νάω

English (LSJ)

only pres. and impf., Att. contr. νᾷ S.Fr.5, part. νῶντας Phot.:—flow, ἐν δὲ κρήνη νάει Od.6.292; καὶ φρείατα μακρὰ νάουσιν Il. 21.197; ὄφρ' ἂν ὕδωρ τε νάῃ Epigr. ap. Pl.Phdr.264d; οἴνῳ Ἁχελῷος ἆρα νᾷ S.l.c.; ὕδατι νᾶε was running with... A.R.1.1146; νᾶεν φόνῳ Call.Dian.224:—Pass., to be watered, νᾱομένοισι τόποις Nic.Fr. 74.58. [ᾰ in Hom. and presupposed by νᾷ, νῶντας, cf. ἀέναος: ᾱ v.l. in Od.9.222, always in late Ep. exc. Euph.23; ναῖον (so Aristarch. and some codd.) δ' ὀρῷ ἄγγεα πάντα is prob. correct in Od.l.c., cf. ἔναιεν ἐν ἅλμῃ (with pun on ναίω dwell) Matro Conv.77, and ναιομένοισι (νεομ- codd.) should perhaps be read in Nic. l.c.] (Cf. ἔννυθεν, ναύω, νόα, Skt. snaúti (pf. part. Pass. snutás) 'drip', MIr. snuadh 'river', etc.: νάω [ᾰ] from snǎw-w, ναίω and νάω [ᾱ] from snǎw-yw.)

German (Pape)

[Seite 234] nur pr. u. impf., fließen; ἐν δὲ κρήνη νάει, Od. 6, 292; κρῆναι νάουσι, Il. 21, 197; als v.l. von ναίω Od. 9, 222; νᾶεν Callim. Dian. 224; ὄφρ' ἂν ὕδωρ τε νάῃ, epigr. Plat. Phaedr. 264 d; ἄσπορα ναομένοισι τόποις ἀνεθρέψατο λειμών, Nic. b. Ath. XV, 684 (v. 581, wo die v.l. νεομένοισι auf ναιομένοισι führt, s. ναίω. – Moeris erklärt ἀεὶ νῶν für attisch, ἀέναος für hellenistisch, was auf Ar. Ran. 146 zu gehen scheint, wo jetzt richtig ἀείνων σκῶρ gelesen wird. Sonst auch noch VLL. Vgl. νέω u. ναίω.

French (Bailly abrégé)

seul. prés. et impf.
couler : ὀρῷ OD déborder de petit-lait.
Étymologie: R. Σνυ > Νυ, Ναυ, ΝαϜ, couler ; cf. νᾶμα, Ναϊάς, ναῦς ; lat. navis.

Russian (Dvoretsky)

νάω: (только praes. и impf. νᾶον - эп. ναῖον) течь, струиться (κρῆναι νάουσι Hom.; ὄφρ᾽ ἂν ὕδωρ τε νάῃ Plat.): ναῖον ὀρῷ ἄγγεα πάντα Hom. все сосуды текли (т. е. были переполнены) сывороткой.

Greek (Liddell-Scott)

νάω: πιθαν. μόνον κατ’ ἐνεστ. καὶ παρατ., ῥέω, ἐν δὲ κρήνη νάει Ὀδ. Ζ. 292· καὶ φρείατα μακρὰ νάουσιν Ἰλ. Φ. 197· ὄφρ’ ἂν ὕδωρ τε νάει Ἐπίγραμμ. ἐν Πλάτ. Φαίδρῳ 267D· ὕδατι νᾶε Ἀπολλ. Ρόδ. Α. 1146· νᾶεν φόνῳ Καλλ. εἰς Ἄρτ. 224. - Παθ., ποτίζομαι, νᾱομένοισι τόποις Νικ. Ἀποσπ. 2. 58. [ᾰ παρ’ Ὁμ.· ἀλλὰ ᾱ ἐν ἄρσει παρὰ μεταγεν. Ἐπικ., ἴδε ἀνωτ.· περὶ τοῦ ἐν Ὀδ. Ι. 222 ἴδε ναίω Β] (Ἐκ τῆς αὐτῆς ῥίζης παράγονται τά: ἀέναος, νᾶμα, Ναϊάς, Νηϊάς, ναρός, νηρός, Νηρεύς· - ἡ ῥίζα αὕτη εἶχε πιθανῶς υ, ὡς ἐν τῷ Αἰολ. τύπῳ ναύω ὃν μνημονεύει ὁ Ἡσύχ., ἔτι δὲ καὶ σ ἐν ἀρχῇ, πρβλ. Σανσκρ. snû, snâu-mi (fluo, mano), snav-as (stillatio), snu-tas (stillans)).

English (Autenrieth)

(σνάϝω), ipf. ναῖον (v.l. νᾶον): flow; ὀρῷ, ‘ran over’ with whey, Od. 9.222.

English (Slater)

νάω ? flow ν]ᾰον (supp. Lobel) P. Oxy. 2442, fr. 106.

Greek Monolingual

νάω (Α)
1. ρέω
2. (το παθ.) νάομαι
ποτίζομαι.
[ΕΤΥΜΟΛ. < ναF-yω ή ναF-ω. Συνδέεται με τα αρχ. ινδ. snauti «αφήνω να κυλήσει», snuta- «ρευστός». Απίθανη είναι η συγγένειά του με τα νέω, νήχω. Οι τ. με ᾱ θα πρέπει να σχηματίστηκαν αναλογικά προς τα παράγωγα επίθ. και ον. τα οποία είναι προϊόντα συναιρέσεως μετά από σίγηση -F-].

Greek Monotonic

νάω: πιθανόν μόνο σε ενεστ. και παρατ., ρέω, κυλώ, σε Όμηρ.

Frisk Etymological English

Grammatical information: v.
Meaning: flow, stream (Il.).
Other forms: ipf. νᾶε(ν) A. R., Call., ναῖον ι 222), ναύει ῥέει, βλύζει H. (Aeol.), only presentstem except διαναῦσαι δια-πλεῦσαι H. and the ptc. aor. ἀμφι-ναέντος (Emp. 84).
Compounds: Rarely with ἀμφι-, δια-, περι.
Derivatives: 1. ναέτωρ ῥέων, πολύρρους H., νάτωρ (S. Fr. 270); 2. ναρός welding, streaming (A. Fr. 347 = 764 Mette, S. Fr. 621); 3. νᾶμα n. flowing water, source, stream (trag., Pl., X., Arist.) with ναμά-τιον dimin. (Thphr.), -τιαῖος from sources, source (Aeschin.), -τώδης rich in sources (Thphr.); 4. νασμός = νᾶμα (E.), -ώδης H. -- Prob. also 5. Ναϊάς, Ion. Νηϊάς (Od., A. R., AP), Ναΐς, Ion. Νηΐς f. (Il.) Naiade, s. below.
Origin: XX [etym. unknown]
Etymology: The present forms can all go back on *νάϜ-ι̯ω; the shortvocalic νάω (νάει, νάουσιν ζ 292, Φ 197) can as rhythmical variant stand for ναίω (Chantraine Gramm. hom. 1, 167). Diff. Schwyzer 686 (with Schulze Q. 51 and Bechtel Lex. 234f.): *νάϜ-ω beside *νάϜ-ι̯ω; unnecessary. The ptc. ἀμφι-ναέντος (Emp. 84) was prob. formed after ῥυέντος. -- For the in Attic usual νᾶμα (s. v. Wilamowitz on Eur. Her. 625) a basic (but doubtful) form *ναϜεμα (*νάϜημα?) seems necessary; then also ναρός from *ναϜερός, νασμός from *ναϜεσμός, νάτωρ from *ναϜέτωρ; cf. Bechtel l.c. -- The longvocalic να-ϊάς, -ΐς, νη-ιάς, -ίς suppose a noun *ναϜ-α (cf. e.g. κρήν-η: -ιάς); prop. meaning then "daughter of a source". As all nymphs are considered as daughters of Zeus, the Naiades are connected with the Dodonäic Ζεὺς Νάϊος. A source in Dodona is only mentioned in late Latin writers, and Zeus as a god of sources is unknown (v. Wilamowitz Glaube 1, 228, Nilsson Gr. Rel. 1, 426 f.); the proper meaning of Νάϊος then remains unclear. If the Naiades have something to do at all with Ζεὺς Νάϊος, their qualification as daughters of a source must be left open. Agreements to νάω outside Greek are unknown. One compares the athematic long grade Skt. present snauti drip, with the zero grade ptc. snuta-; further connections s. νέω and νήχω. Cf. also Νηρεύς.

Middle Liddell

[prob. only in pres. and imperf.:]
to flow, Hom.

Frisk Etymology German

νάω: {náō}
Forms: (νάω Hom. u.a.; Ipf. νᾶε(ν) A. R., Kall., ναῖον ι 222), ναύει· ῥέει, βλύζει H. (äol.), nur Präsensstamm bis auf διαναῦσαι· διαπλεῦσαι H. und das Ptz. Aor. ἀμφιναέντος (Emp. 84),
Grammar: v.
Meaning: quellen, strömen (ep. poet. seit Il.).
Composita: ganz vereinzelt mit ἀμφι-, δια-, περι-,
Derivative: Ableitungen: 1. ναέτωρ· ῥέων, πολύρρους H., νάτωρ (S. Fr. 270); 2. ναρός quellend, strömend (A. Fr. 347 = 764 Mette, S. Fr. 621); 3. νᾶμα n. hervorquellendes Wasser, Quelle, Strom (Trag., Pl., X., Arist. usw.) mit ναμάτιον Demin. (Thphr. u.a.), -τιαῖος ‘aus Quellen stammend, Quell.’ (Aeschin. u.a.), -τώδης quellenreich (Thphr.); 4. νασμός= νᾶμα (E.), -ώδης H. — Wohl auch 5. Ναϊάς, ion. Νηϊάς (Od., A. R., AP), Ναΐς, ion. Νηΐς f. (poet. seit Il., sp. Prosa) Naiade, s. unten.
Etymology: Die Präsensformen lassen sich alle auf *νάϝι̯ω zurückführen; das kurzvokalische νάω (νάει, νάουσιν ζ 292, Φ 197) kann als rhythmische Wechselform für ναίω stehen (Chantraine Gramm. hom. 1, 167). Anders Schwyzer 686 (mit Schulze Q. 51 und Bechtel Lex. 234f.): *νάϝω neben *νάϝι̯ω; jedenfalls nicht notwendig. Das Ptz. ἀμφιναέντος (Emp. 84) wurde wohl nach ῥυέντος gebildet. — Für das im Attischen gut eingebürgerte νᾶμα (s.v. Wilamowitz zu Eur. Her. v. 625) scheint eine (nicht ganz unbedenkliche) Grundform *ναϝεμα (*νάϝημα?) erforderlich zu sein; somit auch ναρός aus *ναϝερός, νασμός aus *ναϝεσμός, νάτωρ aus *ναϝέτωρ; vgl. Bechtel a.a.O. — Die langvokaligen ναϊάς, -ΐς, νηϊάς, -ίς setzen zunächst ein Nomen *ναϝα o.ä. voraus (vgl. z.B. κρήνη: -ιάς); eig. Bed. somit "Quelltochter". Da alle Nymphen als Töchter des Zeus gelten, werden die Naiaden mit dem. dodonäischen Ζεὺς Νάϊος in Verbindung gesetzt. Von einer Quelle in Dodona sprechen aber erst spätlateinische Verfasser, und von Zeus als Quellgott verlautet sonst nichts (v. Wilamowitz Glaube 1, 228, Nilsson Gr. Rel. 1, 426 f.); die eig. Bedeutung von Νάϊος bleibt somit unklar. Wenn die Naiaden mit Ζεὺς Νάϊος überhaupt etwas zu tun haben, muß man also ihre Stellung als Quelltöchter offen lassen. Genaue außergriechische Entsprechungen zu νάω fehlen. Seit alters vergleicht man damit das athematische dehnstufige aind. Präsens snauti triefen (Vokalqualität mehrdeutig) mit dem schwundstufigen Ptz. snuta-; weitere Anknüpfungen s. νέω und νήχω. Vgl. auch Νηρεύς m. Lit. -νε in thess. ὅνε, τόνε, τάνε = ὅδε, τόδε, τάδε; daneben -νυ in ark. kypr. ὅνυ, rnit deiktischem -ι ark. Gen. sg. τωνι = τοῦδε, τουδί usw. — Wie ναί, νή wird auch -νε mit dem Demonstr. *(e-)no- verbunden; s. ναί m. weiterer Lit. und Schwyzer 612. Über -νυ s. zu νυ(ν), νῦν nun, jetzt.
Page 2,294-295

Mantoulidis Etymological

(=ρέω). Θέμα ναϝ+j+ω=νάω. Ἐπικ. τύπος τοῦ νάω, ναίω (=ρέω, ξεχειλίζω), καί αἰολ. τύπος ναύω.
Παράγωγα: Ναϊάς καί ἰων. Νηιάς (=νύμφη ποταμοῦ ἤ πηγῆς), νᾶμα (=πηγή, ρυάκι), ναρός (=ρευστός) [ἀπό τό ναρός παράγεται τό νεοελλ. νερό, ἤ ἀπό τό νηρός, συνηρημένο τοῦ νεαρός (=πρόσφατος)-νεαρόν ὕδωρ νηρόν ὕδωρ (=πρόσφατο νερό)], νασμός (=πηγή, ρυάκι), ἀέναος (=αἰώνιος), Νηρηίς Νηρηίδες (=νύμφες τῆς θάλασσας), Νηρεύς (=ἀρχαῖος θαλάσσιος θεός). Συγγενικά καί τά νότος, νοτίζω.