κήδω

English (LSJ)

Hom. (v. infr.), etc.: impf.

   A ἔκηδον Il.5.404, Ep.κήδεσκον Od.23.9: fut. κηδήσω Il.24.240:—Med. and Pass., pres.in Hom., etc.; Dor.imper.κάδευ Call. Lav.Pall.140: Ep. impf. κηδέσκετο Od.22.358: fut. κεκᾰδήσομαι Il. 8.353: aor. imper. κήδεσαι A.Th.139 (lyr.): pf. κέκηδα (in pres. sense) Tyrt.12.28.    I Act., trouble, distress, c.acc.pers., ὃς τόξοισιν ἔκηδε θεούς Il.5.404; μῆλα δὲ κήδει (sc. χειμών) 17.550; ὅττι ἑ κήδοι Od.9.402; ὅτι μ' ἤλθετε κηδήσοντες Il.24.240; Λύγδαμιν οὐ γὰρ ἐμὴ τῆμος ἔκηδε κάσις Call.Aet.3.1.23:—Act. only in Ep. and Eleg.    II Med. and Pass., to be concerned, care for . . : c. gen., of persons or cities, κήδετο γὰρ Δαναῶν Il.1.56; τίη δὲ σὺ κήδεαι οὕτως ἀνδρῶν; 6.55; ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθ' 8.353, cf. 11.665; ὅς τέ μευ κηδέσκετο παιδὸς ἐόντος Od.22.358, cf. Hdt.1.209, 9.45, S.Aj. 203 (anap.), Th.6.14, Pl.Chrm.173a, Ph.1.359, etc.; Ἄργεος Call. Lav.Pall.l.c.; καὶ γαμέτου κήδεο καὶ τεκέων mourn for . ., Epigr.Gr. 243.25 (Pergam.): c. gen.rei, τῶν ἀλφίτων Ar.Nu.106; τῆς πολιτείας Arist.Pol.1320a6; τῶν ἔργων POxy.1682.13 (iv A.D.): folld. by a Verb, κ. μὴ ἀπόλωνται Hdt.7.220; κ.ἵνα μὴ δύῃ Pl.Plt.273d; κ. φόβῳ τοῦ πνιγῆναι Aët.8.63: abs. in part. κηδόμενος, η, ον, caring for a person, anxious, φιλέουσά τε κηδομένη τε Il.1.196; ἀνέρι κηδομένῳ distressed, 16.516; freq.in Hom. at end of verse, κηδόμενός περ, κηδομένη περ, Il.7.110, 1.586; εὐνοῶν τε καὶ κ. Ar.Nu.1410; Dor. καδόμενος Pi.O.6.47.    b bury, c.gen., Ael.Fr.106.    2 Inscrr., take charge of, τοῦ μνημείου τούτου ἡ γερουσία κ. SIG1244 (Cos, ii/iii A.D.), cf. 1228 (Ephesus, iii A.D.).

German (Pape)

[Seite 1430] besorgt machen, betrüben; κῆδε δὲ θυμόν Il. 5, 40, öfter; übh. Schaden zufügen, verletzen, kränken, καλόν τοι σὺν ἐμοὶ τὸν κήδειν ὅς κέ με κήδῃ 9, 611; ὃς τόξοισιν ἔκηδε θεούς 5, 604; χειμὼν μῆλα κήδει 17, 550; vgl. 24, 542 Od. 9, 402. 23, 9; Hes. O. 362. Dazu fut. κηδήσοντες, Il. 24, 240, Schol. πενθήσοντες. Die alten Gramm. haben auch das fut. κηδέσω gebildet, um κηδεμών, κηδεστής abzuleiten. – Pass. κηδόμενος, betrübt, Il. 1, 586. – Med. κήδομαι, sich bekümmern, Sorge tragen für Einen, sich seiner annehmen, τινός, κήδετο γὰρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνήσκοντας ὁρᾶτο Il. 1, 56; Δαναῶν οὐ κήδεται οὐδ' ἐλεαίρει 11, 663; εἰ δὲ καὶ Ἕκτορά περ φιλέεις καὶ κήδεαι αὐτοῦ 7, 204; κηδέσκετο Od. 22, 358; καδόμενοι Pind. Ol. 6, 47; absol., Aesch. πόλιν φύλαξαι κήδεσαί τ' ἐναργῶς Spt. 126; εἴπερ τι τοῦ σαυτοῦ βίου κήδει Soph. O. R. 1061; Ai. 202; auch κεἴ τινος κήδει πέρι, Phil. 617; εὐνοῶν καὶ κηδόμενος vrbdt Ar. Nub. 1410; in Prosa, ἐμεῦ θεοὶ κήδονται Her. 1, 209; τῆς Ἑλλάδος 9, 45; auch μὴ ἀπόλωνται κηδόμενος, 7, 220; Thuc. 6, 76; Xen. Hell. 6, 4, 5 Cyr. 5, 5, 34; εἴ τίς γε αὑτοῦ καὶ σμικρὸν κήδεται Plat. Charm. 173 a; κηδόμενος ἵνα μὴ δύῃ Polit. 273 d; neben φροντίζειν, Rep. I, 344 e; Ggstz ὀλιγωρεῖν, Isocr. – Dieselbe Bdtg hat κεκαδήσομαι, Il. 8, 352 οὐκέτι νῶϊ ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθα; vgl. noch χάζομαι wegen κεκαδήσω u. κέκαδον. – Das perf. κέκηδα = κήδομαι, Tyrt. 3, 28. – Ael. bei Suid. auch = bestatten.

Greek (Liddell-Scott)

κήδω: Ἰλ.· παρατ. ἕκηδον Ἰλ., Ἰων. κήδεσκον Ὀδ. Ψ. 9: μέλλ. κηδήσω Ἰλ. Ψ. 240 (πρβλ. ἀκηδέω, ἀποκηδέω). ― Μέσ. καὶ Παθ., ἐνεστ. παρ’ Ὁμ., Ἡροδ., Ἀττ., Ἐπικ. παρατ. κηδέσκετο Ὀδ. Χ. 358: μέλλ. κεκαδήσομαι (ἀλλὰ περὶ τῶν κεκαδήσω, κέκαδον, ἴδε ἐν λέξ. χάζομαι) Ὅμ.· προστ. ἀορ. κήδεσαι Αἰσχύλ. Θήβ. 139 (πρβλ. ἀκηδέω): πρκμ. κέκηδα (μὲ σημασ. ἐνεστ.) Τυρταῖ. 8. 28. (Ἐκ √ΚΑΔ· πρβλ. κεκαδήσομαι, κῆδος· Σανσκρ. khâd (mordere).) Ι. ἐνεργῶ, ταράττω, ἐνοχλῶ, δυσαρεστῶ, θλίβω, παρ’ Ὁμ. τὸ πλεῖστον ἐπὶ ἐξωτερικῶν ἀνησυχιῶν καὶ στενοχωριῶν, μετ’ αἰτ. προσ., ὃς τόξοισιν ἔκηδε θεοὺς Ἰλ. Ε. 404· μῆλα δὲ κήδει (δηλ. χειμὼν) Ρ. 550· ὅττι ἑ κήδοι Ὀδ. Ι. 402· ὅτι μ’ ἤλθετε κηδήσοντες Ἰλ. Ω. 240· ― τὸ ἐνεργ. μόνον παρ’ Ἐπικ. ΙΙ. Μέσ. καὶ Παθ., ἐνδιαφέρομαι, φροντίζω, μεριμνῶ περί τινος, θλίβομαι περὶ αὐτῶν, μετὰ γεν. προσ., κήδετο γὰρ Δαναῶν Ἰλ. Α. 56· τίη δὲ σὺ κήδεαι οὕτως ἀνδρῶν; Ζ. 55· ὀλλυμένων Δαναῶν κεκαδησόμεθ’ Θ. 353, πρβλ. Λ. 665, κτλ.· οὕτως, Ἡρόδ. 1. 209., 9. 45, καὶ Ἀττ., πρβλ. Αἰσχύλ. Θήβ. 136, Σοφ. Αἴ. 203, Θουκ. 6. 14, Πλάτ., κτλ.· καὶ γαμέτου κήδεο καὶ τεκέων, θρήνει περί..., Ἑλλ. Ἐπιγρ. 243. 25· ― μετὰ γεν. πράγματος, τῶν ἀλφίτων Ἀριστοφ. Νεφ. 107· ― ἑπομένου ῥήματ., κ. μὴ ἀπόλωνται Ἡρόδ. 7. 220· κ. ἵνα μὴ δύῃ Πλάτ. Πολιτικ. 273D· ― ἀπολ. κατὰ μετοχ., κηδόμενος, η, ον, φροντίζων, μεριμνῶν περί τινος, ἀνήσυχος, περίφροντις, φιλέουσά τε κηδομένη τε Ἰλ. Α. 196· ἀνέρι κηδομένῳ Π. 516 συχνάκις παρ’ Ὁμ. ἐν τέλει στίχου, κηδόμενός περ, κηδομένη περ· οὕτως, εὐνοῶν τε καὶ κ. Ἀριστοφ. Νεφ. 1410· Δωρ. καδόμενος Πινδ. Ο. 6. 79. 2) ἐν Ἐπιγρ., φροντίζω περί τινος, προνοῶ, τοῦ μνημείου τούτου ἡ γερουσία κ. Συλλ. Ἐπιγρ. 2523, πρβλ. 3028-9, κ. ἀλλ.

French (Bailly abrégé)

f. κηδήσω, f.2 épq. κεκαδήσω, ao. inus., part. ao.2 κεκαδών, pf. inus.
1 inquiéter, affliger ; Pass. κηδόμενος IL affligé;
2 p. ext. léser, blesser, endommager : τινα, qqn ; θεοὺς τόξοισι IL blesser les dieux de ses flèches ; τινα θυμοῦ καὶ ψυχῆς IL enlever à qqn le souffle et la vie;
Moy. κήδομαι (impf. ἐκηδόμην, f.2 épq. κεκαδήσομαι, ao. ἐκηδεσάμην) prendre soin de, s’inquiéter de : τινος, de qqn ou de qch ; περί τινος, au sujet de qqn ou de qch ; κ. μή et le sbj. HDT veiller à ce que… ne, s’inquiéter pour que… ne ; abs. s’inquiéter, se préoccuper.
Étymologie: R. Καδ, prendre soin de.

English (Autenrieth)

ipf. iter. κήδεσκον, fut. part. κηδήσοντες, mid. ipf. iter. κηδέσκετο, fut. κεκαδησόμεθα: trouble, distress, Il. 5.404, Il. 21.369, Il. 24.240, , Od. 9.402; pass. and mid., be concerned, care for, τινός, Il. 7.204, Α 1, Od. 14.146.

Greek Monolingual

(ΑΜ κήδω)
μέσ. κήδομαι
ενδιαφέρομαι φροντίζω, νοιάζομαι για κάποιον ή για κάτι (α. «τῶν ἁπανταχοῡ ὀρθοδόξων ἐκκλησιών κηδόμενος», Σέργ. Μακρ.
β. «κήδετο γάρ Δαναῶν, ὅτι ῥα θνῇσκοντας ὁρᾱτο», Ομ. Ιλ.
γ. «ἔγωγέ σ', εὐνοῶν γε καὶ κηδόμενος», Αριστοφ.)
αρχ.
1. ταράζω, ενοχλώ, δυσαρεστώ κάποιον (ὅς τόξοισιν ἔκηδε θεούς, οἳ Ὄλυμπον ἔχουσι», Ομ. Ιλ.)
2. φροντίζω για την ταφή κάποιου, ενταφιάζω
3. (η μτχ. του μέσ-ενεστ. ως επίθ.) κηδόμενος, -η, -ον
αυτός που έχει πολλές φροντίδες, περίφροντις.
[ΕΤΥΜΟΛ. Για την ετυμολ. της λ. βλ. κήδος].