ὁμαλός: Difference between revisions
(SL_2) |
(28) |
||
Line 24: | Line 24: | ||
{{Slater | {{Slater | ||
|sltr=<b>ὁμᾰλός</b> <br /> <b>1</b> [[level]]; [[uninterrupted]] ἂν εὐχοίμαν εὐτυχίαν τετάσθαι ὁμαλὸν χρόνον Παρθ. 1. 14. | |sltr=<b>ὁμᾰλός</b> <br /> <b>1</b> [[level]]; [[uninterrupted]] ἂν εὐχοίμαν εὐτυχίαν τετάσθαι ὁμαλὸν χρόνον Παρθ. 1. 14. | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=-ή, -ό (ΑΜ [[ὁμαλός]], -ή, -όν)<br /><b>1.</b> ([[ιδίως]] για [[επιφάνεια]]) αυτός που δεν έχει εσοχές ή εξοχές, που δεν παρουσιάζει ανομοιομορφίες ή ανωμαλίες, [[επίπεδος]]<br /><b>2.</b> (για [[κίνηση]]) [[ομοιόμορφος]], [[συμμετρικός]] («ὁμαλὴ [[αἰώρησις]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>3.</b> απαλλαγμένος από περιπέτειες και διαταραχές, [[ήρεμος]]<br />(α. «[[ομαλός]] [[ποδοσφαιρικός]] [[αγώνας]]» β. «τήν τε κατάστασιν δικαίην παρέχοι καὶ ὁμαλήν», Ιπποκρ.)<br /><b>4.</b> [[κανονικός]], [[συνηθισμένος]] («ὁμαλὸν ἤσκησεν βίον», Κλημ. Αλ.)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>γραμμ.</b> ο [[σύμφωνος]] με τους γραμματικούς και τους συντακτικούς κανόνες («ομαλή [[κλίση]]»)<br /><b>2.</b> αυτός που δεν έχει ανώμαλες σεξουαλικές ορέξεις, [[φυσιολογικός]], σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τον ανώμαλο<br /><b>3.</b> (το ουδ. πληθ. ως επίρρ.) <i>ομαλά</i><br />με ομαλό τρόπο<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «ομαλή [[κίνηση]]»<br />(φυσ.-τεχνολ.) [[κίνηση]] [[κατά]] την οποία η [[ταχύτητα]] του κινητού έχει σταθερό [[μέτρο]], δηλ. μηδενική [[επιτάχυνση]], και η οποία διακρίνεται σε ευθύγραμμη, όταν η [[διεύθυνση]] της ταχύτητας [[είναι]] σταθερή, και σε καμπυλόγραμμη<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το ομαλό</i>(<i>ν</i>)<br />[[σύμβολο]] της βυζαντινής παρασημαντικής, σημαντόφωνο ποιότητας που υποδεικνύει στον ψάλτη-ερμηνευτή να εκτελέσει έναν τραχύ λαρυγγισμό [[κατά]] την [[εκφορά]] ενός φθόγγου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για [[υποστάθμη]]) [[ομοιόμορφος]] ως [[προς]] τη [[σύσταση]]<br /><b>2.</b> (για ήχο φωνής) [[μαλακός]], [[απαλός]] («τὴν δὲ [φωνὴν] ὁμαλήν τε καὶ λείαν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> (για τον έρωτα) απαλλαγμένος από έριδες («εἴθ' ὁμαλοὶ πνεύσειαν ἐπ' ἀμφοτέροισιν Ἔρωτες νῶϊν», <b>Θεόκρ.</b>)<br /><b>4.</b> αυτός που δεν έχει [[τίποτε]] το αξιοσημείωτο, [[συνήθης]], [[κοινός]] («[[οὔτε]] [[κάκιστος]], [[οὔτε]] πρᾱτος [[ἴσως]], ὁμαλὸς δὲ τις ὁ στρατιώτας», <b>Θεόκρ.</b>)<br /><b>5.</b> (για [[περιουσία]]) [[ίσος]] σε [[ποσότητα]], [[ισόποσος]] («ὁμαλώτεραι ἅν αἱ οὐσίαι [[εἶεν]]», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>μτφ.</b> αυτός που προέρχεται από την [[ίδια]] κοινωνική [[τάξη]], όμοιος κοινωνικά («ἐμοὶ δ' ὅτῳ μὲν ὁμαλὸς ὁ [[γάμος]], [[ἄφοβος]] [οὐ [[δέδια]]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>7.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> α) επίπεδο [[έδαφος]], [[πεδιάδα]], [[ίσωμα]] («καὶ ἐν τῷ ὁμαλῷ τὴν μάχην ποιεῑσθαι», <b>Θουκ.</b>)<br />β) [[συμμετρία]], [[κανονικότητα]] («τὸ ὁμαλὸν καὶ σύμμετρον», <b>Πλάτ.</b>)<br />γ) (για [[ήθος]]) [[συνέπεια]], [[ευστάθεια]]<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> «καθ' ὁμαλοῡ» <br />α) με όμοιο τρόπο<br />β) επί [[πλέον]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>ομαλώς</i> και -<i>ά</i> (ΑΜ [[ὁμαλῶς]])<br />με ομαλό τρόπο<br /><b>νεοελλ.</b><br />σύμφωνα με τους γραμματικούς κανόνες<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[εξίσου]] («τῶν μὲν ὅπλων ἅπαντες [[ὁμαλῶς]] ἐστερήθησαν», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br />με [[ισομετρία]], με [[ομοιομορφία]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[ομός]]]. | |||
}} | }} |
Revision as of 12:08, 29 September 2017
English (LSJ)
ή, όν, (ὁμός, ἅμα) of a surface,
A even, level, οἱ δ' ὁμαλὸν ποίησαν Od.9.327 : freq. in Prose, opp. τραχύς, X.An.4.6.12, cf. SIG996.32 (Smyrna), etc. ; ἐν τῷ ὁ., ἐς τὸ ὁ., on (to) level ground, Th.5.65, X. An.4.2.16 : Sup. -ώτατον Th.4.31, cf. Hp.Aër.13 ; λεῖον καὶ ὁ . . . σῶμα ἐποίησε smooth and even, Pl.Ti.34b. 2 uniform in consistency, of a sediment, Hp.Prog.12, cf. Judic.3, Gal.9.605. 3 of sound, φωνὴ ὁ. καὶ λεία Pl.Ti.67b, cf. Arist.HA581a19. 4 even, equable, κατάτασις δικαίη καὶ ὁ. Hp.Fract.30 ; of motion, Arist.Ph.223a1, etc. ; δίνη Epicur.Ep.2p.53U.; τὸ ὁ. καὶ σύμμετρον, opp. τὸ ἄκρατον, Pl.Lg. 773a ; τὸ ὁ. consistency, of ἦθος, Arist.Po.1454a26. Adv. -λῶς, ἀνώμαλος regularly irregular, ib.a27. 5 of circumstances, on a level, equal, -ώτεραι ἂν αἱ οὐσίαι εἶεν Id.Pol.1309a25 ; ὁ. ὁ γάμος marriage with an equal, A.Pr.901 (lyr.) ; ὁ. ἔρωτες Theoc.12.10 ; ἀλλάλοις ὁμαλοί on a level with one another, equal, Id.15.50, cf. Erinn.4.2 ; ὁ. βίος IG14.463. Adv. -λῶς, ἡ δίαιθ' ὁ. διάκειται is equable, Critias 6.25. 6 not remarkable, middling, average, ὁ. στρατιώτης an ordinary sort of soldier, Theoc.14.56. II Adv. ὁμαλῶς (cf. supr. 1.4,5) evenly, ἀλείφειν καὶ περιστέλλειν ὁ. Hp.Acut.17 ; ὁ. βαίνειν march in an even line, Th.5.70 ; ὁ. προϊέναι X.An.1.8.14 ; ὁ. ῥίπτειν, σπείρειν, Id.Oec.17.7, 20.3 ; κινεῖσθαι Arist.Ph.238a21, cf. Epicur.Ep.2pp.49,51 U. ; εὐφραίνεσθαι Id.Sent.Vat.48. 2 on terms of equalily, ὁ. βιῶναι Isoc.4.151 ; πραγμάτων ὁ. πάντων of all alike, Plu.Per.6 ; πάντες ὁ. ib.10, etc. ; ὁ. πανταχοῦ Damox.2.30.—Cf. ὁμαλής.
German (Pape)
[Seite 329] (ὁμός), gleich, eben, glatt; οἱ δ' ὁμαλὸν ποίησαν, Od. 9, 327; übertr., gleichmäßig, gut, oder mittelmäßig, ohne vorzüglich gut, aber auch ohne schlecht zu sein, ὁμαλὸς ὁ γάμος ἄφοβος, Aesch. Prom. 903; vgl. Theocr. 15, 50. – In eigtl. Bdtg meist in Prosa; τὸ ὁμαλώτατον, Thuc. 4, 31; ἐν τῷ ὁμαλῷ τὴν μάχην ποιεῖσθαι, in der Ebene, 5, 65; ὁμαλῶς μετὰ ῥυθμοῦ βαίνειν, im gleichmäßigen, ruhigen Schritt, 5, 70, wie Xen. An. 1, 8, 14 τὸ στράτευμα ὁμαλῶς προῄει sagt; vom Wege, im Ggstz von τραχεῖα, 4, 6, 12; Sp., νῆσος, Antiphil. 28 (IX, 413); Plat. vrbdt es mit ξύμμετρον im Ggstz von ἄκρατος, Legg. VI, 773 a; καὶ λεῖον σῶμα, Tim. 34 b; Sp.; auch adv., ὁμαλῶς βιῶναι, Isocr. 4, 151, von einem ruhigen, eingezogenen Leben, οὐ κοινῶς οὐδὲ πολιτικῶς; u. so auch Plut.
Greek (Liddell-Scott)
ὁμᾰλός: -ή, -όν, (ὁμός, ἅμα)· ἐπὶ ἐπιφανείας, «ἴσος», ἐπίπεδος, οἱ δ’ ὁμαλὸν ποίησαν Ὀδ. Ι. 327· συχνὸν παρὰ τοῖς Ἀττ. πεζογράφοις, ἀντίθ. τῷ τραχύς, Ξεν. Ἀν. 4. 6, 12· ἐν τῷ ὁμαλῷ, ἐπὶ ὁμαλοῦ ἐδάφους, Θουκ. 5.65· ὁμαλώτατον ὁ αὐτ. 5. 31, πρβλ. Ἱππ. π. Ἀέρ. 289, Ξεν. Ἀν. 4. 2, 16· λεῖον καὶ ὁμ. ... σῶμα ἐποίησε Πλάτ. Τίμ. 34Β. 2) ἐπὶ ἤχου, φωνὴ ὁμαλὴ καὶ λεία αὐτόθι 67Β, πρβλ. Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 7. 1, 3. 3) ἴσος, ἰσόρροπος, κατάστασις δικαίη καὶ ὁμ. Ἱππ. 772Α· ἐπὶ κινήσεως, Ἀριστ. Φυσ. 4. 14, 1, κτλ.· τὸ ὁμ. καὶ ξύμμετρον, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἄκρατον, Πλάτ. Νόμ. 773Α· τὸ ὁμαλόν, εὐστάθεια, ἐπὶ ἤθους, Ἀριστ. Ποιητ. 15. 5, οὕτως, ὁμαλῶς ἀνώμαλος, κανονικῶς, τακτικῶς ἀνώμαλος, καὶ τὸ ἀνώμαλον ἦθος ὁμαλῶς ἀνώμαλον δεῖ εἶναι αὐτόθι 15, 6. 4) ἐπὶ περιστάσεων, ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ ἐπιπέδου, κανονικαί· ὁμαλώτεραι ἂν αἱ οὐσίαι εἶεν ὁ αὐτ. ἐν Πολιτικ. 5. 8, 20· ὁμαλὸς γάμος, ὁ μετὰ ὁμοίου, τῆς αὐτῆς τάξεως, Αἰσχύλ. Πρ. 901· ὁμαλοὶ ἔρωτες Θεόκρ. 12. 10· ἀλλάλοις ὁμαλοί, ἴσοι, ὅμοιοι, ὁ αὐτ. 15. 50, πρβλ. Ἤρινναν 3. 2· ὁμαλὸς βίος Ἑλλ. Ἐπιγράμμ. 735. 5) συνήθης, κοινός, ὁμ. στρατιώτης Θεόκρ. 14. 56. ΙΙ. Ἐπίρρ. ὁμαλῶς, κατὰ τρόπον ὁμαλόν, ὁμαλ. ἀλείφειν Ἱππ. 399. 19· ὁμ. βαίνειν, βαδίζειν ἐν γραμμῇ ὁμαλῇ, Θουκ. 5. 70· ὁμ. προϊέναι Ξεν. Ἀν. 1.8, 14· ὁμ. ῥίπτειν, σπείρειν ὁ αὐτ. ἐν Οἰκ. 17. 7, 20· 3· ὁμ. κινεῖσθαι Ἀριστ. Φυσ. 6. 7, 6. 2) ἐπὶ ἰσότητος, μετριότητος, κττ., ὁμ. βιῶναι Ἰσοκρ. 72Β πραγμάτων ὁμ. ἁπάντων, πάντων ἐξ ἴσου, Πλουτ. Περικλ. 6· πάντες ὁμ. αὐτόθι 10, κτλ.· ὁ χυμὸς ὁμαλῶς πανταχοῦ συνίσταται Δαμόξενος ἐν «Συντρόφοις» 1. 30. - Ἴδε ἐν λέξ. ὁμαλής. - Ἴδε Κόντου Φιλολ. Ποικίλα ἐν Ἀθηνᾶς τ. Α΄, σ. 169.
French (Bailly abrégé)
ή, όν :
1 uni, qui offre une surface égale : ἐν ὁμαλῷ THC en plaine;
2 fig. en état d’union ou de concorde;
Sp. ὁμαλώτατος.
Étymologie: ὁμός, cf. lat. sim-ilis.
English (Autenrieth)
(ὁμός): even, smooth, Od. 9.327†.
English (Slater)
ὁμᾰλός
1 level; uninterrupted ἂν εὐχοίμαν εὐτυχίαν τετάσθαι ὁμαλὸν χρόνον Παρθ. 1. 14.
Greek Monolingual
-ή, -ό (ΑΜ ὁμαλός, -ή, -όν)
1. (ιδίως για επιφάνεια) αυτός που δεν έχει εσοχές ή εξοχές, που δεν παρουσιάζει ανομοιομορφίες ή ανωμαλίες, επίπεδος
2. (για κίνηση) ομοιόμορφος, συμμετρικός («ὁμαλὴ αἰώρησις», Αριστοτ.)
3. απαλλαγμένος από περιπέτειες και διαταραχές, ήρεμος
(α. «ομαλός ποδοσφαιρικός αγώνας» β. «τήν τε κατάστασιν δικαίην παρέχοι καὶ ὁμαλήν», Ιπποκρ.)
4. κανονικός, συνηθισμένος («ὁμαλὸν ἤσκησεν βίον», Κλημ. Αλ.)
νεοελλ.
1. γραμμ. ο σύμφωνος με τους γραμματικούς και τους συντακτικούς κανόνες («ομαλή κλίση»)
2. αυτός που δεν έχει ανώμαλες σεξουαλικές ορέξεις, φυσιολογικός, σε αντιδιαστολή προς τον ανώμαλο
3. (το ουδ. πληθ. ως επίρρ.) ομαλά
με ομαλό τρόπο
4. φρ. «ομαλή κίνηση»
(φυσ.-τεχνολ.) κίνηση κατά την οποία η ταχύτητα του κινητού έχει σταθερό μέτρο, δηλ. μηδενική επιτάχυνση, και η οποία διακρίνεται σε ευθύγραμμη, όταν η διεύθυνση της ταχύτητας είναι σταθερή, και σε καμπυλόγραμμη
νεοελλ.-μσν.
το ουδ. ως ουσ. το ομαλό(ν)
σύμβολο της βυζαντινής παρασημαντικής, σημαντόφωνο ποιότητας που υποδεικνύει στον ψάλτη-ερμηνευτή να εκτελέσει έναν τραχύ λαρυγγισμό κατά την εκφορά ενός φθόγγου
αρχ.
1. (για υποστάθμη) ομοιόμορφος ως προς τη σύσταση
2. (για ήχο φωνής) μαλακός, απαλός («τὴν δὲ [φωνὴν] ὁμαλήν τε καὶ λείαν», Πλάτ.)
3. (για τον έρωτα) απαλλαγμένος από έριδες («εἴθ' ὁμαλοὶ πνεύσειαν ἐπ' ἀμφοτέροισιν Ἔρωτες νῶϊν», Θεόκρ.)
4. αυτός που δεν έχει τίποτε το αξιοσημείωτο, συνήθης, κοινός («οὔτε κάκιστος, οὔτε πρᾱτος ἴσως, ὁμαλὸς δὲ τις ὁ στρατιώτας», Θεόκρ.)
5. (για περιουσία) ίσος σε ποσότητα, ισόποσος («ὁμαλώτεραι ἅν αἱ οὐσίαι εἶεν», Αριστοτ.)
6. μτφ. αυτός που προέρχεται από την ίδια κοινωνική τάξη, όμοιος κοινωνικά («ἐμοὶ δ' ὅτῳ μὲν ὁμαλὸς ὁ γάμος, ἄφοβος [οὐ δέδια]», Αισχύλ.)
7. το ουδ. ως ουσ. α) επίπεδο έδαφος, πεδιάδα, ίσωμα («καὶ ἐν τῷ ὁμαλῷ τὴν μάχην ποιεῑσθαι», Θουκ.)
β) συμμετρία, κανονικότητα («τὸ ὁμαλὸν καὶ σύμμετρον», Πλάτ.)
γ) (για ήθος) συνέπεια, ευστάθεια
8. φρ. «καθ' ὁμαλοῡ»
α) με όμοιο τρόπο
β) επί πλέον.
επίρρ...
ομαλώς και -ά (ΑΜ ὁμαλῶς)
με ομαλό τρόπο
νεοελλ.
σύμφωνα με τους γραμματικούς κανόνες
μσν.-αρχ.
εξίσου («τῶν μὲν ὅπλων ἅπαντες ὁμαλῶς ἐστερήθησαν», Πλούτ.)
αρχ.
με ισομετρία, με ομοιομορφία.
[ΕΤΥΜΟΛ. Βλ. λ. ομός].