δίπτυχος

English (LSJ)

ον, (πτύσσω)

   A double-folded, doubled, δίπτυχον ἀμφ' ὤμοισιν ἔχων . . λώπην Od.13.224 (so δίπτυχα λώπην, metaplast. acc. as if from δίπτυξ, A.R.2.32); δ. δελτίον a pair of tablets, Hdt.7.239; δ. κάτοπτρον folding mirror, BGU717.12; κωδίκιλλοι δ. ib.326ii 15 (ii A. D.):—in the Homeric phrase δίπτυχα ποιήσαντες [τὴν κνίσην], δίπτυχα is interpr. by Sch. BT as an Adv., having doubled the fat, i. e. putting one layer of fat under the thighs (μηροί) and another over them, but may be acc., = fold, Il.1.461, al.    II twofold, δ. δῶρον E.Ion1010; γλῶσσα Id.Tr.286: in pl., = δισσοί, two, δ. ὀδύναι S.Fr.152; νεανίαι E.IT242, cf. Or.633, Andr.578, Ar.Fr.558.    III δίπτυχα, τά, = Lat. tabulae, SIG827 i 9 (Delph., ii A. D.).

Greek (Liddell-Scott)

δίπτῠχος: -ον, (πτύσσω), δὶς συνεπτυγμένος, δύο πτυχὰς ἔχων, διπλωμένος, δίπτυχον ἀμφ’ ὤμοισιν ἔχων... λώπην Ὀδ. Ν. 224 (οὕτω, δίπτυχα λώπην, αἰτιατικὴ κατὰ μεταπλασμόν, ὡς εἶ ἦτο ἡ ὀνομαστικὴ δίπτυξ, Ἀπολλ. Ρόδ. Β. 32)· δ. δελτίον, δίθυρον, εἰς δύο διπλούμενον, Ἡρόδ. 7. 239 (παρὰ μεταγ. συγγραφ. δίπτυχα, τά)· ― ἐν τῇ Ὁμηρ. φράσει δίπτυχα ποιήσαντες [τὴν κνῖσαν], ἡ ἀρίστη ἑρμηνεία εἶναι ἡ τῶν Ἑνετ. Σχολ. καθ’ ἣν τὸ δίπτυχα λαμβάνεται ἐπιρρηματικῶς, διπλώσαντες τὴν πιμελήν, δηλ. θέντες μίαν σειρὰν πιμελῆς (ἐπιπλόου) ὑπὸ τοὺς προσφερομένους μηρούς, ἑτέραν δὲ ἐπ’ αὐτῶν, «ὥστε τὸ μὲν ὑπερστρῶσθαι, τὸ δὲ ἐπιβεβλῆσθαι», Ἰλ. Α. 461, Β. 424, κτλ. ΙΙ. διπλοῦς, Λατ. geminus, δ. δῶρον Εὐρ. Ἴωνι 1010· γλῶσσα ὁ αὐτ. Τρῳ. 286· καὶ ἐν τῷ πληθ. δισσοί, δύο δ. ὀδύναι, Σοφ. Ἀποσπ. 464· νεανίαι Εὐρ. Ι. Τ. 242, πρβλ. Ὀρ. 633, Ἀνδρ. 578, Ἀριστοφ. Ἀποσπ. 471.

French (Bailly abrégé)

ος, ον :
1 plié en deux replié ; δελτίον δίπτυχον HDT tablette double ou repliée ; adv. • δίπτυχα IL de manière à former une double couche, d’un côté et de l’autre, tout autour;
2 double, au plur. deux.
Étymologie: δίς, πτύσσω.

English (Autenrieth)

= δίπτυξ, λώπη, see δίπλαξ.

Spanish (DGE)

(δίπτῠχος) -ον
I 1doblado, plegado en dos, doble de textiles δίπτυχον ἀμφ' ὤμοισιν ἔχουσα ... λώπην Od.13.224, ὀθόνιον Gal.7.698, Aët.5.90
•doblado, plegado en dos ὅσα δὲ (ἔμβρυα) δίπτυχα πτύσσεται Hp.Mul.1.69, ἱμάς Hp.Art.71, cf. Gal.10.703.
2 que se abre en dos, de dos hojas δελτίον δίπτυχον tablilla de dos hojas, díptico Hdt.7.239, cf. I.AI 14.222, κωδίκιλλος BGU 326.2.15 (II d.C.), γραμματείδιον δίπτυχον λελευκωμένον ID 1449A.ab.1.29, cf. 1450A.104 (ambas II a.C.), gener. κάτοπτρον POxy.3491.7, BGU 717.12, cf. Stud.Pal.20.15.10 (todos II d.C.), ἐνώτιον PMasp.340ue.29 (biz.), αἱ δίπτυχοι θύραι glos. a κλισιάδες Hsch.
3 ahorquillado, bífido γλῶττα D.S.2.56, ἰχθύος οὐρή Nonn.D.1.78
•fig. bífido, de doblez, falaz γλῶσσα E.Tr.286.
4 de cosas exentas que consiste en dos, doble δῶρον el don de Atenea consistente en dos gotas de la sangre de la Gorgona, E.Io 1010, τέκνων ... δ. γονή doble generación de hijos, consistente en dos hijos E.Med.1136, cf. Nonn.D.9.321, δ. ἄτη ref. a la muerte de dos hermanos SEG 34.1290 (Frigia, imper.), cf. GVI 1597.7 (Larisa III d.C.), τόκοι Lyc.1245, cf. 554
•en plu. o dual dos δίπτυχοι ... ὀδύναι dos partos, dos hijos S.Fr.152.2 (= Lyr.Adesp.97), κόρω Ar.Fr.570, νεανίαι E.IT 242, τόκοι gemelos Lyc.1245, cf. 554, ὁδοί δίπτυχοι E.Or.633, de cosas naturalmente dobles παρειά E.Tr.280, χεῖρες E.Andr.578, κολαπτὸν ἄθρει γράμμα διπτύχοις κόραις IMEG 63.5 (III/II a.C.), χήλεα Mesom.13.12
•neutr. como adv. ὀρχοῦμαι δίπτυχα (no) bailo la misma figura de baile dos veces en una comparación con rétores artificiosos, Aristid.Or.28.129.
II subst.
1 τὸ δ. doble capa κατά τε κνίσῃ ἐκάλυψαν δίπτυχα ποιήσαντες recubrieron (los muslos de la res para asarlos) con grasa formando dos capas, Il.1.461, 2.424, Od.3.458.
2 οἱ δίπτυχοι conjunto de dos meses, bimestre φίλης τ' ὀπώρας διπτύχους ἧρος τ' ἴσους E.Fr.990.
3 αἱ, οἱ δ. tablillas de doble hoja, dípticos para listas oficiales τῶν ἄλλων ἀρχιερέων πρῶτος ταῖς διπτύχους [ἐ] νγραφόμενος IEphesos 22.28 (II d.C.)
•esp. las listas de oferentes y autoridades leídas en la liturgia crist., Gr.Naz.M.36.720B, Euagr.Schol.HE 3.21, Facund.ML 67.608D, οἱ ἱεροὶ τῆς ἐκκλησίας δίπτυχοι Cod.Iust.1.1.7.22, cf. Cod.Theod.15.9.1, Io.Mal.Chron.M.97.236B, 701A.
4 τὸ δ. concha bivalva de la ostra, Ambr.Hex.5.8.22.

Greek Monolingual

-η, -ο (AM δίπτυχος, -ον)
Ι. αυτός που έχει δύο επάλληλες πτυχές, ο διπλωμένος στα δύο
νεοελλ.
το αρσ. ως ουσ. ο δίπτυχος
1. δεκάποδο καρκινοειδές
2. τελεόστεος ιχθύς τών γλυκών νερών
αρχ.
φρ.
1. «δίπτυχοι νεανίαι» — οι δύο νέοι
2. «δίπτυχος γλῶσσα» — διπλή, διφορούμενη γλώσσα
3. «δίπτυχοι ὀδύναι» — διπλά βάσανα
4. «δίπτυχα ποιήσαντες...» — αφού σκέπασαν το κρέας με δύο στρώματα λίπους
II. το ουδ. ως ουσ. το δίπτυχο (AM δίπτυχον)
1. κώδικας με δύο δέλτους, δύο πινακίδες
2. φορητή εικόνα με δύο ενωμένες πινακίδες που φέρουν γραπτές ή ανάγλυφες παραστάσεις
3. τα
δίπτυχα
δίστηλοι πίνακες με ονόματα ζώντων και τεθνεώτων για να μνημονεύσει ο λειτουργός «ὑπὲρ ὑγείας καὶ ὑπὲρ ἀναπαύσεως» κατά την πρόθεση και κατά τη θεία λειτουργία.
[ΕΤΥΜΟΛ. < δι- + -πτυχος < πτυχή (πρβλ. πολύπτυχος, τρίπτυχος)].

Greek Monotonic

δίπτῠχος: -ον (πτυχή),·
I. αυτός που έχει διπλή πτύχωση, διπλωμένος, σε Ομήρ. Οδ.· δ. δελτίον, ζευγάρι από πλακίδια, σε Ηρόδ.· ουδ. πληθ. ως επίρρ., δίπτυχα ποιήσαντες (τὴν κνῖσαν), έχοντας διπλασιάσει το λίπος, δηλ. βάζοντας ένα στρώμα λίπους κάτω από τους μηρούς (μηροί), και άλλο ένα πάνω από αυτούς, σε Ομήρ. Ιλ.
II. δύο ειδών, Λατ. geminus, σε Ευρ.· και στον πληθ. = δισσοί, δύο, στον ίδ.

Russian (Dvoretsky)

δίπτῠχος:
1) вдвое сложенный, дважды обернутый (ἀμφ᾽ ὤμοισι λώπη Hom.);
2) двустворчатый, состоящий из двух дощечек (δελτίον Her.);
3) двойной (δῶρον θεᾶς Eur.);
4) двойственный, двоедушный (γλῶσσα Eur.);
5) pl. два, двое, оба (δίπτυχοι νεανίαι Eur.).

Middle Liddell

adj πτυχή
I. double-folded, doubled, Od.; δ. δελτίον a pair of tablets, Hdt.:—neut. pl. as adv., δίπτυχα ποιήσαντες [τὴν κνῖσαν], having doubled the fat, i. e. putting one layer of fat under the thighs (μηροί) and another over them, Il.,
II. twofold, Lat. geminus, Eur.: and in pl. = δισσοί, two, Eur.