μυστικός: Difference between revisions
Δίκαιον εὖ πράττοντα μεμνῆσθαι θεοῦ → Die tuenda memoria in rebus bonis → Wenn es dir gut geht, denk an Gott, dies ist gerecht
(eksahir) |
(26) |
||
Line 21: | Line 21: | ||
{{eles | {{eles | ||
|esgtx=[[místico]], [[relativo a los misterios]], [[secreto]], [[de un modo místico]], [[ de un modo secreto]] | |esgtx=[[místico]], [[relativo a los misterios]], [[secreto]], [[de un modo místico]], [[ de un modo secreto]] | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=-ή, -ὁ (ΑΜ [[μυστικός]], -ή, -όν)<br /><b>1.</b> αυτός που υπάρχει ή γίνεται [[κρυφά]], ο μη [[φανερός]], [[απόρρητος]], [[απόκρυφος]] («μυστική [[ψηφοφορία]]»)<br /><b>2.</b> αυτός που σχετίζεται με τα μυστήρια («μυστικὸς [[Ἴακχος]]» — το μυστηριώδες [[άσμα]] του Ιάκχου, <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που αναφέρεται στον θρησκευτικό μυστικισμό, [[μυστικιστικός]]<br /><b>2.</b> αυτός που αποκρύπτει τις σκέψεις ή τις ενέργειές του, [[κρυψίνους]]<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <b>βλ.</b> [[μυστικό]]<br /><b>4.</b> (το αρσ. ως ουσ. <i>ο [[μυστικός]]<br />[[οπαδός]] του θρησκευτικού μυστικισμού, [[μυστικιστής]]<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> α) «[[μυστικός]] [[πράκτορας]]» — [[κατάσκοπος]] ξένης δύναμης<br />β) «[[μυστικός]] [[αστυνομικός]]» ή, [[απλώς]], «[[μυστικός]]» — [[αστυνομικός]] με [[πολιτική]] [[περιβολή]] [[κατά]] την [[εκτέλεση]] της υπηρεσίας του για να μην αναγνωρίζεται<br />γ) «μυστικές εταιρείες» — ενώσεις προσώπων τα οποία επιδιώκουν εθνικούς, πολιτικούς, θρησκευτικούς, κοινωνικούς ή οικονομικούς σκοπούς, τών οποίων τόσο η [[οργάνωση]] όσο και η [[δραστηριότητα]] τηρούνται κρυφές<br />δ) «[[μυστικός]] [[δείπνος]]» — ο [[τελευταίος]] [[πριν]] από τη [[σταύρωση]] [[δείπνος]] του Ιησού Χριστού με τους αποστόλους, ο [[οποίος]] χαρακτηρίζεται [[μυστικός]] [[γιατί]] με αυτόν ιδρύθηκε το [[μυστήριο]] της θείας Ευχαριστίας<br />(<b>νεοελλ.-μσν.</b>) αυτός που κρατά κρυφό ό,τι μαθαίνει ή ό,τι του εμπιστεύεται [[κάποιος]], [[εχέμυθος]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> [[δόλιος]], [[πανούργος]]<br /><b>2.</b> <b>ως ουσ.</b> [[μυστικοσύμβουλος]]<br /><b>3.</b> [[έμπιστος]]<br /><b>4.</b> (για το [[σώμα]] του Χριστού [[κατά]] τη [[θεία]] Ευχαριστία) αυτός που λαμβάνεται δια μέσου μυστηρίου<br /><b>5.</b> (για [[αρρώστια]]) αυτή που δεν [[είναι]] [[εμφανής]], δεν διακρίνεται από σωματικά γνωρίσματα<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για [[τέχνη]]) αυτή που απαιτεί [[διδασκαλία]]<br /><b>2.</b> (<b>το αρσ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>οἱ μυστικοί</i><br />οι μύστες<br /><b>3.</b> (<b>το ουδ. πληθ. ως ουσ.</b>) <i>τὰ [[μυστικά]]<br />τα μυστήρια<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «χοιρία [[μυστικά]]» — ισχνά χοιρίδια τα οποία συνήθιζαν να προσφέρουν οι μύστες. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[μυστικώς]] και -<i>ά</i> (ΑΜ μυστικῶς, Μ και [[μυστικά]])<br />με [[μυστικότητα]], [[κρυφά]] («τὰς ίεροποιΐας... ποιεῑσθαι... τὰς μὲν μυστικῶς, τὰς δὲ ἐν φανερῷ», <b>Στράβ.</b>)<br />(<b>νεοελλ.-μσν.</b>) εμπιστευτικά, ιδιαιτέρως<br /><b>μσν.</b><br /><b>1.</b> πνευματικά, [[νοερά]]<br /><b>2.</b> με προφητική [[ικανότητα]]<br /><b>αρχ.</b><br />με τρόπο που αναφέρεται ή αρμόζει στα μυστήρια.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[μύστης]]. Τη λ. δανείστηκαν οι ευρωπαϊκές γλώσσες με την [[ίδια]] [[σημασία]] (<b>πρβλ.</b> γαλλ. <i>mystique</i>, αγγλ. γερμ. <i>mystiscti</i>)]. | |||
}} | }} |
Revision as of 12:01, 29 September 2017
English (LSJ)
ή, όν,
A connected with the mysteries, τέλος A.Fr.387; μ. Ἴακχος the mystic chant Iacchus, Hdt.8.65; χοῖροι Ar.Ach.764; αὔρα τις εἰσέπνευσε -ωτάτη Id.Ra.314; βίοτος μ. IG3.172.6; μ. λόγοι Phld.Ir.p.46 W.; τὰ μ. the mysteries, Th.6.28,60; ἡ -κή (sc. παράδοσις) mystical doctrine, Procl.in Prm.p.779 S., cf. eund.in Ti.3.12 D.; τὸ θεῖον καὶ μ. Dam.Pr.213; οἱ μ., = μύσται, Str.17.1.29: Comp. -ώτερος Luc.Salt.59: Sup. -ώτατος Ar.Ra.l.c., Dam.Pr.111. Adv. -κῶς, δικάζειν Poll.8.123 (fort. μυστικῶν in cases relating to the mysteries); mystically, μ. καὶ τελεστικῶς Hermog.Id.1.6, cf. D.S.5.77, Porph. Antr.4. II private, secret, Cic.Att.4.2.7 (Comp.). Adv. -κῶς Str. 10.3.9, LXX 3 Ma.3.10, Vett.Val.46.11: Comp. -ώτερον, scribere Cic. Att.6.4.3.
German (Pape)
[Seite 223] geheimnißvoll, mystisch, bes. die Eingeweihten oder die Geheimnißlehren der Mysterien betreffend; τέλος, Aesch. frg. 398; μυστικὴ χοῖρος, Ar. Ach. 729; μυστικὸς ἴακχος, Her. 8, 65; τὰ μυστικά, = μυστήρια, Thuc. 6, 28. – Adv., δικάζω, Poll. 8, 123.
Greek (Liddell-Scott)
μυστικός: -ή, -όν, ἀπόκρυφος, «μυστικός», ἰδίως μυστηριώδης, ἔχων σχέσιν πρὸς τὰ μυστήρια, τέλος Αἰσχύλ. Ἀποσπ. 384· μ. Ἴακχος, τὸ μυστηριῶδες ᾆσμα τοῦ Ἰάκχου, Ἡρόδ. 8. 65· αὔρα τις εἰσέπνευσε μυστικωτάτη Ἀριστοφ. Βάτρ. 314· τὰ μ., τὰ μυστήρια, Θουκ. 6. 28, 60· οἱ μυστικοί, = μύσται, Στράβ. 806· - παρὰ μεταγεν., καθόλου ἐπὶ πάσης τέχνης ἀπαιτούσης διδασκαλίαν, Λοβεκ. Ἀγλαόφ. 128 κἑξ. Τὰ χοιρία μ. ἐν Ἀριστοφ. Ἀχ. 747, ἦσαν πιθανῶς ἄθλια, ἰσχνὰ χοιρίδια, οἷα οἱ μύσται συνείθιζον νὰ προσφέρωσι, Λοβ. ἔνθ’ ἀνωτ., σ. 85· πρβλ. μέγαρον ΙΙΙ. Ἐπίρρ. -κῶς, Πολυδ. Η΄, 123· Συγκρ. -ώτερον, Κικ. πρὸς Ἀττ. 6. 4.
French (Bailly abrégé)
ή, όν :
qui concerne les mystères, mystique ; τὰ μυστικά, les cérémonies des mystères;
Cp. μυστικώτερος, Sp. μυστικώτατος.
Étymologie: μύω.
Spanish
místico, relativo a los misterios, secreto, de un modo místico, de un modo secreto
Greek Monolingual
-ή, -ὁ (ΑΜ μυστικός, -ή, -όν)
1. αυτός που υπάρχει ή γίνεται κρυφά, ο μη φανερός, απόρρητος, απόκρυφος («μυστική ψηφοφορία»)
2. αυτός που σχετίζεται με τα μυστήρια («μυστικὸς Ἴακχος» — το μυστηριώδες άσμα του Ιάκχου, Ηρόδ.)
νεοελλ.
1. αυτός που αναφέρεται στον θρησκευτικό μυστικισμό, μυστικιστικός
2. αυτός που αποκρύπτει τις σκέψεις ή τις ενέργειές του, κρυψίνους
3. το ουδ. ως ουσ. βλ. μυστικό
4. (το αρσ. ως ουσ. ο μυστικός
οπαδός του θρησκευτικού μυστικισμού, μυστικιστής
5. φρ. α) «μυστικός πράκτορας» — κατάσκοπος ξένης δύναμης
β) «μυστικός αστυνομικός» ή, απλώς, «μυστικός» — αστυνομικός με πολιτική περιβολή κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας του για να μην αναγνωρίζεται
γ) «μυστικές εταιρείες» — ενώσεις προσώπων τα οποία επιδιώκουν εθνικούς, πολιτικούς, θρησκευτικούς, κοινωνικούς ή οικονομικούς σκοπούς, τών οποίων τόσο η οργάνωση όσο και η δραστηριότητα τηρούνται κρυφές
δ) «μυστικός δείπνος» — ο τελευταίος πριν από τη σταύρωση δείπνος του Ιησού Χριστού με τους αποστόλους, ο οποίος χαρακτηρίζεται μυστικός γιατί με αυτόν ιδρύθηκε το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας
(νεοελλ.-μσν.) αυτός που κρατά κρυφό ό,τι μαθαίνει ή ό,τι του εμπιστεύεται κάποιος, εχέμυθος
μσν.
1. δόλιος, πανούργος
2. ως ουσ. μυστικοσύμβουλος
3. έμπιστος
4. (για το σώμα του Χριστού κατά τη θεία Ευχαριστία) αυτός που λαμβάνεται δια μέσου μυστηρίου
5. (για αρρώστια) αυτή που δεν είναι εμφανής, δεν διακρίνεται από σωματικά γνωρίσματα
αρχ.
1. (για τέχνη) αυτή που απαιτεί διδασκαλία
2. (το αρσ. πληθ. ως ουσ.) οἱ μυστικοί
οι μύστες
3. (το ουδ. πληθ. ως ουσ.) τὰ μυστικά
τα μυστήρια
4. φρ. «χοιρία μυστικά» — ισχνά χοιρίδια τα οποία συνήθιζαν να προσφέρουν οι μύστες.
επίρρ...
μυστικώς και -ά (ΑΜ μυστικῶς, Μ και μυστικά)
με μυστικότητα, κρυφά («τὰς ίεροποιΐας... ποιεῑσθαι... τὰς μὲν μυστικῶς, τὰς δὲ ἐν φανερῷ», Στράβ.)
(νεοελλ.-μσν.) εμπιστευτικά, ιδιαιτέρως
μσν.
1. πνευματικά, νοερά
2. με προφητική ικανότητα
αρχ.
με τρόπο που αναφέρεται ή αρμόζει στα μυστήρια.
[ΕΤΥΜΟΛ. < μύστης. Τη λ. δανείστηκαν οι ευρωπαϊκές γλώσσες με την ίδια σημασία (πρβλ. γαλλ. mystique, αγγλ. γερμ. mystiscti)].