temere

Latin > English

temere ADV :: rashly, blindly

Latin > English (Lewis & Short)

tĕmĕrē: (ante-class. collat. form tĕ-mĕrĭter, Enn. ap. Prisc. p. 1010 p.; Att. ap. Non. 516, 5; Trag. Fragm. v. 96 Rib.), adv. Sanscr. tamra, darkening; timira, dark; hence, blindly; cf.: timor, temeritas,
I by chance, by accident, at random, without design, intent, or purpose, casually, fortuitously, rashly, heedlessly, thoughtlessly, inconsiderately, indiscreetly, etc. (cf.: forte, fortuito).
I In gen.
   A With forte (cf. Hand, Turs. II. p. 731 sq.): quam saepe forte temere Eveniunt, quae non audeas optare, Ter. Phorm. 5, 1, 30; cf. Liv. 41, 2, 7: pepulere ut forte temere in adversos montes agmen erigeret, id. 2, 31, 5: rideant licet quibus forte temere humana negotia agi persuasum est, Curt. 5, 11, 10: nisi ista casu nonnumquam forte temere concurrerent, Cic. Div. 2, 68, 141; Liv. 23, 3, 3; 39, 15, 11: forte, temere, casu aut pleraque fierent aut omnia, etc., Cic. Fat. 3, 6.—
   B With casu, fortuito, etc.: ex corporibus huc et illuc casu et temere cursitantibus, Cic. N. D. 2, 44, 115; cf.: id evenit non temere nec casu, id. ib. 2, 2, 6: non enim temere nec fortuito sati et creati sumus, id. Tusc. 1, 49, 118: temere ac fortuito, id. Or. 55, 186: ne quid temere ac fortuito, inconsiderate neglegenterque agamus, id. Off. 1, 29, 103; cf.: omnia temere ac fortuito agere, Liv. 2, 28, 1; Tac. G 10: te nihil temere, nihil imprudenter facturum judicaram, Caes. ap. Cic. Att. 10, 8, B, 1 inconsulte ac temere dicere, Cic. N D. 1, 16, 43. temere ac nullā ratione causas dicere, id. de Or. 2, 8, 32; cf.: domus, quae temere et nullo consilio administratur (opp. quae ratione regitur), id. Inv. 1, 34, 58.—
   C Alone: non temere confirmare, Cic. Font. 1, 1: non temere scribere, id. Fam. 4, 13, 5: (oracula) partim effutita temere, id. Div 2, 55, 113; ne quid de se temere crederent, Sall. C. 31, 7: numquam temere tinniit tintinnabulum, Plaut. Trin 4, 2, 162. sub pinu jacentes sic temere, Hor. C. 2, 11, 14, cf.: temere insecutae Orphea silvae, id. ib. 1, 12, 7: temere errare in vallibus, at random, Ov. F 6, 327: saxa temere jacentia, Liv 9, 24, 6.—Comp.: temerius, Att. ap. Non 178, 23. —
II In partic.
   A Non or haud temere est, it is not mere chance, it is not for nothing, there is a meaning in it: non temere est, quod corvus cantat mihi nunc ab laevā manu, Plaut. Aul. 4, 3, 1; so, non temere est, Ter. Heaut. 4, 1, 7; id. Eun. 2, 2, 59; id. Phorm. 5, 8 (9), 9: haud temere est, Enn. ap. Serv ad Verg. A. 9, 329 (Ann. v. 473); Verg. A. 9, 375; Liv. 1, 59, 6.—
   B Non temere, not easily, = non facile: rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest, Plaut. Bacch. 1, 1, 52; hoc temere numquam amittam ego a me, Ter Phorm. 4, 5, 2: an temere quicquam Parmeno praetereat, quod facto usus sit? id. Hec. 5, 4, 38. qui hoc non temere nisi libertis suis deferebant, Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 13 non temere adire, Caes. B. G. 4, 20 patres quoque non temere pro ullo aeque adnisi sunt, Liv. 2, 61, 4; non temere incerta casuum reputat, quem fortuna numquam decepit, id. 30, 30, 11; Quint. 1, 3, 3: si negabimus temere famam nasci solere, Auct. Her. 2, 8, 12: non temere a me Quivis ferret idem, Hor. Ep. 2, 2, 13; vatis avarus Non temere est animus, id. ib. 2, 1, 120: nec sibi quivis temere arroget artem, id. S. 2, 4, 35; Suet. Tit. 6; 8; Dig. 50, 17, 64; so also: nullus dies temere intercessit, quo non ad eum scriberet, Nep. Att. 20, 2.

Latin > French (Gaffiot 2016)

tĕmĕrĕ⁸ (abl. instrumental de l’inusité temus, eris = dans les ténèbres),
1 au hasard, à l’aventure, au petit bonheur, à la légère, sans réflexion : forte temere Cic. Div. 2, 141, par hasard, sans calcul, sans intention, cf. Liv. 23, 3, 3, etc. ; casu et temere Cic. Nat. 2, 115, accidentellement et à l’aventure ; temere ac fortuito Cic. Or. 186, au hasard et fortuitement, cf. Cic. Off. 1, 103 ; Liv. 2, 28, 1 ; inconsulte ac temere Cic. Nat. 1, 43, sans réflexion et à la légère ; non scribo hoc temere Cic. Fam. 4, 13, 5, je n’écris pas cela au hasard, cf. Cic. Div. 2, 113 ; Font. 1 || [arch.] non temere est Ter. Eun. 291, ce n’est pas au hasard, ce n’est pas pour rien, cf. Liv. 1, 59, 6 ; non temerest, quod Pl. Aul. 624 ; Ter. Phorm. 998, ce n’est pas pour rien que
2 non temere, non pas sans de sérieuses raisons, non aisément, rarement : hoc non temere nisi libertis suis deferebant Cic. Q. 1, 1, 13, ils le donnaient malaisément (ils ne le donnaient guère) sauf à leurs affranchis, cf. Cæs. G. 4, 20, 3 ; Nep. Att. 20, 2 ; Lucr. 5, 1177 ; Liv. 2, 61, 4 ; 30, 30, 11. compar. temerius Acc. d. Non. 178, 22.

Latin > German (Georges)

temere, Adv. (Locat. von *temus, eris, n., das Dunkel, ›im Finstern‹, vgl. altmd. támas, n., Dunkelheit), ohne Plan, planlos, aufs Geratewohl, vor der Zeit, blindlings, auf gut Glück, so ohne weiteres, absichtslos, ohne Grund, ohne Überlegung, unbesonnen (Ggstz. ratione, consulto, magis tempore, tempestivius), I) im allg.: equo t. acto, Liv.: emisso t. pilo ictus, Liv.: argentum quibusdam locis t. per vias velut obiectum ad praedam vidisse, Liv.: saxa t. iacentia (Ggstz. de industria congesta), Liv.; vgl. (v. Pers.) iacentes sic t., Hor.: t. pugnare, Suet.: domus, quae temere et nullo consilio administratur, Cic.: oracula effutita temere, Cic.: ne quid de se temere crederent, Sall.: non temere hoc confirmo, hoc scribo, Cic. – verb. forte temere eveniunt, Ter.: forte temere ab uno exclamatum, Liv.: forte, temere, casu fierent, Cic.: temere ac fortuito, Cic.: temere aut fortuito, Cic.: non fortuito nec temere, Cic.: non temere nec casu, Cic.: casu et temere, Cic.: inconsulte ac temere, Cic.: temere ac nullā ratione, Cic.: temere ac nullo consilio, Cic.: nihil temere, nihil imprudenter factum, Caes. – II) insbes.: A) non temere est u. non est temere, es ist nicht von ungefähr, da steckt etwas dahinter, es hat etwas zu bedeuten, es hat seinen guten Grund. Plaut. u. Ter.: haud temere est, Verg. – B) non (nullus etc.) temere = nicht leicht, Cic. u. Liv.: nullus dies temere intercessit, nicht leicht ein Tag usw., Nep.: in der Frage, an temere quidquam Parmeno praetereat quod facto usus sit? Ter. – Compar. temerius, Acc. didasc. II, 3 M. (b. Non. 178, 22).