ὑποτακτικός: Difference between revisions
m (Text replacement - "<b class="b2">([\w]+ [\w]+ [\w]+)<\/b>" to "$1") |
mNo edit summary |
||
(23 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=ypotaktikos | |Transliteration C=ypotaktikos | ||
|Beta Code=u(potaktiko/s | |Beta Code=u(potaktiko/s | ||
|Definition= | |Definition=ὑποτακτική, ὑποτακτικόν,<br><span class="bld">A</span> [[post-positive]], [[necessarily placed after]] something with which it is combined, e.g. μοι, opp. [[ὑποτασσόμενος]] (capable of being placed after, e.g. [[ἐμοί]]), A.D.''Pron.''35.22, cf. ''Adv.'' 126.21; <b class="b3">ὑποτακτικαὶ συλλαβαί</b>, e.g. γμ, κμ, χμ, Id.''Synt.''7.9, cf. 58.3; ὑποτακτικὸν [[φωνῆεν]] a [[vowel]] [[which must come second]] in a [[diphthong]], ''EM''203.47, al.; [[στοιχεῖον|στοιχεῖα]] (i.e. ι and υ) D.T.631.8; <b class="b3">οὐχ ὑ. τῷ ν τὸ π, π</b> cannot follow ν, [[Dionysius of Halicarnassus|D.H.]]''[[De Compositione Verborum|Comp.]]''22. Adv. [[ὑποτακτικῶς]], opp. [[προτακτικῶς]], A.D. ''Synt.''227.15.<br><span class="bld">2</span> ὑποτακτικὸν [[ἄρθρον]], i.e. [[ὅς]], [[ἥ]], [[ὅ]], D.T.640.6, A.D.''Pron.'' 110.14, Greg.Cor.p.385 S.; τὸ ὅς [[ὑποτακτικόν]] Ath.11.493b; ὑποτακτικὴ [[σύνταξις]] τῶν ἄρθρων A.D.''Synt.''87.2.<br><span class="bld">3</span> of Verbs, [[ὑποτακτικὴ ἔγκλισις]] = [[subjunctive]] [[mood]], D.T.638.8, A.D.''Synt.''246.15, al.; <b class="b3">τὰ καλούμενα ὑποτακτικὰ ῥήματα</b> [[verb]]s [[in the subjunctive]], ib.265.25, cf. ''Conj.''243.13, 244.18, al.; <b class="b3">ἐὰν τοῦτο ὑποτακτικὸν ᾖ</b> if this is [[subjunctive]], Phryn.337; ὑποτακτικὸς [[σύνδεσμος]] = [[conjunction]] [[requiring the subjunctive]], Thom.Mag.p.132 R.<br><span class="bld">4</span> [[ὑποτακτικόν]], τό, a [[charm]] for [[bring]]ing [[people]] into [[subjection]], PMag. Lond.121.940; <b class="b3">ὑποτακτικὸν Ἀπόλλωνος</b> ib.124.36.<br><span class="bld">5</span> <b class="b3">ὑποτακτικὰ ζῴδια</b> the [[feminine]] [[ζῴδιον|ζῴδια]], i.e. even numbers beginning with [[Taurus]], ''Cat.Cod.Astr.''1.165, 5(1).187.<br><span class="bld">6</span> [[submissive]], [[obedient]], τέκνα ''PMasp.''97v ''D''37 (vi A. D.). | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ή, όν :<br /><b>I.</b> [[subordonné]] :<br /><b>1</b> <i>en gén.</i><br /><b>2</b> <i>particul.</i> [[soumis]], [[dépendant]];<br /><b>II.</b> [[qui concerne la subordination]] ; ἡ ὑποτακτική ([[ἔγκλισις]]) le subjonctif ; τὸ ὑποτακτικὸν [[ἄρθρον]] <i>litt.</i> l'article postposé, <i>ou</i> [[subordonné]], <i>càd</i> le pronom relatif [[ὅς]], ἥ, ὅ.<br />'''Étymologie:''' [[ὑποτάσσω]]. | |||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=ή, όν, <i>[[unterordnend]], [[unterwerfend]]</i>, Sp.<br>Bei den Gramm. <i>den [[Konjunktiv]] [[regierend]]</i>, ὁ [[ὑποτακτικός]], auch ἡ ὑποτακτική, <i>der [[Subjunktiv]]</i>. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ὑποτακτικός:''' <b class="num">II</b> ὁ грам. [[сослагательное наклонение]], [[субъюнктив]], [[конъюнктив]].<br />грам.<br /><b class="num">1</b> [[подчиненный]]: ὑποτακτικὸν [[ἄρθρον]] подчиненный член, т. е. относительное местоимение (ὅς, ἥ, ὅν); ὑποτακτικὸν φωνῆεν неслоговой (второй) гласный дифтонга;<br /><b class="num">2</b> [[подчиняющий]] ([[σύνδεσμος]]);<br /><b class="num">3</b> [[сослагательный]]: ὑποτακτικὴ [[ἔγκλισις]] или ὑποτακτικὸν [[ῥῇμα]] сослагательное наклонение. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ὑποτακτικός''': -ή, -όν, δευτερεύων, ὑποτεταγμένος, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[προτακτικός]], Εὐστ. Πονημάτ. 95. 90., 221, 24. ΙΙ. ἐπιτασσόμενος, κατόπιν τιθέμενος, ὑπ. φωνῆεν, τ. δεύτερον φωνῆεν διφθόγγου, Ἐτυμ. Μέγ. 203. 47, κ. ἀλλ. 2) ὑπ. ἄρθρον, articulus postpositivus, δηλ. ἡ ἀντων. ὅς, ἥ, ὅ, Γρηγ. Κορίνθου 385. 3) ἐπὶ ῥημάτων, ὑπ. [[ἔγκλισις]], ὑπ. [[ῥῆμα]] ἢ ὁ [[ὑποτακτικός]], modus subjunctivus, Ἀπολλ. π. Συντάξ. 261, κ. ἀλλ.· - ὑπ. [[σύνδεσμος]], ὁ συναπτόμενος ὑποτακτικῇ Θωμ. Μ. - Ἐπίρρ. -κῶς, καθ’ ὑποτακτικήν, Ἀπολλ. π. Συντάξ. 226. 4) [[ἀναφορικός]], ἐπὶ ἀντωνυμίας, «τὸ ὃς ἀντὶ προτακτικοῦ τοῦ ὁ [[Ὅμηρος]] [[οὐδέποτε]] τίθησι· τοὔμπαλιν δὲ ἀντὶ τοῦ ὃς ὑποτακτικοῦ παραλαμβάνει τὸ προτακτικὸν ό» Ἀθήν. 493Β. | |lstext='''ὑποτακτικός''': -ή, -όν, δευτερεύων, ὑποτεταγμένος, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[προτακτικός]], Εὐστ. Πονημάτ. 95. 90., 221, 24. ΙΙ. ἐπιτασσόμενος, κατόπιν τιθέμενος, ὑπ. φωνῆεν, τ. δεύτερον φωνῆεν διφθόγγου, Ἐτυμ. Μέγ. 203. 47, κ. ἀλλ. 2) ὑπ. ἄρθρον, articulus postpositivus, δηλ. ἡ ἀντων. ὅς, ἥ, ὅ, Γρηγ. Κορίνθου 385. 3) ἐπὶ ῥημάτων, ὑπ. [[ἔγκλισις]], ὑπ. [[ῥῆμα]] ἢ ὁ [[ὑποτακτικός]], modus subjunctivus, Ἀπολλ. π. Συντάξ. 261, κ. ἀλλ.· - ὑπ. [[σύνδεσμος]], ὁ συναπτόμενος ὑποτακτικῇ Θωμ. Μ. - Ἐπίρρ. -κῶς, καθ’ ὑποτακτικήν, Ἀπολλ. π. Συντάξ. 226. 4) [[ἀναφορικός]], ἐπὶ ἀντωνυμίας, «τὸ ὃς ἀντὶ προτακτικοῦ τοῦ ὁ [[Ὅμηρος]] [[οὐδέποτε]] τίθησι· τοὔμπαλιν δὲ ἀντὶ τοῦ ὃς ὑποτακτικοῦ παραλαμβάνει τὸ προτακτικὸν ό» Ἀθήν. 493Β. | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=-ή, -ό / [[ὑποτακτικός]], -ή, -όν, ΝΜΑ, και υποταχτικός, -ή, -ό, Ν<br />[[ὑποτάσσω]]<br /><b>το θηλ. ως ουσ.</b> η [[υποτακτική]]<br /><b>γραμμ.</b> η [[έγκλιση]] του ρήματος που παρουσιάζει το περιεχόμενό του ως προσδοκώμενο, που δηλώνει [[κυρίως]] [[επιθυμία]] και [[προσδοκία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> ο [[υποτακτικός]]<br />ο [[υπηρέτης]] («[[έτσι]] μιλούσε μόνο στους υπηρέτες, τους υποταχτικούς», Κ. Χατζόπ.)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[υποτακτικός]] [[λόγος]]»<br /><b>γραμμ.</b> η [[υπόταξη]], η διεργασία και το [[αποτέλεσμα]] της σύνδεσης γλωσσικών μονάδων-τμημάτων του λόγου [[έτσι]] ώστε να αποκτούν διαφορετική συντακτική [[λειτουργία]] με την [[εξάρτηση]] του ενός από το [[άλλο]]<br />β) «[[υποτακτικός]] [[σύνδεσμος]]»<br /><b>γραμμ.</b> [[σύνδεσμος]] που συνδέει μια δευτερεύουσα [[πρόταση]] με [[άλλη]]<br />γ) «[[υποτακτική]] [[σύνδεση]]»<br /><b>γραμμ.</b> [[σύνδεση]] με την οποία υποτάσσεται, εξαρτάται μια δευτερεύουσα [[πρόταση]] σε μια [[άλλη]]<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>το αρσ. ως ουσ.</b> <b>εκκλ.</b> [[λαϊκός]] ή [[δόκιμος]] [[μοναχός]] που δέχεται εντολές από μοναχό ή κληρικό σε [[μοναστήρι]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[ευπειθής]], [[υπάκουος]] | |mltxt=-ή, -ό / [[ὑποτακτικός]], -ή, -όν, ΝΜΑ, και υποταχτικός, -ή, -ό, Ν<br />[[ὑποτάσσω]]<br /><b>το θηλ. ως ουσ.</b> η [[υποτακτική]]<br /><b>γραμμ.</b> η [[έγκλιση]] του ρήματος που παρουσιάζει το περιεχόμενό του ως προσδοκώμενο, που δηλώνει [[κυρίως]] [[επιθυμία]] και [[προσδοκία]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> ο [[υποτακτικός]]<br />ο [[υπηρέτης]] («[[έτσι]] μιλούσε μόνο στους υπηρέτες, τους υποταχτικούς», Κ. Χατζόπ.)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «[[υποτακτικός]] [[λόγος]]»<br /><b>γραμμ.</b> η [[υπόταξη]], η διεργασία και το [[αποτέλεσμα]] της σύνδεσης γλωσσικών μονάδων-τμημάτων του λόγου [[έτσι]] ώστε να αποκτούν διαφορετική συντακτική [[λειτουργία]] με την [[εξάρτηση]] του ενός από το [[άλλο]]<br />β) «[[υποτακτικός]] [[σύνδεσμος]]»<br /><b>γραμμ.</b> [[σύνδεσμος]] που συνδέει μια δευτερεύουσα [[πρόταση]] με [[άλλη]]<br />γ) «[[υποτακτική]] [[σύνδεση]]»<br /><b>γραμμ.</b> [[σύνδεση]] με την οποία υποτάσσεται, εξαρτάται μια δευτερεύουσα [[πρόταση]] σε μια [[άλλη]]<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>το αρσ. ως ουσ.</b> <b>εκκλ.</b> [[λαϊκός]] ή [[δόκιμος]] [[μοναχός]] που δέχεται εντολές από μοναχό ή κληρικό σε [[μοναστήρι]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[ευπειθής]], [[υπάκουος]]·2. <b>φρ.</b> α) «ὑποτακτικὸς [[σύνδεσμος]]»<br /><b>γραμμ.</b> [[σύνδεσμος]] που συντάσσεται με [[υποτακτική]] (Θωμ. Μ.)<br />β) «ὑποτακτικὸν [[ἄρθρον]]»<br /><b>γραμμ.</b> η αναφορική [[αντωνυμία]] <i>ὅς</i>, <i>ἥ</i>, <i>ὅ</i> (Γρηγ. Κορ.)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />αυτός που παίρνει εντολές από άλλον<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>γραμμ.</b> αυτός που τοποθετείται [[οπωσδήποτε]] [[μετά]] από [[άλλη]] [[λέξη]], λ.χ. ο [[τύπος]] <i>μοι</i>, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τον τύπο <i>έμοί</i><br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ ὑποτακτικόν</i><br />[[γοητεία]], [[γήτεμα]] που φέρνει ανθρώπους σε [[υποταγή]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «ὑποτακτικαὶ συλλαβαί»<br /><b>γραμμ.</b> τα συμπλέγματα <i>γμ</i>, <i>κμ</i>, <i>χμ</i> (Απολλ. Δύσκ.)<br />β) «ὑποτακτικὰ στοιχεῖα»<br /><b>γραμμ.</b> τα φωνήεντα <i>ι</i> και <i>υ</i> (Διον. Θρ.)<br />γ) «ὑποτακτικὰ ῥήματα»<br /><b>γραμμ.</b> ρηματικοί τύποι στην [[υποτακτική]] (Απολλ. Δύσκ.)<br />δ) «ὑποτακτικὸν φωνῆεν»<br /><b>γραμμ.</b> το δεύτερο [[φωνήεν]] μιας διφθόγγου (Μέγα Ετυμολογικόν). <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>ὑποτακτικῶς</i> ΜΑ<br /><b>γραμμ.</b> με [[εκφορά]] στην [[υποτακτική]] («οὐκ εἶπεν [[ὄψομαι]] ὁριστικῶς, ἀλλ' ἐσίδω ὑποτακτικῶς», Σχόλ. <b>Ευρ.</b>). | ||
}} | }} | ||
{{ | {{elmes | ||
| | |esmgtx=-όν subst. [[τὸ ὑποτακτικόν]] = [[fórmula para someter]] φιμωτικὸν καὶ ὑποτακτικὸν γενναῖον καὶ κάτοχος <b class="b3">fórmula genuina para silenciar, para someter y controlar</b> P VII 396 P VII 925 SM 82 fr.A.7 (fr. lac.) θυμοκάτοχον καὶ ὑποτακτικόν <b class="b3">fórmula para contener la cólera y para someter a alguien </b> P VII 940 ὑποτακτικὸν Ἀπόλλωνος <b class="b3">fórmula de sometimiento de Apolo</b> P X 36 | ||
}} | }} |
Latest revision as of 20:24, 6 April 2024
English (LSJ)
ὑποτακτική, ὑποτακτικόν,
A post-positive, necessarily placed after something with which it is combined, e.g. μοι, opp. ὑποτασσόμενος (capable of being placed after, e.g. ἐμοί), A.D.Pron.35.22, cf. Adv. 126.21; ὑποτακτικαὶ συλλαβαί, e.g. γμ, κμ, χμ, Id.Synt.7.9, cf. 58.3; ὑποτακτικὸν φωνῆεν a vowel which must come second in a diphthong, EM203.47, al.; στοιχεῖα (i.e. ι and υ) D.T.631.8; οὐχ ὑ. τῷ ν τὸ π, π cannot follow ν, D.H.Comp.22. Adv. ὑποτακτικῶς, opp. προτακτικῶς, A.D. Synt.227.15.
2 ὑποτακτικὸν ἄρθρον, i.e. ὅς, ἥ, ὅ, D.T.640.6, A.D.Pron. 110.14, Greg.Cor.p.385 S.; τὸ ὅς ὑποτακτικόν Ath.11.493b; ὑποτακτικὴ σύνταξις τῶν ἄρθρων A.D.Synt.87.2.
3 of Verbs, ὑποτακτικὴ ἔγκλισις = subjunctive mood, D.T.638.8, A.D.Synt.246.15, al.; τὰ καλούμενα ὑποτακτικὰ ῥήματα verbs in the subjunctive, ib.265.25, cf. Conj.243.13, 244.18, al.; ἐὰν τοῦτο ὑποτακτικὸν ᾖ if this is subjunctive, Phryn.337; ὑποτακτικὸς σύνδεσμος = conjunction requiring the subjunctive, Thom.Mag.p.132 R.
4 ὑποτακτικόν, τό, a charm for bringing people into subjection, PMag. Lond.121.940; ὑποτακτικὸν Ἀπόλλωνος ib.124.36.
5 ὑποτακτικὰ ζῴδια the feminine ζῴδια, i.e. even numbers beginning with Taurus, Cat.Cod.Astr.1.165, 5(1).187.
6 submissive, obedient, τέκνα PMasp.97v D37 (vi A. D.).
French (Bailly abrégé)
ή, όν :
I. subordonné :
1 en gén.
2 particul. soumis, dépendant;
II. qui concerne la subordination ; ἡ ὑποτακτική (ἔγκλισις) le subjonctif ; τὸ ὑποτακτικὸν ἄρθρον litt. l'article postposé, ou subordonné, càd le pronom relatif ὅς, ἥ, ὅ.
Étymologie: ὑποτάσσω.
German (Pape)
ή, όν, unterordnend, unterwerfend, Sp.
Bei den Gramm. den Konjunktiv regierend, ὁ ὑποτακτικός, auch ἡ ὑποτακτική, der Subjunktiv.
Russian (Dvoretsky)
ὑποτακτικός: II ὁ грам. сослагательное наклонение, субъюнктив, конъюнктив.
грам.
1 подчиненный: ὑποτακτικὸν ἄρθρον подчиненный член, т. е. относительное местоимение (ὅς, ἥ, ὅν); ὑποτακτικὸν φωνῆεν неслоговой (второй) гласный дифтонга;
2 подчиняющий (σύνδεσμος);
3 сослагательный: ὑποτακτικὴ ἔγκλισις или ὑποτακτικὸν ῥῇμα сослагательное наклонение.
Greek (Liddell-Scott)
ὑποτακτικός: -ή, -όν, δευτερεύων, ὑποτεταγμένος, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ προτακτικός, Εὐστ. Πονημάτ. 95. 90., 221, 24. ΙΙ. ἐπιτασσόμενος, κατόπιν τιθέμενος, ὑπ. φωνῆεν, τ. δεύτερον φωνῆεν διφθόγγου, Ἐτυμ. Μέγ. 203. 47, κ. ἀλλ. 2) ὑπ. ἄρθρον, articulus postpositivus, δηλ. ἡ ἀντων. ὅς, ἥ, ὅ, Γρηγ. Κορίνθου 385. 3) ἐπὶ ῥημάτων, ὑπ. ἔγκλισις, ὑπ. ῥῆμα ἢ ὁ ὑποτακτικός, modus subjunctivus, Ἀπολλ. π. Συντάξ. 261, κ. ἀλλ.· - ὑπ. σύνδεσμος, ὁ συναπτόμενος ὑποτακτικῇ Θωμ. Μ. - Ἐπίρρ. -κῶς, καθ’ ὑποτακτικήν, Ἀπολλ. π. Συντάξ. 226. 4) ἀναφορικός, ἐπὶ ἀντωνυμίας, «τὸ ὃς ἀντὶ προτακτικοῦ τοῦ ὁ Ὅμηρος οὐδέποτε τίθησι· τοὔμπαλιν δὲ ἀντὶ τοῦ ὃς ὑποτακτικοῦ παραλαμβάνει τὸ προτακτικὸν ό» Ἀθήν. 493Β.
Greek Monolingual
-ή, -ό / ὑποτακτικός, -ή, -όν, ΝΜΑ, και υποταχτικός, -ή, -ό, Ν
ὑποτάσσω
το θηλ. ως ουσ. η υποτακτική
γραμμ. η έγκλιση του ρήματος που παρουσιάζει το περιεχόμενό του ως προσδοκώμενο, που δηλώνει κυρίως επιθυμία και προσδοκία
νεοελλ.
1. το αρσ. ως ουσ. ο υποτακτικός
ο υπηρέτης («έτσι μιλούσε μόνο στους υπηρέτες, τους υποταχτικούς», Κ. Χατζόπ.)
2. φρ. α) «υποτακτικός λόγος»
γραμμ. η υπόταξη, η διεργασία και το αποτέλεσμα της σύνδεσης γλωσσικών μονάδων-τμημάτων του λόγου έτσι ώστε να αποκτούν διαφορετική συντακτική λειτουργία με την εξάρτηση του ενός από το άλλο
β) «υποτακτικός σύνδεσμος»
γραμμ. σύνδεσμος που συνδέει μια δευτερεύουσα πρόταση με άλλη
γ) «υποτακτική σύνδεση»
γραμμ. σύνδεση με την οποία υποτάσσεται, εξαρτάται μια δευτερεύουσα πρόταση σε μια άλλη
νεοελλ.-μσν.
το αρσ. ως ουσ. εκκλ. λαϊκός ή δόκιμος μοναχός που δέχεται εντολές από μοναχό ή κληρικό σε μοναστήρι
μσν.
1. ευπειθής, υπάκουος·2. φρ. α) «ὑποτακτικὸς σύνδεσμος»
γραμμ. σύνδεσμος που συντάσσεται με υποτακτική (Θωμ. Μ.)
β) «ὑποτακτικὸν ἄρθρον»
γραμμ. η αναφορική αντωνυμία ὅς, ἥ, ὅ (Γρηγ. Κορ.)
μσν.-αρχ.
αυτός που παίρνει εντολές από άλλον
αρχ.
1. γραμμ. αυτός που τοποθετείται οπωσδήποτε μετά από άλλη λέξη, λ.χ. ο τύπος μοι, σε αντιδιαστολή προς τον τύπο έμοί
2. το ουδ. ως ουσ. τὸ ὑποτακτικόν
γοητεία, γήτεμα που φέρνει ανθρώπους σε υποταγή
3. φρ. α) «ὑποτακτικαὶ συλλαβαί»
γραμμ. τα συμπλέγματα γμ, κμ, χμ (Απολλ. Δύσκ.)
β) «ὑποτακτικὰ στοιχεῖα»
γραμμ. τα φωνήεντα ι και υ (Διον. Θρ.)
γ) «ὑποτακτικὰ ῥήματα»
γραμμ. ρηματικοί τύποι στην υποτακτική (Απολλ. Δύσκ.)
δ) «ὑποτακτικὸν φωνῆεν»
γραμμ. το δεύτερο φωνήεν μιας διφθόγγου (Μέγα Ετυμολογικόν).
επίρρ...
ὑποτακτικῶς ΜΑ
γραμμ. με εκφορά στην υποτακτική («οὐκ εἶπεν ὄψομαι ὁριστικῶς, ἀλλ' ἐσίδω ὑποτακτικῶς», Σχόλ. Ευρ.).
Léxico de magia
-όν subst. τὸ ὑποτακτικόν = fórmula para someter φιμωτικὸν καὶ ὑποτακτικὸν γενναῖον καὶ κάτοχος fórmula genuina para silenciar, para someter y controlar P VII 396 P VII 925 SM 82 fr.A.7 (fr. lac.) θυμοκάτοχον καὶ ὑποτακτικόν fórmula para contener la cólera y para someter a alguien P VII 940 ὑποτακτικὸν Ἀπόλλωνος fórmula de sometimiento de Apolo P X 36