σμερδαλέος: Difference between revisions

m (Text replacement - "d’" to "d'")
m (Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt=")
 
(6 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=smerdaleos
|Transliteration C=smerdaleos
|Beta Code=smerdale/os
|Beta Code=smerdale/os
|Definition=α, Ion. η, ον, Ep. Adj. (<span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>553</span> is mock-heroic), <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[terrible to look on]], [[fearful]], δράκων <span class="bibl">Il.2.309</span>; of Odysseus when cast up by the sea, <span class="bibl">Od.6.137</span>; <b class="b3">σ. κεφαλή</b>, of Scylla, <span class="bibl">12.91</span>; <b class="b3">χαλκὸς σ</b>. bronze [[dire-gleaming]], <span class="bibl">Il.12.464</span>, <span class="bibl">13.192</span>; of armour of all kinds, [[σάκος]], [[αἰγίς]], [[ἀορτήρ]], <span class="bibl">20.260</span>, <span class="bibl">21.401</span>, <span class="bibl">Od.11.609</span>; <b class="b3">οἰκία σ</b>., of Hades, <span class="bibl">Il.20.65</span>; ἔρις <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>710</span>; πόλισμα Ar. [[l.c.]] </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[terrible to hear]], especially in neut. as adverb, σμερδαλέον δ' ἐβόησε <span class="bibl">Il.8.92</span>, etc.; <b class="b3">σ. κονάβησαν, κονάβιζε</b>, <span class="bibl">2.334</span>, <span class="bibl">Od.10.399</span>: pl., <b class="b3">σμερδαλέα κτυπέων</b>, of Zeus, <span class="bibl">Il.7.479</span>; σ. ἰάχων <span class="bibl">5.302</span>. (Prob. cogn. with Skt. [[márdati]] 'crush, crumble', Lat. [[mordere]], OHG. [[smerzan]], Engl. [[smart]].) </span>
|Definition=α, Ion. η, ον, Ep. Adj. ([[Aristophanes|Ar.]]''[[The Birds|Av.]]''553 is mock-heroic),<br><span class="bld">A</span> [[terrible to look on]], [[fearful]], δράκων Il.2.309; of Odysseus when cast up by the sea, Od.6.137; <b class="b3">σ. κεφαλή</b>, of Scylla, 12.91; <b class="b3">χαλκὸς σ.</b> bronze [[dire-gleaming]], Il.12.464, 13.192; of armour of all kinds, [[σάκος]], [[αἰγίς]], [[ἀορτήρ]], 20.260, 21.401, Od.11.609; <b class="b3">οἰκία σ.</b>, of Hades, Il.20.65; ἔρις Hes.''Th.''710; πόλισμα Ar. [[l.c.]]<br><span class="bld">2</span> [[terrible to hear]], especially in neut. as adverb, σμερδαλέον δ' ἐβόησε Il.8.92, etc.; <b class="b3">σ. κονάβησαν, κονάβιζε</b>, 2.334, Od.10.399: pl., <b class="b3">σμερδαλέα κτυπέων</b>, of [[Zeus]], Il.7.479; σ. ἰάχων 5.302. (Prob. cogn. with Skt. márdati 'crush, crumble', Lat. [[mordere]], OHG. [[smerzan]], Engl. [[smart]].)  
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0910.png Seite 910]] schrecklich, gräßlich, fürchterlich, entsetzlich, schauderhaft, bes. schrecklich anzusehen, von furchtbarem Anblick, Hom. [[δράκων]], Il. 2, 309; [[σμερδαλέος]] δ' αὐτῇσι φάνη, vom nackten, schmutzigen Odysseus, Od. 6, 137, vgl. 11, 609; λάμπε δὲ χαλκῷ σμερδαλέῳ, furchtbar blinkend, Il. 12, 464; u. so von Schilden, 20, 260. 21, 401, u. oft von Waffenrüstungen; auch [[οἰκία]], 20, 63; [[πόλισμα]], Ar. Av. 553; – fürchterlich fürs Ohr, schrecklich tosend, lärmend, σμερδαλέον δ' ἐβόησεν, Il. 8, 92 u. öfter; κονάβιζε, Od. 10, 399; κονάβησαν, Il. 2, 334, u. öfter; auch σμερδαλέα κτυπέων, vom donnernden Zeus, 7, 479.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0910.png Seite 910]] schrecklich, gräßlich, fürchterlich, entsetzlich, schauderhaft, bes. schrecklich anzusehen, von furchtbarem Anblick, Hom. [[δράκων]], Il. 2, 309; [[σμερδαλέος]] δ' αὐτῇσι φάνη, vom nackten, schmutzigen Odysseus, Od. 6, 137, vgl. 11, 609; λάμπε δὲ χαλκῷ σμερδαλέῳ, furchtbar blinkend, Il. 12, 464; u. so von Schilden, 20, 260. 21, 401, u. oft von Waffenrüstungen; auch [[οἰκία]], 20, 63; [[πόλισμα]], Ar. Av. 553; – fürchterlich fürs Ohr, schrecklich tosend, lärmend, σμερδαλέον δ' ἐβόησεν, Il. 8, 92 u. öfter; κονάβιζε, Od. 10, 399; κονάβησαν, Il. 2, 334, u. öfter; auch σμερδαλέα κτυπέων, vom donnernden Zeus, 7, 479.
}}
{{ls
|lstext='''σμερδᾰλέος''': α, Ἰωνικ. η, ον, ἐπίθετ. ἐπικ. ([[διότι]] τὸ παρ’ Ἀριστοφ. ἐν Ὄρν. 553 [[εἶναι]] παρῳδούμενος ἡρωϊκὸς [[στίχος]]), φοβερὸς [[ἰδεῖν]], [[φρικτός]], [[φρικαλέος]], [[δράκων]] Ἰλ. Β. 309· ἐπὶ τοῦ Ὀδυσσέως ὡς ἐν ἀθλίᾳ καταστάσει ὑπὸ τῆς θαλάσσης ἐξεβλήθη πρὸς τὴν ξηράν, Ὀδ. Ζ. 137· σμ. [[κεφαλή]], ἐπὶ τῆς Σκύλλης, Μ. 91· χαλκὸς σμ., φρικτῶς ἀκτινοβολῶν, λάμπων φοβερῶς, Ἰλ. Μ. 464, Ν. 192· [[οὕτως]] ἐπὶ παντοειδοῦς ὁπλισμοῦ, [[σάκος]], [[αἰγίς]], [[ἀορτήρ]] Υ. 260, Φ. 401, Ὀδ. Λ. 609· [[οἰκία]] σμ., ἐπὶ τοῦ Ἅιδου, Ἰλ. Υ. 64· [[ἔρις]] Ἡσ. Θ. 710· [[πόλισμα]] Ἀριστοφ. ἔνθ’ ἀνωτέρ., κτλ. 2) [[τρομερός]], φρικτὸς εἰς τὴν ἀκοήν, [[μάλιστα]] κατ’ οὐδέτ. ὡς ἐπίρρ., σμερδαλέον δ’ ἐβόησε Ἰλ. Θ. 92, κτλ.· σμ. κονάβησαν, κανάχιζε Β. 334, Ὀδ. Κ. 399· οὕτω καὶ πληθ., σμερδαλέα κτυπέων, ἐπὶ τοῦ [[Διός]], Ἰλ. Η. 497· σμ. ἰάχων Ε. 302. (Ἡ [[ῥίζα]] φαίνεται πιθανῶς ἐκ του Σανσκρ. mard, Λατ. mord-ere· Ἀρχ. Γερμαν. schmerz-an· Ἀγγλ. to smart, τινάσσομαι, κεντοῦμαι).
}}
}}
{{bailly
{{bailly
|btext=α, ον :<br />terrible, effrayant à voir <i>ou</i> à entendre ; <i>adv.</i> • σμερδαλέον IL, OD <i>ou</i> • σμερδαλέα IL d'une manière effrayante, avec un bruit terrible.<br />'''Étymologie:''' R. Σμερδ, mordre ; cf. [[σμερδνός]].
|btext=α, ον :<br />terrible, effrayant à voir <i>ou</i> à entendre ; <i>adv.</i> • σμερδαλέον IL, OD <i>ou</i> • σμερδαλέα IL d'une manière effrayante, avec un bruit terrible.<br />'''Étymologie:''' R. Σμερδ, mordre ; cf. [[σμερδνός]].
}}
{{elnl
|elnltext=σμερδαλέος -α -ον, Ion. f. -η, vreselijk, afgrijselijk, schrikwekkend, angstaanjagend:; λάμπε … χαλκῷ σμερδαλέῳ hij straalde met het angstaanjagende brons (van zijn wapenrusting) Il. 12.464; σ. ἔρις een vreselijke strijd Hes. Th. 710; σμερδαλέος δ’ αὐτῇσι φάνη schrikwekkend verscheen hij aan hen (de meisjes) Od. 6.137; adv. acc. n. sing. σμερδαλέον en plur. σμερδαλέα:. σμερδαλέον … ἐβόησεν hij gaf een vreselijke schreeuw Il. 8.92.
}}
{{elru
|elrutext='''σμερδᾰλέος:'''<br /><b class="num">1</b> [[страшный]], [[ужасный]] ([[δράκων]] Hom.; [[ἔρις]] Hes.);<br /><b class="num">2</b> [[грозный]] ([[αἰγίς]] Hom.; [[πόλισμα]] Arph.).
}}
}}
{{Autenrieth
{{Autenrieth
Line 23: Line 26:
}}
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=-α, -ον, θηλ. και -η, Α<br /><b>1.</b> [[φοβερός]] στην όψη, [[φρικαλέος]]<br /><b>2.</b> [[φρικτός]] στην [[ακοή]], [[τρομερός]] («σμερδαλέον δ' ἐβόησε», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. <i>σμερδ</i>-<i>αλέος</i> ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] (<i>s</i>)<i>mer</i>-<i>d</i>- «[[φθείρω]], [[αφανίζω]]» και συνδέεται με αρχ. άνω γερμ. <i>smerzan</i> «[[προκαλώ]] πόνο», γερμ. <i>schmerzen</i> «[[πονώ]]», αγγλοσαξ. <i>smeart</i> «αυτός που προκαλεί πόνο», αγγλ. <i>smart</i> «[[οδυνηρός]], [[διαπεραστικός]], [[οξύς]], [[έξυπνος]]». Η [[σύνδεση]] της λ. με το λατ. <i>mordeo</i> «[[δαγκώνω]]» ή με τ. που ανάγονται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>smerd</i>- «[[μυρίζω]] άσχημα, [[βρομώ]]» δεν θεωρείται πιθανή. Το επίθ. εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>αλέος</i> (<b>πρβλ.</b> <i>αργ</i>-<i>αλέος</i>, <i>θαρσ</i>-<i>αλέος</i>, <i>λευγ</i>-<i>αλέος</i>), το οποίο θα μάς οδηγούσε σε ένα σιγμόληκτο ουσ. (<b>πρβλ.</b> <i>θαρρ</i>-<i>αλέος</i> <span style="color: red;"><</span> [[θάρρος]], <i>κερδ</i>-<i>αλέος</i> <span style="color: red;"><</span> [[κέρδος]]), την ύπαρξη του οποίου υποδηλώνουν και οι [[εξής]] τ. του <b>Ησύχ.</b>: <i>σμέρδ</i>[[ν]]<i>ος</i><br />[[λῆμα]], [[ῥώμη]], [[δύναμις]], [[ὅρμημα]] και [[εὐσμερδής]]<br />[[εὔρωστος]] (για την [[εξέλιξη]] αυτή από τη σημ. «[[φοβερός]]» του <i>σμερδ</i>-<i>αλέος</i> στη σημ. «[[δύναμη]]» τών τύπων αυτών <b>πρβλ.</b> [[δεινός]] «[[φοβερός]]»: [[δεινότης]] «[[δύναμη]], [[επιδεξιότητα]]»)].
|mltxt=-α, -ον, θηλ. και -η, Α<br /><b>1.</b> [[φοβερός]] στην όψη, [[φρικαλέος]]<br /><b>2.</b> [[φρικτός]] στην [[ακοή]], [[τρομερός]] («σμερδαλέον δ' ἐβόησε», <b>Ομ. Ιλ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. <i>σμερδ</i>-<i>αλέος</i> ανάγεται στην ΙΕ [[ρίζα]] (<i>s</i>)<i>mer</i>-<i>d</i>- «[[φθείρω]], [[αφανίζω]]» και συνδέεται με αρχ. άνω γερμ. <i>smerzan</i> «[[προκαλώ]] πόνο», γερμ. <i>schmerzen</i> «[[πονώ]]», αγγλοσαξ. <i>smeart</i> «αυτός που προκαλεί πόνο», αγγλ. <i>smart</i> «[[οδυνηρός]], [[διαπεραστικός]], [[οξύς]], [[έξυπνος]]». Η [[σύνδεση]] της λ. με το λατ. <i>mordeo</i> «[[δαγκώνω]]» ή με τ. που ανάγονται στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>smerd</i>- «[[μυρίζω]] άσχημα, [[βρομώ]]» δεν θεωρείται πιθανή. Το επίθ. εμφανίζει [[επίθημα]] -<i>αλέος</i> ([[πρβλ]]. [[αργαλέος]], [[θαρσαλέος]], [[λευγαλέος]]), το οποίο θα μάς οδηγούσε σε ένα σιγμόληκτο ουσ. (<b>πρβλ.</b> <i>θαρρ</i>-<i>αλέος</i> <span style="color: red;"><</span> [[θάρρος]], <i>κερδ</i>-<i>αλέος</i> <span style="color: red;"><</span> [[κέρδος]]), την ύπαρξη του οποίου υποδηλώνουν και οι [[εξής]] τ. του <b>Ησύχ.</b>: <i>σμέρδ</i>[[ν]]<i>ος</i><br />[[λῆμα]], [[ῥώμη]], [[δύναμις]], [[ὅρμημα]] και [[εὐσμερδής]]<br />[[εὔρωστος]] (για την [[εξέλιξη]] αυτή από τη σημ. «[[φοβερός]]» του <i>σμερδ</i>-<i>αλέος</i> στη σημ. «[[δύναμη]]» τών τύπων αυτών <b>πρβλ.</b> [[δεινός]] «[[φοβερός]]»: [[δεινότης]] «[[δύναμη]], [[επιδεξιότητα]]»)].
}}
}}
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''σμερδᾰλέος:''' -α, Ιων. -η, -ον·<br /><b class="num">1.</b> [[φοβερός]] στην όψη, [[φρικτός]], [[φρικαλέος]], [[αποκρουστικός]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> [[τρομερός]] στο [[άκουσμα]]· στο ουδ. ως επίρρ., [[φρικτά]], στον ίδ.· ομοίως στον πληθ. <i>σμερδαλέα</i>, σε Ομήρ. Ιλ. (αμφίβ. προέλ.).
|lsmtext='''σμερδᾰλέος:''' -α, Ιων. -η, -ον·<br /><b class="num">1.</b> [[φοβερός]] στην όψη, [[φρικτός]], [[φρικαλέος]], [[αποκρουστικός]], σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> [[τρομερός]] στο [[άκουσμα]]· στο ουδ. ως επίρρ., [[φρικτά]], στον ίδ.· ομοίως στον πληθ. <i>σμερδαλέα</i>, σε Ομήρ. Ιλ. (αμφίβ. προέλ.).
}}
}}
{{elru
{{ls
|elrutext='''σμερδᾰλέος:'''<br /><b class="num">1)</b> [[страшный]], [[ужасный]] ([[δράκων]] Hom.; [[ἔρις]] Hes.);<br /><b class="num">2)</b> [[грозный]] ([[αἰγίς]] Hom.; [[πόλισμα]] Arph.).
|lstext='''σμερδᾰλέος''': α, Ἰωνικ. η, ον, ἐπίθετ. ἐπικ. ([[διότι]] τὸ παρ’ Ἀριστοφ. ἐν Ὄρν. 553 [[εἶναι]] παρῳδούμενος ἡρωϊκὸς [[στίχος]]), φοβερὸς [[ἰδεῖν]], [[φρικτός]], [[φρικαλέος]], [[δράκων]] Ἰλ. Β. 309· ἐπὶ τοῦ Ὀδυσσέως ὡς ἐν ἀθλίᾳ καταστάσει ὑπὸ τῆς θαλάσσης ἐξεβλήθη πρὸς τὴν ξηράν, Ὀδ. Ζ. 137· σμ. [[κεφαλή]], ἐπὶ τῆς Σκύλλης, Μ. 91· χαλκὸς σμ., φρικτῶς ἀκτινοβολῶν, λάμπων φοβερῶς, Ἰλ. Μ. 464, Ν. 192· [[οὕτως]] ἐπὶ παντοειδοῦς ὁπλισμοῦ, [[σάκος]], [[αἰγίς]], [[ἀορτήρ]] Υ. 260, Φ. 401, Ὀδ. Λ. 609· [[οἰκία]] σμ., ἐπὶ τοῦ Ἅιδου, Ἰλ. Υ. 64· [[ἔρις]] Ἡσ. Θ. 710· [[πόλισμα]] Ἀριστοφ. ἔνθ’ ἀνωτέρ., κτλ. 2) [[τρομερός]], φρικτὸς εἰς τὴν ἀκοήν, [[μάλιστα]] κατ’ οὐδέτ. ὡς ἐπίρρ., σμερδαλέον δ’ ἐβόησε Ἰλ. Θ. 92, κτλ.· σμ. κονάβησαν, κανάχιζε Β. 334, Ὀδ. Κ. 399· οὕτω καὶ πληθ., σμερδαλέα κτυπέων, ἐπὶ τοῦ [[Διός]], Ἰλ. Η. 497· σμ. ἰάχων Ε. 302. (Ἡ [[ῥίζα]] φαίνεται πιθανῶς ἐκ του Σανσκρ. mard, Λατ. mord-ere· Ἀρχ. Γερμαν. schmerz-an· Ἀγγλ. to smart, τινάσσομαι, κεντοῦμαι).
}}
{{elnl
|elnltext=σμερδαλέος -α -ον, Ion. f. -η, vreselijk, afgrijselijk, schrikwekkend, angstaanjagend:; λάμπε … χαλκῷ σμερδαλέῳ hij straalde met het angstaanjagende brons (van zijn wapenrusting) Il. 12.464; σ. ἔρις een vreselijke strijd Hes. Th. 710; σμερδαλέος δ’ αὐτῇσι φάνη schrikwekkend verscheen hij aan hen (de meisjes) Od. 6.137; adv. acc. n. sing. σμερδαλέον en plur. σμερδαλέα:. σμερδαλέον … ἐβόησεν hij gaf een vreselijke schreeuw Il. 8.92.
}}
}}
{{etym
{{etym
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[terrible]], [[grisly]], [[frightening]], [[fearsome]], of appearance, cry and shouting (ep. Il.).<br />Other forms: [[σμερδνος]] <b class="b2">id.</b> (Il., h. Hom., A. Pr. 355, Nic.).<br />Origin: IE [Indo-European] [736, 970] <b class="b2">*(s)merd-</b> <b class="b2">rub (open)</b><br />Etymology: With [[σμερδαλέος]] cf. [[λευγαλέος]], [[ἀργαλέος]] a. o.; [[σμερδνός]] like [[δεινός]] a. o. The pair <b class="b3">σμερδ-αλέος</b>: <b class="b3">σμερδ-νός</b> shows a suffixal interchange [[l]]: [[n]] (as [[ἰσχαλέος]]: [[ἰσχνός]] a. o.; Benveniste Origines 45f.). An agreeing [[s-]]stem (as [[θαρσαλέος]]: [[θάρσος]]) is indeed found <b class="b3">σμέρδ[ν]ος λῆμα</b>, [[ῥώμη]], [[δύναμις]], [[ὅρμημα]] and <b class="b3">εὑσμερδής εὔρωστος</b> H.; on the meaning cf. [[δεινότης]] also [[power]], [[force]], [[dexterity]]. -- Since Ebel KZ 7, 227 (cf. also Curtius 692 f.) one onnects a primary Germ. verb, OHG [[smerzan]], OE [[smeortan]] [[hurt]], to which with ablaut (PGm. <b class="b2">*smart-</b> < IE <b class="b2">*smord-</b>) OE [[smeart]] [[painful]], NEng. [[smart]] [[biting]], [[stinging]], [[sharp]], [[witty]], [[elegant]]. For further combinations with Lat. [[mordeō]] [[bite]] etc. (IE *(<b class="b2">s)merd-</b> <b class="b2">rub (open)</b>) s. W.-Hofmann s. v. with rich lit. -- Diff. Bolling Stud. in hon. of H. Collitz (Baltimore, 1930) 43ff.: to Lith. <b class="b2">smirdė́ti</b> [[stink]], Goth. [[smarnos]] acc. pl. f. [[σκύβαλα]]', Lat. [[merda]] f. [[dirt]], [[muck]]. On the attempts to connect IE *(<b class="b2">s)mer-d-</b> <b class="b2">rub (open)</b> with <b class="b2">*smerd-</b> [[stink]], s. WP. 2, 279 a. 691, Pok. 736f. a. 970, W.-Hofmann s. [[merda]] and [[mordeō]]; everywhere with further forms and lit. -- Cf. [[σμορδοῦν]].
|etymtx=Grammatical information: adj.<br />Meaning: [[terrible]], [[grisly]], [[frightening]], [[fearsome]], of appearance, cry and shouting (ep. Il.).<br />Other forms: [[σμερδνος]] <b class="b2">id.</b> (Il., h. Hom., A. Pr. 355, Nic.).<br />Origin: IE [Indo-European] [736, 970] <b class="b2">*(s)merd-</b> <b class="b2">rub (open)</b><br />Etymology: With [[σμερδαλέος]] cf. [[λευγαλέος]], [[ἀργαλέος]] a. o.; [[σμερδνός]] like [[δεινός]] a. o. The pair <b class="b3">σμερδ-αλέος</b>: <b class="b3">σμερδ-νός</b> shows a suffixal interchange [[l]]: [[n]] (as [[ἰσχαλέος]]: [[ἰσχνός]] a. o.; Benveniste Origines 45f.). An agreeing [[s-]]stem (as [[θαρσαλέος]]: [[θάρσος]]) is indeed found <b class="b3">σμέρδ[ν]ος λῆμα</b>, [[ῥώμη]], [[δύναμις]], [[ὅρμημα]] and <b class="b3">εὑσμερδής εὔρωστος</b> H.; on the meaning cf. [[δεινότης]] also [[power]], [[force]], [[dexterity]]. -- Since Ebel KZ 7, 227 (cf. also Curtius 692 f.) one onnects a primary Germ. verb, OHG [[smerzan]], OE [[smeortan]] [[hurt]], to which with ablaut (PGm. <b class="b2">*smart-</b> < IE <b class="b2">*smord-</b>) OE [[smeart]] [[painful]], NEng. [[smart]] [[biting]], [[stinging]], [[sharp]], [[witty]], [[elegant]]. For further combinations with Lat. [[mordeō]] [[bite]] etc. (IE *(<b class="b2">s)merd-</b> <b class="b2">rub (open)</b>) s. W.-Hofmann s. v. with rich lit. -- Diff. Bolling Stud. in hon. of H. Collitz (Baltimore, 1930) 43ff.: to Lith. <b class="b2">smirdė́ti</b> [[stink]], Goth. [[smarnos]] acc. pl. f. [[σκύβαλα]]', Lat. [[merda]] f. [[dirt]], [[muck]]. On the attempts to connect IE *(<b class="b2">s)mer-d-</b> <b class="b2">rub (open)</b> with <b class="b2">*smerd-</b> [[stink]], s. WP. 2, 279 a. 691, Pok. 736f. a. 970, W.-Hofmann s. [[merda]] and [[mordeō]]; everywhere with further forms and lit. -- Cf. [[σμορδοῦν]].
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<br /><b class="num">1.</b> [[terrible]] to [[look]] on, [[fearful]], aweful, [[direful]], Hom.<br /><b class="num">2.</b> [[terrible]] to [[hear]], in neut. as adv., [[terribly]], Hom.; so in plural σμερδαλέα, Il. [deriv. uncertain]
|mdlsjtxt=<b class="num">1.</b> [[terrible]] to [[look]] on, [[fearful]], aweful, [[direful]], Hom.<br /><b class="num">2.</b> [[terrible]] to [[hear]], in neut. as adv., [[terribly]], Hom.; so in plural σμερδαλέα, Il. [deriv. uncertain]
}}
}}
{{FriskDe
{{FriskDe
|ftr='''σμερδαλέος''': {smerdaléos}<br />'''Forms''': σμερδνoς ib. (Il., ''h''. ''Hom''., A. ''Pr''. 355, Nik.).<br />'''Meaning''': [[schrecklich]], [[gräßlich]], [[furchtbar]], [[fürchterlich]], von Aussehen, Schrei und Schall (ep. seit Il.);<br />'''Etymology''': Zu [[σμερδαλέος]] vgl. [[λευγαλέος]], [[ἀργαλέος]] u. a.; [[σμερδνός]] wie [[δεινός]] u. a. Das Paar [[σμερδαλέος]]: [[σμερδνός]] zeigt einen alten suffixalen Wechsel ''l'': ''n'' (wie [[ἰσχαλέος]]: [[ἰσχνός]] u. a.; Benveniste Origines 45f.). Ein entsprechender ''s''-Stamm (wie [[θαρσαλέος]]: [[θάρσος]]) liegt tatsächlich vor in σμέρδ[ν]ος· [[λῆμα]], [[ῥώμη]], [[δύναμις]], [[ὅρμημα]] und [[εὐσμερδής]]· [[εὔρωστος]] H. vor; zur Bed. vgl. [[δεινότης]] auch [[Kraft]], [[Gewalt]], [[Gewandtheit]]. — Seit Ebel KZ 7, 227 (vgl. auch Curtius 692 f.) wird damit ein primäres germ. Verb, ahd. ''smerzan'', ags. ''smeortan'' [[schmerzen]] verbunden, wozu ablautend (urg. *''smart''- < idg. *''smord''-) ags. ''smeart'' [[schmerzhaft]], neng. ''smart'' [[beißend]], [[stechend]], [[scharf]], [[witzig]], [[elegant]]. Für weitere Kombinationen mit lat. ''mordeō'' [[beißen]] usw. (idg. (''s'')''merd''- [[aufreiben]]) s. W.-Hofmann s. v. mit reicher Lit. — Anders Bolling Stud. in hon. of H. Collitz (Baltimore, 1930) 43ff.: zu lit. ''smirdė́ti'' [[stinken]], got. ''smarnos'' Akk. pl. f.’σκύβαλα’, lat. ''merda'' f. [[Unrat]], [[Kot]]. Über die Versuche, idg. (''s'')''mer''-''d''- [[aufreiben]] mit ''smerd''- [[stinken]] zu verbinden, s. WP. 2, 279 u. 691, Pok. 736f. u. 970, W.-Hofmann s. ''merda'' und ''mordeō''; überall mit weiteren Formen und Lit. — Vgl. [[σμορδοῦν]].<br />'''Page''' 2,748-749
|ftr='''σμερδαλέος''': {smerdaléos}<br />'''Forms''': σμερδνoς ib. (Il., ''h''. ''Hom''., A. ''Pr''. 355, Nik.).<br />'''Meaning''': [[schrecklich]], [[gräßlich]], [[furchtbar]], [[fürchterlich]], von Aussehen, Schrei und Schall (ep. seit Il.);<br />'''Etymology''': Zu [[σμερδαλέος]] vgl. [[λευγαλέος]], [[ἀργαλέος]] u. a.; [[σμερδνός]] wie [[δεινός]] u. a. Das Paar [[σμερδαλέος]]: [[σμερδνός]] zeigt einen alten suffixalen Wechsel ''l'': ''n'' (wie [[ἰσχαλέος]]: [[ἰσχνός]] u. a.; Benveniste Origines 45f.). Ein entsprechender ''s''-Stamm (wie [[θαρσαλέος]]: [[θάρσος]]) liegt tatsächlich vor in σμέρδ[ν]ος· [[λῆμα]], [[ῥώμη]], [[δύναμις]], [[ὅρμημα]] und [[εὐσμερδής]]· [[εὔρωστος]] H. vor; zur Bed. vgl. [[δεινότης]] auch [[Kraft]], [[Gewalt]], [[Gewandtheit]]. — Seit Ebel KZ 7, 227 (vgl. auch Curtius 692 f.) wird damit ein primäres germ. Verb, ahd. ''smerzan'', ags. ''smeortan'' [[schmerzen]] verbunden, wozu ablautend (urg. *''smart''- < idg. *''smord''-) ags. ''smeart'' [[schmerzhaft]], neng. ''smart'' [[beißend]], [[stechend]], [[scharf]], [[witzig]], [[elegant]]. Für weitere Kombinationen mit lat. ''mordeō'' [[beißen]] usw. (idg. (''s'')''merd''- [[aufreiben]]) s. W.-Hofmann s. v. mit reicher Lit. — Anders Bolling Stud. in hon. of H. Collitz (Baltimore, 1930) 43ff.: zu lit. ''smirdė́ti'' [[stinken]], got. ''smarnos'' Akk. pl. f.’σκύβαλα’, lat. ''merda'' f. [[Unrat]], [[Kot]]. Über die Versuche, idg. (''s'')''mer''-''d''- [[aufreiben]] mit ''smerd''- [[stinken]] zu verbinden, s. WP. 2, 279 u. 691, Pok. 736f. u. 970, W.-Hofmann s. ''merda'' und ''mordeō''; überall mit weiteren Formen und Lit. — Vgl. [[σμορδοῦν]].<br />'''Page''' 2,748-749
}}
}}

Latest revision as of 11:20, 3 March 2024

English (LSJ)

α, Ion. η, ον, Ep. Adj. (Ar.Av.553 is mock-heroic),
A terrible to look on, fearful, δράκων Il.2.309; of Odysseus when cast up by the sea, Od.6.137; σ. κεφαλή, of Scylla, 12.91; χαλκὸς σ. bronze dire-gleaming, Il.12.464, 13.192; of armour of all kinds, σάκος, αἰγίς, ἀορτήρ, 20.260, 21.401, Od.11.609; οἰκία σ., of Hades, Il.20.65; ἔρις Hes.Th.710; πόλισμα Ar. l.c.
2 terrible to hear, especially in neut. as adverb, σμερδαλέον δ' ἐβόησε Il.8.92, etc.; σ. κονάβησαν, κονάβιζε, 2.334, Od.10.399: pl., σμερδαλέα κτυπέων, of Zeus, Il.7.479; σ. ἰάχων 5.302. (Prob. cogn. with Skt. márdati 'crush, crumble', Lat. mordere, OHG. smerzan, Engl. smart.)

German (Pape)

[Seite 910] schrecklich, gräßlich, fürchterlich, entsetzlich, schauderhaft, bes. schrecklich anzusehen, von furchtbarem Anblick, Hom. δράκων, Il. 2, 309; σμερδαλέος δ' αὐτῇσι φάνη, vom nackten, schmutzigen Odysseus, Od. 6, 137, vgl. 11, 609; λάμπε δὲ χαλκῷ σμερδαλέῳ, furchtbar blinkend, Il. 12, 464; u. so von Schilden, 20, 260. 21, 401, u. oft von Waffenrüstungen; auch οἰκία, 20, 63; πόλισμα, Ar. Av. 553; – fürchterlich fürs Ohr, schrecklich tosend, lärmend, σμερδαλέον δ' ἐβόησεν, Il. 8, 92 u. öfter; κονάβιζε, Od. 10, 399; κονάβησαν, Il. 2, 334, u. öfter; auch σμερδαλέα κτυπέων, vom donnernden Zeus, 7, 479.

French (Bailly abrégé)

α, ον :
terrible, effrayant à voir ou à entendre ; adv. • σμερδαλέον IL, OD ou • σμερδαλέα IL d'une manière effrayante, avec un bruit terrible.
Étymologie: R. Σμερδ, mordre ; cf. σμερδνός.

Dutch (Woordenboekgrieks.nl)

σμερδαλέος -α -ον, Ion. f. -η, vreselijk, afgrijselijk, schrikwekkend, angstaanjagend:; λάμπε … χαλκῷ σμερδαλέῳ hij straalde met het angstaanjagende brons (van zijn wapenrusting) Il. 12.464; σ. ἔρις een vreselijke strijd Hes. Th. 710; σμερδαλέος δ’ αὐτῇσι φάνη schrikwekkend verscheen hij aan hen (de meisjes) Od. 6.137; adv. acc. n. sing. σμερδαλέον en plur. σμερδαλέα:. σμερδαλέον … ἐβόησεν hij gaf een vreselijke schreeuw Il. 8.92.

Russian (Dvoretsky)

σμερδᾰλέος:
1 страшный, ужасный (δράκων Hom.; ἔρις Hes.);
2 грозный (αἰγίς Hom.; πόλισμα Arph.).

English (Autenrieth)

fearful, terrible, to look upon, δράκων, λέων, etc.—Adv., σμερδαλέον, σμερδαλέα, δέδορκεν, Il. 22.95; elsewhere of sounds.

Greek Monolingual

-α, -ον, θηλ. και -η, Α
1. φοβερός στην όψη, φρικαλέος
2. φρικτός στην ακοή, τρομερός («σμερδαλέον δ' ἐβόησε», Ομ. Ιλ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. Το επίθ. σμερδ-αλέος ανάγεται στην ΙΕ ρίζα (s)mer-d- «φθείρω, αφανίζω» και συνδέεται με αρχ. άνω γερμ. smerzan «προκαλώ πόνο», γερμ. schmerzen «πονώ», αγγλοσαξ. smeart «αυτός που προκαλεί πόνο», αγγλ. smart «οδυνηρός, διαπεραστικός, οξύς, έξυπνος». Η σύνδεση της λ. με το λατ. mordeo «δαγκώνω» ή με τ. που ανάγονται στην ΙΕ ρίζα smerd- «μυρίζω άσχημα, βρομώ» δεν θεωρείται πιθανή. Το επίθ. εμφανίζει επίθημα -αλέος (πρβλ. αργαλέος, θαρσαλέος, λευγαλέος), το οποίο θα μάς οδηγούσε σε ένα σιγμόληκτο ουσ. (πρβλ. θαρρ-αλέος < θάρρος, κερδ-αλέος < κέρδος), την ύπαρξη του οποίου υποδηλώνουν και οι εξής τ. του Ησύχ.: σμέρδνος
λῆμα, ῥώμη, δύναμις, ὅρμημα και εὐσμερδής
εὔρωστος (για την εξέλιξη αυτή από τη σημ. «φοβερός» του σμερδ-αλέος στη σημ. «δύναμη» τών τύπων αυτών πρβλ. δεινός «φοβερός»: δεινότης «δύναμη, επιδεξιότητα»)].

Greek Monotonic

σμερδᾰλέος: -α, Ιων. -η, -ον·
1. φοβερός στην όψη, φρικτός, φρικαλέος, αποκρουστικός, σε Όμηρ.
2. τρομερός στο άκουσμα· στο ουδ. ως επίρρ., φρικτά, στον ίδ.· ομοίως στον πληθ. σμερδαλέα, σε Ομήρ. Ιλ. (αμφίβ. προέλ.).

Greek (Liddell-Scott)

σμερδᾰλέος: α, Ἰωνικ. η, ον, ἐπίθετ. ἐπικ. (διότι τὸ παρ’ Ἀριστοφ. ἐν Ὄρν. 553 εἶναι παρῳδούμενος ἡρωϊκὸς στίχος), φοβερὸς ἰδεῖν, φρικτός, φρικαλέος, δράκων Ἰλ. Β. 309· ἐπὶ τοῦ Ὀδυσσέως ὡς ἐν ἀθλίᾳ καταστάσει ὑπὸ τῆς θαλάσσης ἐξεβλήθη πρὸς τὴν ξηράν, Ὀδ. Ζ. 137· σμ. κεφαλή, ἐπὶ τῆς Σκύλλης, Μ. 91· χαλκὸς σμ., φρικτῶς ἀκτινοβολῶν, λάμπων φοβερῶς, Ἰλ. Μ. 464, Ν. 192· οὕτως ἐπὶ παντοειδοῦς ὁπλισμοῦ, σάκος, αἰγίς, ἀορτήρ Υ. 260, Φ. 401, Ὀδ. Λ. 609· οἰκία σμ., ἐπὶ τοῦ Ἅιδου, Ἰλ. Υ. 64· ἔρις Ἡσ. Θ. 710· πόλισμα Ἀριστοφ. ἔνθ’ ἀνωτέρ., κτλ. 2) τρομερός, φρικτὸς εἰς τὴν ἀκοήν, μάλιστα κατ’ οὐδέτ. ὡς ἐπίρρ., σμερδαλέον δ’ ἐβόησε Ἰλ. Θ. 92, κτλ.· σμ. κονάβησαν, κανάχιζε Β. 334, Ὀδ. Κ. 399· οὕτω καὶ πληθ., σμερδαλέα κτυπέων, ἐπὶ τοῦ Διός, Ἰλ. Η. 497· σμ. ἰάχων Ε. 302. (Ἡ ῥίζα φαίνεται πιθανῶς ἐκ του Σανσκρ. mard, Λατ. mord-ere· Ἀρχ. Γερμαν. schmerz-an· Ἀγγλ. to smart, τινάσσομαι, κεντοῦμαι).

Frisk Etymological English

Grammatical information: adj.
Meaning: terrible, grisly, frightening, fearsome, of appearance, cry and shouting (ep. Il.).
Other forms: σμερδνος id. (Il., h. Hom., A. Pr. 355, Nic.).
Origin: IE [Indo-European] [736, 970] *(s)merd- rub (open)
Etymology: With σμερδαλέος cf. λευγαλέος, ἀργαλέος a. o.; σμερδνός like δεινός a. o. The pair σμερδ-αλέος: σμερδ-νός shows a suffixal interchange l: n (as ἰσχαλέος: ἰσχνός a. o.; Benveniste Origines 45f.). An agreeing s-stem (as θαρσαλέος: θάρσος) is indeed found σμέρδ[ν]ος λῆμα, ῥώμη, δύναμις, ὅρμημα and εὑσμερδής εὔρωστος H.; on the meaning cf. δεινότης also power, force, dexterity. -- Since Ebel KZ 7, 227 (cf. also Curtius 692 f.) one onnects a primary Germ. verb, OHG smerzan, OE smeortan hurt, to which with ablaut (PGm. *smart- < IE *smord-) OE smeart painful, NEng. smart biting, stinging, sharp, witty, elegant. For further combinations with Lat. mordeō bite etc. (IE *(s)merd- rub (open)) s. W.-Hofmann s. v. with rich lit. -- Diff. Bolling Stud. in hon. of H. Collitz (Baltimore, 1930) 43ff.: to Lith. smirdė́ti stink, Goth. smarnos acc. pl. f. σκύβαλα', Lat. merda f. dirt, muck. On the attempts to connect IE *(s)mer-d- rub (open) with *smerd- stink, s. WP. 2, 279 a. 691, Pok. 736f. a. 970, W.-Hofmann s. merda and mordeō; everywhere with further forms and lit. -- Cf. σμορδοῦν.

Middle Liddell

1. terrible to look on, fearful, aweful, direful, Hom.
2. terrible to hear, in neut. as adv., terribly, Hom.; so in plural σμερδαλέα, Il. [deriv. uncertain]

Frisk Etymology German

σμερδαλέος: {smerdaléos}
Forms: σμερδνoς ib. (Il., h. Hom., A. Pr. 355, Nik.).
Meaning: schrecklich, gräßlich, furchtbar, fürchterlich, von Aussehen, Schrei und Schall (ep. seit Il.);
Etymology: Zu σμερδαλέος vgl. λευγαλέος, ἀργαλέος u. a.; σμερδνός wie δεινός u. a. Das Paar σμερδαλέος: σμερδνός zeigt einen alten suffixalen Wechsel l: n (wie ἰσχαλέος: ἰσχνός u. a.; Benveniste Origines 45f.). Ein entsprechender s-Stamm (wie θαρσαλέος: θάρσος) liegt tatsächlich vor in σμέρδ[ν]ος· λῆμα, ῥώμη, δύναμις, ὅρμημα und εὐσμερδής· εὔρωστος H. vor; zur Bed. vgl. δεινότης auch Kraft, Gewalt, Gewandtheit. — Seit Ebel KZ 7, 227 (vgl. auch Curtius 692 f.) wird damit ein primäres germ. Verb, ahd. smerzan, ags. smeortan schmerzen verbunden, wozu ablautend (urg. *smart- < idg. *smord-) ags. smeart schmerzhaft, neng. smart beißend, stechend, scharf, witzig, elegant. Für weitere Kombinationen mit lat. mordeō beißen usw. (idg. (s)merd- aufreiben) s. W.-Hofmann s. v. mit reicher Lit. — Anders Bolling Stud. in hon. of H. Collitz (Baltimore, 1930) 43ff.: zu lit. smirdė́ti stinken, got. smarnos Akk. pl. f.’σκύβαλα’, lat. merda f. Unrat, Kot. Über die Versuche, idg. (s)mer-d- aufreiben mit smerd- stinken zu verbinden, s. WP. 2, 279 u. 691, Pok. 736f. u. 970, W.-Hofmann s. merda und mordeō; überall mit weiteren Formen und Lit. — Vgl. σμορδοῦν.
Page 2,748-749