λεία

English (LSJ)

(A), ἡ, (λεῖος)

   A tool for smoothing stone, S.Fr.531.    II v.λαιαί.
λεία (B), Ion. ληΐη, Dor. λᾴα (Pi.O.10(11).44), ἡ,

   A booty, plunder, freq. in Hdt. (v. infr.), etc. (Hom. and Hes. always use ληΐς); esp. of cattle, opp. ἄνθρωποι, Pi.l.c., Th.2.94 (v. infr. 4); λείας ἀπαρχὴν βοῦς S.Tr.761, cf. Aj.54, 145 (anap.): pl., ἐφθαρμένας εὑρίσκομεν λείας ἁπάσας ib.26; rarely of persons, ἀγόμεθα λεία E.Tr.614; prey of hunters, Id.Rh.326: generally, booty, Th.8.3, X.HG1.2.4, 1.3.2; τοὺς λοιποὺς ληΐην θέσθαι give them up as plunder, Hdt.4.202; λείαν ποιεῖσθαι τὴν χώραν, = λεηλατεῖν τὴν χώραν, Th.8.41; λείαν ἄγειν X.Cyr.5.3.1; ἐπὶ λείαν ἐκπορεύσονται Id.An.5.1.8, etc.; κατὰ ληΐην ἐκπλῶσαι Hdt.2.152: pl., διεσκεδασμένοι κατὰ τὰς ἰδίας λείας X.HG1.2.5: prov., Μυσῶν λεία, of anything that may be plundered with impunity, Stratt.35, D.18.72, Arist.Rh.1372b33.    2 plunder (as an act), ζῶσι ἀπὸ ληΐης καὶ πολέμου Hdt.4.103.    3 stolen property, τὴν λ. ἀποδοῦναι PCair.Zen.145.16 (iii B.C.), cf. PSI4.438.10-13 (iii B.C.).    4 flocks and herds, cattle, ἀπογραφὴ λείας PHib.1.33.2 (iii B.C.), cf. PPetr.3p.279 (iii B.C.), BGU1012 (ii B.C.), D.S.19.21, 97; ἀτέλεια τῆς λ. OGI748.9 (Cyzic., iii B.C.). (Lit. the people's property, cf. Lat. populari 'plunder'.)

German (Pape)

[Seite 23] ἡ, 1) nach Poll. 7, 118 ein Werkzeug der Steinhauer. – 2) λεῖαι = λέαι, Poll. 7, 36. Uebh. Gewicht, Hero. ἡ, ion. ληΐη u. ληΐς, die m. s., Beute, bes. erbeutetes Vieh, geraubte Menschen; λείας ἀπαρχὴν βοῦς Soph. Trach. 758, u. ä. ἐφθαρμένας εὑρίσκομεν λείας ἁπάσας, das geraubte Vieh, Ai. 26, vgl. 54, u. Δαναῶν βοτὰ καὶ λείαν verbunden, 145; von Menschen, ἀγόμεθα λεία σὺν τέκνῳ, Eur. proad. 610; Thuc. vrbdt καὶ ἀνθρώπους καὶ λείαν λαβόντες, 2, 94; λείαν ἄγειν, Xen. Cyr. 5, 3, 1 u. Sp., πολλῇ λείᾳ θρεμμάτων καὶ ἀνδραπόδων περιτυχών, Plut. Coriol. 13. – Das Beutemachen, Beute in allgemeinerer Bdtg, ἐπὶ λείαν ἐκπορεύσονταί τινες, es werden Einige auf Beute ausziehen, Xen. An. 5, 1, 8, u. A., auch im plur., Xen. Hell. 1, 2, 5; Pol. 4, 9, 10. – Sprichwörtlich war Μυσῶν λεία, von allem durchaus Preisgegebenen, Dem. 18, 72; Arist. rhet. 1, 12; vgl. Harpocr. u. Zenob. 5, 15.

Greek (Liddell-Scott)

λεία: ἡ, (λεῖος) ἐργαλεῖον πρὸς λέανσιν λίθου, Σοφ. Ἀποσπ. 477. ΙΙ. ἴδε ἐν λέξ. λαιαί.

French (Bailly abrégé)

ας (ἡ) :
butin, particul.
1 bétail que l’on enlève;
2 prisonniers de guerre, hommes réduits en esclavage;
3 butin en gén.
Étymologie: R. Λα, jouir de ; v. *λάω.

Greek Monolingual

(I)
η (Α λεία, ιων. τ. ληΐη, δωρ. τ. λαία και λᾴα)
1. αντικείμενο ή προϊόν διαρπαγής («το νοικοκυριό του έγινε λεία τών συγγενών του)
2. τα λάφυρα που περιέρχονται στον νικητή μετά από πολεμική επιχείρηση («καὶ ἀνθρώπους καὶ λείαν λαβόντες», Θουκ.)
νεοελλ.
1. θήραμα που πιάστηκε και κατασπαράχθηκε από σαρκοφάγο ζώο
2. διεθν. δίκ. κινητή κατά θάλασσαν ιδιωτική περιουσία που συλλαμβάνεται και κατάσχεται και ειδικότερα κάθε πλοίο που πλέει στην ανοιχτή θάλασσα ή στα χωρικά ύδατα εμπολέμων, εκτός από τα παράκτια αλιευτικά, τα επιβατηγά, τα νοσοκομειακά, τα επιστημονικά και τα ναυαγοσωστικά, και που ανήκει στον αντίπαλο ή σε ουδέτερο κράτος που ανεφοδιάζει τον αντίπαλο, σε αντιδιαστολή με το λάφυρο, που θεωρείται η δημόσια περιουσία, αλλ. σύλη
αρχ.
1. αρπαγή, πλιάτσικο («καὶ τὴν χώραν καταδρομαῑς λείαν ἐποιεῑτο», Θουκ.)
2. λαφυραγώγηση («ζώουσι δὲ ἀπὸ ληΐης τε καὶ πολέμου», Ηρόδ.)
3. (για κυνηγό) το θήραμα («οὐ παρῶν κυνηγέταις αἱροῡσι λείαν οὐδὲ συγκαμὼν δουρί», Ευρ.)
4. τα κλοπιμαία
5. αγέλη, κοπάδι, πρόβατα («ἦν δὲ καὶ λείας παντοδαπῆς πλῆθος» Διόδ.)
6. παροιμ. «Μυσῶν λεία» — λεγόταν για κάθε πράγμα που μπορούσε να ληστευθεί χωρίς τιμωρία.
[ΕΤΥΜΟΛ. Το ουσ. λεία < λήF-ια < λάFια, με βράχυνση της μακρόφωνης διφθόγγου (πρβλ. ληιτουργώ > λειτουργώ) ανάγεται πιθ. σε ΙΕ ρίζα lau- «λαφυραγωγώ, παίρνω» και συνδέεται με το λαύω (βλ. απολαύω) και πιθ. με το λαός. Ο παρλλ. τ. ληΐς, -ίδος ανάγεται σε lāF-ıδ. Στη Μυκηναϊκή μαρτυρείται ο τ. ra-wi-ya-ya «αιχμάλωτες», ως παρ. του λεία.———————— (II)
λεία, ἡ (Α)
εργαλείο τών γλυπτών για λείανση της επιφάνειας τών λίθων.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ουσιαστικοποιημένος τ. του θηλ. του επιθ. λείος·].

Greek Monotonic

λεία: Ιων. ληΐη, Δωρ. λᾴα, ἡ,
1. κλοπιμαία, λάφυρα που προέρχονται από αρπαγή, σε Ηρόδ., Σοφ., Ευρ., κ.λπ.· γενικά, περιουσία που μπορεί να ληστευθεί, σε Θουκ., Ξεν.· λείαν ποιεῖσθαι χώραν = λεηλατεῖν χώραν, σε Θουκ.· Μυσὼν λεία, λέγεται για κάθε πράγμα που μπορεί να αρπάξει κάποιος χωρίς να τιμωρηθεί «ξέφραγο αμπέλι», διαρπαγή, σε Δημ.
2. λαρυφαγώγηση (ως πράξη), ζῆν ἀπὸ ληΐης, σε Ηρόδ.

Russian (Dvoretsky)

λεία: I ион. ληΐη, дор. λαία ἡ
1) добыча, награбленное (ἐπὶ λείαν ἐξιέναι Xen.; λείας φέρειν Plut.): χώραν λείαν ποιεῖσθαι Thuc. грабить (разорять) страну; Μυσῶν λ. погов. Dem., Arst. захваченная у (беззащитных) мисийцев добыча, т. е. легкая добыча;
2) награбленный скот Soph., Xen.;
3) захваченные в плен, пленники: ἀγόμεθα λ. σὺν τέκνῳ Eur. меня с сыном (Астианактом) уводят в плен;
4) грабеж (ζῇν ἀπὸ ληΐης καὶ πολέμου Her.).
II ἡ каменотесный инструмент Soph.