discerno: Difference between revisions
μὴ ἐν πολλοῖς ὀλίγα λέγε, ἀλλ΄ ἐν ὀλίγοις πολλά → don't say little in many words, but much in a few words (Stobaeus quoting Pythagoras)
(3_4) |
(2) |
||
Line 7: | Line 7: | ||
{{Georges | {{Georges | ||
|georg=[[dis]]-[[cerno]], crēvī, crētum, ere, [[absondern]], [[trennen]], I) eig.: a) übh.: [[qui]] (longurii) equas discernant, ne [[inter]] se pugnare possint, [[Varro]]: multis [[lignum]] [[hoc]] a carnibus discernitur tunicis, Plin.: [[mons]], [[qui]] fines eorum discerneret, [[abgrenzen]], Sall.; vgl. poet., ac litem ut discerneret ([[fern]] halte) arvis, v. Grenzstein, Verg.: duae urbes magno [[inter]] se [[maris]] terrarumque [[spatio]] discretae, Liv.: [[Gabinus]] [[ager]] ab [[reliquo]] [[discretus]], [[Varro]] LL.: [[Agrippina]] discreta [[velo]], Tac.: separati epulis, discreti cubilibus, Tac.: discretae [[sedes]] piorum, abgesondert, [[abgelegen]], Hor.: [[septem]] [[discretus]] in [[ostia]] [[Nilus]], Ov.: [[quod]] moenibus cingebatur, [[ita]] [[repente]] atrā nube coopertum fulguribusque discretum est, ut etc., [[von]] [[Blitzen]] zerteilt, durchzuckt, Tac.: v. polit. [[Trennung]] der Stände, [[omnia]] discrimina talia, quibus ordines discernerentur, Liv. – b) se disc., [[sich]] [[entfernen]], e [[medio]] se conspectu, Amm. 26, 6, 3: manibus [[repens]] et pedibus longius [[sese]] discrevit, Amm. 29, 5, 54. – II) übtr.: a) [[unterscheiden]], [[alba]] et atra d. [[non]] posse, Cic.: [[fas]] [[atque]] [[nefas]] [[exiguo]] [[fine]] libidinum, Hor. – [[non]] disc. suos, Caes.: [[ubi]] discerni [[stultus]] [[auditor]] et [[credulus]] ab religioso et sapienti iudice possit, Cic. – m. folg. indir. Fragesatz (s. Liv. 7, 9, 7), [[animus]] discernit, [[quid]] sit eiusdem generis, [[quid]] alterius, Cic.: [[neque]] [[sui]] iudicii [[neque]] suarum [[esse]] [[virium]] discernere, utra [[pars]] iustiorem habeat causam, Caes.: pecuniae an famae [[minus]] parceret, [[haud]] [[facile]] discerneres, Sall.: ut discernere nequeas, [[utrumne]]... an... an etc., Lact.: [[nec]] discernatur, iussu [[iniussu]] imperatoris pugnent, Liv. – b) [[entscheiden]], [[schlichten]], v. [[Richter]], [[hoc]], Calp. ecl. 6, 91: ruricolûm lites, ibid. 8, 52. – übtr., v. Lebl., oracula dubia legimus, [[quae]] [[non]] [[nisi]] [[casus]] discrovere supremi, deren [[Bedeutung]] [[erst]] der [[Ausgang]] [[entschieden]] hat, Amm. 23, 5, 9. | |georg=[[dis]]-[[cerno]], crēvī, crētum, ere, [[absondern]], [[trennen]], I) eig.: a) übh.: [[qui]] (longurii) equas discernant, ne [[inter]] se pugnare possint, [[Varro]]: multis [[lignum]] [[hoc]] a carnibus discernitur tunicis, Plin.: [[mons]], [[qui]] fines eorum discerneret, [[abgrenzen]], Sall.; vgl. poet., ac litem ut discerneret ([[fern]] halte) arvis, v. Grenzstein, Verg.: duae urbes magno [[inter]] se [[maris]] terrarumque [[spatio]] discretae, Liv.: [[Gabinus]] [[ager]] ab [[reliquo]] [[discretus]], [[Varro]] LL.: [[Agrippina]] discreta [[velo]], Tac.: separati epulis, discreti cubilibus, Tac.: discretae [[sedes]] piorum, abgesondert, [[abgelegen]], Hor.: [[septem]] [[discretus]] in [[ostia]] [[Nilus]], Ov.: [[quod]] moenibus cingebatur, [[ita]] [[repente]] atrā nube coopertum fulguribusque discretum est, ut etc., [[von]] [[Blitzen]] zerteilt, durchzuckt, Tac.: v. polit. [[Trennung]] der Stände, [[omnia]] discrimina talia, quibus ordines discernerentur, Liv. – b) se disc., [[sich]] [[entfernen]], e [[medio]] se conspectu, Amm. 26, 6, 3: manibus [[repens]] et pedibus longius [[sese]] discrevit, Amm. 29, 5, 54. – II) übtr.: a) [[unterscheiden]], [[alba]] et atra d. [[non]] posse, Cic.: [[fas]] [[atque]] [[nefas]] [[exiguo]] [[fine]] libidinum, Hor. – [[non]] disc. suos, Caes.: [[ubi]] discerni [[stultus]] [[auditor]] et [[credulus]] ab religioso et sapienti iudice possit, Cic. – m. folg. indir. Fragesatz (s. Liv. 7, 9, 7), [[animus]] discernit, [[quid]] sit eiusdem generis, [[quid]] alterius, Cic.: [[neque]] [[sui]] iudicii [[neque]] suarum [[esse]] [[virium]] discernere, utra [[pars]] iustiorem habeat causam, Caes.: pecuniae an famae [[minus]] parceret, [[haud]] [[facile]] discerneres, Sall.: ut discernere nequeas, [[utrumne]]... an... an etc., Lact.: [[nec]] discernatur, iussu [[iniussu]] imperatoris pugnent, Liv. – b) [[entscheiden]], [[schlichten]], v. [[Richter]], [[hoc]], Calp. ecl. 6, 91: ruricolûm lites, ibid. 8, 52. – übtr., v. Lebl., oracula dubia legimus, [[quae]] [[non]] [[nisi]] [[casus]] discrovere supremi, deren [[Bedeutung]] [[erst]] der [[Ausgang]] [[entschieden]] hat, Amm. 23, 5, 9. | ||
}} | |||
{{LaEn | |||
|lnetxt=discerno discernere, discrevi, discretus V :: see, discern; distinguish, separate | |||
}} | }} |
Revision as of 16:59, 27 February 2019
Latin > English (Lewis & Short)
dis-cerno: crēvi, crētum, 3,
I v. a., to separate, set apart.
I Lit., to separate, part, divide (freq. since the Aug. per.): equas, ne inter se pugnare possint, Varr. R. R. 2, 7, 10: ordines (preceded by senatus a populo secretus), Liv. 34, 54: lignum a carnibus, Plin. 13, 4, 7, § 33: Lusitaniam a Baetica, id. 4, 21, 35, § 116: neque mons erat, qui fines eorum discerneret, i. e. to mark out, determine, Sall. J. 79, 3; cf. poet.: (saxum) telas auro, to interweave with gold, Verg. A. 4, 264; 11, 75: haec ipsa fortuna huc illucve discernit, divides, distributes, Cels. 7, 3.—In the part. perf., divided, separated: duae urbes, magno inter se spatio discretae, Liv. 27, 39 fin.; cf.: Peraea a ceteris Judaeis Jordane amne, Plin. 5, 14, 15, § 70: Philippus mari tantum Ionio discretus, Liv. 23, 33; so, sol tanto intervallo, Plin. 2, 11, 8, § 50: uxor velo, id. Ep. 4, 19, 3: ager saxo, Stat. Th. 5, 559: decurias pluribus nominibus, Plin. 33, 2, 7, § 31 et saep.— Of the hair, parted: discretaque collo Caesaries, Grat. Cyn. 272: divisa discretaque tellus, divided and separated, Lucr. 5, 1441: tellus (opp. permixta), id. 691: ubi discretas insula rumpit aquas, Ov. F. 2, 194: sedes piorum, set apart, retired, Hor. C. 2, 13, 23: quae cum sint turpissima discreta ac separata, turpius junguntur, Plin. Ep. 2, 6 fin.: septem discretus in ostia Nilus, Ov. M. 5, 324 (for which: septem digestum in cornua Nilum, id. ib. 9, 774); cf. Quint. 7, 1, 1.
II Trop.
A To separate things according to their different qualities, to distinguish between, discern (freq. and class.): alba et atra, Cic. Tusc. 5, 39, 114: discernere et dispicere insidiatorem et petitum insidiis, Liv. 40, 10: jus et injuriam, Tac. A. 2, 66: probanda atque improbanda, Quint. 2, 2, 11: fas atque nefas, Hor. C. 1, 18, 11 et saep.: id quod visum erit a falso, Cic. Ac. 2, 8, 25: pantheras a pardis solo candore, Plin. 8, 17, 23, § 63 et saep.: verba discerni articulatim, Lucr. 4, 555: suos, * Caes. B. G. 7, 75: piceam visu, Plin. 16, 10, 18, § 40: temperantiam duobus modis, Cic. Part. Or. 22, 77 et saep.: animus discernit, quid sit ejusdem generis, quid alterius, id. Univ. 8: pecuniae an famae minus parceret haud facile dis cerneres, Sall. C. 25, 3; so with an, Tac. A. 5, 6; id. H. 3, 28; Suet. Calig. 25; cf.: nec discernatur, jussu injussu imperatoris pugnent, Liv. 8, 34 fin.—
B To determine, settle: limes agro positus litem ut discerneret arvis, Verg. A. 12, 898: discerne causam meam, Vulg. Psa. 42, 1.—
C To except, omit, Amm. 14, 8, 7.—Hence, *
1 discernen-ter, adv., with a distinction, Cael. Aur. Tard. 1, 4, no. 81.—
2 discrētim, adv., separately, distinctly, App. M. 6, p. 173: singillatim ac discretim, id. Flor. 9, p. 347: adoriri, Amm. 29, 6: tradi, id. 28, 1; Hilar. in Psa. 138, 23.
Latin > French (Gaffiot 2016)
discernō,¹⁰ crēvī, crētum, ĕre, tr.,
1 séparer : neque mons erat qui fines eorum discerneret Sall. J. 79, 3, et il n’y avait pas de montagne pour délimiter leurs territoires ; urbes magno inter se spatio discretæ Liv. 27, 39, 9, villes séparées par un grand intervalle
2 discerner, distinguer : alba et atra Cic. Tusc. 5, 114, distinguer le blanc du noir ; a falso aliquid Cic. Ac. 2, 25, distinguer qqch. du faux, cf. Font. 13 ; animus discernit quid sit ejusdem generis, quid alterius Cic. Tim. 27, l’esprit distingue ce qui appartient au même genre et ce qui appartient à l’autre ; pecuniæ an famæ minus parceret haud facile discerneres Sall. C. 25, 3, l’on aurait eu peine à décider ce qu’elle ménageait le moins de ses biens ou de sa réputation ; [pass. imp.] non discernitur jussu injussu imperatoris pugnent Liv. 8, 34, 10, on ne distingue pas s’ils combattent sur ou contre l’ordre du général || reconnaître : discernere suos Cæs. G. 7, 75, 1, reconnaître les siens, ses soldats ; temperantia duobus modis discernitur Cic. Part. 77, la modération se fait reconnaître, se signale de deux manières.
Latin > German (Georges)
dis-cerno, crēvī, crētum, ere, absondern, trennen, I) eig.: a) übh.: qui (longurii) equas discernant, ne inter se pugnare possint, Varro: multis lignum hoc a carnibus discernitur tunicis, Plin.: mons, qui fines eorum discerneret, abgrenzen, Sall.; vgl. poet., ac litem ut discerneret (fern halte) arvis, v. Grenzstein, Verg.: duae urbes magno inter se maris terrarumque spatio discretae, Liv.: Gabinus ager ab reliquo discretus, Varro LL.: Agrippina discreta velo, Tac.: separati epulis, discreti cubilibus, Tac.: discretae sedes piorum, abgesondert, abgelegen, Hor.: septem discretus in ostia Nilus, Ov.: quod moenibus cingebatur, ita repente atrā nube coopertum fulguribusque discretum est, ut etc., von Blitzen zerteilt, durchzuckt, Tac.: v. polit. Trennung der Stände, omnia discrimina talia, quibus ordines discernerentur, Liv. – b) se disc., sich entfernen, e medio se conspectu, Amm. 26, 6, 3: manibus repens et pedibus longius sese discrevit, Amm. 29, 5, 54. – II) übtr.: a) unterscheiden, alba et atra d. non posse, Cic.: fas atque nefas exiguo fine libidinum, Hor. – non disc. suos, Caes.: ubi discerni stultus auditor et credulus ab religioso et sapienti iudice possit, Cic. – m. folg. indir. Fragesatz (s. Liv. 7, 9, 7), animus discernit, quid sit eiusdem generis, quid alterius, Cic.: neque sui iudicii neque suarum esse virium discernere, utra pars iustiorem habeat causam, Caes.: pecuniae an famae minus parceret, haud facile discerneres, Sall.: ut discernere nequeas, utrumne... an... an etc., Lact.: nec discernatur, iussu iniussu imperatoris pugnent, Liv. – b) entscheiden, schlichten, v. Richter, hoc, Calp. ecl. 6, 91: ruricolûm lites, ibid. 8, 52. – übtr., v. Lebl., oracula dubia legimus, quae non nisi casus discrovere supremi, deren Bedeutung erst der Ausgang entschieden hat, Amm. 23, 5, 9.
Latin > English
discerno discernere, discrevi, discretus V :: see, discern; distinguish, separate