κροτώ: Difference between revisions
ἀλλὰ μὴν καὶ ἀναπαύσεώς γε δεομένοις ἡμῖν νύκτα παρέχουσι κάλλιστον ἀναπαυτήριον → and again, we need rest; and therefore the gods grant us the welcome respite of night
m (Text replacement - "<i>ο [[" to "ο [[") |
m (Text replacement - "εῑν " to "εῖν ") |
||
Line 1: | Line 1: | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=(AM κροτῶ, -έω, Α και [[κορτώ]])<br /><b>1.</b> [[κάνω]] κρότο, [[παράγω]] ήχο («ὑπερώησαν δέ οἱ 'ίπποι κείν' ὄχεα κροτέοντες», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κάνω]] [[κάτι]] ή [[χτυπώ]] [[κάτι]] με [[αποτέλεσμα]] την [[παραγωγή]] κρότου («θύρσω κροτῶν γῆν», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[εκπυρσοκροτώ]]<br /><b>2.</b> (το αρσ. μτχ. ενεστ. ως ουσ.) ο [[κροτών]]<br />παλαιού τύπου [[τηλεγραφικός]] [[δέκτης]] ο [[οποίος]] απέδιδε με ήχο τα αφικνούμενα σήματα<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «κροτούν [[αέριο]]» — [[αέριο]] [[μίγμα]] αποτελούμενο από [[υδρογόνο]] και [[οξυγόνο]] σε [[αναλογία]] δύο [[προς]] ένα<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[αναχαιτίζω]]<br /><b>2.</b> [[συγκροτώ]], [[οργανώνω]]<br /><b>3.</b> [[αποκτώ]] [[φήμη]], διαδίδομαι<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «[[κροτώ]] πόλεμον» — [[διεξάγω]] πόλεμο<br />β) «[[κροτώ]] κάποιον» — [[επιδοκιμάζω]] κάποιον<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[χειροκροτώ]] («καὶ ἐν θεάτρψ | |mltxt=(AM κροτῶ, -έω, Α και [[κορτώ]])<br /><b>1.</b> [[κάνω]] κρότο, [[παράγω]] ήχο («ὑπερώησαν δέ οἱ 'ίπποι κείν' ὄχεα κροτέοντες», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κάνω]] [[κάτι]] ή [[χτυπώ]] [[κάτι]] με [[αποτέλεσμα]] την [[παραγωγή]] κρότου («θύρσω κροτῶν γῆν», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[εκπυρσοκροτώ]]<br /><b>2.</b> (το αρσ. μτχ. ενεστ. ως ουσ.) ο [[κροτών]]<br />παλαιού τύπου [[τηλεγραφικός]] [[δέκτης]] ο [[οποίος]] απέδιδε με ήχο τα αφικνούμενα σήματα<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «κροτούν [[αέριο]]» — [[αέριο]] [[μίγμα]] αποτελούμενο από [[υδρογόνο]] και [[οξυγόνο]] σε [[αναλογία]] δύο [[προς]] ένα<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[αναχαιτίζω]]<br /><b>2.</b> [[συγκροτώ]], [[οργανώνω]]<br /><b>3.</b> [[αποκτώ]] [[φήμη]], διαδίδομαι<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «[[κροτώ]] πόλεμον» — [[διεξάγω]] πόλεμο<br />β) «[[κροτώ]] κάποιον» — [[επιδοκιμάζω]] κάποιον<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[χειροκροτώ]] («καὶ ἐν θεάτρψ κροτεῖν [[ὅταν]] οἱ ἄλλοι παύωνται», Θεόφρ.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[σφυρηλατώ]], [[σφυροκοπώ]]<br /><b>2.</b> [[προκαλώ]] θόρυβο προκειμένου να συγκεντρώσω [[σμήνος]] [[μελισσών]]<br /><b>3.</b> [[χτυπώ]] το [[υφάδι]] [[κατά]] την ύφανση («ἐπιστολὰς δὲ γραφεῖν ἐν σινδόσιν [[λίαν]] κεκροτημέναις», <b>Στράβ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Για την ετυμολ. της λ. <b>βλ. λ.</b> [[κρότος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κρότημα]], [[κρότηση]](-<i>ις</i>), [[κρότος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κροτησμός]], [[κροτητικός]], [[κροτητός]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κροτίδα]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <i>κροτησίγομ</i>«<i>φος</i>. (Β' συνθετικό) [[επικροτώ]], [[συγκροτώ]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ανακροτώ]], [[αποκροτώ]], [[αρτικροτώ]], [[διακροτώ]], [[εγκροτώ]], [[επισυγκροτώ]], [[κατακροτώ]], [[παρακροτώ]], [[περικροτώ]], [[συνεπικροτώ]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ανασυγκροτώ]], [[αντικροτώ]], [[εκπυρσοκροτώ]], [[καταχειροκροτώ]], [[ποδοκροτώ]], [[χειροκροτώ]]]. | ||
}} | }} |
Latest revision as of 20:29, 26 March 2021
Greek Monolingual
(AM κροτῶ, -έω, Α και κορτώ)
1. κάνω κρότο, παράγω ήχο («ὑπερώησαν δέ οἱ 'ίπποι κείν' ὄχεα κροτέοντες», Ομ. Ιλ.)
2. κάνω κάτι ή χτυπώ κάτι με αποτέλεσμα την παραγωγή κρότου («θύρσω κροτῶν γῆν», Ευρ.)
νεοελλ.
1. εκπυρσοκροτώ
2. (το αρσ. μτχ. ενεστ. ως ουσ.) ο κροτών
παλαιού τύπου τηλεγραφικός δέκτης ο οποίος απέδιδε με ήχο τα αφικνούμενα σήματα
3. φρ. «κροτούν αέριο» — αέριο μίγμα αποτελούμενο από υδρογόνο και οξυγόνο σε αναλογία δύο προς ένα
μσν.
1. αναχαιτίζω
2. συγκροτώ, οργανώνω
3. αποκτώ φήμη, διαδίδομαι
4. φρ. α) «κροτώ πόλεμον» — διεξάγω πόλεμο
β) «κροτώ κάποιον» — επιδοκιμάζω κάποιον
μσν.-αρχ.
χειροκροτώ («καὶ ἐν θεάτρψ κροτεῖν ὅταν οἱ ἄλλοι παύωνται», Θεόφρ.)
αρχ.
1. σφυρηλατώ, σφυροκοπώ
2. προκαλώ θόρυβο προκειμένου να συγκεντρώσω σμήνος μελισσών
3. χτυπώ το υφάδι κατά την ύφανση («ἐπιστολὰς δὲ γραφεῖν ἐν σινδόσιν λίαν κεκροτημέναις», Στράβ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Για την ετυμολ. της λ. βλ. λ. κρότος.
ΠΑΡ. κρότημα, κρότηση(-ις), κρότος
αρχ.
κροτησμός, κροτητικός, κροτητός
νεοελλ.
κροτίδα.
ΣΥΝΘ. (Α' συνθετικό) κροτησίγομ«φος. (Β' συνθετικό) επικροτώ, συγκροτώ
αρχ.
ανακροτώ, αποκροτώ, αρτικροτώ, διακροτώ, εγκροτώ, επισυγκροτώ, κατακροτώ, παρακροτώ, περικροτώ, συνεπικροτώ
νεοελλ.
ανασυγκροτώ, αντικροτώ, εκπυρσοκροτώ, καταχειροκροτώ, ποδοκροτώ, χειροκροτώ].