πρόσταγμα: Difference between revisions

From LSJ

Πενία δ' ἄτιμον καὶ τὸν εὐγενῆ ποιεῖ → Pauper inhonorus, genere sit clarus licet → Die Armut nimmt selbst dem, der edel ist, die Ehr'

Menander, Monostichoi, 455
(6)
m (Text replacement - "D.S." to "D.S.")
 
(23 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=prostagma
|Transliteration C=prostagma
|Beta Code=pro/stagma
|Beta Code=pro/stagma
|Definition=ατος, Dor. ποτίταγμα <span class="title">SIG</span>569.28 (Cos, iii B.C.): τό: (προστάσσω):—<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">ordinance, command</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>423c</span>, al., <span class="bibl">Isoc.4.176</span>, etc.; ἐκ προστάγματος D.17. 16; κατὰ πρόσταγμα <span class="bibl">D.S.14.41</span>, cf. <span class="title">OGI</span>225.37 (Didyma, iii B.C.), <span class="bibl"><span class="title">PEnteux.</span>6.11</span>, al. (iii B.C.), <span class="bibl"><span class="title">PTeb.</span>5.206</span> (ii B.C., pl.), <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>112 i 7</span> (ii B.C., pl.), etc.; <b class="b3">κατὰ τὸ π. τοῦ παιδαγωγοῦ ζῆν</b> by his <b class="b2">prescription</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1119b13</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">PCair.Zen.</span>426.7</span> (iii B.C.), <span class="bibl">Ael.<span class="title">VH</span>9.23</span>; = Lat. <b class="b2">edictum</b>, <span class="title">OGI</span>665.3 (Egypt, i A.D.), etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">order to pay</b> or <b class="b2">deliver</b>, PCair.Zen.8.3, 375.8 (iii B.C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> military <b class="b2">command</b>, as division of the army, ὑπηρέτης προστάγματος <span class="bibl"><span class="title">PRein.</span>15.30</span> (ii B.C.), unless an error for <b class="b3">τάγματος</b>.</span>
|Definition=-ατος, Dor. [[ποτίταγμα]] ''SIG''569.28 (Cos, iii B.C.): τό: ([[προστάσσω]]):—<br><span class="bld">A</span> [[ordinance]], [[command]], [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 423c, al., Isoc.4.176, etc.; ἐκ προστάγματος D.17. 16; κατὰ πρόσταγμα [[Diodorus Siculus|D.S.]]14.41, cf. ''OGI''225.37 (Didyma, iii B.C.), ''PEnteux.''6.11, al. (iii B.C.), ''PTeb.''5.206 (ii B.C., pl.), ''UPZ''112 i 7 (ii B.C., pl.), etc.; <b class="b3">κατὰ τὸ π. τοῦ παιδαγωγοῦ ζῆν</b> by his [[prescription]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1119b13, cf. ''PCair.Zen.''426.7 (iii B.C.), Ael.''VH''9.23; = Lat. [[edictum]], ''OGI''665.3 (Egypt, i A.D.), etc.<br><span class="bld">2</span> [[order to pay]] or [[deliver]], PCair.Zen.8.3, 375.8 (iii B.C.).<br><span class="bld">II</span> military [[command]], as division of the army, ὑπηρέτης προστάγματος ''PRein.''15.30 (ii B.C.), unless an error for [[τάγματος]].
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0780.png Seite 780]] τό, Anordnung, Befehl; τοῦτο ἄλλο [[πρόσταγμα]] τοῖς φύλαξι προστάξομεν, Plat. Rep. IV, 423 c, u. öfter, Isocr. 4, 176; Dem. u. Folgde, wie Pol. 1, 31, 7.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0780.png Seite 780]] τό, Anordnung, Befehl; τοῦτο ἄλλο [[πρόσταγμα]] τοῖς φύλαξι προστάξομεν, Plat. Rep. IV, 423 c, u. öfter, Isocr. 4, 176; Dem. u. Folgde, wie Pol. 1, 31, 7.
}}
{{bailly
|btext=ατος (τό) :<br />[[ordre]], [[commandement]].<br />'''Étymologie:''' [[προστάσσω]].
}}
{{elnl
|elnltext=πρόσταγμα -ατος, τό [προστάσσω] [[bevel]], [[opdracht]]:. κατὰ τὸ πρόσταγμα τοῦ παιδαγωγοῦ ζῆν leven volgens het voorschrift van de pedagoog Aristot. EN 1119b14; ἐκ προστάγματος op bevel Luc. 42.18.
}}
{{elru
|elrutext='''πρόσταγμα:''' ατος τό (по)веление, приказание, предписание Isocr., Plat., Dem., Arst.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''πρόσταγμα''': τό, ([[προστάσσω]]) ὡς καὶ νῦν, [[προσταγή]], Πλάτ. Πολ. 423C κ. ἀλλ., Ἰσοκρ. 77D, κτλ.· ἐκ προστάγματος Δημ. 216. 11· κατὰ [[πρόσταγμα]] Διόδ. 14. 41, Συλλ. Ἐπιγρ. 2301, 2305· κατὰ τὸ πρ. τοῦ παιδαγωγοῦ ζῆν, κατὰ τὰς ὁδηγίας καὶ διατάξεις [[αὐτοῦ]], Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 4. 12, 8, πρβλ. Αἰλ. Ποιητ. Ἱστ. 9. 23.
|lstext='''πρόσταγμα''': τό, ([[προστάσσω]]) ὡς καὶ νῦν, [[προσταγή]], Πλάτ. Πολ. 423C κ. ἀλλ., Ἰσοκρ. 77D, κτλ.· ἐκ προστάγματος Δημ. 216. 11· κατὰ [[πρόσταγμα]] Διόδ. 14. 41, Συλλ. Ἐπιγρ. 2301, 2305· κατὰ τὸ πρ. τοῦ παιδαγωγοῦ ζῆν, κατὰ τὰς ὁδηγίας καὶ διατάξεις [[αὐτοῦ]], Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 4. 12, 8, πρβλ. Αἰλ. Ποιητ. Ἱστ. 9. 23.
}}
{{bailly
|btext=ατος (τό) :<br />ordre, commandement.<br />'''Étymologie:''' [[προστάσσω]].
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=το, ΝΜΑ, και δωρ. τ. [[ποτίταγμα]] Α [[προστάσσω]]<br />το [[αποτέλεσμα]] του [[προστάζω]], [[προσταγή]] («οὐκοῡν καὶ τοῡτο αὖ [[ἄλλο]] [[πρόσταγμα]] τοῑς φύλαξι προστάζομεν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «έχω το [[πρόσταγμα]]» <br />α) <b>στρ.</b> έχω τη [[διοίκηση]] στρατευμάτων σε επίσημη [[τελετή]]<br />β) <b>μτφ.</b> έχω την [[αρχηγία]], [[κάνω]] [[κουμάντο]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[διάταξη]], [[οδηγία]] («κατὰ τὸ [[πρόσταγμα]] τοῡ παιδαγωγοῡ ζῆν», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[εντολή]] πληρωμής ή απαλλαγής, [[ένταλμα]]<br /><b>3.</b> αυτοκρατορικό [[έδικτο]], [[διάταγμα]]<br /><b>4.</b> <b>πιθ.</b> (ως [[διαίρεση]] του στρατού) στρατιωτική [[διοίκηση]]<br /><b>5.</b> <b>(φιλοσ.)</b> [[αρχή]], [[ηθικός]] [[κανόνας]]<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «ἐκ προστάγματος» και «κατὰ [[πρόσταγμα]]» — [[κατόπιν]] διαταγής, ύστερα από [[προσταγή]].
|mltxt=το, ΝΜΑ, και δωρ. τ. [[ποτίταγμα]] Α [[προστάσσω]]<br />το [[αποτέλεσμα]] του [[προστάζω]], [[προσταγή]] («οὐκοῦν καὶ τοῦτο αὖ [[ἄλλο]] [[πρόσταγμα]] τοῖς φύλαξι προστάζομεν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> «έχω το [[πρόσταγμα]]» <br />α) <b>στρ.</b> έχω τη [[διοίκηση]] στρατευμάτων σε επίσημη [[τελετή]]<br />β) <b>μτφ.</b> έχω την [[αρχηγία]], [[κάνω]] [[κουμάντο]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[διάταξη]], [[οδηγία]] («κατὰ τὸ [[πρόσταγμα]] τοῦ παιδαγωγοῦ ζῆν», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>2.</b> [[εντολή]] πληρωμής ή απαλλαγής, [[ένταλμα]]<br /><b>3.</b> αυτοκρατορικό [[έδικτο]], [[διάταγμα]]<br /><b>4.</b> <b>πιθ.</b> (ως [[διαίρεση]] του στρατού) στρατιωτική [[διοίκηση]]<br /><b>5.</b> <b>(φιλοσ.)</b> [[αρχή]], [[ηθικός]] [[κανόνας]]<br /><b>6.</b> <b>φρ.</b> α) «ἐκ προστάγματος» και «κατὰ [[πρόσταγμα]]» — [[κατόπιν]] διαταγής, ύστερα από [[προσταγή]].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''πρόσταγμα:''' -ατος, τό ([[προστάσσω]]), [[προσταγή]], [[διαταγή]], σε Πλάτ. κ.λπ.· <i>ἐκ προστάγματος</i>, σε Δημ.
|lsmtext='''πρόσταγμα:''' -ατος, τό ([[προστάσσω]]), [[προσταγή]], [[διαταγή]], σε Πλάτ. κ.λπ.· <i>ἐκ προστάγματος</i>, σε Δημ.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[πρόσταγμα]], ατος, τό, [[προστάσσω]]<br />an [[ordinance]], [[command]], Plat., etc.; ἐκ προστάγματος Dem.
}}
{{WoodhouseReversedUncategorized
|woodrun=[[command]]
}}
{{mantoulidis
|mantxt=Ἀπό τό [[προστάττω]] → πρός + [[τάσσω]], ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.
}}
{{trml
|trtx====[[decree]]===
Arabic: أَمْر‎, مَرْسُوم‎; Armenian: պատգամ; Old Armenian: հրովարտակ; Azerbaijani: göstəriş, fərman, dekret; Bashkir: фарман; Belarusian: указ, дэкрэт, пастанова; Bulgarian: декрет, указ; Chinese Mandarin: 法令, 上諭, 上谕, 詔書, 诏书; Czech: dekret; Danish: dekret, forordning; Esperanto: dekreto; Finnish: asetus, määräys, dekreetti; French: [[décret]]; Galician: decreto; Georgian: ბრძანებულება; German: [[Erlass]], [[Dekret]], [[Verordnung]]; Gothic: 𐌲𐌰𐌲𐍂𐌴𐍆𐍄𐍃; Ancient Greek: [[ἅδος]], [[ἀκρίβασμα]], [[ἁλίασμα]], [[ἀξίωμα]], [[βόλλα]], [[βουλή]], [[βωλά]], [[δέκρετον]], [[δέσποσμα]], [[διαβούλιον]], [[διαγνώμη]], [[διάταξις]], [[δικαίωμα]], [[δόγμα]], [[ἐπίκριμα]], [[ἦδος]], [[θέσπισμα]], [[κατάστασις]], [[κρίμα]], [[κρῖμα]], [[ὁρισμός]], [[πρόσταγμα]], [[ῥήτρα]], [[σύγκριμα]], [[σύνεσις]], [[συντομή]], [[ὑπομνηματισμός]], [[χρηματισμός]], [[ψᾶφαξ]], [[ψάφιγμα]], [[ψᾶφος]], [[ψήφισμα]], [[ψῆφος]], [[ψηφοφορία]]; Hindi: न्यायिक आदेश, आज्ञा, डिक्री; Hungarian: rendelet, dekrétum; Indonesian: dekret, titah; Irish: acht; Italian: [[decreto]], [[ordinanza]]; Japanese: 命令, 詔書, 詔勅; Korean: 법령(法令), 칙령(勅令); Latin: [[edictum]], [[decretum]], [[iussio]]; Macedonian: декрет; Malay: dekri; Norwegian Bokmål: forordning; Nynorsk: forordning; Persian: فرمان‎; Polish: dekret; Portuguese: [[decreto]]; Romanian: decret; Russian: [[указ]], [[декрет]], [[постановление]]; Slovak: dekrét; Spanish: [[decreto]]; Swedish: dekret, förordning; Turkish: genelge, sirküler, kararname; Ukrainian: указ, декрет, постанова; Zazaki: qanunname, ferman
}}
}}

Latest revision as of 07:42, 27 March 2024

Click links below for lookup in third sources:
Full diacritics: πρόσταγμα Medium diacritics: πρόσταγμα Low diacritics: πρόσταγμα Capitals: ΠΡΟΣΤΑΓΜΑ
Transliteration A: próstagma Transliteration B: prostagma Transliteration C: prostagma Beta Code: pro/stagma

English (LSJ)

-ατος, Dor. ποτίταγμα SIG569.28 (Cos, iii B.C.): τό: (προστάσσω):—
A ordinance, command, Pl.R. 423c, al., Isoc.4.176, etc.; ἐκ προστάγματος D.17. 16; κατὰ πρόσταγμα D.S.14.41, cf. OGI225.37 (Didyma, iii B.C.), PEnteux.6.11, al. (iii B.C.), PTeb.5.206 (ii B.C., pl.), UPZ112 i 7 (ii B.C., pl.), etc.; κατὰ τὸ π. τοῦ παιδαγωγοῦ ζῆν by his prescription, Arist.EN1119b13, cf. PCair.Zen.426.7 (iii B.C.), Ael.VH9.23; = Lat. edictum, OGI665.3 (Egypt, i A.D.), etc.
2 order to pay or deliver, PCair.Zen.8.3, 375.8 (iii B.C.).
II military command, as division of the army, ὑπηρέτης προστάγματος PRein.15.30 (ii B.C.), unless an error for τάγματος.

German (Pape)

[Seite 780] τό, Anordnung, Befehl; τοῦτο ἄλλο πρόσταγμα τοῖς φύλαξι προστάξομεν, Plat. Rep. IV, 423 c, u. öfter, Isocr. 4, 176; Dem. u. Folgde, wie Pol. 1, 31, 7.

French (Bailly abrégé)

ατος (τό) :
ordre, commandement.
Étymologie: προστάσσω.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

πρόσταγμα -ατος, τό [προστάσσω] bevel, opdracht:. κατὰ τὸ πρόσταγμα τοῦ παιδαγωγοῦ ζῆν leven volgens het voorschrift van de pedagoog Aristot. EN 1119b14; ἐκ προστάγματος op bevel Luc. 42.18.

Russian (Dvoretsky)

πρόσταγμα: ατος τό (по)веление, приказание, предписание Isocr., Plat., Dem., Arst.

Greek (Liddell-Scott)

πρόσταγμα: τό, (προστάσσω) ὡς καὶ νῦν, προσταγή, Πλάτ. Πολ. 423C κ. ἀλλ., Ἰσοκρ. 77D, κτλ.· ἐκ προστάγματος Δημ. 216. 11· κατὰ πρόσταγμα Διόδ. 14. 41, Συλλ. Ἐπιγρ. 2301, 2305· κατὰ τὸ πρ. τοῦ παιδαγωγοῦ ζῆν, κατὰ τὰς ὁδηγίας καὶ διατάξεις αὐτοῦ, Ἀριστ. Ἠθικ. Νικ. 4. 12, 8, πρβλ. Αἰλ. Ποιητ. Ἱστ. 9. 23.

Greek Monolingual

το, ΝΜΑ, και δωρ. τ. ποτίταγμα Α προστάσσω
το αποτέλεσμα του προστάζω, προσταγή («οὐκοῦν καὶ τοῦτο αὖ ἄλλο πρόσταγμα τοῖς φύλαξι προστάζομεν», Πλάτ.)
νεοελλ.
φρ. «έχω το πρόσταγμα»
α) στρ. έχω τη διοίκηση στρατευμάτων σε επίσημη τελετή
β) μτφ. έχω την αρχηγία, κάνω κουμάντο
αρχ.
1. διάταξη, οδηγία («κατὰ τὸ πρόσταγμα τοῦ παιδαγωγοῦ ζῆν», Αριστοτ.)
2. εντολή πληρωμής ή απαλλαγής, ένταλμα
3. αυτοκρατορικό έδικτο, διάταγμα
4. πιθ. (ως διαίρεση του στρατού) στρατιωτική διοίκηση
5. (φιλοσ.) αρχή, ηθικός κανόνας
6. φρ. α) «ἐκ προστάγματος» και «κατὰ πρόσταγμα» — κατόπιν διαταγής, ύστερα από προσταγή.

Greek Monotonic

πρόσταγμα: -ατος, τό (προστάσσω), προσταγή, διαταγή, σε Πλάτ. κ.λπ.· ἐκ προστάγματος, σε Δημ.

Middle Liddell

πρόσταγμα, ατος, τό, προστάσσω
an ordinance, command, Plat., etc.; ἐκ προστάγματος Dem.

English (Woodhouse)

command

⇢ Look up on Google | Wiktionary | LSJ full text search (Translation based on the reversal of Woodhouse's English to Ancient Greek dictionary)

Mantoulidis Etymological

Ἀπό τό προστάττω → πρός + τάσσω, ὅπου δές γιά περισσότερα παράγωγα.

Translations

decree

Arabic: أَمْر‎, مَرْسُوم‎; Armenian: պատգամ; Old Armenian: հրովարտակ; Azerbaijani: göstəriş, fərman, dekret; Bashkir: фарман; Belarusian: указ, дэкрэт, пастанова; Bulgarian: декрет, указ; Chinese Mandarin: 法令, 上諭, 上谕, 詔書, 诏书; Czech: dekret; Danish: dekret, forordning; Esperanto: dekreto; Finnish: asetus, määräys, dekreetti; French: décret; Galician: decreto; Georgian: ბრძანებულება; German: Erlass, Dekret, Verordnung; Gothic: 𐌲𐌰𐌲𐍂𐌴𐍆𐍄𐍃; Ancient Greek: ἅδος, ἀκρίβασμα, ἁλίασμα, ἀξίωμα, βόλλα, βουλή, βωλά, δέκρετον, δέσποσμα, διαβούλιον, διαγνώμη, διάταξις, δικαίωμα, δόγμα, ἐπίκριμα, ἦδος, θέσπισμα, κατάστασις, κρίμα, κρῖμα, ὁρισμός, πρόσταγμα, ῥήτρα, σύγκριμα, σύνεσις, συντομή, ὑπομνηματισμός, χρηματισμός, ψᾶφαξ, ψάφιγμα, ψᾶφος, ψήφισμα, ψῆφος, ψηφοφορία; Hindi: न्यायिक आदेश, आज्ञा, डिक्री; Hungarian: rendelet, dekrétum; Indonesian: dekret, titah; Irish: acht; Italian: decreto, ordinanza; Japanese: 命令, 詔書, 詔勅; Korean: 법령(法令), 칙령(勅令); Latin: edictum, decretum, iussio; Macedonian: декрет; Malay: dekri; Norwegian Bokmål: forordning; Nynorsk: forordning; Persian: فرمان‎; Polish: dekret; Portuguese: decreto; Romanian: decret; Russian: указ, декрет, постановление; Slovak: dekrét; Spanish: decreto; Swedish: dekret, förordning; Turkish: genelge, sirküler, kararname; Ukrainian: указ, декрет, постанова; Zazaki: qanunname, ferman