Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

vanus

From LSJ

Μούνη γὰρ ἄγειν οὐκέτι σωκῶ λύπης ἀντίρροπον ἄχθος → I have no longer strength to bear alone the burden of grief that weighs me down

Sophocles, Electra, 119-120

Latin > English

vanus vana, vanum ADJ :: empty, vain; false, untrustworthy

Latin > English (Lewis & Short)

vānus: a, um, adj. etym. dub.; cf. vaco,
I that contains nothing, empty, void. vacant.
I Lit. (rare; not in Cic.): sed illos Exspectata seges vanis elusit aristis, Verg. G. 1, 226: leve ac vanum granum, Col. 2, 9, 13: ne vana urbis magnitudo esset, Liv. 1, 8, 5: vanior jam erat hostium acies, id. 2, 47, 4: videtis ordines raros, cornua extenta, mediam aciem vanam et exhaustam, Curt. 4, 14, 14: vanam aciem esse ratus, i. e. thin, weak, id. 4, 14, 8: non vanae redeat sanguis imagini, i. e. to the shade of the dead (so called as being without a body), Hor. C. 1, 24, 15; 3, 27, 41.—
II Trop., empty as to purport or result, idle, null, groundless, unmeaning, fruitless, vain (freq. and class.): omnes dant consilium vanum, Enn. ap. Front. Ep. 2, 13 (Trag. Rel. v. 419 Vahl.): falsum aut vanum aut fictum (opp. vera), Ter. Eun. 1, 2, 24: oratio, Cic. Lael. 26, 98: vana quaedam atque inania polliceri. id. Planc. 42, 101: vana falsaque, Plin. 30, 2, 5, § 14: res tumida, vana, ventosa, Sen. Ep. 84, 11: orationi vanae crediderunt, idle, delusive, Cic. Rosc. Am. 40, 117: non bellum sed vanam imaginem belli insedisse, Liv. 3, 16, 5: verba, Ov. M. 13, 263: convicia, id. ib. 9, 303: historiae, Quint. 1, 8, 20: argumentum, id. 7, 2, 34: error, Lucr. 1, 1068: agitatio armorum, Liv. 7, 10, 8: metus, Hor. C. 1, 23, 3; Ov. H. 16, 342: gaudia, Hor. Ep. 2, 1, 188: spes, Ov. M. 14, 364: ira, Val. Fl. 8, 374; Liv. 1, 10, 4: fides, Verg. A. 4, 12: omen, Ov. M. 2, 597: vox auguris, id. ib. 3, 349: cuspis, id. ib. 8, 346: pila omnia, Liv. 7, 23, 8: pleraque tela, id. 30, 10, 13: ensis, id. 7, 10, 9: ictus, id. 34, 39, 2: promissa, Tac. A. 3, 16: vana et irrita testamenta, Suet. Calig. 38: vaniore dicendi genere inflata (gens), Quint. 12, 10, 17: sententiarum vanissimus strepitus, Petr. 1.—With abl.: postquam equestris pugna effectu quam conatibus vanior erat, Liv. 7, 7, 8: oratio non suis vana laudibus, non crimine alieno laeta, id. 4, 41, 1.—
   2    Subst.: vānum, i, n., emptiness, nothingness, naught: ad vanum et irritum redacta victoria, brought to nothing, Liv. 26, 37, 8: nec tota ex vano criminatio erat, i. e. groundless, without cause, id. 33, 31, 4: ex vano habere spem, id. 27, 26, 1: cedit labor in vanum, Sen. Hippol. 182. —Plur.: haud vana adtulere, Liv. 4, 37, 6.—Neutr. plur. adverb.: ut vidit (Arruntem) laetantem animis ac vana tumentem, i. e. vainly, with vain show, Verg. A. 11, 854.—With gen.: corruptus vanis rerum, Hor. S. 2, 2, 25: vana rumoris, Tac. A. 4, 59.—
   3    Vanum est, with subject-clause: vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere, Plin. 30, 3, 8, § 25.—
   B Transf., of persons, false, lying, deceptive, delusive, untrustworthy: vanus et perfidiosus et impius, false, Cic. Quint. 6, 26: vanus mendaxque, Verg. A. 2, 80: haruspices, Cic. Div. 1, 19, 36: haec mihi non vani (neque erat cur fallere vellent) Narravere senes, i. e. veracious, Ov. M. 8, 721; cf.: ingenium dictatoris, Liv. 1, 27, 1: vane Ligus frustraque animis elate superbis, Verg. A. 11, 715: vir omnium vanissimus, Vell. 2, 30, 1: invidia vulgi vanum ingenium dictatoris corrupit, weak, wavering, Liv. 1, 27, 1: ne irrisus ac vanus iisdem castris assideret, etc., in vain, Tac. H. 2, 22 fin.—With gen.: aut ego (i. e. Juno) veri Vana feror, Verg. A. 10, 631: voti vanus, i. e. deceived, Sil. 12, 261: turba vana sanctitudinis, App. de Deo Socr. p. 43, 1.—
   2    Esp., vainglorious, ostentatious, boastful, vain: Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior, Sall. H. 4, 35 Dietsch ad loc.: laudare se vani, vituperare stulti est, Val. Max. 7, 2, ext. 8.—With abl.: hunc ingenio vanum Aetoli inpulerant in spem regni, Liv. 35, 47, 7.—Hence, adv.: vānē, idly, vainly (post-class.): vane gaudere, Tert. Apol. 49: vanius excogitatum, App. Mag. p. 300, 41: praecavere vanissime, Tert. Pud. 1.

Latin > French (Gaffiot 2016)

vānus,⁸ a, um,
1 vide, où il n’y a rien : Virg. G. 1, 226 ; Curt. 4, 14, 14 ; Liv. 1, 8, 5 ; 2, 47, 4
2 [fig.] a) creux, vain, sans consistance, sans fondement, mensonger : vana oratio Cic. Læl. 98, propos creux (sans sincérité), cf. Cic. Amer. 117 ; Planc. 101 ; Fin. 2, 46 ; b) trompeur, fourbe, imposteur, sans conscience, sans foi : vani hostes Sall. J. 103, 5, des ennemis sans foi, cf. Cic. Fin. 3, 38 ; Div. 1, 37 ; Gell. 18, 4, 10 ; c) sans succès, qui n’aboutit à rien : Tac. H. 2, 22 ; d) [avec gén.] : vanus veri Virg. En. 10, 631, qui n’est pas en possession de la vérité ; voti Sil. 12, 261, qui n’a pas son vœu réalisé ; e) vain, vaniteux : Liv. 35, 47, 7 ; Sall. H. 4, 35 ; f) subst. n. vanum, vanité, inutilité, néant : ad vanum redacta victoria Liv. 26, 37, 8, victoire réduite à néant : ex vano Liv. 27, 26, 1, sans fondement, sans raison ; in vanum Sen. Ep. 31, 4, pour rien, inutilement || pl., vana rerum Hor. S. 2, 2, 25, la vaine apparence des choses ; vana rumoris Tac. Ann. 4, 59, vains bruits || vanum est avec prop. inf., il est faux que : Plin. 30, 25 || vanior Liv. 7, 7, 8 ; -issimus Vell. 2, 30, 1.

Latin > German (Georges)

vānus, a, um (vgl. altind. ūná-h, unzureichend), leer, nichts in sich enthaltend, taub, I) eig.: arista, Verg.: granum, Colum.: magnitudo urbis, Liv.: venti, körperlose, nichtige, Catull.: imago, leeres Bild, d.i. der Schatten eines Toten, Hor.: somnia, leere Träume, Verg.: vanior acies hostium, Liv. – II) übtr., dem Inhalte od. dem Erfolge, der Wirkung nach leer, gehaltlos, eitel = unbedeutend, nichtig, lügenhaft, grundlos, erfolglos, fruchtlos, vergeblich, A) v. Lebl.: 1) adi.: res, Liv.: sermo, Liv.: vanissimus strepitus verborum, Petron. – oratio, Cic.: spes, Ov.: gaudia, Hor.: metus, Hor.: omen, Ov.: vana quaedam pollicebatur, Cic.: nec vana fides, und es ist wahr, Verg.: haud vana, Liv. – v. Geschossen, ictus, Liv.: vana tela mittere, Liv. – vanum est m. Acc. u. Infin., vanum arbitror esse circa canis ortum angues candidos membranam eam exuere, Plin. 30, 25. – m. Genet., leer an usw., profana philosophiae turba vana sanctitudinis, priva verae rationis, Apul. de deo Socr. 3 in. – 2) neutr. subst. = das Leere, Eitle, Vergebliche, haustum ex vano, aus einer falschen Quelle geschöpft, Liv.: nec tota ex vano criminatio erat, ohne Grund, Liv.: ad vanum et irritum redacta victoria, ist vernichtet, Liv.: ut tela in vanum cadant, Sen.: cedit in vanum labor, ist vergeblich, Sen.: alioquin abibunt in vanum monentium verba, sind in den Wind gesprochen, Sen. – poet., vana tumens, mit leerem Scheine, aufgeblasen (von Einbildung), Verg. Aen. 11, 854: vana luctans, Sil. 17, 313. – m. Genet., vana rerum, Hor.: vana rumoris, Tac. – B) v. Pers.: 1) v. dem, dessen Handlungen ohne Erfolg sind, ne vanus isdem castris assideret, vergeblich, Tac. hist. 2, 22. – u. so poet. m. Genet., aut ego veri vana feror, Verg. Aen. 10, 631: vanus voti, Sil. 12, 261. – 2) insbes., im moralischen Sinne, lügenhaft, windbeutelig, wankelmütig, eitel, prahlerisch, windig, abenteuerlich, haruspex, Cic.: ingenium, Liv. u. (v. der Pers. selbst) Sall.: quam vana et mutabilia barbarorum ingenia essent, Liv.: vanus aemulatione, töricht aus Eifersucht, Tac.: vanum se esse et perfidiosum fateri, Cic.: laudare se vani est, Val. Max.: vanus auctor est, der Gewährsmann verdient keinen Glauben, Liv.: inde vanus auctor absumpti Masinissae ad regem rediit, mit dem falschen Berichte, M. sei umgekommen, Liv.: Cn. Lentulus perincertum stolidior an vanior, Sall. fr.: vanissimi cuiusque ludibrium, jedes Abenteurers, Betrügers, Curt.

Latin > Chinese

vanus, a, um. adj. c. s. :: 空。虛。虛幻。詐。假。痴者。Vanum est 係假事。Gaudium vanum 虛樂。Vana imago 鬼影。