φειδώ
καὶ ἤδη γε ἄπειμι παρὰ τὸν ἑταῖρον Κλεινίαν, ὅτι πυνθάνομαι χρόνου ἤδη ἀκάθαρτον εἶναι αὐτῷ τὴν γυναῖκα καὶ ταύτην νοσεῖν, ὅτι μὴ ῥεῖ. ὥστε οὐκέτι οὐδ' ἀναβαίνει αὐτήν, ἀλλ' ἄβατος καὶ ἀνήροτός ἐστιν → and now I depart for my companion, Cleinias since I have learned that for some time now his wife is unclean and she is ill because she does not flow, therefore he no longer sleeps with her but she is unavailable and untilled
English (LSJ)
φειδόος, contr. φειδοῦς, ἡ:
A sparing, νεκύων Il.7.409; βίου E.Fr.438 (dub.); ἄνευ παντὸς οἴκτου καὶ φειδοῦς LXX Es.3.13; οὔτε φ. τῶν παίδων οὔτ' ἔλεον ἔσχον D.H.8.79 (but τῆς αἰδοῦς ὀλίγην ποιήσασθαι φειδώ to have little consideration for self-respect... S.E.M.2.27); φειδὼς (sic cod. P) τῶν παραδειγμάτων ἔστω Longin.22.4; ὀπώρας φ. ἔστω Orib.Fr.55; φ. τις ἐγίγνετο.. μὴ προαναλωθῆναι (sc. τὴν εὐπραγίαν) Th.7.81.
II abs., thrift, sparing, κτήματα δαρδάπτουσιν ὑπέρβιον, οὐδ' ἔπι φειδώ Od.14.92, cf. 16.315, Hes.Op.369; φ. καὶ λιμός Democr.229; φ. πονηρά E.Fr.407; opp. ἀσωτία, Arist.Rh.1390b1.
German (Pape)
[Seite 1260] οῦς, ἡ, Schonung; νεκύων Il. 7, 409; Sparsamkeit, Kargheit; χρήματα δαρδάπτουσιν ὑπέρβιον, οὐδ' ἔπι φειδώ Od. 14, 92. 16, 315; νετο Thuc. 7, 81; Sp., φειδώ τινος ἔχειν, ποιεῖσθαι = φείδεσθαι, D. Hal. 8, 79. 11, 55.
French (Bailly abrégé)
όος-οῦς (ἡ) :
1 ménagement, modération, mesure : τινος ménagement envers qqn ou qch ; φειδώ τις ἐγίγνετο avec μή et l'inf. THC il y avait quelque ménagement, on se ménageait pour ne pas ; réserve, discrétion;
2 économie, parcimonie.
Étymologie: φείδομαι.
Russian (Dvoretsky)
φειδώ: όος, стяж. οῦς ἡ
1 бережливость или скупость: οὔ τις φ. νεκύων γίγνεται Hom. ничего нельзя жалеть для мертвецов; φ. τις ἐγίγνετο Thuc. решено было щадить свои силы; εὐτέλεια καὶ φ. Plut. умеренность и бережливость; ὀλίγην ποιεῖσθαι φειδώ τινος Sext. не особенно щадить что-л.;
2 сдержанность, скромность: αἰσχύνῃ καὶ φειδοῖ ὀκνοῦντες Plut. сдерживаемые стыдом и скромностью.
Greek (Liddell-Scott)
φειδώ: -όος, συνῃρ. -οῦς, ἡ· (φείδομαι)· ― τὸ φείδεσθαι ἢ φείσασθαι, φειδὼ νεκύων, «φροντὶς ὥστε μὴ ἀναλωθῆναι, βέλτιον δὲ ἀκούειν, τὸ περὶ τῆς ταφῆς φείσασθαι» (Σχόλ.), Ἰλ. Η. 409· βίου Εὐρ. Ἀποσπ. 441· φ. ἔστω τινὸς Λογγῖν. 22. 4· φ. ἔχειν ἢ ποιεῖσθαί τινος Διονύσ. Ἁλ. 8. 79., 11. 55· ― μετ’ ἀπαρ., φειδοῖ μηδέν’ εὖ ποιεῖν, ἕνεκα φειδοῦς, ἐκ φειδοῦς, Εὐρ. Ἀποσπάσμ. 411· φ. τις ἐγίγνετο... μὴ προαναλωθῆναι (ἐξυπακ. τὴν εὐπραγίαν) Θουκ. 7. 81. ΙΙ. ἀπολ., οἰκονομία, φειδωλία, χρήματα δαρδάπτουσιν ὑπέρβιον, οὐδ’ ἔπι φειδὼ Ὀδ. Ξ. 92, πρβλ. Π. 315, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 367· ἐναντίον τοῦ ἀσωτία, Ἀριστ. Ρητ. 2. 14, 2.
English (Autenrieth)
sparing, thrift; ‘one must not fail’ in the case of the dead, etc.
Greek Monolingual
-ούς, η / φειδώ, -όος και -οῦς, ΝΜΑ
1. η ενέργεια του φείδομαι, διάθεση με σύνεση, κατανάλωση με μέτρο, λελογισμένη χρήση, οικονομία
2. (κατ' επέκτ.) τσιγκουνιά, φιλαργυρία
μσν.-αρχ.
1. φροντίδα για κάποιον ή για κάτι
2. ευσπλαγχνία, συμπόνοια.
[ΕΤΥΜΟΛ. < φείδ-ομαι + κατάλ. -ώ τών θηλ. (πρβλ. πευθώ, τροφώ)].
Greek Monotonic
φειδώ: -όος, συνηρ. -οῦς, ἡ (φείδομαι)·
I. φροντίδα, νεκύων, σε Ομήρ. Ιλ.
II. απόλ., οικονομία, φειδώ, σε Ομήρ. Οδ., Ησίοδ.· συγκράτηση από την έκθεση κάποιου σε κίνδυνο, σε Θουκ.
Middle Liddell
φειδώ, όος, φείδομαι
I. a sparing, νεκύων Il.
II. absol. thrift, parsimony, Od., Hes.: thrift in exposing oneself to danger, Thuc.
Mantoulidis Etymological
-οῦς (=οἰκονομία, φιλαργυρία). Ἀπό τό φείδομαι, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
