νοσφίζω

English (LSJ)

Att. A fut. νοσφῐῶ S.Ph.1427, E.Alc.43: aor. I ἐνόσφισα Pi.N.6.62, etc.:—Med., fut. νοσφίσομαι IG12(7).515.93 (Amorgos, ii B.C.); Ep. νοσφίσσομαι A.R.4.1108: aor. ἐνοσφισάμην, Ep. νοσφισάμην, νοσφισσάμην (v. infr.): pf. νενόσφισμαι PCair.Zen.484.4 (iii B.C.), Str.2.3.4, Plu.Luc.37:—Pass., aor. ἐνοσφίσθην Od.11.73, etc.:
I Hom. only Med. and Pass., turn away, shrink back, νοσφισθείς ibid., Thgn.94; νοσφίσατ' Od.11.425: metaph., ψεῦδός κεν φαῖμεν καὶ νοσφιζοίμεθα μᾶλλον Il.2.81, 24.222.
2 c. gen., turn away from, τίφθ' οὕτω πατρὸς νοσφίζεαι; Od.23.98.
3 c. acc., forsake, abandon, παῖδά τ' ἐμὴν νοσφισσαμένην θάλαμόν τε πόσιν τε 4.263; elsewhere in Hom. of places, Κρήτης ὄρεα νιφόεντα νοσφισάμην ib.19.339; νοσφισσαμένη τόδε δῶμα ib.579, 21.77,104; νοσφισθεῖσα θεῶν ἀγορήν h.Cer.92; ὅρκον ἐνοσφίσθης Archil.96; εἴ σε νοσφίζομαι if I forsake thee, S.OT693 (lyr.).
II after Hom. (ἀπονοσφίσσειεν first in h.Cer.158) in Act., set apart, separate, remove, τινὰ ἐκ δόμων E.Hel.641 (lyr.); βρέφος ματέρος ἀποπρό Id.IA1286 (lyr.); τινὰ ἀπό τινος Lyc.1331; τινα A.R.2.793: metaph., ν. τινὰ βίου separate him from life, i.e. kill him, S.Ph.1427; τῷ νύ μ'… ἐκ βιότοιο νοσφίσατ' (imper.) ἐσσυμένως Q.S.13.282; ν. τινά alone, A.Ch.438 (lyr.), Eu.211; ν. τινὰ ἐρωμανίης AP5.292 (Paul. Sil.).
2 deprive, rob, τινά τι one of a thing, Pi.N.6.62; also ν. τινά τινος A.Ch.620 (lyr.), E.Alc.43; τοὺς θανόντας νοσφίσας ὧν χρῆν λαχεῖν Id.Supp.539; γέροντ' ἄπαιδα νοσφίσας, i.e. ὥστε ἄπαιδα εἶναι, Id.Andr.1207 (lyr.).
3 Med., put aside for oneself, appropriate, purloin, νοσφίσασθαι ὁπόσα ἂν βουλώμεθα X.Cyr.4.2.42, cf. SIG993.21 (Calauria, iii B.C.), Plb.10.16.6, Ἑλληνικά 1.18 (Gytheum, i A.D.): in pf. Pass., νενοσφισμένος πολλά Str.l.c., cf. Plu. l. c.: ν. ἀπὸ τῶν ἀμφιτάπων, ἀπὸ τοῦ ἀναθέματος, ἀπὸ τῆς τιμῆς, appropriate part of…, PCair.Zen.l. c., LXX Jo.7.1, Act.Ap.5.2; ἐκ τοῦ χρήματος Ath.6.234a: abs., PPetr.3p.162 (iii B.C.), Ep.Tit.2.10.
III Med. in act. sense, deprive, rob, σφ' ἀδελφὸς χρημάτων νοσφίζεται E.Supp.153, cf. A.R.4.1108.
2 in later poets, remove, τοὺς… ἀπὸ Ξάνθοιο… πνοιαὶ νοσφίσσαντο D.P.684; νοσφίσατ' ἐκ θυμοῖο καὶ ἡδέος ἐκ βιότοιο Q.S.10.79.—Rare in Att. Prose.

French (Bailly abrégé)

f. νοσφίσω, att. νοσφιῶ, ao. ἐνόσφισα, pf. inus.
1 éloigner, séparer : τινα βίον SOPH écarter qqn de la vie, le tuer ; abs. se défaire de qqn, le tuer;
2 détourner, soustraire, dérober, voler : τινά τινος dépouiller qqn de qch;
Moy. νοσφίζομαι (ao. ἐνοσφισάμην et ἐνοσφίσθην);
I. intr.
1 s'éloigner, s'écarter, aller à l'écart;
2 fig. en parl. de sentiments s'écarter de, s'éloigner de (dans son cœur) : νοσφιζοίμεθα μᾶλλον IL nous nous éloignerions de lui plutôt (que de le croire);
II. tr.
1 se séparer de, abandonner, laisser, acc.;
2 mettre de côté pour soi, détourner à son profit, soustraire.
Étymologie: νόσφι.

English (Slater)

νοσφίζω deprive c. acc. dupl., δύο μὲν Κρονίου πὰρ τεμένει, παῖ, σέ τ' ἐνόσφισε καὶ Πολυτιμίδαν κλᾶρος προπετὴς ἄνθἐ Ὀλυμπιάδος (N. 6.62)

English (Thayer)

middle, present participle νοσφιζόμενος; 1st aorist ἐνοσφισαμην; (νόσφι afar, apart); to set apart, separate, divide; middle to set apart or separate for oneself, i. e. to purloin, embezzle, withdraw covertly and appropriate to one's own use: χρήματα, Xenophon, Cyril 4,2, 42; Plutarch, Lucull. 37; Aristid. 4; μηδέν τῶν ἐκ τῆς διαρπαγης, Polybius 10,16, 6; χρυσώματα, ἀλλότρια, Josephus, Antiquities 4,8, 29; absolutely, τί) ἀπό τίνος, A. V. keep back); the Sept. ἐκ τίνος, Athen. 6, p. 234a.

German (Pape)

entfernen, trennen, ἐνόσφισάν μ' Ἡρακλῆος, Ap.Rh. 2.739; – entwenden, rauben, τινά, Pind. N. 6.64; ἐκ δόμων ἐνόσφισαν θεοί σε, Eur. Hel. 647; τινά τινος, Einen einer Sache berauben, Νῖσον ἀθανάτας τριχὸς νοσφίσασα, Aesch. Ch. 620; Πάριν νοσφιεῖς βίου, Soph. Phil. 1413; Eur. Alc. 44, Suppl. 539; – bei Seite schaffen, aus dem Wege räumen, töten, Aesch. Ch. 432, Eum. 202. – Med. und pass. νοσφίζομαι, sich entfernen, bei Seite gehen, Od. 11.73, 425; τινός, von Einem, τίφθ' οὕτω πατρὸς νοσφίζεαι, 23.98; – verlassen, im Stich lassen, τινά, παῖδα νοσφισσαμένη, Od. 4.263, öfter; δῶμα, ὄρεα, 19.339, 579, 21.77, 104; ἀγορήν, H.h. Cer. 92; auch übertragen auf die Gesinnung, sich von Einem abwenden, νοσφιζοίμεθα μᾶλλον, Il. 2.81; νοσφισθείς, Od. 11.73; H.h. Cer. 98; Jem. täuschen, Soph. O.R. 893; ὅρκον ἐνοσφίσθης, Archil. 82. – Med., für sich entwenden, νοσφίσασθαι ὁπόσα ἂν βουλώμεθα, Xen. Cyr. 4.2.19; Pol. 10.16.6; NT und andere Spätere

Russian (Dvoretsky)

νοσφίζω: (fut. νοσφίσω - атт. νοσφιῶ)
1 удалять, уносить, похищать (ἐκ δόμων τινά Eur.);
2 лишать (τινὰ βίου Soph.);
3 убирать прочь, т. е. убивать (ἄνδρα Aesch.);
4 med.-pass. уходить в сторону, удаляться (πατρός Hom.; νοσφισθεῖσα θεῶν ἀγορήν HH);
5 med. оставлять, покидать (παῖδα Hom.);
6 med. отвергать, отбрасывать прочь (ψεῦδος Hom.);
7 med. захватывать, присваивать себе (χρήματα ὁπόσα ἂν βουλώμεθα Xen.; πολλὰ τῆς πόλεως Plut.; ἀπὸ τῆς τιμῆς τοῦ χωρίου NT).

Chinese

原文音譯：norf⋯zomai 挪士非索買
詞類次數：動詞（3）
原文字根：盜用公款 相當於： （חֵרֶם‎）
字義溯源：私自留下，私留，私拿東西，誤用，偷竊，侵吞；源自（νοσσίον）X*=分開）
出現次數：總共（3）；徒（2）；多（1）
譯字彙編：
1） 私拿東西（1） 多2:10；
2） 私自留下（1） 徒5:3；
3） 私留（1） 徒5:2

Mantoulidis Etymological

καί νοσφίζομαι (=ἀποχωρίζω ἀπομακρύνομαι). Ἀπό τό τοπικό ἐπίρρ. νόσφι (=μακριά) πού ἔχει γιά α´ συνθετ. τό νοσ→ νοτ→ νωτ (=πίσω, ἀπό ὅπου τό νῶτο, τά νῶτα) + κατάληξη -φι (γεν. ἤ δοτ., ὥστε νόσφι σήμαινε στήν ἀρχή πίσω καί νοσφίζομαι = στρέφω τά νῶτα μου).
Παράγωγα: νοσφισμός, νοσφιστής, νοσφιδόν (=κρυφά).