ἐφεδρεύω

English (LSJ)

(ἔφεδρος)

   A sit upon, rest upon, ἄγγος ἐφεδρεῦον κάρᾳ E.El.55; sit on eggs, Arist.HA564a11.    2 occupy land, PStrassb.114.3.    II lie by or near, lie in wait, of an enemy watching for an opportunity of attack, Th.4.71, 8.92; ὅταν εἰδῶσιν ἐφεδρεύουσαν τὴν δύναμιν Isoc.8.137; ἐ. τινί keep watch over, as a prisoner, E.Or.1627: generally, watch for, τοῖς . . ἀγαθοῖς ἐφεδρεύων ἕτερος καθεδεῖται D.5.15; τοῖς καιροῖς τινος Id.8.42, cf. PBaden 39iii7 (ii A.D.), Him.Or.2.26; τοῖς ἀτυχήμασί [τινος] Arist.Pol.1269a38; τοῖς ἐσομένοις Hld.4.17: metaph., of disease, lie in wait, Hp.Ep.19 (Hermes 53.64); but, to be associated with other diseases, Id.Flat.6.    2 of a third combatant, draw a 'bye', Luc. Herm.40.    3 in war, form the reserve, Plb.18.32.2.    4 watch over, protect, τῇ τοῦ σίτου κομιδῇ Id.5.95.5.    III halt, Plu.Pyrrh.32, etc.

German (Pape)

[Seite 1113] darauf sitzen, stehen; τόδ' ἄγγος τῷδ' ἐφεδρεῦον κάρᾳ φέρουσα Eur. El. 55; von den Vögeln, auf den Eiern sitzen, Arist. H. A. 6, 8; – dabei sitzen, bes. von Heeren, im feindlichen Sinne, im Hinterhalt liegen, auflauern, ξιφήρης τῇδ' ἐφεδρεύεις κόρῃ Eur. Or. 1627, vgl. Rhes. 768; μὴ ἡ πόλις ἐγγὺς ἐφεδρευόντων Ἀθηναίων ἀπόληται Thuc. 4, 71; 8, 92; τοῖς ἀγαθοῖς Dem. 5, 15; τοῖς ἑαυτοῦ καιροῖς τὴν παρ' ὑμῶν ἐλευθερίαν ἐφεδρεύειν 8, 42; τοῖς ἀτυχήμασιν Arist. pol. 2, 9; τοῖς τόποις, καιροῖς u. ä., Pol. 18, 31, 4. 30, 7, 5 u. a. Sp. – Vom Wettkämpfer, als Stellvertreter eintreten, Luc. Hermot. 40; im Kriege die Reserve bilden, Pol. 18, 15, 2; Plut. Philopoem. 6. – Stehen bleiben, Halt machen, Plut. Phoc. 13 Pyrrh. 13.

Greek (Liddell-Scott)

ἐφεδρεύω: (ἔφεδρος) ἐπικάθημαι, ἐπιστηρίζομαι, τόδ’ ἄγγος τῷδ’ ἐφεδρεῦον κάρᾳ Εὐρ. Ἠλ. 55· ἐπῳάζω, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 6. 8, 1. ΙΙ. ἐνεδρεύω, παραμονεύω, ἐπὶ ἐχθροῦ περιμένοντος εὐκαιρίαν ὅπως ἐπιπέσῃ Θουκ. 4. 71., 8. 92· ὅταν ἵδωσιν ἐφεδρεύουσαν τὴν δύναμιν Ἰσοκρ. 186C· ἐφ. τινί, ἐπιτηρῶ, παραφυλάττω, οἷον τὸν δέσμιον ἢ αἰχμάλωτον, Εὐρ. Ὀρ. 1627· καθόλου, παραφυλάττω, καιροφυλακῶ, τοῖς… ἀγαθοῖς ἐφεδρεύων Δημ. 61. 3· τοῖς καιροῖς τινος ὁ αὐτ. 100. 10., 135. 10· τοῖς ἀτυχήμασί τινος Ἀριστ. Πολιτικ. 2. 9, 2. 3) ἐπὶ τρίτου ἀγωνιστοῦ (πρβλ. ἔφεδρος ΙΙ. 4), Λουκ. Ἑρμότ. 40. 3) ἐν πολέμῳ, ἀποτελῶ τὴν ἐφεδρείαν, Πολύβ. 18. 15, 2. 4) ἐπιτηρῶ, ἐπιστατῶ, προφυλάττω, τῇ τοῦ σίτου κομιδῇ ὁ αὐτ. 5. 95, 5. ΙΙΙ. σταματῶ, Πλουτ. Πύρρ. 32, κτλ.

French (Bailly abrégé)

I. 1 être assis sur, être posé sur, τινι;
2 s’asseoir sur, se poser sur ; faire halte;
II. être assis auprès, d’où
1 être établi ou s’établir en embuscade, observer, épier (l’occasion) τινι;
2 être réservé pour combattre le dernier en parl. d’athlètes.
Étymologie: ἐπί, ἑδρεύω.

Greek Monolingual

(ΑΜ ἐφεδρεύω) έφεδρος
παραμένω σε αναμονή έτοιμος για δράση, είμαι σε επιφυλακή, παραμονεύω, ενεδρεύω (α. «ὅταν εἰδῶσιν ἐφεδρεύουσαν τὴν δύναμιν», Ισοκρ.
β. «ἐκεῑ ὁ ληστὴς ἐφεδρεύει κλέψαι καὶ συλῆσαι τὸ ἱερόν», Στουδ. Θεόδ.)
αρχ.
1. εδρεύω, κάθομαι, στηρίζομαι πάνω σε κάτι («ἄγχος ἐφεδρεῡον κάρᾳ», Ευρ.)
2. επωάζω
3. καταλύω, σταματώ σε κάποιον τόπο
4. καταλαμβάνω κάποιον τόπο
4. μτφ. (για ασθένειες) επαπειλώ, επικρέμαμαι
5. παραμένω ως εφεδρεία τών μαχόμενων τμημάτων του στρατού («ἀλλὰ τὰ μὲν ἐφεδρεύει τῶν μερῶν αὐτοῑς, τὰ δὲ συμμίσγει τοῑς πολεμίοις», Πολ.)
6. επιτηρώ, επιστατώ («Ἄρατος ἐφήδρευε τῇ τοῡ σίτου κομιδῇ», Πολ.)
7. (για αθλητή που ευνοήθηκε κατά την κλήρωση) περιμένω να αγωνιστώ με τους νικητές τών προκριματικών αγώνων.

Greek Monotonic

ἐφεδρεύω: μέλ. -σω (ἔφεδρος),·
I. επικάθομαι, στηρίζομαι πάνω σε, σε Ευρ.
II. ενεδρεύω ή παραμονεύω, λέγεται για εχθρό που περιμένει να επιτεθεί, σε Θουκ.· ἐφ. τινί, επιτηρώ, παραφυλάω, καιροφυλακτώ, σε Ευρ.· γενικά, επιστατώ, προφυλάσσω, επιτηρώ, σε Δημ.
III. σταματώ, σε Πλούτ.

Russian (Dvoretsky)

ἐφεδρεύω:
1) сидеть, покоиться, находиться (ἄγγος ἐφεορεῦον τῷ κάρᾳ Eur.);
2) (sc. ἐπὶ τοῖς ᾠοῖς) сидеть на яйцах (τῶν χηνῶν θήλειαι ἐφεδρεύουσαι Arst.);
3) воен. залегать, лежать в засаде (ἐγγὺς ἐφεδρευόντων Ἀθηναίων Thuc.; τὴν φάλαγγα προστάξαι ἐ. Plut.);
4) подстерегать, высматривать, (с нетерпением) выжидать (τοῖς καιροῖς τινος Dem.; τοῖς ἀτυχήμασί τινος Arst.; τοῖς καιροῖς Polyb.);
5) караулить, стеречь (τινί Eur.; τῇ νυκτί Plut.);
6) наблюдать, присматривать (τῇ τοῦ σίτου κομιδῇ Polyb.);
7) (о готовом к состязанию борце) быть готовым выступить на смену, ждать своей очереди Luc.;
8) воен. находиться в резерве Polyb., Plut.;
9) останавливаться, делать привал Plut.

Middle Liddell

fut. σω ἔφεδρος
I. to sit upon, rest upon, Eur.
II. to lie by or near, lie in wait, of an enemy waiting to attack, Thuc.; ἐφ. τινί to keep watch over, Eur.: generally, to watch for, Dem.
III. to halt, Plut.