παρατάσσω

English (LSJ)

Att. παρατάττω,
A place or post side by side, draw up in battleorder, Hdt.9.31, Th.7.3, X.HG1.1.33, etc.: also c. inf., τοὺς φρουροὺς παρέταξε φυλάττειν τὸ τεῖχος drew them up with orders to guard... ib.4.5.11:—Med., in prop. sense, draw up one's men in battle-order, ib.7.5.23 codd.; of ships, π. μετεώρους Th.1.52; post by one's side, αὐτὸς αὑτῷ με παρετάξατο Isoc.19.38; αὐτοῖς π. τὰ παιδικὰ εἰς τὸν ἀγῶνα X.Smp.8.34:—Med. and Pass., draw up or be drawn up beside, τῶν ὁπλιτέων οἳ παρατετάχατο παρὰ τὴν ἀκτήν Hdt.8.95; παραταχθεὶς ἐν μάχῃ πλουσίῳ Pl.R. 556d; to be drawn up in battle-order, ἑκατέρωθεν παρατεταγμένοι Th.4.32, cf. 43, etc.; παραταξάμενοι τοῖς πολεμίοις against... Isoc.12.92; ὡς παρετάξαντο ἀλλήλοις X.HG4.3.5; παρατάξασθαι πρὸς τὰς δυνάμεις Isoc.4.96; πρὸς τοὺς πολεμίους Plb.2.1.8; ἐπί τινα App.BC5.22: abs., stand side by side in battle, οἱ παρατεταγμένοι Th.4.96, cf. Ar.V.1123, X.HG3.4.23; παραταξάμενοι ἐναυμάχησαν in order of battle, Th.1.29, cf. X.Cyr.5.3.5; μὰ… τοὺς ἐν Πλαταιαῖς παραταξαμένους D.18.208.
2 Med. and Pass., stand prepared, παρατετάχθαι πρὸς τὸ ἀποκρίνεσθαι Pl.Prt. 333e; πρὸς τὰ κακά Epicur. Fr.489: c. inf., refuse obstinately, π. μὴ ἐπινεύειν Arr.Epict.1.5.3, cf. M.Ant.8.48.
II. set side by side, compare, Isoc.11.7.

German (Pape)

[Seite 502] att. -ττω, daneben, neben einander ordnen, bes. in Schlachtordnung stellen; Her. 9, 31; ἅπαντας παρέταξε παρὰ τὸ Λύκειον, ὡς μαχούμενος, Xen. Hell. 1, 1, 33; τὸν πολέμαρχον παρατάξαι ἐκέλευσε τὸ στράτευμα, 4, 3, 21, öfter; Folgde, bes. im med.; Xen. Cyr. 5, 3, 5; Pol. 1, 9, 4 u. sonst; auch von der Flotte, ἀνταναγαγόμενοι καὶ παραταξάμενοι ἐναυμάχησαν, Thuc. 1, 29; – παραταξάμενοι τοῖς πολεμίοις, Isocr. 12, 92; ἀλλήλοις, Xen. Hell. 4, 3, 5; πρός τινα, Isocr. 4, 96; Pol. 2, 1, 8 u. A.; ἐπί τινα, App. B. C. 5, 22; – pass., παρά τινος, Her. 8, 95; τοὺς παρατεταγμένους ἱππέας, Thuc. 7, 78, u. sonst; komisch λοπάδων παρατεταγμένη φάλαγξ, Diphil. bei Ath. VI, 231 a. – Oft ist mit dem »sich gegen Einen in Schlachtordnung stellen« der Begriff des Kampfes vrbdn, πολλάκις παραταττόμενοι τοῖς πολεμίοις, Pol. 1, 39, 12; vgl. Dem. 59, 95. – Übertr. sagt Plat. ἀγωνιᾶν καὶ παρατετάχθαι πρὸς τὸ ἀπ οκρίνεσθαι, Prot. 333 e. – Sp., wie Plut., auch = sich vorsetzen, einen Entschluß bei sich fassen.

French (Bailly abrégé)

1 ranger en bataille, acc. : οἱ παρατεταγμένοι THC ceux qui sont placés les uns à côté des autres pour le combat;
2 mettre en rang à côté τινά τινι mettre une personne en rang à côté d'une autre ; fig. placer à côté pour comparer : τινά τινι comparer une personne à une autre;
Moy. παρατάσσομαι ranger ses troupes en bataille, se ranger en ordre de bataille τινι, πρός τινα contre qqn.
Étymologie: παρά, τάσσω.

Russian (Dvoretsky)

παρατάσσω: атт. παρατάττω (ион. 3 л. pl. ppf. παρατετάχατο)
1 располагать, размещать (τοὺς φρουροὺς φυλάττειν τὸ τεῖχος Thuc.);
2 выстраивать в боевом порядке (τὸ στράτευμα Xen.; τὴν στρατιὰν πρὸς τὸ τεῖχος Thuc.); med.-pass. быть выстроенным в боевом порядке (τινι Isocr. и πρός τινα Isocr., Polyb.): οἱ παρατεταγμένοι Thuc. выстроившиеся друг против друга (для боя);
3 сопоставлять, сравнивать (τινά τινι Isocr.);
4 med.-pass. готовиться (παρατετάχθαι πρὸς τὸ ἀποκρίνεσθαι Plat.).

Greek (Liddell-Scott)

παρατάσσω: Ἀττικ. -ττω, ὡς καὶ νῦν ἐπὶ στρατοῦ, τὸ δὲ ἀσθενέστερον παρέταξε κατὰ τοὺς Τεγεήτας Ἡρόδ. 9. 31, Θουκ. 7. 3, Ξεν. Ἑλλ. 1. 1, 33, κτλ.· ὡσαύτως μετ’ ἀπαρ., τοὺς φρουροὺς παρέταξε· φυλλάτειν τὸ τεῖχος, τοὺς παρέταξε διατάξας νὰ φυλάττωσι.., αὐτόθι 4. 5, 11. - Μέσ., ἐπὶ τῆς κυριολεκτικῆς σημασίας παρατάττω τοὺς ἄνδρας μου ὡς εἰς μάχην, αὐτόθι 7. 5, 23, κλ.· ἐπὶ πλοίων, π. μετεώρους Θουκ. 1. 52· τοποθετῶ πλησίον μου, παρατάξασθαί τινα ἑαυτῷ Ἰσοκρ. 392Β· αὐτοῖς π. τὰ παιδικὰ Ξενοφ. Συμπ. 8., 34. - Μέσ. καὶ παθ., οἳ παρατετάχατο παρὰ τὴν ἀκτὴν Ἡρόδ. 8. 95· ἀνὴρ πένης.. παραταχθεὶς ἐν μάχῃ πλουσίῳ, ταχθεὶς ἐν μάχῃ πλησίον ἀνδρὸς πλουσίου, Πλάτ. Πολ. 556D· τάττομαι εἰς παράταξιν μάχης, ἑκατέρωθεν παρατεταγμένοι Θουκ. 4. 32, πρβλ. 43, κτλ.· παραταξάμενοι τοῖς πολεμίοις, ἐναντίον.., Ἰσοκρ. 251D· ὡς παρετάξαντο ἀλλήλοις Ξεν. Ἑλλ. 4. 3, 5· ὡσαύτως, παρατάξασθαι πρὸς τὰς δυνάμεις Ἰσοκρ. 60C, Πολύβ. ἐπί τινα Ἀππ. Ἐμφυλ. 5. 22· ἀπολ., ἵσταμαι πλησίον ἑτέρου ἐν μάχῃ, οἱ παρατεταγμένοι Θουκ. 4. 96, πρβλ. 7. 78, Ἀριστοφάν. Σφ. 1123, Ξενοφ. Ἑλλ. 3. 4, 23· παραταξάμενοι ἐναυμάχησαν Θουκ. 1, 29, πρβλ. Ξεν. Κύρ. 5. 3, 5· μά.. τοὺς ἐν Πλαταιαῖς παραταξαμένους Δημ. 297. 14. 2) ἐν μέσ. καὶ παθ., ὡσαύτως, ἵσταμαι παρεσκευασμένος, ἕτοιμος, παρατετάχθαι πρὸς τὸ ἀποκρίνεσθαι Πλάτ. Πρωτ. 333Ε· μετ’ ἀπαρ., Ἀρρ. Ἐπίκτ. 1. 5, 3· - ὡσαύτως, ἐναντιοῦμαι, ἀνθίσταμαι, πρός τι Γρηγ. Ναζ. ΙΙ. τάττω τὸ ἓν παρὰ τὸ ἕτερον, παραβάλλω, συγκρίνω, Ἰσοκρ. 222Ε. ΙΙΙ = προστάττω, φερέτω Σωσίχα τὸ ἡμιμναῖον Καλλείδα - ἢ ὧν κα Δομοκράτειρα παρατάξῃ Ἐπιγραφ. Δελφ. a 176 a. C.

Greek Monolingual

ΝΜΑ
(κυρίως για πρόσ.) τοποθετώ σε κανονική σειρά, βάζω τον ένα κοντά στον άλλο, κυρίως για μάχη («τὴν μὲν πλείστην τῆς στρατιᾱς παρέταξε πρὸς τὰ τείχη», Θουκ.
νεοελλ.
1. (και για πράγματα) παραθέτω, αραδιάζω («παρέταξε τα εμπορεύματά του»)
2. (για λόγους, επιχειρήματα, απόψεις) διατυπώνω το ένα έπειτα από το άλλο («παρέταξε ολόκληρη σειρά επιχειρημάτων»)
μσν.-αρχ.
μέσ. παρατάσσομαι
1. έχω τοποθετημένα τα τμήματα μου σε διάταξη μάχης («ἧλθεν παρατασσόμενος εἰς πόλεμον», Πασχ. Χρον.)
2. μάχομαι, πολεμώ («τοὺς ἐν Πλαταιαῖς παραταξαμένους», Δημοσθ.)
αρχ.
1. στέκομαι παρά το πλευρό, βρίσκομαι κοντά σε κάποιον κατά τη μάχη («ὑποχωρησάντων γὰρ αὐτοῖς τῶν παρατεταγμένων», Θουκ.)
2. φρ. «παρατάσσομαι πρός τι ή πρός τινα» — αντιπαρατάσσομαι σε κάποιον, αντιμετωπίζω κάποιον
3. μτφ. αντιδρώ, αντιμάχομαι («πρὸς τὴν τοῦ καιροῦ παρατάσσεται δυσκολίαν», Γρηγ. Ναζ.)
4., (κατά τον Ησύχ.) «παρατάσσομαι
εν πολέμῳ θνήσκω»
5. είμαι έτοιμος, στέκομαι παρασκευασμένος για κάτι («ἐδόκει μοι ὁ Πρωταγόρας ἤδη ἀγωνιᾱν καὶ παρατετάχθαι πρὸς τὸ ἀποκρίνεσθαι», Πλάτ.)
6. συγκρίνω, αντιπαραβάλλω («τοῖς περὶ Αἰόλου λεγομένοις αὐτὸν παρατάξωμεν», Ισοκρ.)
7. (το μέσ. με απρμφ.) αρνούμαι με επιμονή
8. προστάζω, διατάζω.

Greek Monotonic

παρατάσσω: Αττ. -ττω, μέλ. -ξω·
1. παρατάσσω δίπλα-δίπλα, βάζω στη γραμμή της μάχης, σε Ξεν.· ομοίως λέγεται για πλοία, σε Θουκ. — Μέσ. και Παθ., τοποθετούμαι κατά μήκος, παρατετάχατο παρὰ τὴν ἀκτήν, σε Ηρόδ.· ἑκατέρωθεν παρατεταγμένοι, σε Ηρόδ.· ομοίως, παρετάξαντο ἀλλήλοις, σε Ξεν.· απόλ., παρατεταγμένος ή παραταξάμενοι, σε σειρά μάχης, σε Θουκ., Δημ.
2. στη Μέσ. και Παθ. επίσης, στέκομαι προετοιμασμένος, παρατετάχθαι πρὸς τὸ ἀποκρίνεσθαι, σε Πλάτ.

Middle Liddell

Attic -ττω fut. ξω
1. to place side by side, draw up in battle-order, Hdt., Thuc., etc.:—Mid. to draw up one's men in battle-order, Xen.; so of ships, Thuc.:—Mid. and Pass. to be drawn up along, παρατετάχατο παρὰ τὴν ἀκτήν Hdt.; ἑκατέρωθεν παρατεταγμένοι Thuc.; so, παρετάξαντο ἀλλήλοις Xen.: absol., παρατεταγμένοι or παραταξάμενοι in order of battle, Thuc., Dem.
2. in Mid. and Pass., also, to stand prepared, παρατετάχθαι πρὸς τὸ ἀποκρίνεσθαι Plat.

Lexicon Thucydideum

aciem instruere, to draw up the battle line, 7.3.4, 7.5.1, 7.69.3,
MED. 1.29.4, 1.52.2, 4.32.3, 4.43.3, 4.47.3, 4.47.34.73.1, 4.96.3. 5.59.2,
item likewise 5.65.1. 71, 5.72.4. 7.3.1, 7.34.2, 7.78.3. 7.79.1.