ναύτης: Difference between revisions
μὴ ἐν πολλοῖς ὀλίγα λέγε, ἀλλ΄ ἐν ὀλίγοις πολλά → don't say little in many words, but much in a few words (Stobaeus quoting Pythagoras)
m (Text replacement - "(*UTF)(*UCP)<b class="b3">(\w+)<\/b>" to "$1") |
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") Tags: Mobile edit Mobile web edit |
||
| (19 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=naytis | |Transliteration C=naytis | ||
|Beta Code=nau/ths | |Beta Code=nau/ths | ||
|Definition= | |Definition=ναύτου, ὁ, ([[ναῦς]])<br><span class="bld">A</span> [[seaman]], [[sailor]], Il.19.375, Sapph.''Supp.''9.8, Pi.''P.''4.188, [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 302a, etc.: as adjective, ναύτης [[ὅμιλος]] [[Euripides|E.]]''[[Hecuba|Hec.]]''921 (lyr.); [[by sea]], opp. [[πεζός]] (by land), [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''719 (troch.).<br><span class="bld">II</span> [[passenger by sea]], ναύτην ἄγειν τινά S.''Ph.''901: metaph., <b class="b3">συμποσίου ναῦται</b> [[mate]]s in the [[drinking bout]], Dionys.Eleg.5. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0233.png Seite 233]] ὁ, der Schiffsmann, [[Schiffer]], Seefahrer; πῶς δέ σε ναῦται ἤγαγον εἰς Ἰθάκην, Od. 1, 171, öfter; Hes. u. Pind., ναυτᾶν [[ἄωτος]] sind die Argonauten, P. 4, 188; πεζὸς ἢ [[ναύτης]], Aesch. Pers. 705, öfter, wie Soph.; auch μή μ' ἄγειν ναύτην, auf dem Schiffe, Phil. 901, Suid. erkl. [[ἐπιβάτης]]; – Eur. ναύταν ὅμιλον, Hec. 921, öfter; u. in Prosa, wo damit bes. die Matrosen, Ruderknechte bezeichnet werden; διὰ τἠν τῶν κυβερνητῶν καὶ ναυτῶν μοχθηρίαν, Plat. Polit. 302 a; ναύτας ὁπλίσας, Xen. Hell. 1, 1, 16; κατέγραφον ναύτας, Pol. 1, 49, 2. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0233.png Seite 233]] ὁ, der Schiffsmann, [[Schiffer]], Seefahrer; πῶς δέ σε ναῦται ἤγαγον εἰς Ἰθάκην, Od. 1, 171, öfter; Hes. u. Pind., ναυτᾶν [[ἄωτος]] sind die Argonauten, P. 4, 188; πεζὸς ἢ [[ναύτης]], Aesch. Pers. 705, öfter, wie Soph.; auch μή μ' ἄγειν ναύτην, auf dem Schiffe, Phil. 901, Suid. erkl. [[ἐπιβάτης]]; – Eur. ναύταν ὅμιλον, Hec. 921, öfter; u. in Prosa, wo damit bes. die Matrosen, Ruderknechte bezeichnet werden; διὰ τἠν τῶν κυβερνητῶν καὶ ναυτῶν μοχθηρίαν, Plat. Polit. 302 a; ναύτας ὁπλίσας, Xen. Hell. 1, 1, 16; κατέγραφον ναύτας, Pol. 1, 49, 2. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ου (ὁ) :<br />[[marin]], [[matelot]].<br />'''Étymologie:''' R. ΝαϜ, cf. [[νάω]], <i>lat.</i> [[nauta]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''ναύτης:''' дор. [[ναύτας]], ου ὁ<br /><b class="num">1</b> [[мореплаватель]], [[мореход]]: πεζὸς ἢ ν.; Aesch. (как) пешеход или как мореход?, т. е. по суше или по морю?;<br /><b class="num">2</b> [[моряк]], [[гребец]], [[матрос]] (οἱ κυβερνῆται καὶ ναῦται Plat.);<br /><b class="num">3</b> [[спутник]]: ναύτην ἄγειν τινά Soph. увозить кого-л. с собою (на корабле). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ναύτης''': -ου, ὁ, ([[ναῦς]]) Λατ. nauta, ὡς καὶ νῦν, [[ναύτης]], Ὅμ., Ἡσ., κλ.· ὡς ἐπίθ., ν. [[ὅμιλος]] Εὐρ. Ἑκάβ. 921· κατὰ θάλασσαν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ πεζὸς (κατὰ γῆν), πεζὸς ἢ [[ναύτης]] δὲ πεῖραν τήνδ’ ἐμώρανεν [[τάλας]]; Αἰσχύλ. Πέρσ. 719. ΙΙ. ὁ κατὰ θάλασσαν συνοδοιπόρος, [[σύντροφος]], συνταξειδιώτης, ναύτην ἄγειν τινὰ Σοφ. Φ. 901· μεταφορ., συμποσίου ναῦται, σύντροφοι ἐν τῷ συμποσίῳ, συμπόται, [[Διονύσιος]] Ἐλεγειογράφ. παρ’ Ἀθην. 443D. | |lstext='''ναύτης''': -ου, ὁ, ([[ναῦς]]) Λατ. nauta, ὡς καὶ νῦν, [[ναύτης]], Ὅμ., Ἡσ., κλ.· ὡς ἐπίθ., ν. [[ὅμιλος]] Εὐρ. Ἑκάβ. 921· κατὰ θάλασσαν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ πεζὸς (κατὰ γῆν), πεζὸς ἢ [[ναύτης]] δὲ πεῖραν τήνδ’ ἐμώρανεν [[τάλας]]; Αἰσχύλ. Πέρσ. 719. ΙΙ. ὁ κατὰ θάλασσαν συνοδοιπόρος, [[σύντροφος]], συνταξειδιώτης, ναύτην ἄγειν τινὰ Σοφ. Φ. 901· μεταφορ., συμποσίου ναῦται, σύντροφοι ἐν τῷ συμποσίῳ, συμπόται, [[Διονύσιος]] Ἐλεγειογράφ. παρ’ Ἀθην. 443D. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 26: | Line 29: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=ο (ΑΜ [[ναύτης]], Α θηλ. [[ναύτρια]], Μ και νάπτης)<br />αυτός που ταξιδεύει με [[πλοίο]] και εργάζεται σε αυτό αποτελώντας [[μέλος]] του πληρώματός του, σε [[αντιδιαστολή]] με τους βαθμοφόρους, και εκτελεί, [[κυρίως]], ναυτικές εργασίες («διὰ τὴν τῶν κυβερνητῶν και ναυτῶν μοχθηρίαν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (στο πολεμικό [[ναυτικό]]) αυτός που εκπληρώνει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις στο [[ναυτικό]], [[στρατεύσιμος]] ή [[εθελοντής]], όχι [[βαθμοφόρος]]<br /><b>2.</b> [[ναυτικός]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «Οίκος του Ναύτη» — νομικό [[πρόσωπο]] δημοσίου δικαίου υπό την [[εποπτεία]] του υπουργείου Ναυτιλίας που σκοπό έχει την [[παροχή]] ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους ναυτικούς και στις οικογένειές τους<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[συνταξιδιώτης]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[σύντροφος]] («συμποσίου | |mltxt=ο (ΑΜ [[ναύτης]], Α θηλ. [[ναύτρια]], Μ και νάπτης)<br />αυτός που ταξιδεύει με [[πλοίο]] και εργάζεται σε αυτό αποτελώντας [[μέλος]] του πληρώματός του, σε [[αντιδιαστολή]] με τους βαθμοφόρους, και εκτελεί, [[κυρίως]], ναυτικές εργασίες («διὰ τὴν τῶν κυβερνητῶν και ναυτῶν μοχθηρίαν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (στο πολεμικό [[ναυτικό]]) αυτός που εκπληρώνει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις στο [[ναυτικό]], [[στρατεύσιμος]] ή [[εθελοντής]], όχι [[βαθμοφόρος]]<br /><b>2.</b> [[ναυτικός]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «Οίκος του Ναύτη» — νομικό [[πρόσωπο]] δημοσίου δικαίου υπό την [[εποπτεία]] του υπουργείου Ναυτιλίας που σκοπό έχει την [[παροχή]] ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους ναυτικούς και στις οικογένειές τους<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[συνταξιδιώτης]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[σύντροφος]] («συμποσίου ναῦται», Διον. Ελεγειογράφ.).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[ναῦς]] «[[πλοίο]]» <span style="color: red;">+</span> [[επίθημα]] -<i>της</i>. Τη λ. δανείστηκε η Λατινική (<b>πρβλ.</b> <i>nauta</i>, <i>nauseda</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ναυτία]], [[ναυτικός]], [[ναυτίλος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ναυταρίδιον]], [[ναυτεία]], <i>ναύτιλος</i>, [[ναυτίς]]<br /><b>μσν.</b><br />[[ναυτίζω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ναυτάκι]], [[ναυτόπουλο]], [[ναυτοσύνη]], [[ναυτώνας]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[ναυτολόγος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ναυτοκολυμβητής]], [[ναυτοκράτωρ]], [[ναυτοπαίδιον]], [[ναυτοτίρων]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ναυταπάτη]], [[ναυταποστολή]], [[ναυτασφάλεια]] [[ναυτασφάλιση]], [[ναυτεργασία]], [[ναυτεργάτης]], [[ναυτογράφος]], [[ναυτοδάνειο]], [[ναυτοδίκης]], [[ναυτομεσίτης]], [[ναυτόπαις]], [[ναυτοφυλακή]], [[ναυτόφωνο]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ναύτης:''' -ου, ὁ ([[ναῦς]]), Λατ. [[nauta]],<br /><b class="num">I.</b> [[ναύτης]], [[ναυτικός]], σε Όμηρ., Ησίοδ. κ.λπ.· ως επίθ., [[ναύτης]] [[ὅμιλος]], σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> [[σύντροφος]] ή [[συνταξιδιώτης]] στη [[θάλασσα]]· <i>ναύτην ἄγειν τινά</i>, σε Σοφ. | |lsmtext='''ναύτης:''' -ου, ὁ ([[ναῦς]]), Λατ. [[nauta]],<br /><b class="num">I.</b> [[ναύτης]], [[ναυτικός]], σε Όμηρ., Ησίοδ. κ.λπ.· ως επίθ., [[ναύτης]] [[ὅμιλος]], σε Ευρ.<br /><b class="num">II.</b> [[σύντροφος]] ή [[συνταξιδιώτης]] στη [[θάλασσα]]· <i>ναύτην ἄγειν τινά</i>, σε Σοφ. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
| Line 40: | Line 40: | ||
|sngr='''原文音譯'''：naÚthj 腦帖士<br />'''詞類次數'''：名詞（3）<br />'''原文字根'''：船舶<br />'''字義溯源'''：船員，水手，船夫；源自（[[ναῦς]]）=船）；而 （[[ναῦς]]）出自（[[Ναχώρ]]）X*=漂浮）。參讀 （[[ναῦς]]）同源字<br />'''出現次數'''：總共（3）；徒（2）；啓（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 水手（2） 徒27:27； 徒27:30；<br />2） 眾水手（1） 啓18:17 | |sngr='''原文音譯'''：naÚthj 腦帖士<br />'''詞類次數'''：名詞（3）<br />'''原文字根'''：船舶<br />'''字義溯源'''：船員，水手，船夫；源自（[[ναῦς]]）=船）；而 （[[ναῦς]]）出自（[[Ναχώρ]]）X*=漂浮）。參讀 （[[ναῦς]]）同源字<br />'''出現次數'''：總共（3）；徒（2）；啓（1）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 水手（2） 徒27:27； 徒27:30；<br />2） 眾水手（1） 啓18:17 | ||
}} | }} | ||
{{ | {{lxth | ||
| | |lthtxt=''[[nauta]]'', [[sailor]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.143.1/ 1.143.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.87.8/ 2.87.8], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.93.2/ 2.93.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:4.9.1/ 4.9.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:6.31.3/ 6.31.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%206.31.3/ 6.31.3][https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.1.3/ 7.1.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.5.1/ 7.5.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.4.6/ 7.4.6]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.13.2/ 7.13.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.14.1/ 7.14.1], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.39.2/ 7.39.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.40.5/ 7.40.5]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.63.2/ 7.63.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.63.3/ 7.63.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.70.3/ 7.70.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:7.72.4/ 7.72.4]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.17.1/ 8.17.1]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.41.3/ 8.41.3]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.45.2/ 8.45.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.84.2/ 8.84.2]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%208.84.2/ 8.84.2][https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:8.3.1/ 8.3.1]. | ||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx====[[sailor]]=== | |||
Akkadian: 𒈣𒁻; Albanian: detar, marinar, lundërtar; Arabic: بَحَّار, بَحْرِيّ; Aramaic Palestinian: מַלָּחָא, נַוְטָא; Syriac: ܡܠܚܐ, ܢܘܛܐ; Armenian: նավաստի; Old Armenian: նաւաստի, նաւազ; Modern Armenian: նավաստի, նավազ; Assamese: নাৱিক; Asturian: marineru, marín; Azerbaijani: dənizçi; Belarusian: матрос, марак, мараплавец; Bengali: নাবিক, মাল্লা; Breton: martolod; Bulgarian: моряк, матрос, мореплавател; Burmese: ခလာသီ, သင်္ဘောသား; Catalan: marí, mariner, marinera; Chinese Mandarin: 水手, 海員, 海员; Chukchi: лельутвыткульын, аӈӄаляйвыльын; Coptic Bohairic: ⲛⲉϥ; Sahidic: ⲛⲉⲉϥ; Czech: námořník, mariňák, mořeplavec; Danish: matros, sømand; Dutch: [[matroos]], [[zeeman]]; Early Assamese: কাণ্ডাৰ; English: [[jack]], [[jacktar]], [[lobscouser]], [[mariner]], [[matelot]], [[Neptunian]], [[Neptunist]], [[sailor]], [[salt]], [[seafarer]], [[seaman]], [[shipman]], [[squid]], [[swab]], [[swabby]], [[tar]], [[waterman]]; Esperanto: maristo, maristino; Estonian: madrus, meremees; Faroese: sjómaður; Finnish: matruusi, merimies; French: [[matelot]], [[matelote]], [[femme matelot]], [[femme-matelot]], [[marin]], [[femme marin]], [[femme-marin]]; Galician: mariñeiro, mariñeira; Georgian: მეზღვაური; German: [[Matrose]], [[Matrosin]], [[Seemann]], [[Seefrau]], [[Seemännin]]; Greek: [[ναύτης]], [[ναυτικός]]; Ancient Greek: [[ναύτης]], [[ναυτίλος]], [[πλωτήρ]], [[πορθμεύς]]; Hawaiian: kelamoku, holomoku; Hebrew: מַלָּח, יוֹרֵד יָם; Hindi: नाविक, मल्लाह, जहाज़ी, माँझी, केवट, लशकर, लश्कर, ख़लासी; Hungarian: matróz, tengerész, hajós; Icelandic: sjómaður, sjóari; Ido: maristo; Indonesian: pelayar, pelaut, kelasi; Irish: maraí; Istriot: mareîtimo; Italian: [[marinaio]], [[marinaia]], [[marittimo]], [[marittima]], [[navigante]], [[navigatore]], [[navigatrice]]; Japanese: 船員, 水夫, 船乗り, 水兵, セーラー; Kazakh: теңізші, кемеші; Khmer: កម្មករនាវា, នាវិក, នាវិកា; Korean: 선원, 수병; Kurdish Northern Kurdish: deryavan; Kyrgyz: деңизчи, моряк, матрос; Lao: ກະລາສີ, ນາວິກ; Latin: [[nauta]], [[navita]]; Latvian: jūrnieks, jūrniece, kuģinieks, kuģiniece, matrozis; Ligurian: mainâ; Lithuanian: jūreivis, jūreivė; Macedonian: морнар, морепловец; Malagasy: baharia; Malayalam: ഖലാസി; Malay: anak kapal, kelasi; Maltese: baħri; Manx: marrinagh; Maori: kauhoe, kaumoana, heramana; Marathi: खलाशी; Middle English: schipman, mariner; Mongolian: далайчин; Navajo: táłkááʼ siláo, chʼah łigai; Norman: frégatîn, navidgant; Norwegian Bokmål: matros, sjømann; Nynorsk: matros, sjømann; Occitan: marinièr; Old East Slavic: морꙗнинъ; Old English: sċipmann; Old Portuguese: marinneiro; Oriya: ନାବିକ; Ottoman Turkish: كمیجی; Palauan: chad er a diall; Pali: nāvika; Pashto: ماڼګى, ملاح; Persian: ملاح, بحری, خلاشی; Plautdietsch: Matroos; Polish: marynarz, żeglarz, żeglarka; Portuguese: [[marinheiro]], [[marujo]]; Romanian: marinar, matelot, matroz, marinăriță; Russian: [[матрос]], [[моряк]], [[мореплаватель]]; Sanskrit: नाविक; Scottish Gaelic: seòladair, loingear, muireach, maraiche; Serbo-Croatian Cyrillic: мо̀рна̄р, по̀морац, морепловац; Roman: mòrnār, pòmorac, moreplóvac; Sindhi: سيلاني; Slovak: námornik, moreplavec; Slovene: mornár, mornárka; Spanish: [[marinero]], [[marinera]]; Swahili: baharia 5/6; Swedish: matros, sjöman; Sumerian: 𒈣𒁺𒁺; Tajik: маллоҳ, баҳрӣ, баҳрчӣ, дарёнавард; Telugu: నావికుడు; Thai: กะลาสี, ลูกเรือ, ทหารเรือ, นาวิก; Tok Pisin: boskru; Turkish: gemici, mellah, kalyoncu, denizci sg; Turkmen: deňizçi; Ukrainian: моряк, матрос, мореплавець; Urdu: ملاح, خلاصی; Uyghur: دېڭىزچى, ماتروس; Uzbek: dengizchi, matros; Welsh: morwr; Yiddish: שיפֿער, שיפֿערין | |||
}} | }} | ||
Latest revision as of 15:31, 16 November 2024
English (LSJ)
ναύτου, ὁ, (ναῦς)
A seaman, sailor, Il.19.375, Sapph.Supp.9.8, Pi.P.4.188, Pl.Plt. 302a, etc.: as adjective, ναύτης ὅμιλος E.Hec.921 (lyr.); by sea, opp. πεζός (by land), A.Pers.719 (troch.).
II passenger by sea, ναύτην ἄγειν τινά S.Ph.901: metaph., συμποσίου ναῦται mates in the drinking bout, Dionys.Eleg.5.
German (Pape)
[Seite 233] ὁ, der Schiffsmann, Schiffer, Seefahrer; πῶς δέ σε ναῦται ἤγαγον εἰς Ἰθάκην, Od. 1, 171, öfter; Hes. u. Pind., ναυτᾶν ἄωτος sind die Argonauten, P. 4, 188; πεζὸς ἢ ναύτης, Aesch. Pers. 705, öfter, wie Soph.; auch μή μ' ἄγειν ναύτην, auf dem Schiffe, Phil. 901, Suid. erkl. ἐπιβάτης; – Eur. ναύταν ὅμιλον, Hec. 921, öfter; u. in Prosa, wo damit bes. die Matrosen, Ruderknechte bezeichnet werden; διὰ τἠν τῶν κυβερνητῶν καὶ ναυτῶν μοχθηρίαν, Plat. Polit. 302 a; ναύτας ὁπλίσας, Xen. Hell. 1, 1, 16; κατέγραφον ναύτας, Pol. 1, 49, 2.
French (Bailly abrégé)
ου (ὁ) :
marin, matelot.
Étymologie: R. ΝαϜ, cf. νάω, lat. nauta.
Russian (Dvoretsky)
ναύτης: дор. ναύτας, ου ὁ
1 мореплаватель, мореход: πεζὸς ἢ ν.; Aesch. (как) пешеход или как мореход?, т. е. по суше или по морю?;
2 моряк, гребец, матрос (οἱ κυβερνῆται καὶ ναῦται Plat.);
3 спутник: ναύτην ἄγειν τινά Soph. увозить кого-л. с собою (на корабле).
Greek (Liddell-Scott)
ναύτης: -ου, ὁ, (ναῦς) Λατ. nauta, ὡς καὶ νῦν, ναύτης, Ὅμ., Ἡσ., κλ.· ὡς ἐπίθ., ν. ὅμιλος Εὐρ. Ἑκάβ. 921· κατὰ θάλασσαν, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ πεζὸς (κατὰ γῆν), πεζὸς ἢ ναύτης δὲ πεῖραν τήνδ’ ἐμώρανεν τάλας; Αἰσχύλ. Πέρσ. 719. ΙΙ. ὁ κατὰ θάλασσαν συνοδοιπόρος, σύντροφος, συνταξειδιώτης, ναύτην ἄγειν τινὰ Σοφ. Φ. 901· μεταφορ., συμποσίου ναῦται, σύντροφοι ἐν τῷ συμποσίῳ, συμπόται, Διονύσιος Ἐλεγειογράφ. παρ’ Ἀθην. 443D.
English (Autenrieth)
English (Strong)
from ναῦς; a boatman, i.e. seaman: sailor, shipman.
Greek Monolingual
ο (ΑΜ ναύτης, Α θηλ. ναύτρια, Μ και νάπτης)
αυτός που ταξιδεύει με πλοίο και εργάζεται σε αυτό αποτελώντας μέλος του πληρώματός του, σε αντιδιαστολή με τους βαθμοφόρους, και εκτελεί, κυρίως, ναυτικές εργασίες («διὰ τὴν τῶν κυβερνητῶν και ναυτῶν μοχθηρίαν», Πλάτ.)
νεοελλ.
1. (στο πολεμικό ναυτικό) αυτός που εκπληρώνει τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις στο ναυτικό, στρατεύσιμος ή εθελοντής, όχι βαθμοφόρος
2. ναυτικός
3. φρ. «Οίκος του Ναύτη» — νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου υπό την εποπτεία του υπουργείου Ναυτιλίας που σκοπό έχει την παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους ναυτικούς και στις οικογένειές τους
αρχ.
1. συνταξιδιώτης
2. μτφ. σύντροφος («συμποσίου ναῦται», Διον. Ελεγειογράφ.).
[ΕΤΥΜΟΛ. < ναῦς «πλοίο» + επίθημα -της. Τη λ. δανείστηκε η Λατινική (πρβλ. nauta, nauseda).
ΠΑΡ. ναυτία, ναυτικός, ναυτίλος
αρχ.
ναυταρίδιον, ναυτεία, ναύτιλος, ναυτίς
μσν.
ναυτίζω
νεοελλ.
ναυτάκι, ναυτόπουλο, ναυτοσύνη, ναυτώνας.
ΣΥΝΘ. (Α' συνθετικό) ναυτολόγος
αρχ.
ναυτοκολυμβητής, ναυτοκράτωρ, ναυτοπαίδιον, ναυτοτίρων
νεοελλ.
ναυταπάτη, ναυταποστολή, ναυτασφάλεια ναυτασφάλιση, ναυτεργασία, ναυτεργάτης, ναυτογράφος, ναυτοδάνειο, ναυτοδίκης, ναυτομεσίτης, ναυτόπαις, ναυτοφυλακή, ναυτόφωνο].
Greek Monotonic
ναύτης: -ου, ὁ (ναῦς), Λατ. nauta,
I. ναύτης, ναυτικός, σε Όμηρ., Ησίοδ. κ.λπ.· ως επίθ., ναύτης ὅμιλος, σε Ευρ.
II. σύντροφος ή συνταξιδιώτης στη θάλασσα· ναύτην ἄγειν τινά, σε Σοφ.
Middle Liddell
ναύτης, ου, ὁ, ναῦς
I. Lat. nauta, a seaman, sailor, Hom., Hes., etc.; as adj., ν. ὅμιλος Eur.
II. a mate or companion by sea, ναύτην ἄγειν τινά Soph.
Chinese
原文音譯：naÚthj 腦帖士
詞類次數：名詞（3）
原文字根：船舶
字義溯源：船員，水手，船夫；源自（ναῦς）=船）；而 （ναῦς）出自（Ναχώρ）X*=漂浮）。參讀 （ναῦς）同源字
出現次數：總共（3）；徒（2）；啓（1）
譯字彙編：
1） 水手（2） 徒27:27； 徒27:30；
2） 眾水手（1） 啓18:17
Lexicon Thucydideum
nauta, sailor, 1.143.1, 2.87.8, 2.93.2, 4.9.1, 6.31.3, 6.31.37.1.3. 7.5.1. 7.4.6. 7.13.2. 7.14.1, 7.39.2. 7.40.5. 7.63.2. 7.63.3. 7.70.3. 7.72.4. 8.17.1. 8.41.3. 8.45.2. 8.84.2. 8.84.28.3.1.
Translations
sailor
Akkadian: 𒈣𒁻; Albanian: detar, marinar, lundërtar; Arabic: بَحَّار, بَحْرِيّ; Aramaic Palestinian: מַלָּחָא, נַוְטָא; Syriac: ܡܠܚܐ, ܢܘܛܐ; Armenian: նավաստի; Old Armenian: նաւաստի, նաւազ; Modern Armenian: նավաստի, նավազ; Assamese: নাৱিক; Asturian: marineru, marín; Azerbaijani: dənizçi; Belarusian: матрос, марак, мараплавец; Bengali: নাবিক, মাল্লা; Breton: martolod; Bulgarian: моряк, матрос, мореплавател; Burmese: ခလာသီ, သင်္ဘောသား; Catalan: marí, mariner, marinera; Chinese Mandarin: 水手, 海員, 海员; Chukchi: лельутвыткульын, аӈӄаляйвыльын; Coptic Bohairic: ⲛⲉϥ; Sahidic: ⲛⲉⲉϥ; Czech: námořník, mariňák, mořeplavec; Danish: matros, sømand; Dutch: matroos, zeeman; Early Assamese: কাণ্ডাৰ; English: jack, jacktar, lobscouser, mariner, matelot, Neptunian, Neptunist, sailor, salt, seafarer, seaman, shipman, squid, swab, swabby, tar, waterman; Esperanto: maristo, maristino; Estonian: madrus, meremees; Faroese: sjómaður; Finnish: matruusi, merimies; French: matelot, matelote, femme matelot, femme-matelot, marin, femme marin, femme-marin; Galician: mariñeiro, mariñeira; Georgian: მეზღვაური; German: Matrose, Matrosin, Seemann, Seefrau, Seemännin; Greek: ναύτης, ναυτικός; Ancient Greek: ναύτης, ναυτίλος, πλωτήρ, πορθμεύς; Hawaiian: kelamoku, holomoku; Hebrew: מַלָּח, יוֹרֵד יָם; Hindi: नाविक, मल्लाह, जहाज़ी, माँझी, केवट, लशकर, लश्कर, ख़लासी; Hungarian: matróz, tengerész, hajós; Icelandic: sjómaður, sjóari; Ido: maristo; Indonesian: pelayar, pelaut, kelasi; Irish: maraí; Istriot: mareîtimo; Italian: marinaio, marinaia, marittimo, marittima, navigante, navigatore, navigatrice; Japanese: 船員, 水夫, 船乗り, 水兵, セーラー; Kazakh: теңізші, кемеші; Khmer: កម្មករនាវា, នាវិក, នាវិកា; Korean: 선원, 수병; Kurdish Northern Kurdish: deryavan; Kyrgyz: деңизчи, моряк, матрос; Lao: ກະລາສີ, ນາວິກ; Latin: nauta, navita; Latvian: jūrnieks, jūrniece, kuģinieks, kuģiniece, matrozis; Ligurian: mainâ; Lithuanian: jūreivis, jūreivė; Macedonian: морнар, морепловец; Malagasy: baharia; Malayalam: ഖലാസി; Malay: anak kapal, kelasi; Maltese: baħri; Manx: marrinagh; Maori: kauhoe, kaumoana, heramana; Marathi: खलाशी; Middle English: schipman, mariner; Mongolian: далайчин; Navajo: táłkááʼ siláo, chʼah łigai; Norman: frégatîn, navidgant; Norwegian Bokmål: matros, sjømann; Nynorsk: matros, sjømann; Occitan: marinièr; Old East Slavic: морꙗнинъ; Old English: sċipmann; Old Portuguese: marinneiro; Oriya: ନାବିକ; Ottoman Turkish: كمیجی; Palauan: chad er a diall; Pali: nāvika; Pashto: ماڼګى, ملاح; Persian: ملاح, بحری, خلاشی; Plautdietsch: Matroos; Polish: marynarz, żeglarz, żeglarka; Portuguese: marinheiro, marujo; Romanian: marinar, matelot, matroz, marinăriță; Russian: матрос, моряк, мореплаватель; Sanskrit: नाविक; Scottish Gaelic: seòladair, loingear, muireach, maraiche; Serbo-Croatian Cyrillic: мо̀рна̄р, по̀морац, морепловац; Roman: mòrnār, pòmorac, moreplóvac; Sindhi: سيلاني; Slovak: námornik, moreplavec; Slovene: mornár, mornárka; Spanish: marinero, marinera; Swahili: baharia 5/6; Swedish: matros, sjöman; Sumerian: 𒈣𒁺𒁺; Tajik: маллоҳ, баҳрӣ, баҳрчӣ, дарёнавард; Telugu: నావికుడు; Thai: กะลาสี, ลูกเรือ, ทหารเรือ, นาวิก; Tok Pisin: boskru; Turkish: gemici, mellah, kalyoncu, denizci sg; Turkmen: deňizçi; Ukrainian: моряк, матрос, мореплавець; Urdu: ملاح, خلاصی; Uyghur: دېڭىزچى, ماتروس; Uzbek: dengizchi, matros; Welsh: morwr; Yiddish: שיפֿער, שיפֿערין
