ὄρος

From LSJ
Revision as of 15:26, 2 October 2019 by Spiros (talk | contribs) (2a)

Ἔργων πονηρῶν χεῖρ' ἐλευθέραν ἔχε → Mali facinoris liberam serva manum → Von schlechten Taten halte deine Hände frei

Menander, Monostichoi, 148
Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: ὄρος Medium diacritics: ὄρος Low diacritics: όρος Capitals: ΟΡΟΣ
Transliteration A: óros Transliteration B: oros Transliteration C: oros Beta Code: o)/ros

English (LSJ)

εος, τό: gen. pl. ὀρέων (the form proper to Ion. and other dialects) is required by the metre in E.Ba.719 (iamb.) and freq. in lyr. verse, as S.OT1106, and is alone used in LXX, Ge.8.5, al., cf. IG7.2225.18 (ii B. C.), Apoc.6.15; but ὀρῶν (the Att. form) is required in A. Pr.719,811, Fr.342, E.Ba.791, and occurs in Th.3.24, Pl.Criti.111c, SIG888.120 (Scaptopara, iii A. D.), etc.: the Ep. and Lyr.forms οὔρεος, οὔρεϊ, οὔρεα, οὔρεσι prob. have οὐρ- metri gr. for ὀρ- (so ὤρεα, ὤρεος metri gr. in Dor., Theoc.1.77,115,4.35, Hymn.Is.162): the Ion. form is ὀρ-, Od.9.21, al., Anacr.2.5,

   A v. ὄρειος (οὔρεσιν is an Epicism in Semon.14.1, cf. οὔρη at end of a hexam., IG12(8).445.6 (Thasos)); ὄρος is found in codd. of Hdt.1.43, 2.8,12, 7.176 and should perh. be restd. elsewh.:—mountain, hill, ὄρεος κορυφῇσι Il.3.10, al.; οὔρεος ἐν βήσσῃσιν 11.87 ; ἐν ὄρεσσι 1.235, al.; ἐν οὔρεσιν 24.614, al.; τρέμε δ' οὔρεα μακρά 13.18, etc.; Γαῖα . . γείνατο δ' Οὔρεα μακρά, θεῶν χαρίεντας ἐναύλους Hes.Th.129.    2 canton, parish, ὄ. Ἀργειατᾶν, ὄ. Ὀγχνιάἱον, etc., Mnemos.42.332 (Argos, iv B.C.).    3 in Egypt, desert, PTeb. 383.61 (i A. D.); as place of burial, POxy.274.27 (i A. D.), PRyl.153.5 (ii A. D.), PGrenf.2.77.22 (iii/iv A. D.).    4 part of the foot, = τὸ ἄνω πρὸ τῶν δακτύλων, Poll.2.197.    5 = ἀμίς, Sch.Ar.Ach.82.

German (Pape)

[Seite 385] ὁ, das breite Holz, unter dem die auszupressenden Weintrauben oder Oliven liegen, die Presse; Aesch. frg. 93; Poll. 7, 150. 10, 130 u. VLL. – Nach Schol. Ar. Ach. 82 läge in den Worten des Dichters, κἄχεζεν ὀκτὼ μῆνας ἐπὶ χρυσῶν ὀρῶν, eine Zweideutigkeit und Anspielung auf ὄρων, von ὄρος, = ἀμίς, οὐροδόχον ἀγγεῖον. – S. auch ὄῤῥος. τό, ion. u. ep. οὖρος (eigtl. das Emporsteigende), der Berg, das Gebirge; αἰπύ, Il. 2, 603 u. öfter, u. mit ähnlichen Bezeichnungen der Höhe, auch μακρόν, νιφόεν u. ä.; daneben braucht Hom. auch die ion. Form οὖρος, bes. in den Formen οὔρεος u. οὔρεα; auch Pind. hat beide Formen, οὔρεϊ ἶσος, I. 5, 30, ἐν οὔρεσι, P. 6, 21; Hes. nennt die Berge personificirt Kinder der Gäa, Theog. 129; Tragg.; u. in Prosa, πεδίων τε καὶ ὀρῶν, Plat. Legg. IX, 704 c; Xen. u. Folgde.

Greek (Liddell-Scott)

ὄρος: Ἰων. οὖρος, εος, τό· γεν. πληθ. ὀρέων ἀπαιτεῖται ὑπὸ τοῦ μέτρου ἐν Εὐρ. Βάκχ. 718 καὶ σπανίως ἀπαντᾷ ἐν τοῖς Ἀντιγράφ. τῶν πεζογράφων· ἀλλὰ τὸ συνῃρημ. ὀρῶν ἀπαιτεῖται ἐν Αἰσχύλ. Πρ. 719, 811, Ἀποσπ. 379, καὶ ἀπαντᾷ ἐν Ἀντιγράφ. τοῦ Πλάτ. Κριτ. 111C, κ. ἀλλ.: οἱ γραμματ. διαφωνοῦσι περὶ τοῦ τίς ὁ ἀληθῶς Ἀττ. τύπος: - ὄρος, κοινῶς βουνόν, Ὅμ., κλ., ἔχει ἀμφοτέρους τοὺς ἀριθμ. ἑνικόν τε καὶ πληθυντ., ἔν τε τῷ κοινῷ καὶ ἐν τῷ Ἰων. τύπῳ, οὔρεα μακρά, νιφόεντα κτλ.· οὕτω καὶ ὁ Ἡσιόδ., ὅστις (Θεογ. 129) καλεῖ τὰ ὄρη τέκνα τῆς Γαίας, - γείνατο δ’ Οὔρεα μακρά, θεῶν χαρίεντας ἐναύλους· - ὁ Ἡρόδ. προτιμᾷ τὸν Ἰων. τύπον, ἀλλ’ ἐν ἅπασι τοῖς Ἀντιγράφοις εὑρίσκεται ἐνίοτεκοινός, οἷον 1. 43., 2. 8. (Ἐντεῦθεν ὄρειος, ὀρεινός, ὀρείτης, ὀρεύς, Ὀρέστης· πρβλ. gir-is, Ζενδ. gair-is, Σλαυ. gor-a, ἅπαντα τῆς αὐτῆς σημασ., πρβλ. αἶα, γαῖα· ἴσως καὶ τὸ Βορέας ἐσήμαινε τὸν ὀρεινὸν ἄνεμον καὶ τὸ ὄν. Ὑπερβόρειοι τοὺς κατοικοῦντας πέραν τῶν Ριπαίων ὀρέων, ἅπερ ὑπονοοῦσι ῥίζαν ΓΟΡ ἢ ϜΟΡ· ἴδε Curt. Gr. Et. σ. 474.)

French (Bailly abrégé)

ion. -εος, att. -ους (τό) :
montagne, colline, hauteur.
Étymologie: DELG ὄρνυμι.

English (Autenrieth)

εος, pl. dat. ὄρεσφι: mountain.

English (Slater)

ὄρος, οὖρος (ὄρος, ὄρει, ὄρος; ὀρέων, ὄρεσιν: οὔρεϊ, οὔρεσι.)
   1 mountain ὑπὸ Κυλλάνας ὄρο̄ς (Π, Snell, cf. Σ: ὅροις codd.) (O. 6.77) Ζεῦ ὃς τοῦτ' ἐφέπεις ὄρος (Etna) (P. 1.30) πολλὰν δ' ὄρει πῦρ ἀίστωσεν ὕλαν (P. 3.36) μελπομενᾶν ἐν ὄρει Μοισᾶν (P. 3.90) ἐν οὔρεσι (P. 6.21) “ὀρέων κευθμῶνας ἔχει σκιοέντων” (P. 9.34) δασκίοις Φλειοῦντος ὑπ' ὠγυγίοις ὄρεσιν at Nemea (N. 6.44) τὸν βουβόταν οὔρεϊ ἴσον Ἀλκυονῆ (I. 6.32) καὶ σκοπιαῖσιν [ἄκρ]αις ὀρέων ὕπερ ἔστα fr. 51a. 3. ὃν Μαλέας ὄρος ἔθρεψε, Ναίδος ἀκοίτας Σιληνός (Wil.: μαλέγορος codd.) fr. 156.

English (Strong)

probably from an obsolete oro (to rise or "rear"; perhaps akin to αἴρω; compare ὄρνις); a mountain (as lifting itself above the plain): hill, mount(-ain).

English (Thayer)

ὄρους, τό (ὈΡΩ, ὄρνυμι (i. e. a rising; see orthroi])) (from Homer down), the Sept. for הַר, a mountain: τό ὄρος, the mountain nearest the place spoken of, the mountain near by (but see ὁ, II:1b.), ὄρη, ὀρέων (on this uncontracted form, used also in Attic, cf. Alexander Buttmann (1873) Gram. § 49 note 3; Winer s Grammar, § 9,2c.; (Buttmann, 14 (13); Dindorf in Fleckeisen's Jahrb. for 1869, p. 83)), ὄρη μεθιστάνειν a proverb. phrase, used also by rabbinical writings, to remove mountains, i. e. to accomplish most difficult, stupendous, incredible things: Mark 11:23.

Greek Monotonic

ὄρος: Ιων. οὖρος, -εος, τό, γεν. πληθ. ὀρέων, ὀρῶν, βουνό, λόφος, σε Όμηρ. κ.λπ.· πληθ. οὔρεα, στον ίδ.

Russian (Dvoretsky)

ὄρος: ион. οὖρος, εος τό гора, возвышенность Hom., Xen., Plat. etc.

Frisk Etymological English

Grammatical information: n.
Meaning: mountain, height; also (in Egypt) desert in contrast to cultivated plain (Il.).
Other forms: w. metr. length. οὔρ-εος, -εα etc. (ep.), also ὤρ-εος, -εα (Theoc.); Megar. ὄρρος and Chalcid. (RPh. 71, 1997, 170)
Compounds: As 1. member 1. w. unenlarged stem a.o. in ὀρεσκῳ̃ος (s. v.); 2. themat. enlarged e.g. in ὀρεο-σέλινον n. mountain-parsley (Thphr.; Risch IF 59, 257, Strömberg Pflanzn. 33 a. 116); 3. often in dat. sg. (= loc.), e.g. ὀρει-δρόμος roming in the mountains (Pi., E., Nonn.), after thir a.o. ὀρεί-χαλκος m. mountain ore, brass (h. Hom. 6, 9, Hes. Sc. 122; Risch 59, 27; on the meaning Michell ClassRev. 69, 21 f.), Lat. LW [loanword] orichalcum, folketym. auri-; also ὠρό-χαλκος (Peripl. M. Rubr., PGiss. 47, 6; -ο- in comp.boundary, ὠ- = Lat. au-?); 4. in dat. pl., e.g. ὀρεσί-τροφος grown up in the mountains (Hom.).
Derivatives: 1. ὀρέσ-τερος living in the mountains, to consist of mountains (Χ 93; Chantraine Études 36 w. n.3 a. lit.); 2. ὄρειος (= *ὄρεσ-ιος), ep. lyr. οὔρ-, mountainous (h.Merc. 244), f. -ειάς (AP), as subst. mountain-nymph (Bion, Nonn.); 3. ὀρεινός (< *ὀρεσ-νός) id. (IA.); 4. Όρέσ-της m. PN (Il.) with Όρεστ-άδης (Fraenkel Nom. ag. 2, 184), ὀρέστ(ε)ιον n. = ἑλένιον (Dsc., Plin.; Strömberg Pflanzenn. 102); Όρέσ-ται m. pl. "highlander", name of an Epeirotic people (Th.); ὀρεστ-ιάδες νύμφαι (Ζ 420, h. Hom. 19, 19); metr. for *ὀρεστ-άδ- (Schwyzer 508); ὀρεστ-ίας m. mountain wind (Call.; like Όλυμπίας a.o., Chantraine Form. 95); 5. ὀρώδης mountainous (EM).
Origin: IE [Indo-European] [326] *h₃er- rise
Etymology: Prop. prob. *"elevation" as verbal noun of ὄρνυμαι, ὀρέσθαι rise etc. (s.v. w. lit.); cf. Chantraine Form. 417, Schwyzer 512 and Porzig Satzinhalte 300 (so *h₃er-os). A further deriv. of this s-stems may be found in Skt. r̥ṣ-vá- ricing up, high; vgl. auch ὄρρος und ὀρσοθύρη.

Middle Liddell

ὄρος, ιονιξ οὖρος, εος,
a mountain, hill, Hom., etc.; pl. οὔρεα, Hom.

Frisk Etymology German

ὄρος: {óros}
Forms: durch metr. Dehnung οὔρεος, -εα usw. (ep.lyr.), auch ὤρεος, -εα (Theok. u.a.)
Grammar: n. (seit Il.),
Meaning: Berg, Anhöhe, auch (in Ägypten) Wüste im Gegensatz zu der bebauten Ebene (Pap.).
Composita : Als Vorderglied 1. m. unerweitertem Stamm u.a. in ὀρεσκῳ̃ος (s. bes.); 2. themat. erweitert z.B. in ὀρεοσέλινον n. Steineppich (Thphr. u.a.; Risch IF 59, 257, Strömberg Pn. 33 u. 116); 3. oft im Dat. sg., z.B. ὀρειδρόμος durch die Berge streifend (Pi., E., Nonn.), danach u.a. ὀρείχαλκος m. Bergerz, Messing (h. Hom. 6, 9, Hes. Sc. 122 usw.; Risch 59, 27; zur Bed. Michell ClassRev. 69, 21 f.), lat. LW orichalcum, volksetym. auri-; auch ὠρόχαλκος (Peripl. M. Rubr., PGiss. 47, 6; -ο- in der Komp.fuge, ὠ- = lat. au-?); 4. im Dat. pl., z.B. ὀρεσίτροφος auf den Bergen aufgewachsen (Hom. u.a.).
Derivative: Ableitungen 1. ὀρέστερος auf den Bergen lebend, aus Bergen bestehend (ep. lyr. seit Χ 93; Chantraine Études 36 m. A.3 u. Lit.); 2. ὄρειος (= *ὄρεσιος), ep. lyr. οὔρ-, bergig (vorw. ep. poet. seit h.Merc. 244), f. -ειάς (AP), als Subst. ‘Berg- nymphe’ (Bion, Nonn.); 3. ὀρεινός (< *ὀρεσνός) ib. (ion. att.); 4. Ὀρέστης m. PN (seit Il.) mit Ὀρεστάδης (Fraenkel Nom. ag. 2, 184), ὀρέστ(ε)ιον n. = ἑλένιον (Dsk., Plin.; Strömberg Pflanzenn. 102); Ὀρέσται m. pl. "Bergbewohner", N. eines epeirotischen Volkes (Th. u.a.); ὀρεστιάδες νύμφαι (Ζ 420, h. Hom. 19, 19); metr. für *ὀρεστάδ- (Schwyzer 508); ὀρεστίας m. Bergwind (Kall. u.a.; wie Ὀλυμπίας u.a., Chan- traine Form. 95); 5. ὀρώδης bergig (EM).
Etymology : Eig. wohl *"Erhebung" als Verbalnomen von ὄρνυμαι, ὀρέσθαι sich erheben (s.d. m. Lit.) mit demselben Vokal wie im Verb für erwartetes *ἔρος (: γένος, τέλος usw.); vgl. außer Chantraine Form. 417, Schwyzer 512 noch Porzig Satzinhalte 300. Eine Weiterbildung dieses s-Stamms kann in aind. r̥ṣ-- emporragend, hoch vorliegen; vgl. auch ὄρρος und ὀρσοθύρη.
Page 2,426