутация (ἀ. ἔχοντες ἀρετῆς Arst.; τῆς νίκης Plut.);<br /><b class="num">4)</b> положение, звание, пост, ранг (ἀ. βασιλικὸν ἔχειν Plut.);<br /><b class="num">5)</b> намерение, решение (δαιμόνων Soph.; τὰ τῶν προγόνων ἀξιώματα Dem.);<br /><b class="num">6)</b> предписание, требование (ἀ. μεγάλοις γράμμασι γεγραμμένον Plut.);<br /><b class="num">7)</b> утверждение, положение (κατὰ τὸ Ζήνωνος ἀ. Arst.);<br /><b class="num">8)</b> основное положение, самоочевидный принцип, аксиома (τὰ ἐν τοῖς μαθήμασι ἀξιώματα Arst.).
}}
}}

Revision as of 16:48, 31 December 2018

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: ἀξίωμα Medium diacritics: ἀξίωμα Low diacritics: αξίωμα Capitals: ΑΞΙΩΜΑ
Transliteration A: axíōma Transliteration B: axiōma Transliteration C: aksioma Beta Code: a)ci/wma

English (LSJ)

ατος, τό,

   A that of which one is thought worthy, an honour, γάμων . . ἀξίωμ' ἐδέξατο E.Ion62; οἳ τὰς πόλεις ἔχουσι κἀξιώματαib. 605; κοινῆς τραπέζης ἀ. ἔχειν Id.Or.9; τὸ τῆς πόλεως ἀ. the dignity of the city's representative, D.18.149.    2 honour, reputation, E.Supp. 424, Th.2.65, etc.; ὢν ἐν ἀξιώματι ὑπὸ τῶν ἀστῶν Id.6.15; τὸ τῶν ἐλευθέρων γυναικῶν ἀ. D.59.113: c. gen. objecti, ἀ. ἔχειν ἀρετῆς claim on ground of merit, Arist.Pol.1281b25.    3 rank, position, ἀξιώματος ἀφάνεια Th.2.37; γένει καὶ τοῖς ἄλλοις ἀξιώμασιν Isoc.19.7.    4 of things, worth, quality, οὐ τῷ πλήθει ἀλλὰ τῷ ἀ. Th.5.8.    5 concrete, things of dignity, Philostr.VS2.5.4.    II that which is thought fit, decision, decree, δαιμόνων S.OC1452, cf. 1459; τὰ τῶν προγόνων ἀ. D.18.210; ἀ. κενὰ καὶ νομοθεσίαι Epicur.Ep.2p.36U.    2 in Science, that which is assumed as the basis of demonstration, selfevident principle, Arist.Metaph.997a7, 1005b33, APo.72a17, Polystr. p.16 W.:—Math., axiom, Arist.Metaph.1005a20, etc.; philosophical doctrine, τὸ Ζήνωνος ἀ. ib.1001b7, cf. Xen.979b22; logical proposition, Chrysipp.Stoic.2.53,63, etc.    3 request, petition, ἱκετικὸν ἀ. BGU1053ii7 (i B. C.), cf. Plu.2.633c.

German (Pape)

[Seite 271] τό, 1) die Würdigung; Würde, Ansehen, φιλοσοφίας Plat. Rep. VI, 495 d; Conv. 220 d; vgl. Eur. Suppl. 490; Plut. Num. 2; εἶναι ἐν ἀξιώματι ὑπό τινος. bei Jem. in Achtung stehen, Thuc. 1, 130. 6, 15; οἱ ἐν ἀξιώματι, die Angesehenen, Arist., Plut.; εἰς ἀξ. καθιστἀναι τινά, zu Ansehen bringen, Plut. Sol. 4. – 2) Verlangen, Forderung, Soph. O.C. 1451; Bittschrift, Plut. Symp. 2, 1, 9. – 3) Bei den Philosophen ein ohne Beweis als wahr angenommener Satz, Cic.; Plut.

Greek (Liddell-Scott)

ἀξίωμα: -ατος, τό, (ἀξιόω) ἐκεῖνο τοῦ ὁποίου τις θεωρεῖται ἄξιος, τιμή, γάμων… ἀξίωμ’ ἐδέξατο Εὐρ. Ἴων 62· ἐς ἀξ. βαίνειν αὐτόθι 605· κοινῆς τραπέζης ἀξ. ἔχειν ὁ αὐτ. Ὀρ. 9· τὸ τῆς πόλεως ἀξ., τὸ ἀξίωμα τοῦ ἀντιπροσωπεύοντος τὴν πόλιν, Δημ. 277. 4. 2) τιμή, φήμη, μεγάλη ὑπόληψις, διακεκριμένος χαρακτήρ, Λατ. dignitas, Εὐρ. Ἱκ. 424, Θουκ. 2. 34, 65, κτλ. εἶναι ἐν ἀξιώματι ὑπὸ ἀστῶν ὁ αὐτ. 6. 15· τὸ τῶν ἐλευθέρων γυναικῶν ἀξ. Δημ. 1384. 3: ― μετὰ γεν. ἀντικειμεν., ἀξ. ἔχειν ἀρετῆς, φήμην δι’ ἀρετήν, Ἀριστ. Πολιτικ. 3. 11, 6. 3) τάξις, θέσις, ἀξιώματος ἀφάνεια Θουκ. 2. 27· γένει καὶ τοῖς ἄλλοις ἀξιώμασιν Ἰσοκρ. 385Ε: ― ἐπὶ πραγμάτων, ἀξία, ποιότης, οὐ τῷ πλήθει ἀλλὰ τῷ ἀξιώματι Θουκ. 5. 8. ΙΙ. ὅ,τι νομίζεται κατάλληλον, ἀπόφασις, σκοπός, δαιμόνων Σοφ. Ο. Κ. 1452, πρβλ. 1459· τὰ τῶν προγόνων ἀξ. Δημ. 298. 4. 2) ἐν τῇ ἐπιστήμῃ, ὅ,τι παραλαμβάνεται ὡς βάσις τῆς ἀποδείξεως, ἤτοι αὐταπόδεικτός τις ἀρχή, Ἀριστ. Μεταφ. 2. 2, 15, Ἀν. Ὕστ. 1. 3, 7, κ. ἀλλ.: ― ἐν τοῖς μαθηματικοῖς, αὐταπόδεικτον θεώρημα, ἀξίωμα, ὡς καὶ νῦν, αὐτόθι 1. 10, 4, Μεταφ. 3. 3, 1, κ. ἀλλ. 3) ἀπαίτησις, αἴτησις, Πλούτ. 2. 633C.

French (Bailly abrégé)

ατος (τό) :
I. prix, valeur, qualité;
II. ce dont on a été jugé digne, d’où
1 considération, estime;
2 marque de considération, honneur;
3 haut rang, dignité;
III. ce qu’on juge convenable, ce qui paraît juste, d’où
1 résolution, volonté;
2 requête, demande;
3 proposition.
Étymologie: ἀξιόω.

Spanish (DGE)

-ματος, τό
I como transf. de ἀξιόω
1 reputación, prestigio c. gen. subj. o abs. ἀ. τἀνδρός E.IA 101, ὅταν πονηρὸς ἀξίωμ' ἀνὴρ ἔχῃ E.Supp.424, de Pericles, Th.2.65, ἀξιώματος ἀφάνεια Th.2.37, ὢν ἐν ἀξιώματι Th.6.15, φιλοσοφίας τὸ ἀ. Pl.R.495d, ἀποστερεῖν ... ἀξιώματος X.Cyr.5.5.34, τὸ τῆς πόλεως ἀ. el prestigio de la ciudad (Atenas), D.18.149, Plb.9.28.5, ἀ. ἀρετῆς fama de virtud Arist.Pol.1281b25
honor, dignidad ἀ. προγόνων Gorg.B 11a.19, γυναικῶν ἀ. D.59.113, como trad. de lat. auctoritas, Mon.Anc.Gr.18.7, ἀ. προγονικόν Luc.Salt.79, cf. Plu.2.139b, 477a, D.C.53.15.5, Plb.25.3.5.
2 calidad, valor de tropas νομίζων ὑποδεεστέρους εἶναι, οὐ τῷ πλήθει ... ἀλλὰ τῷ ἀξιώματι Th.5.8, en gener. ἀ. ἐπαγγελίας Θεοῦ Origenes Princ.4.3.6 (p.333.5).
3 c. gen. obj. o abs. cosa de la que se es considerado digno, honor γάμων Κρεούσης ἀξίωμ' ἐδέξατο E.Io 62, οἳ τὰς πόλεις ἔχουσι κἀξιώματα los que dominan las ciudades y los cargos E.Io 605, κοινῆς τραπέζης ἀ. ἔχων E.Or.9, cf. Pl.Smp.220e
privilegio, dignidad γένει δὲ καὶ τοῖς ἄλλοις ἀξιώμασιν Isoc.19.7, τὸ ἀ. τῆς ὑποσχέσεως Luc.Pisc.31
rango ἀ. ... ἱππικὸν ἔχων Plu.Pomp.23, στρατηγικὸν ἀ. D.C.60.8.3, cf. Plu.Flam.19, οἱ κατ' ἀξίωμα κληροῦχοι los que son clerucos en cuanto al rango, PTeb.124.34 (I a.C.), de los senadores, Iust.Phil.Apol.1.1
οἱ ἐν ἀξιώματι los dignatarios Paus.4.5.4
plu. τὰ ἀξιώματα cosas dignas de ser vistas Philostr.VS 576.
II como transf. de ἀξιόω II:
1 decisión, decreto ἀ. δαιμόνων S.OC 1452, τὰ τῶν προγόνων ἀ. D.18.210, ἀ. κενὰ καὶ νομοθεσίας Epicur.Ep.[3] 86, δώσει μετὰ ἀξιώματος pagará de acuerdo con la decisión (de los jueces), LXX Ex.21.22.
2 cien. y fil. axioma Arist.Metaph.997a7, 1005b33, APr.72a17, Polystr.17.27, τὸ Ζήνωνος ἀ. Arist.Metaph.1001b7, τὰ τοῦ Μελίσσου ἀ. Arist.Xen.979b22
lóg. proposición aseverativa οὔτ' ἄρα κατηγορήματα οὔτ' ἀξιώματά ἐστιν παρεληλυθότα Chrysipp.Stoic.2.99, cf. 53, 63
gram. enunciado, oración Plu.2.1011e, D.L.7.63, 66
3 demanda, petición τί δ' ἐστὶ τἀξίωμ' ἐφ' ᾧ καλεῖς; S.OC 1459, μὴ λάβῃ τὸ ἀ. PPetr.3.25.55 (III a.C.), ἱκετικὸν ἀ. súplica, BGU 1053.2.7 (I d.C.), τὸ ἀ. μου LXX Es.5.7, cf. Plu.2.633c.

Greek Monolingual

το (AM ἀξίωμα) αξιώ
1. ανώτερη θέση, βαθμός
2. (Λογ. -Μαθ.) αυταπόδεικτη αρχή, ό,τι λαμβάνεται ως βάση απόδειξης
αρχ.
1. φήμη, υπόληψη
«τὸ τῶν ἐλευθέρων γυναικῶν ἀξίωμα» (Δημοσθ.), «ἀξίωμα ἔχειν ἀρετῆς» — φήμη για την αρετή του (Αριστοτ.)
2. αξία, ποιότητα
«οὑ τῷ πλήθει ἀλλά τῷ ἀξιώματι» — όχι ως προς τον αριθμό αλλά ως προς την αξία (Θουκ.)
3. απόφαση («τὰ τῶν προγόνων ἀξιώματα», Δημοσθ.)
4. τιμή, αυτό για το οποίο θεωρείται άξιος κάποιος («τὸ τῆς πόλεως ἀξίωμα» — η τιμή του να αντιπροσωπεύει την πόλη, Δημοσθ.)
5. απαίτηση, αίτηση
6. θεωρία, φιλοσοφική άποψη («τὸ τοῡ Ζήνωνος ἀξίωμα», Αριστοτ.).

Greek Monotonic

ἀξίωμα: -ατος, τό (ἀξιόω),
I. 1. αυτό για το οποίο κάποιος θεωρείται άξιος, τιμή, σε Ευρ.· γάμων ἀξ., τιμή γάμου, στον ίδ.
2. τιμή, εκτίμηση, φήμη, Λατ. dignitas, σε Ευρ., Θουκ.
3. τάξη, θέση, σε Θουκ.· λέγεται για πράγματα, αξία, ποιότητα, στον ίδ.
II. 1. αυτό που θεωρείται κατάλληλο, σκέψη, απόφαση, σκοπός, επιδίωξη, σε Σοφ., Δημ.
2. στα Μαθηματικά, αυταπόδεικτο θεώρημα, αξίωμα, σε Αριστ.

Russian (Dvoretsky)

ἀξίωμα: ατος τό1) ценность, (высокое) качество (οὐ τὸ πλῆθος, ἀλλὰ τὸ ἀ. Thuc.);
2) почет, честь, уважение (ἀ. ἔχων ἀνήρ Eur.): ἄκυρον ποιεῖν τὸ ἀ. τινος Xen. поколебать чей-л. авторитет; οἱ ἐν ἀξιώματι Thuc., Plut. уважаемые лица;
3) слава, репутация (ἀ. ἔχοντες ἀρετῆς Arst.; τῆς νίκης Plut.);
4) положение, звание, пост, ранг (ἀ. βασιλικὸν ἔχειν Plut.);
5) намерение, решение (δαιμόνων Soph.; τὰ τῶν προγόνων ἀξιώματα Dem.);
6) предписание, требование (ἀ. μεγάλοις γράμμασι γεγραμμένον Plut.);
7) утверждение, положение (κατὰ τὸ Ζήνωνος ἀ. Arst.);
8) основное положение, самоочевидный принцип, аксиома (τὰ ἐν τοῖς μαθήμασι ἀξιώματα Arst.).