δάνος: Difference between revisions
τῶν δ᾿ ἄλλων τῶν νοσηματικῶν ἧττον μετέχουσιν αἱ γυναῖκες → apart from this one, women are less troubled by maladies
Line 17: | Line 17: | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=<span class="bld">1</span>εος (τό) :<br />don, présent.<br />'''Étymologie:''' DELG pê [[δίδωμι]].<br /><span class="bld">2</span>ου (ὁ) :<br /><i>mot macéd</i>. = [[θάνατος]]. | |btext=<span class="bld">1</span>εος (τό) :<br />[[don]], [[présent]].<br />'''Étymologie:''' DELG pê [[δίδωμι]].<br /><span class="bld">2</span>ου (ὁ) :<br /><i>mot macéd</i>. = [[θάνατος]]. | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl |
Revision as of 17:50, 8 January 2023
English (LSJ)
(A), [ᾰ], εος, τό, A gift, present, Euph.42. II loan, debt, Call. Epigr.48, PMasp.126.11 (vi A.D.): metaph., ὁ χρόνος ἐστὶ δ. 37.27; πνεῦμα λαβὼν δ. οὐρανόθεν… αὖτ' ἀπέδωκα IG14.2000.
(B), [ᾰ], ὁ, Maced. for θάνατος, Plu.2.22c.
Spanish (DGE)
-ου, ὁ
maced. muerte Plu.2.22c.
• Etimología: De la r. que da lugar a θάνατος q.u., c. la correspondencia δ:θ propia del maced.
-εος, τό
• Prosodia: [-ᾰ-]
1 don, presente, obsequio σεῦ Archil.129.3, τό ῥά οἱ δ. ὤπασεν Ἕκτωρ Euph.70, Τρίτωνι Κολχὶς ὤπασεν δάνος γυνή, χρυσῷ πλατὺν κρατῆρα κεκροτημένον Lyc.887, cf. 269, 710.
2 préstamo de dinero πολλοὶ ὡς εὕρεμα ἐνόμισαν δάνος = muchos consideran lo prestado como un hallazgo LXX Si.29.4, δότω Σωτήριχος τῶν δανῶν Εὐφροσύνῳ δινάρια ἑκατόν FD 6.15.8 (I d.C.), cf. Vett.Val.40.12, 43.6
• en la expr. ἐν δάνει en préstamo c. diversos verbos ἔχειν ἐν δάνει παρὰ Λυσίου ... δραχμὰς ἑκατόν PDura 23.3 (II d.C.), ὁμολογῶ ... ὀφείλειν σοι ἐν δάνει ... δηνάρια ... PYadin 11.3 (II d.C.), cf. PMasp.126.11 (VI d.C.), λαμβάνειν ... ἐν δάνει Ammon.Diff.318
• fig. ὁ χρόνος ἐστὶ δ., τὸ ζῆν πικρός ἐσθ' ὁ δανίσας = la vida es un préstamo, severo es el prestamista de la vida, Anon.Aulod.2.27, πνεῦμα λαβὼν δ. οὐρανόθεν τελέσας χρόνον αὖτ' ἀπέδωκα IUrb.Rom.1326.9 (II/III d.C.), cf. IMEG 75.2 (imper.)
• en plu. deudas resultado de un préstamo χειμῶνας μεγάλους ἐξέφυγεν δανέων = sobrevivió a terribles tormentas de deudas Call.Epigr.47.2.
• Etimología: Forma c. suf. -νος (como ἄφενος, κτῆνος) sobre δα- < *d°Hu̯3- ‘dar’; cf. en grado pleno δίδωμι < *-deHu̯3- y, c. timbre analóg., las formas en grado ø δόσις, etc.
German (Pape)
[Seite 522] τό, die Gabe, Euphor. fr. 90 bei E. M.; gew. ausgeliehenes Geld, Wucher, Zins, Callim. ep. 51 u. a. Sp. – Aber ὁ δ., macedon, der Tod, Plut. de aud. poet. 5 A.
French (Bailly abrégé)
1εος (τό) :
don, présent.
Étymologie: DELG pê δίδωμι.
2ου (ὁ) :
mot macéd. = θάνατος.
Dutch (Woordenboekgrieks.nl)
δάνος -ους, zonder contr. -εος, τό [~ δίδωμι] lening, uitgeleend geld.
Russian (Dvoretsky)
δάνος: II ὁ макед. Plut. = θάνατος.
εος (ᾰ) τό Anth. = δάνειον.
Greek Monolingual
(I)
δάνος, ο (Α)
ο θάνατος.
[ΕΤΥΜΟΛ. Λ. της αρχαίας μακεδονικής διαλέκτου για τον θάνατο].
(II)
το (AM δάνος)
το δάνειο.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. δάνος πιθ. αποτελεί ονοματικό σχηματισμό από θ. δα- < d∂- (πρβλ. δίδωμι) + επίθ. -νος (πρβλ. άφενος «πλούτη», κτήνος). Κατ' άλλους, ο τ. δάνος συνδέεται με το δατέομαι.
Greek Monotonic
δάνος: [ᾰ], -εος, τό, δανεισμένα χρήματα, δάνειο, χρέος, οφειλή, σε Ανθ.
Greek (Liddell-Scott)
δάνος: [ᾰ], εος, τό, δῶρον, δόμα, Εὐφορ. Ἀποσπ. 89· πνεῦμα λαβὼν δ. οὐρανόθεν Ἐπιτάφ. ἐν τῇ Συλλ. Ἐπιγρ. 6287. ΙΙ. κοινῶς = χρήματα δοθέντα ἐπὶ τόκῳ, χρέος, ὀφειλή, Καλλ. Ἐπ. 50, Ἀνθ. Π. παραρτ. 252. (Ἴδε ἐν λ. δίδωμι· πρβλ. τὸ παλαιὸν Λατ. dano, = dono, do.)
Frisk Etymological English
Grammatical information: n.
Meaning: gift (Euph. 42), loan, debt (Call. Epigr. 48).
Derivatives: δάνειον n. loan (D.) with δανειακός (Cod. Just.), denomin. δανείζω, -ομαι loan, give credit (Att., s. Schwyzer 735 A. 6; hell. also δανίζω), from which δάνεισμα loan (Th.), δανεισμός loan, credit (Att., Arist.) and δανειστής usurer, believer (LXX,) with δανειστικός (Thphr.). - Unclear δάνας μερίδας. Καρύστιοι H.; s. Schwyzer 488.
Origin: IE [Indo-European]X [probably] [177] *dh₂-nos gift
Etymology: The suffix as in ἄφενος, κτῆνος etc. Brugmann Grundr. 22: 1, 256: to δατέομαι (s. d.), i.e. *dh₂-nos, cf. Skt. diná- divided? (*dh₃-nos from δίδωμι would give *δονος). The word could be foreign.
Middle Liddell
money lent, a loan, debt, Anth.
Frisk Etymology German
δάνος: {dános}
Grammar: n.
Meaning: Gabe (Euph. 42), Darlehen, Schuld (Kall. Epigr. 48).
Derivative: Ableitung δάνειον n. Darlehen (D., Arist. usw.) mit δανειακός (Cod. Just.) und dem Denominativum δανείζω, -ομαι ausleihen, borgen (att., vgl. Schwyzer 735 A. 6; hell. auch δανίζω), wovon δάνεισμα Darlehen (Th., D. usw.), δανεισμός Darlehen, Borgen (att., Arist. usw.) und δανειστής Wucherer, Gläubiger (LXX, NT, Ph. usw.) mit δανειστικός (Thphr., Pap., Plu. usw.). — Eine parallele Form ist δάνας· μερίδας. Καρύστιοι H.; vgl. dazu Schwyzer 488.
Etymology: Im Ausgang zu den sinnverwandten ἄφενος, κτῆνος usw. stimmend, kann δάνος ein suffinales ν enthalten und die Schwundstufe des in δῶρον: lat. dōnum enthaltenen r:n-Stammes repräsentieren (vgl. Curtius Grundz. 237). Anders Fick 1, 238 und 451 Brugmann Grundr. 22: 1, 256: zu δατέομαι (s. d.); vgl. bes. aind. diná- geteilt angebl. = *δανός.
Page 1,347
Mantoulidis Etymological
τό (=δῶρο, χρέος). Ἀπό τό δαίω (=μοιράζω). Δές γιά τά παράγωγά του στό ρῆμα δανείζω.
Translations
gift
Afrikaans: geskenk, present, kado; Albanian: dhuratë; Arabic: هَدِيَّة; Egyptian Arabic: هدية, كادو; Aragonese: regalo; Armenian: նվեր, ընծա; Assyrian Neo-Aramaic: ܡܵܘܗܲܒ݂ܬܵܐ, ܕܲܫܢܵܐ, ܦܲܫܟܲܫ; Asturian: regalu; Avar: сайигъат; Azerbaijani: hədiyyə; Bashkir: бүләк, күстәнәс; Belarusian: падарунак, дар, гасці́нец, прэзент; Bengali: উপহার; Breton: prof; Bulgarian: подарък, дар; Burmese: ပဏ္ဏာ; Catalan: present, do, regal; Central Atlas Tamazight: ⴰⵡⴻⵔⴹⵉ; Chechen: совгӏат; Cherokee: ᎠᏓᏁᏗ; Chichewa: mphatso; Chinese Cantonese: 禮物, 礼物; Dungan: лищин, ли; Hakka: 禮物, 礼物; Mandarin: 禮物, 礼物; Min Dong: 禮物, 礼物; Min Nan: 禮物, 礼物; Wu: 禮物, 礼物; Chuvash: парне, кучченеҫ; Crimean Tatar: tokuz; Czech: dar, dárek; Danish: gave; Dhivehi: ހަދިޔާ; Dutch: gift, geschenk, presentje, cadeau; Esperanto: donaco; Estonian: and, kingitus; Faliscan: datu; Faroese: gáva; Finnish: lahja; French: présent, cadeau, don; Galician: regalo, agasallo, presente; Georgian: საჩუქარი, ძღვენი, ნაბოძები; German: Geschenk, Präsent, Spende, Gabe; Gothic: 𐌼𐌰𐌹𐌸𐌼𐍃, 𐍆𐍂𐌰𐌲𐌹𐍆𐍄𐍃; Greek: δώρο, δωρεά, χάρισμα; Ancient Greek: δῶρον, δώρημα; Gujarati: ભેટ, બક્ષિશ; Hawaiian: makana; Hebrew: מַתָּנָה, שַׁי; Hindi: उपहार, देन, बख़्शिश, सौग़ात, भेंट; Hungarian: ajándék; Icelandic: gjöf; Ido: donacajo; Indonesian: hadiah, kado; Ingush: совгӏат; Interlingua: dono; Irish: bronntanas, tabhartas, féirín; Italian: regalo, dono, presente; Japanese: 贈り物, 贈答品, プレゼント, ギフト, 進物, 礼物; Javanese: hadiah; Kannada: ಕೊಡುಗೆ; Kazakh: сый, сыйлық; Khmer: ជំនូន, អំណោយ; Korean: 선물(膳物), 프레젠트, 기프트; Kurdish Central Kurdish: دیاری; Northern Kurdish: diyarî, hediye; Kyrgyz: сыйлык, белек; Ladin: bonaman; Lao: ຂວັນ, ຂອງຂວັນ, ຂອງຕ້ອນ, ເຄື່ອງຕ້ອນ, ຂອງຝາກ, ກຳນັນ; Latgalian: duovona; Latin: donum, munus, xenium; Latvian: dāvana; Lezgi: багъиш; Ligurian: regalu, cadò; Lithuanian: dovana; Luxembourgish: Geschenk, Cadeau, Kaddo, Don, Spend; Macedonian: подарок, дар; Malay: hadiah; Malayalam: സമ്മാനം; Maltese: rigal; Manx: gioot, tortys, nastey; Maore Comorian: zawadi; Maori: koha, kōpare, perehana; Marathi: भेटवस्तू; Marsian: dunom; Mongolian Cyrillic: бэлэг; Ngazidja Comorian: ɓambu, hiɗaya; Norman: persent, présent; Norwegian Bokmål: gave, presang; Nynorsk: gåve, presang; Occitan: present, don; Old English: ġiefu; Old Norse: gipt, gáfa, gjǫf; Old Swedish: gava; Oriya: ଦାନ; Ossetian: лӕвар; Pashto: ارمغان, بخشش, تارتوک, تحفه, هديه, پېشکش; Persian: هدیه, پیشکش, کادو; Plautdietsch: Gow, Jeschenkj; Polish: prezent, dar, podarunek, podarek; Portuguese: presente, prenda; Punjabi: ਉਪਹਾਰ, ਤੋਹਫ਼ਾ; Romanian: cadou, dar; Romansch: regal; Russian: подарок, дар, презент, гостинец; Sanskrit: मघ, उपहार, दान, दुवस्; Scottish Gaelic: tiodhlac; Serbo-Croatian Cyrillic: по̀клон, да̑р; Roman: pòklon, dȃr; Sicilian: rigalu, rijalu, prisenti; Sinhalese: තෑග්ග; Slovak: dar, darček; Slovene: darilo; Sotho: mpho; Spanish: regalo, obsequio; Swahili: zawadi, kipawa; Swedish: present, gåva, skänk; Tagalog: regalo, bigay, pasalubong; Tajik: ҳадя, тӯҳфа, пешкаш, бахшиш; Tamil: பரிசு; Tatar: бүләк; Telugu: కానుక, బహుమతి; Thai: ของขวัญ, ของกำนัล, ของฝาก, กำนัล; Tibetan: རྔན་པ, ལག་རྟགས; Tocharian B: āyor; Tswana: mpho; Turkish: hediye, armağan; Turkmen: peşeş, zehin, sylag; Udmurt: кузьым; Ugaritic: 𐎎𐎉𐎃, 𐎜𐎌𐎐; Ukrainian: подарунок, дарунок, дар, ралець, презент, гостинець; Urdu: تُحْفَہ, سَوْغات, ہَدِیَہ, بَخْشِش, عَطِیَّہ; Uyghur: سوۋغات, سوۋغا, تارتۇق, ھەدىيىلىك; Uzbek: sovg'a, tuhfa; Vestinian: duno; Vietnamese: quà, quà tặng, quà biếu; Volapük: legivot; Walloon: bistoke, cado, prezint; Welsh: anrheg; West Frisian: jefte; Wolof: yóobal; Xhosa: isipho; Yakut: бэлэх; Yiddish: גאָב, מתּנה, געשאַנק; Yoruba: ẹ̀bùn; Yup'ik: cikirun; Zazaki: hediye, peskes; Zulu: isipho, isiphiwo, umkhungo
loan
Arabic: قَرْض, إِعَارَة; Armenian: վարկ; Aromanian: mprumut; Asturian: empréstamu; Azerbaijani: borc, kredit; Bengali: ধার; Bulgarian: заем; Catalan: préstec; Chinese Mandarin: 貸款, 贷款, 借款; Czech: půjčka; Dutch: lening; Esperanto: prunto; Estonian: laen; Faroese: lán; Finnish: laina; French: prêt, emprunt; Galician: préstamo, empréstito; Georgian: სესხი; German: Anleihe, Darlehen; Greek: δάνειο; Ancient Greek: δάνειον; Hungarian: kölcsön; Irish: iasacht; Italian: prestito, mutuo; Japanese: 貸付け, ローン, 貸付金; Kazakh: қарыз; Korean: 대부, 대콴(貸款); Latin: mutuum, creditum; Latvian: aizņēmums; Luhya: kumukopo; Maori: moni tārewa, moni whakatārewa; Meru: irandu; Navajo: aʼilyé; Norman: prêt'tie; Norwegian: lån; Persian: قرض, وام; Polish: pożyczka; Portuguese: empréstimo; Romanian: împrumut; Russian: заём, ссуда, кредит; Scottish Gaelic: iasad, coingheall; Slovak: pôžička; Spanish: préstamo; Swahili: mkopo; Swedish: lån; Telugu: ఋణము, అప్పు; Turkish: borç, kredi; Ukrainian: позика, кредит; Urdu: اُدھار, قرض, قرضہ; Walloon: prustaedje, pret; Welsh: benthyciad