στῖφος

English (LSJ)

εος, τό,

   A body of men in close array, A.Pers.20 (anap.), Hdt. 9.57; νεῶν στῖφος the close array of ships, A.Pers.366; σ. ποιήσασθαι Hdt.9.70; νεανιῶν σ. Ar.Eq.852, cf. Pax564, Th.8.92, X.Cyr.1.4.19, etc.: pl., masses, groups, Plb.2.68.4, Ph.1.445: metaph., ἁμαρτημάτων ib.322.    2 = two ἐπιξεναγίαι of light-armed, or 4096 men, Ascl.Tact.6.3, Ael.Tact.16.3, Arr.Tact.14.5.

German (Pape)

[Seite 944] εος, τό, alles Fest-. Dichtzusammengedrängte, die Schaar, ein dichtzusammengestellter Hause; νεῶν, Aesch. Pers. 358; auch πολέμου στῖφος παρέχοντες, 20; Her. 9, 57; στῖφος ποιήσασθαι, ein Biereck bilden, Ar. Equ. 849, Schol. συστροφή, τάξις πολεμική; vgl. Pax 556; οἱ βάρβαροι οὐδὲν ἔτι στῖφος ἐποιήσαντο, Her. 9, 70; τὸ ὁπλιτῶν, Thuc. 8, 92; ἱππέων συντεταγμένον, Xen. Cyr. 1, 4, 19 u. oft; τὰ στίφη τῶν πολεμίων συνταράττειν, Pol. 2, 68, 4; Sp., wie Opp. Hal. 2, 569. – [Στίφος mit kurzem ι nur bei Cratum., schlechte Schreibart.]

Greek (Liddell-Scott)

στῖφος: -εος, τό, (στείβω) σῶμα καλῶς συμπεπυκνωμένον καὶ συμπαγές· σῶμα ἀνδρῶν ἐν πυκνῇ παρατάξει, φάλαγξ, Ἡρόδ. 9. 57, Αἰσχύλ. Πέρσ. 20· νεῶν στῖφος, ἡ πυκνὴ παράταξις τῶν πλοίων, αὐτόθι 366· στῖφος ποιήσασθαι Ἡρόδ. 9. 70 πρβλ. Ἀριστοφ. Ἱππ. 852, Εἰρ. 564, Θουκ. 8. 92, Ξεν. Κύρ. 1. 4, 19, κτλ.· ὡσαύτως ἐν τῷ πληθ., πλήθη, ὁμάδες, Πολύβ. 2. 68, 4, Φίλων 2. 455.

French (Bailly abrégé)

ion. -εος, att. -ους (τό) :
masse compacte (d’hommes, de navires, etc.) ; particul. troupe de combattants massés : στῖφος ποιήσασθαι HDT former le carré en parl. d’une troupe.
Étymologie: στείβω.

Greek Monolingual

-ους, το / στῑφος, ΝΑ, γεν. και στίφεος Α
1. πυκνό πλήθος ανθρώπων ή ζώων, αγέλη, μπουλούκι (α. «ἡλθαν τα στίφη τών βαρβάρων» β. «στίφος ακρίδων» γ. «νεανιῶν στῑφος», Αριστοφ.)
αρχ.
1. στρατιωτικό σώμα ανδρών σε πυκνή παράταξη, φάλαγγα
2. τάξη 4.096 ελαφρώς οπλισμένων ανδρών
3. μτφ. πληθώρα, πλησμονή («στίφη αμαρτημάτων», Φίλ.)
4. φρ. «νεῶν στῑφος» — πυκνή παράταξη πλοίων (Αισχύλ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. ανάγεται πιθανότατα στην ΙΕ ρίζα steib(h)- / stib(h)- «συμπυκνώνω, συσσωρεύω, συμπιέζω» του ρ. στείβω και εμφανίζει δυσερμήνευτο μακρό φωνηεντισμό ῑ-, πιθ. εκφραστικό όπως και το παράγωγο στίβη «πρωινή δροσιά, πάχνη» του ρ. στείβω. Η λ. εμφανίζει επίσης δασύ ηχηρό σύμφωνο -φ- (πρβλ. και λιθουαν. stiebas «ιστός, στύλος», αρχ. ινδ. stibhi- «δέσμη, δεμάτι»), σε αντίθεση με τους περισσότερους τ. της οικογένειας, που εμφανίζουν μέσο ηχηρό -β- (βλ. λ. στείβω)].
-ή, -ό, Ν
βλ. στυφός.

Greek Monotonic

στῖφος: εος, τό (στείβω), συμπτυγμένο ή συμπαγές στρατιωτικό σώμα· ένα στρατιωτικό σώμα ανδρών σε πυκνή παράταξη, φάλαγγα, μάζα, συγκέντρωση, σε Ηρόδ., Αισχύλ.· νεῶν στίφος, πυκνή, συντεταγμένη παράταξη πλοίων, σε Αισχύλ.

Russian (Dvoretsky)

στῖφος: εος τό сомкнутый строй, боевая колонна (ὁπλιτῶν Thuc.; νεῶν Aesch.; σ. ἱππέων συντεταγμένον Xen.): τὰ στίφη τῶν πολεμίων συνταράττειν Polyb. приводить в замешательство боевые порядки неприятеля.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

στῖφος -εος, contr. -ους, τό [~ στείβω?] dicht opeengepakte massa of menigte, vandaar milit. (afdeling soldaten in) gesloten formatie:; τῶν ὁπλιτῶν τὸ σ. de gesloten formatie van de hoplieten Thuc. 8.92.5; στῖφος ποιεῖν een gesloten formatie vormen Hdt. 9.70.4; πολέμου στῖφος παρέχειν een gesloten oorlogsformatie vormen Aeschl. Pers. 20; van schepen. Aeschl. Pers. 366.

Frisk Etymological English

Grammatical information: n.
Meaning: crowd packed closely together, troop of warriors, ships etc. (Hdt., A., Ar., Th., X. etc.).
Derivatives: Besides στιφρός packed closely together, tight, compact (Ar., X., Arist., hell. a. late) with -ότης f. compactness (middl. com.), -άω to harden (Ath., Eust.).
Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]
Etymology: With στῖφος : στιφρός cf. e.g. αἶσχος : αἰσχρός , κῦδος : κυδρός. To the family of στείβω with vowellength as in στίβη hoarfrost; without direct agreement outside Greek. An IE aspirate (= Gr. φ) is prob. also found in some semantically deiviating Balto-Slav. words, e.g. Lith. stíebas mast(tree), pillar, stalk, stáibis lower shank, supporting post [note that the Baltic acute points to a b, not bh], OCS stьblь, Russ. stébelь stalk, thus in Skt. stibhi- m. bunch of flowers, bundle. Further s. στείβω; cf. στριφνός. -- From στῖφος Lat. *stīpus in stīpāre? (Thierfelder by letter). -- From στείβω neither the φ not the vowellength can be explained. So the word must be Pre-Greek.

Middle Liddell

στῖφος, ος, εος, τό, στείβω
a close-pressed or compact body: a body of men in close array, a column, mass, Hdt., Aesch.; νεῶν στῖφος the close array of ships, Aesch.

Frisk Etymology German

στῖφος: {stĩphos}
Grammar: n.
Meaning: dicht zusammengedrängter Haufe, Schar von Kriegern, Schiffen (Hdt., A., Ar., Th., X. usw.).
Derivative: Daneben στιφρός dicht zusammengedrängt, dicht, gedrungen (Ar., X., Arist., hell. u. sp.) mit -ότης f. Gedrungenheit (mittl. Kom.), -άω hart werden (Ath., Eust.).
Etymology : Zu στῖφος : στιφρός vgl. z.B. αἶσχος : αἰσχρός , κῦδος : κυδρός. Zur Sippe von στείβω mit Vokallänge wie in στί̄βη Reif; ohne direkte außergriech. Entsprechung. Eine idg. Media Aspirata (= gr. φ) liegt wahrscheinlich auch in einigen semantisch abweichenden balt.-slav. Wörtern vor, z.B. lit. stíebas Mastbaum, Pfeiler, Stengel, stáibis Unterschenkel, Tragpfosten, aksl. stьblь, russ. stébelь Stengel, ebenso in aind. stibhi- m. Rispe, Büschel. Weiteres s. στείβω; vgl. στριφνός. — Aus στῖφος lat. *stīpus in stīpāre? (Thierfelder briefl.).
Page 2,799