ἄκμων: Difference between revisions
αἰὼν παῖς ἐστι παίζων, πεσσεύων∙ παιδός η βασιληίη → time is a child playing draughts; the kingship is a child's | a life-time is a child playing, playing checkers: the kingship belongs to a child | a whole human life-time is nothing but a child playing, playing checkers: the kingship belongs to a child | lifetime is a child at play, moving pieces in a game; kingship belongs to the child
(Autenrieth) |
m (Text replacement - "mdlsjtxt=<br />" to "mdlsjtxt=") |
||
(42 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=akmon | |Transliteration C=akmon | ||
|Beta Code=a)/kmwn | |Beta Code=a)/kmwn | ||
|Definition=ονος, ὁ, orig. prob. < | |Definition=-ονος, ὁ, orig. prob.<br><span class="bld">A</span> [[meteoric stone]], [[thunderbolt]] (v. sub fin.), χάλκεος ἄ. οὐρανόθεν κατιών Hes.''Th.''722, cf. 724.<br><span class="bld">II</span> [[anvil]], Il.18.476, Od.8.274, [[Herodotus|Hdt.]]1.68: metaph., πρὸς ἄκμονι χάλκευε γλῶσσαν Pi.''P.''1.86; <b class="b3">λόγχης ἄκμονες</b> [[very anvils]] to bear blows (cf. Sch. ad loc.), [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''51; ὑπομένειν πληγὰς ἄκμων Aristopho 4; <b class="b3">Τιρύνθιος ἄ.</b>, i.e. Hercules, Call.''Dian.''146 (expl. by Sch. <b class="b3">ὁ μὴ καμὼν ἐπὶ τοῖς ἄθλοις</b>).<br><span class="bld">2</span> [[pestle]] (Cyprian), [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">3</span> [[head]] of a [[battering ram]], Apollod.''Poliorc.''161.4.<br><span class="bld">III</span> kind of [[eagle]], [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]]<br><span class="bld">IV</span> kind of [[wolf]], Opp.''C.''3.326.<br><span class="bld">V</span> Pythag., = [[six]] ([[6]]), ''Theol.Ar.''37. (Cf. Skt. áśman- 'sling-stone', etc.) | ||
}} | |||
{{DGE | |||
|dgtxt=-ονος, ὁ<br />zool.<br /><b class="num">1</b> una especie de [[águila]] Hsch.<br /><b class="num">2</b> cierto [[lobo]] (aunque la descripción responde a las águilas de A.<i>A</i>.111-20), Opp.<i>C</i>.3.326.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Quizá del egip. <i>a-khom</i>, <i>akhmu</i> ‘[[cualquier divinidad en forma de animal]]’ de ahí que signifique al tiempo ‘[[lobo]]’ y ‘[[águila]]’.<br />-ονος, ὁ<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[yunque]] ἦλθε δὲ χαλκεὺς ... ἔχων ... ἄκμονα <i>Od</i>.3.434, [[ἐννέα]] γὰρ νύκτας καὶ ἤματα χάλκεος ἄ. οὐρανόθεν κατιών Hes.<i>Th</i>.722, 724, Hdt.1.68, Arist.<i>GA</i> 789<sup>b</sup>11, <i>Aud</i>.802<sup>b</sup>42, <i>PGoodsp.Cair</i>.30.22.11<br /><b class="num">•</b>de yunques míticos, el de Hefesto <i>Il</i>.18.476, <i>Od</i>.8.274, Call.<i>Fr</i>.115.17, A.R.3.41, 4.761, E.<i>El</i>.443, el de Brontes σφυρήλατον ἄκμονα Nonn.<i>D</i>.28.205<br /><b class="num">•</b>fig. de un verso Πιερίδων χαλκευτὸν ἐν ἄκμοσι forjado en los yunques de las Musas</i>, <i>AP</i> 7.409 (Antip.Sid.), ἀψευδεῖ δὲ πρὸς ἄκμονι χάλκευε γλῶσσαν forja tu lengua en el yunque de la verdad</i> Pi.<i>P</i>.1.86<br /><b class="num">•</b>fig. de pers. [[fuerte]], [[resistente]] física o moralmente, de guerreros λόγχης ἄκμονες yunques de la lanza</i>, resistentes a los golpes</i> A.<i>Pers</i>.51, de Heracles Τιρύνθιος [[ἄκμων]] Call.<i>Dian</i>.146, de un parásito, Aristopho 5.6, ἡ καρδία αὐτοῦ ... ἕστηκεν δὲ ὥσπερ [[ἄκμων]] [[ἀνήλατος]] [[LXX]] <i>Ib</i>.41.16, στῆθι [[ἑδραῖος]] ὡς ἄ. τυπτόμενος mantente firme en tu sitio como un yunque golpeado</i> Ign.<i>Pol</i>.3.1.<br /><b class="num">2</b> chipr. [[mano de mortero]] Hsch.<br /><b class="num">•</b>[[cabeza de ariete]] Apollod.<i>Poliorc</i>.161.4.<br /><b class="num">3</b> identificado como el [[cielo]] y el [[éter]] (por ser originalmente tal vez [[piedra de rayo]]) Hsch., <i>Epim.Hom.Alph</i>.α 313, v. [[Ἄκμων]].<br /><b class="num">II</b> entre los pitagóricos, el número [[seis]], <i>Theol.Ar</i>.37.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Cf. [[ἄκων]], -οντος, ὁ. | |||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0075.png Seite 75]] ον, ([[κάμνω]]), unermüdlich, λόγχης, nicht mit dem Speer zu ermüden, Aesch. Pers. 51, wo andere erkl. Ambos gegen den Speerwurf; Callim. Dian. 146. ονος, ὁ | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0075.png Seite 75]] ονος, ὁ (καμεῖν ? α priv. oder intens. ?),<br><b class="num">1</b> <i>der [[Ambos]]</i>, Hom. viermal, <i>Od</i>. 3.434, 8.274, <i>Il</i>. 18.476, 15.19 ; – Her. 1.68 ; Pind. <i>P</i>. 1.86 ; Sp.<br><b class="num">2</b> <i>eine [[Wolfsart]]</i>, Opp. <i>C</i>. 3.326.<br><b class="num">3</b> ον, ([[κάμνω]]), <i>[[unermüdlich]]</i>, λόγχης, <i>nicht mit dem [[Speer]] zu [[ermüden]]</i>, Aesch. <i>Pers</i>. 51, wo andere erkl. <i>[[Ambos]] gegen den [[Speerwurf]]</i> ; Callim. <i>Dian</i>. 146. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<span class="bld">1</span>ονος (ὁ) :<br />[[météorite]], [[éclair]].<br />'''Étymologie:''' cf. [[ἄκμων]]².<br /><span class="bld">2</span>ονος (ὁ) :<br />[[enclume]].<br />'''Étymologie:''' DELG vieux nom de la pierre ; cf. <i>skr.</i> áśman, av. asman, <i>lit.</i> akmuo.<br /><span class="bld">3</span>ονος (ὁ, ἡ)<br />infatigable : λόγχης ἄκμονες ESCHL infatigables à lancer la javeline.<br />'''Étymologie:''' [[ἀ]], [[κάμνω]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ἄκμων:''' ονος adj. неутомимый: λόγχης ἄκμονες Aesch. неутомимые в метании копий.<br />ονος ὁ [[наковальня]] Hom., Hes., Pind., Her., Plut. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἄκμων''': -ονος, ὁ, κατ’ ἀρχὰς πιθαν. μετεωρικὸς [[λίθος]], κεραυνὸς (ἴδε ἐν τέλ.), [[χάλκεος]] [[ἄκμων]] [[οὐρανόθεν]] κατιών, Ἡσ. Θ. 722· πρβλ. 724. ΙΙ. ὁ [[ἄκμων]], τὸ ἀμόνι τοῦ σιδηρουργοῦ, Ἰλ. Σ. 476, Ὀδ. Θ. 274, Ἡρόδ. 1. 68: ― μεταφ., πρὸς ἄκμονι χάλκευε γλῶσσαν, Πινδ. Π. 1. 167· λόγχης ἄκμονες, ὡς ἄκμονες ἱκανοὶ νὰ ὑποφέρωσιν ἀκοντίσματα (ὡς ὁ Σχολ. ὑπολαμβάνει), Αἰσχύλ. Πέρσ. 51· [[οὕτως]] ὑπομένειν πληγὰς [[ἄκμων]], Ἀριστοφῶν ἐν «Ἰατρῷ» 1· Τιρύνθιος [[ἄκμων]], ὅ ἐ. [[Ἡρακλῆς]], Καλλ. εἰς Ἄρτ. 146. 2) κόπανος, γουδοχέρι, «ἄκμονα, ἀλετρίβανον, Κύπριοι», Ἡσύχ. ΙΙΙ. = [[οὐρανός]], καὶ ἀκμονίδαι = οὐρανίδαι, Ἡσύχ., πρβλ. Ἀλκμᾶνα 111 ([[ἔνθα]] ἴδε Bgk). ΙV. [[εἶδος]] ἀετοῦ, Ἡσύχ. V. [[εἶδος]] λύκου, Ὀππ. Κ. 3. 326· (πρὸς ταῖς ἀνωτέρω μνημονευθείσαις σημασίαις πρβλ. Σανσκρ. açmâ ([[λίθος]], μετεωρικὸς [[λίθος]]), açmaras (lapideus), Παλαιο-Σκανδιν. hamarr, Παλαιὰ Ὑψ. Γερμ hamar ([[σφυρίον]], hammer, ἀγγλ.), Λιθουαν. akmú ([[λίθος]]). | |lstext='''ἄκμων''': -ονος, ὁ, κατ’ ἀρχὰς πιθαν. μετεωρικὸς [[λίθος]], κεραυνὸς (ἴδε ἐν τέλ.), [[χάλκεος]] [[ἄκμων]] [[οὐρανόθεν]] κατιών, Ἡσ. Θ. 722· πρβλ. 724. ΙΙ. ὁ [[ἄκμων]], τὸ ἀμόνι τοῦ σιδηρουργοῦ, Ἰλ. Σ. 476, Ὀδ. Θ. 274, Ἡρόδ. 1. 68: ― μεταφ., πρὸς ἄκμονι χάλκευε γλῶσσαν, Πινδ. Π. 1. 167· λόγχης ἄκμονες, ὡς ἄκμονες ἱκανοὶ νὰ ὑποφέρωσιν ἀκοντίσματα (ὡς ὁ Σχολ. ὑπολαμβάνει), Αἰσχύλ. Πέρσ. 51· [[οὕτως]] ὑπομένειν πληγὰς [[ἄκμων]], Ἀριστοφῶν ἐν «Ἰατρῷ» 1· Τιρύνθιος [[ἄκμων]], ὅ ἐ. [[Ἡρακλῆς]], Καλλ. εἰς Ἄρτ. 146. 2) κόπανος, γουδοχέρι, «ἄκμονα, ἀλετρίβανον, Κύπριοι», Ἡσύχ. ΙΙΙ. = [[οὐρανός]], καὶ ἀκμονίδαι = οὐρανίδαι, Ἡσύχ., πρβλ. Ἀλκμᾶνα 111 ([[ἔνθα]] ἴδε Bgk). ΙV. [[εἶδος]] ἀετοῦ, Ἡσύχ. V. [[εἶδος]] λύκου, Ὀππ. Κ. 3. 326· (πρὸς ταῖς ἀνωτέρω μνημονευθείσαις σημασίαις πρβλ. Σανσκρ. açmâ ([[λίθος]], μετεωρικὸς [[λίθος]]), açmaras (lapideus), Παλαιο-Σκανδιν. hamarr, Παλαιὰ Ὑψ. Γερμ hamar ([[σφυρίον]], hammer, ἀγγλ.), Λιθουαν. akmú ([[λίθος]]). | ||
}} | }} | ||
{{ | {{grml | ||
| | |mltxt=(-ονος), ο (Α [[ἄκμων]])<br />σιδερένια [[βάση]], [[επάνω]] στην οποία γίνεται η [[επεξεργασία]] μεταλλικών αντικειμένων (κν. [[αμόνι]])<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[μετεωρόλιθος]], [[κεραυνός]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[ακούραστος]], [[ακαταπόνητος]]<br /><b>3.</b> [[κόπανος]], [[γουδοχέρι]]<br /><b>4.</b> [[είδος]] αετού<br /><b>5.</b> [[είδος]] λύκου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[ἄκμων]], που σήμαινε στην αρχαία «το [[αμόνι]]» (σημειώνουμε πως η σημερινή, ήδη μεσαιωνική, λ. [[αμόνι]] προήλθε από τον υποκοριστικό τ. του [[ἄκμων]]<br />[[ἀκμόνιον]] > <i>ἀγμόνιον</i> > <i>ἀμόνι</i>(<i>ν</i>)<br /><b>βλ. λ.</b> [[αμόνι]]), ετυμολογικά συνδέεται με μια [[σειρά]] από ομόρριζες λέξεις άλλων ινδοευρωπαϊκών γλωσσών που δήλωναν «την [[πέτρα]], τον λίθο» ([[πρβλ]]. αρχ. ινδ. <i>aśman</i> «[[λίθος]], [[βράχος]] -[[ουρανός]]» και <i>aśmaka</i>- «[[πέτρινος]]», λιθ. <i>akmuo</i> «[[λίθος]]» <b>κ.ά.</b>). Άρα και το ελλην. [[ἄκμων]] θα σήμαινε αρχικά «την [[πέτρα]]» ([[πρβλ]]. λ.χ. το «[[χάλκεος]] [[ἄκμων]]» του Ησιόδου που χρησιμοποιείται για έναν μετεωρίτη λίθο), ενώ η σημ. «[[αμόνι]]» θα [[είναι]] [[υστερογενής]] και θα προήλθε πιθ. συνεκδοχικά από το υλικό [[αυτού]] του εργαλείου, που αρχικά φαίνεται πως ήταν η [[πέτρα]] (από τη σημ. δηλ. «πέτρινο [[αμόνι]]» πέρασε [[μετά]] στη σημ. «[[αμόνι]]», από όπου [[μετά]] και χάλκινο, σιδερένιο [[αμόνι]]). Από την τυπολογική για το ελλην. [[ἄκμων]], όσο και από τη σημασιολογική για αρκετές συναφείς λέξεις άλλων ινδοευρωπαϊκών γλωσσών [[σχέση]] με τη [[ρίζα]] <i>ακ</i>- «[[οξύς]], [[αιχμηρός]]» ([[ήτοι]] <i>ἄκ</i>-<i>μων</i>: <i>ἄκ</i>-<i>ρος</i>, <i>ἀκ</i>-<i>μή</i>, <i>ἀκ</i>-<i>ή</i>, <i>ἄκ</i>-<i>ων</i> κ.λπ.<br />λιθ. <i>ašmens</i> «[[κόψη]], [[αιχμή]]»: λιθ. <i>akmu</i><i>ō</i> «[[λίθος]]» <b>κ.λπ.</b>), μπορεί να υποστηριχθεί η πρώιμη [[επίδραση]] τών παραγώγων της ρίζας <i>ακ</i>- [[πάνω]] στη [[σειρά]] τών λέξεων [[ἄκμων]], Λιθουανικά akmuo <b>κ.τ.ό.</b> που σημαίνουν, όπως είπαμε, αρχικά «την [[πέτρα]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>νεοελλ.</b> [[ακόνι]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> <b>αρχ.</b> [[ἀκμοθέτης]], [[ἀκμόθετον]]. Για τη [[σχέση]] με τη [[ρίζα]] <i>ακ</i> <b>βλ.</b> [[λήμμα]] <i>ακ</i>-]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''ἄκμων:''' -ονος, ὁ, αρχικά πιθ.<br /><b class="num">I.</b> [[κεραυνός]], [[αστροπελέκι]], [[μετεωρίτης]], [[ἄκμων]] [[οὐρανόθεν]] [[κατιών]], σε Ησίοδ.<br /><b class="num">II.</b> [[αμόνι]] σιδηρουργού, σε Όμηρ. κ.λπ.· μεταφ., <i>λόγχης ἄκμονες</i>, ισχυρά αμόνια ικανά να αντέχουν στα χτυπήματα, σε Αισχύλ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=-ονος<br />Grammatical information: m.<br />Meaning: [[anvil]] (Il.), also [[meteoric stone]] (Hes. Th. 722), = <b class="b3">οὑρανός η σίδηρον</b> H., = [[ἀλετρίβανος]] (pestle), [[Κύπριοι]] H.<br />Compounds: <b class="b3">ἀκμό-θε-τον</b> n. (Hom.) [[basis of an anvil]], with the root of [[τίθημι]].<br />Origin: IE [Indo-European] [19] <b class="b2">*h₂eḱmon</b> [[stone]]<br />Etymology: Old word for [[stone]], found in several languages: Skt. <b class="b2">áśman-</b> m. [[stone]], [[heaven(?)]] (a stone vault?, Reichelt IF 32, 23ff., Fraenkel KZ 63, 183f., cf. [[ἄκμων]] [[meteoric stone]] and [[heaven]]); Av. [[asman-]] [[stone]], [[heaven]], OP. [[asman-]] [[heaven]]; Lith. <b class="b2">akmuõ</b>, <b class="b2">-eñs</b> [[stone]] (with regular depalatalization before [[m]]; <b class="b2">ãšmens</b> [[sharp side]], [[edge]] with [[aš-]] from other positions). - The relation of these words to OCS [[kamy]], [[-ene]] [[stone]] and the Germanic group ON [[hamarr]] [[hammer]] (orig. of stone) is much discussed. One supposes the root <b class="b2">aḱ-</b> [[sharp]] in [[ἀκή]] etc. On these questions see the lit. in Mayrh. EWAia 1.137, e.g. Maher, JIES 1 (1973) 441ff. and EIEC 547. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> orig. prob. a [[thunderbolt]], [[ἄκμων]] [[οὐρανόθεν]] κατιών Hes.<br /><b class="num">II.</b> an [[anvil]], Hom., etc.: metaph., λόγχης ἄκμονες [[very]] anvils to [[bear]] blows, Aesch. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''ἄκμων''': -ονος<br />{ákmōn}<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': [[Amboß]] (ep. ion. poet.), vereinzelt auch [[Meteorstein]] (Hes. ''Th''. 722), = [[οὐρανός]] H., = [[ἀλετρίβανος]]. Κύπριοι H.<br />'''Derivative''': Deminutivum [[ἀκμόνιον]] (Aisop.), zu bemerken ferner das Syntheton [[ἀκμόθετον]] n. (Hom.) [[Untersatz des Ambosses]], Zusammenbildung mit dem Verbalstamm von [[τίθημι]] durch Hinzufügung des Kompositionssuffixes -το-.<br />'''Etymology''': In derselben Bedeutung [[ἀκμοθέτης]] Poll. 10, 147. Altes Wort für [[Stein]], das in mehreren Sprachen auftritt: aind. ''áśman''- m. [[Stein]], [[Fels]], [[Himmel]] (als Steingewölbe vorgestellt, Reichelt IF 32, 23ff., Fraenkel KZ 63, 183f., vgl. [[ἄκμων]] im Sinn von [[Meteorstein]] und [[Himmel]]), wovon ''aśmar''-''a''- [[steinern]] mit Wechsel ''n'': ''r''; aw. ''asman''- [[Stein]], [[Himmel]], apers. ''asman''- [[Himmel]]; lit. ''ãšmens'', lett. ''asmens'' m. pl. [[Schneide]]. Daneben ohne Palatalisierung lit. ''akmuõ'', -''eñs'' [[Stein]]. — Das Verhältnis der genannten Wörter zu aksl. ''kamy'', -''ene'' [[Stein]] und zu der germanischen Gruppe awno. ''hamarr'' [[Hammer]] (eig. aus Stein), auch [[Felsenabsturz]] u. dgl. läßt sich auf keine bestimmte Formel bringen. Vielleicht ist ein Wort für [[Stein]] mit der Gruppe idg. ''aḱ''- in [[ἄκαινα]] usw. schon in uralter Zeit kontaminiert worden. Vgl. zu dieser schwierigen Frage H. Petersson Heteroklisie 26, Güntert WuS 11, 140, W.-Hofmann s. 2. ''ācer''.<br />'''Page''' 1,54 | |||
}} | }} | ||
{{ | {{Slater | ||
| | |sltr=[[ἄκμων]] [[anvil]] met. ἀψευδεῖ δὲ πρὸς ἄκμονι χάλκευε γλῶσσαν the [[anvil]] of [[truth]] (P. 1.86) | ||
}} | }} |
Latest revision as of 11:51, 3 March 2024
English (LSJ)
-ονος, ὁ, orig. prob.
A meteoric stone, thunderbolt (v. sub fin.), χάλκεος ἄ. οὐρανόθεν κατιών Hes.Th.722, cf. 724.
II anvil, Il.18.476, Od.8.274, Hdt.1.68: metaph., πρὸς ἄκμονι χάλκευε γλῶσσαν Pi.P.1.86; λόγχης ἄκμονες very anvils to bear blows (cf. Sch. ad loc.), A.Pers.51; ὑπομένειν πληγὰς ἄκμων Aristopho 4; Τιρύνθιος ἄ., i.e. Hercules, Call.Dian.146 (expl. by Sch. ὁ μὴ καμὼν ἐπὶ τοῖς ἄθλοις).
2 pestle (Cyprian), Hsch.
3 head of a battering ram, Apollod.Poliorc.161.4.
III kind of eagle, Hsch.
IV kind of wolf, Opp.C.3.326.
V Pythag., = six (6), Theol.Ar.37. (Cf. Skt. áśman- 'sling-stone', etc.)
Spanish (DGE)
-ονος, ὁ
zool.
1 una especie de águila Hsch.
2 cierto lobo (aunque la descripción responde a las águilas de A.A.111-20), Opp.C.3.326.
• Etimología: Quizá del egip. a-khom, akhmu ‘cualquier divinidad en forma de animal’ de ahí que signifique al tiempo ‘lobo’ y ‘águila’.
-ονος, ὁ
I 1yunque ἦλθε δὲ χαλκεὺς ... ἔχων ... ἄκμονα Od.3.434, ἐννέα γὰρ νύκτας καὶ ἤματα χάλκεος ἄ. οὐρανόθεν κατιών Hes.Th.722, 724, Hdt.1.68, Arist.GA 789b11, Aud.802b42, PGoodsp.Cair.30.22.11
•de yunques míticos, el de Hefesto Il.18.476, Od.8.274, Call.Fr.115.17, A.R.3.41, 4.761, E.El.443, el de Brontes σφυρήλατον ἄκμονα Nonn.D.28.205
•fig. de un verso Πιερίδων χαλκευτὸν ἐν ἄκμοσι forjado en los yunques de las Musas, AP 7.409 (Antip.Sid.), ἀψευδεῖ δὲ πρὸς ἄκμονι χάλκευε γλῶσσαν forja tu lengua en el yunque de la verdad Pi.P.1.86
•fig. de pers. fuerte, resistente física o moralmente, de guerreros λόγχης ἄκμονες yunques de la lanza, resistentes a los golpes A.Pers.51, de Heracles Τιρύνθιος ἄκμων Call.Dian.146, de un parásito, Aristopho 5.6, ἡ καρδία αὐτοῦ ... ἕστηκεν δὲ ὥσπερ ἄκμων ἀνήλατος LXX Ib.41.16, στῆθι ἑδραῖος ὡς ἄ. τυπτόμενος mantente firme en tu sitio como un yunque golpeado Ign.Pol.3.1.
2 chipr. mano de mortero Hsch.
•cabeza de ariete Apollod.Poliorc.161.4.
3 identificado como el cielo y el éter (por ser originalmente tal vez piedra de rayo) Hsch., Epim.Hom.Alph.α 313, v. Ἄκμων.
II entre los pitagóricos, el número seis, Theol.Ar.37.
• Etimología: Cf. ἄκων, -οντος, ὁ.
German (Pape)
[Seite 75] ονος, ὁ (καμεῖν ? α priv. oder intens. ?),
1 der Ambos, Hom. viermal, Od. 3.434, 8.274, Il. 18.476, 15.19 ; – Her. 1.68 ; Pind. P. 1.86 ; Sp.
2 eine Wolfsart, Opp. C. 3.326.
3 ον, (κάμνω), unermüdlich, λόγχης, nicht mit dem Speer zu ermüden, Aesch. Pers. 51, wo andere erkl. Ambos gegen den Speerwurf ; Callim. Dian. 146.
French (Bailly abrégé)
1ονος (ὁ) :
météorite, éclair.
Étymologie: cf. ἄκμων².
2ονος (ὁ) :
enclume.
Étymologie: DELG vieux nom de la pierre ; cf. skr. áśman, av. asman, lit. akmuo.
3ονος (ὁ, ἡ)
infatigable : λόγχης ἄκμονες ESCHL infatigables à lancer la javeline.
Étymologie: ἀ, κάμνω.
Russian (Dvoretsky)
ἄκμων: ονος adj. неутомимый: λόγχης ἄκμονες Aesch. неутомимые в метании копий.
ονος ὁ наковальня Hom., Hes., Pind., Her., Plut.
Greek (Liddell-Scott)
ἄκμων: -ονος, ὁ, κατ’ ἀρχὰς πιθαν. μετεωρικὸς λίθος, κεραυνὸς (ἴδε ἐν τέλ.), χάλκεος ἄκμων οὐρανόθεν κατιών, Ἡσ. Θ. 722· πρβλ. 724. ΙΙ. ὁ ἄκμων, τὸ ἀμόνι τοῦ σιδηρουργοῦ, Ἰλ. Σ. 476, Ὀδ. Θ. 274, Ἡρόδ. 1. 68: ― μεταφ., πρὸς ἄκμονι χάλκευε γλῶσσαν, Πινδ. Π. 1. 167· λόγχης ἄκμονες, ὡς ἄκμονες ἱκανοὶ νὰ ὑποφέρωσιν ἀκοντίσματα (ὡς ὁ Σχολ. ὑπολαμβάνει), Αἰσχύλ. Πέρσ. 51· οὕτως ὑπομένειν πληγὰς ἄκμων, Ἀριστοφῶν ἐν «Ἰατρῷ» 1· Τιρύνθιος ἄκμων, ὅ ἐ. Ἡρακλῆς, Καλλ. εἰς Ἄρτ. 146. 2) κόπανος, γουδοχέρι, «ἄκμονα, ἀλετρίβανον, Κύπριοι», Ἡσύχ. ΙΙΙ. = οὐρανός, καὶ ἀκμονίδαι = οὐρανίδαι, Ἡσύχ., πρβλ. Ἀλκμᾶνα 111 (ἔνθα ἴδε Bgk). ΙV. εἶδος ἀετοῦ, Ἡσύχ. V. εἶδος λύκου, Ὀππ. Κ. 3. 326· (πρὸς ταῖς ἀνωτέρω μνημονευθείσαις σημασίαις πρβλ. Σανσκρ. açmâ (λίθος, μετεωρικὸς λίθος), açmaras (lapideus), Παλαιο-Σκανδιν. hamarr, Παλαιὰ Ὑψ. Γερμ hamar (σφυρίον, hammer, ἀγγλ.), Λιθουαν. akmú (λίθος).
Greek Monolingual
(-ονος), ο (Α ἄκμων)
σιδερένια βάση, επάνω στην οποία γίνεται η επεξεργασία μεταλλικών αντικειμένων (κν. αμόνι)
αρχ.
1. μετεωρόλιθος, κεραυνός
2. μτφ. ακούραστος, ακαταπόνητος
3. κόπανος, γουδοχέρι
4. είδος αετού
5. είδος λύκου.
[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. ἄκμων, που σήμαινε στην αρχαία «το αμόνι» (σημειώνουμε πως η σημερινή, ήδη μεσαιωνική, λ. αμόνι προήλθε από τον υποκοριστικό τ. του ἄκμων
ἀκμόνιον > ἀγμόνιον > ἀμόνι(ν)
βλ. λ. αμόνι), ετυμολογικά συνδέεται με μια σειρά από ομόρριζες λέξεις άλλων ινδοευρωπαϊκών γλωσσών που δήλωναν «την πέτρα, τον λίθο» (πρβλ. αρχ. ινδ. aśman «λίθος, βράχος -ουρανός» και aśmaka- «πέτρινος», λιθ. akmuo «λίθος» κ.ά.). Άρα και το ελλην. ἄκμων θα σήμαινε αρχικά «την πέτρα» (πρβλ. λ.χ. το «χάλκεος ἄκμων» του Ησιόδου που χρησιμοποιείται για έναν μετεωρίτη λίθο), ενώ η σημ. «αμόνι» θα είναι υστερογενής και θα προήλθε πιθ. συνεκδοχικά από το υλικό αυτού του εργαλείου, που αρχικά φαίνεται πως ήταν η πέτρα (από τη σημ. δηλ. «πέτρινο αμόνι» πέρασε μετά στη σημ. «αμόνι», από όπου μετά και χάλκινο, σιδερένιο αμόνι). Από την τυπολογική για το ελλην. ἄκμων, όσο και από τη σημασιολογική για αρκετές συναφείς λέξεις άλλων ινδοευρωπαϊκών γλωσσών σχέση με τη ρίζα ακ- «οξύς, αιχμηρός» (ήτοι ἄκ-μων: ἄκ-ρος, ἀκ-μή, ἀκ-ή, ἄκ-ων κ.λπ.
λιθ. ašmens «κόψη, αιχμή»: λιθ. akmuō «λίθος» κ.λπ.), μπορεί να υποστηριχθεί η πρώιμη επίδραση τών παραγώγων της ρίζας ακ- πάνω στη σειρά τών λέξεων ἄκμων, Λιθουανικά akmuo κ.τ.ό. που σημαίνουν, όπως είπαμε, αρχικά «την πέτρα».
ΠΑΡ. νεοελλ. ακόνι.
ΣΥΝΘ. αρχ. ἀκμοθέτης, ἀκμόθετον. Για τη σχέση με τη ρίζα ακ βλ. λήμμα ακ-].
Greek Monotonic
ἄκμων: -ονος, ὁ, αρχικά πιθ.
I. κεραυνός, αστροπελέκι, μετεωρίτης, ἄκμων οὐρανόθεν κατιών, σε Ησίοδ.
II. αμόνι σιδηρουργού, σε Όμηρ. κ.λπ.· μεταφ., λόγχης ἄκμονες, ισχυρά αμόνια ικανά να αντέχουν στα χτυπήματα, σε Αισχύλ.
Frisk Etymological English
-ονος
Grammatical information: m.
Meaning: anvil (Il.), also meteoric stone (Hes. Th. 722), = οὑρανός η σίδηρον H., = ἀλετρίβανος (pestle), Κύπριοι H.
Compounds: ἀκμό-θε-τον n. (Hom.) basis of an anvil, with the root of τίθημι.
Origin: IE [Indo-European] [19] *h₂eḱmon stone
Etymology: Old word for stone, found in several languages: Skt. áśman- m. stone, heaven(?) (a stone vault?, Reichelt IF 32, 23ff., Fraenkel KZ 63, 183f., cf. ἄκμων meteoric stone and heaven); Av. asman- stone, heaven, OP. asman- heaven; Lith. akmuõ, -eñs stone (with regular depalatalization before m; ãšmens sharp side, edge with aš- from other positions). - The relation of these words to OCS kamy, -ene stone and the Germanic group ON hamarr hammer (orig. of stone) is much discussed. One supposes the root aḱ- sharp in ἀκή etc. On these questions see the lit. in Mayrh. EWAia 1.137, e.g. Maher, JIES 1 (1973) 441ff. and EIEC 547.
Middle Liddell
I. orig. prob. a thunderbolt, ἄκμων οὐρανόθεν κατιών Hes.
II. an anvil, Hom., etc.: metaph., λόγχης ἄκμονες very anvils to bear blows, Aesch.
Frisk Etymology German
ἄκμων: -ονος
{ákmōn}
Grammar: m.
Meaning: Amboß (ep. ion. poet.), vereinzelt auch Meteorstein (Hes. Th. 722), = οὐρανός H., = ἀλετρίβανος. Κύπριοι H.
Derivative: Deminutivum ἀκμόνιον (Aisop.), zu bemerken ferner das Syntheton ἀκμόθετον n. (Hom.) Untersatz des Ambosses, Zusammenbildung mit dem Verbalstamm von τίθημι durch Hinzufügung des Kompositionssuffixes -το-.
Etymology: In derselben Bedeutung ἀκμοθέτης Poll. 10, 147. Altes Wort für Stein, das in mehreren Sprachen auftritt: aind. áśman- m. Stein, Fels, Himmel (als Steingewölbe vorgestellt, Reichelt IF 32, 23ff., Fraenkel KZ 63, 183f., vgl. ἄκμων im Sinn von Meteorstein und Himmel), wovon aśmar-a- steinern mit Wechsel n: r; aw. asman- Stein, Himmel, apers. asman- Himmel; lit. ãšmens, lett. asmens m. pl. Schneide. Daneben ohne Palatalisierung lit. akmuõ, -eñs Stein. — Das Verhältnis der genannten Wörter zu aksl. kamy, -ene Stein und zu der germanischen Gruppe awno. hamarr Hammer (eig. aus Stein), auch Felsenabsturz u. dgl. läßt sich auf keine bestimmte Formel bringen. Vielleicht ist ein Wort für Stein mit der Gruppe idg. aḱ- in ἄκαινα usw. schon in uralter Zeit kontaminiert worden. Vgl. zu dieser schwierigen Frage H. Petersson Heteroklisie 26, Güntert WuS 11, 140, W.-Hofmann s. 2. ācer.
Page 1,54
English (Slater)
ἄκμων anvil met. ἀψευδεῖ δὲ πρὸς ἄκμονι χάλκευε γλῶσσαν the anvil of truth (P. 1.86)