Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

amoveo

From LSJ
Revision as of 23:20, 27 February 2019 by Spiros (talk | contribs) (1)

Ποιητὴς, ὁπόταν ἐν τῷ τρίποδι τῆς Μούσης καθίζηται, τότε οὐκ ἔμφρων ἐστίν → Whenever a poet is seated on the Muses' tripod, he is not in his senses

Plato, Laws, 719c

Latin > English (Lewis & Short)

ā-mŏvĕo: mōvi, mōtum, 2, v. a.,
I to remove from, to put or take away, to withdraw (esp. with effort or trouble; syn.: dimoveo, abduco, averto, arceo, repello): proprie amovetur saxum de loco, Don. ad Ter. Ad. 4, 2, 14; cf.: amoveamus lapidem de ore putei, Vulg. Gen. 29, 8; v. amolior.
I In gen. (class.): me exinde amovit loco. Plaut. Truc. 1, 1, 64: Ubi erit empta, ut aliquo ex urbe (eam) amoveas, id. Ep. 2, 2, 94: testem hanc quom abs te amoveris, Ter. Hec. 4, 4, 72: Age, tamen ego hunc amovebo, id. Ad. 4, 2, 14: illum ex istis locis amove, Cic. Att. 1, 12: juvenes amoverunt eum, Vulg. Act. 5, 6: lex Porcia virgas ab omnium civium corpore amovit, Cic. Rab. Perd. 4, 12: Ille est amotus, Plaut. Bacch. 4, 8, 64: amoto custode, Prop. 1, 11, 15: amotis longius ceteris, Curt. 7, 1: alia amovimus ab hostium oculis, Liv. 5, 51: imagines ex bibliothecis amovere, Suet. Calig. 34; id. Caes. 68; id. Ner. 47.—Hence: se amovere, to retire, withdraw: te hinc amove, off with you! Ter. Phorm. 3, 3, 33: e coetu se amovissent, Liv. 3, 38: qui memet finibus umquam amōrim Ausoniae, Sil. 17, 224: statuit repente recedere seque e medio quam longissime amovere, Suet. Tib. 10.—Trop. of abstract ideas, to put away, cast off, etc.: segnitiem amove, Plaut. As. 2, 1, 6: suspitionem ab aliquo, id. Trin. 3, 3, 54: socordiamque ex pectore, id. Ps. 1, 2, 11; so, crapulam, id. ib. 5, 1, 35: amoto metu, Ter. And. 1, 2, 10: qui istum amorem ex animo amoveas, id. ib. 2, 1, 7: opinionem, id. ib. 3, 2, 30: misericordiam, Vulg. 2 Macc. 6, 16: amove malitiam a carne, ib. Eccl. 11, 10: bellum, Liv. 5, 35: amoto quaeramus seria ludo, jesting aside, Hor. S. 1, 1, 27 al.—Poet., of time, to take with itself: quaecumque vetustate amovet aetas, * Lucr. 1, 225.—
II Esp.
   A In and after the Aug. per., to take away by stealth, to steal (euphemist. for furari, furtum facere): boves Per dolum amotas, Hor. C. 1, 10, 10: si filia familiares res amoverit, Dig. 25, 2, 3: aliquid ex heredidate, ib. 29, 2, 70 al.—
   B In post-Aug. prose (perh. only in Tac.), to banish: amotus Cercinam quattuordecim annis exilium toleravit, Tac. A. 1, 53: in insulam, id. ib. 4, 31: Cretam, id. ib. 4, 21: aemulationis suspectos per nomen obsidum amovere, id. ib. 13, 9; 14, 57.

Latin > French (Gaffiot 2016)

āmŏvĕō,¹⁰ mōvī, mōtum, ēre, tr.,
1 éloigner, détourner, écarter : aliquem ex loco Cic. Att. 1, 12, 2 ; ab urbe Liv. 5, 32, 7, éloigner qqn d’un endroit, de la ville ; Porcia lex virgas ab omnium civium Romanorum corpore amovit Cic. Rab. perd. 12, la loi Porcia a écarté les verges de la personne d’un citoyen romain (a interdit d’appliquer les verges à...); sacra amovimus ab hostium oculis Liv. 5, 51, 9, nous avons dérobé aux yeux des ennemis les objets sacrés || détourner, soustraire : frumentum, Cic. Verr. 2, 3, 20 ; 3, 119, du blé ; claves portarum Liv. 27, 24, 8, les clefs des portes [d’une ville]
2 [fig.] détourner, écarter : Saturninum quæstorem a sua frumentaria procuratione senatus amovit Cic. Har. 43, le sénat écarta le questeur Saturninus de la charge d’approvisionner Rome en blé (lui enleva la charge de) || ab se culpam enixe amovens Liv. 4, 41, 9, faisant effort pour se disculper || écarter, bannir : cupiditates omnes Cic. Clu. 159, écarter toutes les passions ; adsentatio procul amoveatur Cic. Læl. 89, que la flatterie soit écartée au loin ; amoto ludo Hor. S. 1, 1, 27, la plaisanterie étant mise à l’écart.
     forme sync. amorim Sil. 17, 223.

Latin > German (Georges)

ā-moveo, mōvī, mōtum, ēre, von irgendwo weg- od. fortbewegen, weg- od. fortschaffen, beiseite schaffen, entfernen, entziehen (Ggstz. admovere), I) eig.: A) im allg.: a) lebl. Objj.: neque in amovendo neque in exportando frumento, Cic.: sacra avecta in finitimas urbes amovimus ab hostium oculis, Liv.: am. cotidianum victum ab alqo, Nep.: nefandos ignes procul delubris, Liv.: scripta et imagines ex bibliothecis, Suet.: Porcia lex virgas ab omnium civium Rom. corpore amovit, Cic.: locus a conspectu amotus, Liv.: u. poet. von der Zeit, quaecumque vetustate amovet aetas, das was die Zeit allmählich wegnimmt, Lucr. 1, 225. – b) Pers.: alqm loco, Plaut.: alqm aliqua ex urbe, Plaut.: alqm ex istis locis, Cic.: alqm ab altaribus, Liv.: exercitum Rom. ab urbe circumsessa, Liv.: testem hanc a se, Ter.: omnibus arbitris procul amotis, Sall.: tantum ab iniuria se abesse rati, quantum e coetu congressuque impotentium hominum se amovissent, Liv.: u. am. se finibus Ausoniae, Sil.: u. bl. am. custodem, Prop.: custodes (Theaterwache), Tac.: amoto patre, in Abwesenheit des Vaters, Tac. – dah. in der Umgangsspr., se amovere = sich fortmachen, sich aus dem Staube machen, sich schieben, sich trollen, sich drücken, se hinc, Ter. Phorm. 566: se e medio, Suet. Tib. 10: se rus, Plaut. most. 74. – B) insbes.: a) (euphem. = furari) einen Gegenstandwegnehmen, mitgehen lassen, beiseite schaffen, entwenden, boves per dolum amotae, Hor.: amotā et pyxide veneni, Suet. – b) (euphem. = relegare) eine Person vom Hofe auf eine Insel entfernen = verweisen, verbannen, Cretam, Tac.: in insulam, Tac. – II) übtr.: A) im allg.: etw. Unangenehmes, Störendes, Nachteiliges usw. wegschaffen, beseitigen, entfernen, abwenden, abwälzen, von sich fern sein lassen, a foribus maximam molestiam, Plaut.: suspicionem ab adulescente, socordiam ex pectore, benehmen, Plaut.: a se non crimen, sed culpam ipsam, Cornif. rhet.: enixe ab se culpam, Liv.: principio atque studio amotus puerilis est animus, kindische Neigungen abgelegt, Plaut.: lamentationes, eiulationes, metum, Ter.: bellum, Liv. B) insbes.: a) lebl. Objj.: α) etw. in der Rede usw. weg- od. beiseite lassen, aus dem Spiele lassen, amolior et amoveo nomen meum, Liv.: u. amoto quaeramus seria ludo, Spaß beiseite! Hor. – β) etw. als nachteilig einwirkend fernhalten, comitas adsit, assentatio procul amoveatur, Cic. – sensum doloris mei a sententia dicenda amovebo, nicht einwirken lassen auf das Urteil, Cic.: libidinem autem, odium, invidiam cupiditatesque amovere, Cic.: metus est nonnumquam amovendus... nonnumquam adhibendus, Quint. – b) eine Pers. von einem Posten usw. entfernen, Saturninum quaestorem a sua frumentaria procuratione, Cic. de har. resp. 43 (dagegen Sall. Cat. 23, 1 jetzt senatu moverunt, u. Val. Max. 2, 7, 5 jetzt senatu movit): censor libertinos tribubus amovit, stieß aus usw., Aur. Vict. vir. ill. 32, 2. – / Synk. Perf.-Form amorim, Sil. 17, 223. – vulg. Fut. amoveam, Itala 2. regg. 7, 15 bei Augustin. de civ. dei 17, 8, 1.

Latin > English

amoveo amovere, amovi, amotus V TRANS :: move/take/put away, remove, steal; banish, cause to go away; withdraw, retire