vox

Latin > English (Lewis & Short)

vox: vōcis, f. voco,
I a voice, sound, tone, cry, call.
I Lit.: omnes voces hominis, ut nervi in fidibus, ita sonant, ut a motu animi quoque sunt pulsae, etc., Cic. de Or. 3, 57, 216: exsurge praeco ... Exerce vocem, Plaut. Poen. prol. 13: set comprimunda vox mihi atque oratio'st, i. e. I must hold my peace, id. Ps. 1, 4, 16: humana, id. Bacch. 5, 2, 22: ulceribus vocis via saepta coïbat, Lucr. 6, 1148; cf.: quarum (faucium) vitio et frangitur et obscuratur et exasperatur et scinditur vox, Quint. 11, 3, 20: mira est quaedam natura vocis, Cic. Or. 17, 57: cum (eloquentia) constet e voce atque motu, id. ib. 17, 55: vox inflexa ad miserabilem sonum, id. de Or. 2, 46, 193: inclinata ululantique voce canere, id. ib. 8, 27: legem Voconiam magnā voce et bonis lateribus suasi, id. Sen. 5, 14; so, magnā, Hor. S. 1, 7, 31: 1, 9, 76: summa id. ib. 1, 3, 8: sedata et depressa. Auct. Her. S, 12, 21: tremebunda, id. ib. 3, 14, 25: theatrum ita resonans, ut usque Romam significationes vocesque referantur, Cic. Q. Fr. 1, 1, 14, § 42: vocem late nemora alta remittunt, echo, Verg. A. 12, 929: ut nostrorum militum vocibus nonnihil carperetur, cries, shouts, Caes. B. G. 3, 17; cf.: enimvero voce'st opus: Nausistrata, exi, I must exert my voice, must call out, Ter. Phorm. 5, 7, 92.— Of inanimate things (poet.): ad sonitum vocis (i. e. remorum) vestigia torsit, Verg. A. 3, 669: fractae voces (maris), id. ib. 3, 556; cf. Serv. ad Verg. A. 7, 519; Lucr. 4, 524 sqq.—
II Transf.
   A That which is uttered by the voice, i. e. a word, saying, speech, sentence, proverb, maxim (syn.: vocabulum, verbum); sing.: dico, Epicurum non intellegere, quid sonet haec vox voluptatis, id est, quae res huic voci subiciatur, Cic. Fin. 2, 2, 6: illa Platonis vera et tibi certe non inaudita vox, id. de Or. 3, 6, 21: hanc sententiam significare videtur Laconis illa vox, id. Tusc. 1, 46, 111; so, νόημα, quā voce omnis intellectus accipi potest, Quint. 8, 5, 12: is verbi sensus, vis ea vocis erat, Ov. F. 5, 484: vocem pro aliquo mittere, Cic. Sest. 19, 42; id. Fl. 3, 6: vocem exprimere, id. Att. 2, 21, 5; Caes. B. G. 1, 32; cf.: vox populi Romani majestate indigna, id. ib. 7, 17, 3: quod est positum in voce simplice, Quint. 1, 9, 4: nescit vox missa reverti, Hor. A. P. 390: constitue, nihil esse opis in hac voce: civis Romanus sum, Cic. Verr. 2, 5, 65, § 168; id. Lael. 15, 59; Caes. B. C. 1, 7; Plin. Ep. 4, 17, 9: ego cum Graecos facerem ... Versiculos, vetuit tali me voce Quirinus: In silvam non ligna feras, etc., Hor. S. 1, 10, 32: siderā excantata voce Thessalā, incantation, id. Epod. 5, 45: consulum voci atque imperio non oboedire, command, Cic. Rab. Perd. 8, 23; Val. Max. 2, 2, 4: unā voce, unanimously, Cic. de Or. 1, 11, 46.—Plur.: cum illius nefarii gladiatoris voces percrebuissent, Cic. Mur. 25, 50: non igitur ex singulis vocibus philosophi spectandi sunt, sayings, id. Tusc. 5, 10, 31: ex percunctatione nostrorum vocibusque Gallorum ac mercatorum, etc., Caes. B. G. 1, 39: voces per vinum, somnum. etc. ... emissae, Quint. 5, 7, 36: victus Veneris Vocibus, Hor. C. 4, 6, 22: contumeliosae, abusive expressions, abuse, Caes. B. C. 1, 69: sunt verba et voces, quibus hunc lenire dolorem Possis, sayings, maxims, doctrines, Hor. Ep. 1, 1, 34; cf.: populum falsis Dedocet uti Vocibus, id. C. 2, 2, 21: deripere lunam vocibus, with charms, incantations, id. Epod. 17, 78; so, sacrae, id. ib. 17, 6: Marsae, id. ib. 5, 76.—
   B Speech, language, in gen., = sermo (poet. and in post-Aug. prose): cultus hominum recentum Voce formasti catus (Mercurius), Hor. C. 1, 10, 3: Graiā scierit sive Latinā Voce loqui, Ov. Tr. 3, 12, 40: cum civem ex voce cognovisset, Just. 11, 15.—
   C Accent, tone: ipsa natura ... in omni verbo posuit acutam vocem, Cic. Or. 18, 58; cf.: rustica vox et agrestis quosdam delectat, pronunciation, accent, id. de Or. 3, 11, 42.

Latin > French (Gaffiot 2016)

vōx,⁶ vōcis, f. (cf. voco),
1 voix : Pl. Pœn. 13, etc. ; Lucr. 6, 1148 ; Cic. Or. 57, etc. ; magna voce Cic. CM 14, d’une voix forte ; voce maxima clamare Cic. Verr. 2, 4, 148, crier de toutes ses forces ; vocis bonitas Cic. Or. 59, la bonne qualité de la voix, une belle voix ; inflexa ad miserabilem sonum voce Cic. de Or. 2, 193, d’une voix qui s’infléchit vers un ton pathétique ; hominis... omnes voces Cic. de Or. 3, 216, toutes les inflexions de la voix d’un homme ; vocis imago Virg. G. 4, 50, l’écho || [fig.] rerum Cic. Scauro 16, la voix des faits ; alicujus vox erudita Cic. Br. 6, la voix, la parole savante de qqn
2 son de la voix : rustica vox et agrestis Cic. de Or. 3, 42, un son de voix qui rappelle la campagne et les champs ; [prononciation] Cic. de Or. 3, 44
3 accent : in omni verbo (natura) posuit acutam vocem Cic. Or. 58, (la nature) a placé dans chaque mot un accent aigu
4 [au sens musical] son, ton : numeri atque voces Cic. de Or. 3, 197, les rythmes et les sons ; hiulcæ voces aut asperæ Cic. Or. 150, sons qui se heurtent hiatus ou durs, désagréables [cacophonie] ; acutarum graviumque vocum judicium ipsa natura in auribus nostris collocavit Cic. Or. 173, la nature même a mis en nos oreilles l’appréciation des tons aigus et graves
5 au sing. a) son, mot, vocable : hæc vox voluptatis Cic. Fin. 2, 6, ce mot de plaisir ; neque ullam vocem exprimere poterat Cæs. G. 1, 32, 3, il ne pouvait pas leur faire sortir un mot de la bouche, cf. Cic. Att. 2, 21, 5 ; b) parole, sentence, mots prononcés par qqn, mot de qqn : illa tua vox « satis diu vixi... » Cic. Marc. 25, cette parole de ta bouche « j’ai assez vécu... », cf. Cic. Verr. 2, 5, 168 ; Off. 3, 1 ; Læl. 37 ; de Or. 3, 21 ; Tusc. 1, 111
6 au pl., paroles, propos, dires : Cæs. G. 1, 39, 1 ; C. 1, 69 ; voces habere Cic. Mur. 50, tenir des propos, cf. Cic. Tusc. 5, 31 || formules : sunt verba et voces Hor. Ep. 1, 1, 34, il y a des mots et des formules, cf. Hor. Epo. 17, 6 ; 17, 78 ; 5, 76
7 [poét.] parole = langage, langue : Hor. O. 1, 10, 3 ; Ov. Tr. 3, 12, 40.

Latin > German (Georges)

vōx, vōcis, f. (altind. vak, Stimme, Sprache; vgl. voco), die Stimme, sowohl des Sprechenden u. Rufenden usw. als des Singenden, I) eig.: a) übh.: via vocis, Lucr.: v. humana, Liv. fr.: v. bona, Plaut. u. Quint.: vox acuta gravis, cita tarda, magna (starke) parva (schwache), Cic.: vox et dulcis et solida, Sen. rhet.: v. summa, ima, Hor. u. Quint.: v. valentissima, Sen. rhet.: v. inflexa (hohe), Cic.: inflexā ad miserabilem sonum voce, Cic.: v. sedata et depressa, Cornif. rhet.: v. tremebunda, Cornif. rhet.: v. horrenda, Liv.: vocis contentio et remissio, Cic.: voce contendere, laut reden, Cels.: exsurge, praeco, exerce vocem (strenge die St. an), Plaut.: vocem attenuare, durch die Fistel sprechen (um sich eine weibliche Stimme zu geben), Cic.: vocem attollere vel summittere, Quint.: interdum et vocem comoedia tollit, hebt höher, Hor.: ego vocem dabo tenuem et tinnulam, Pompon. com. fr.: atque utinam ipse asinus vocem quiret humanam dare! Apul. – v. der Stimme des Rufenden usw., Valerium magnā voce inclamat, Liv.: voce (durch die St., durch Rufen, Zuruf) potius quam verberibus terreat (boves), Colum.: magnā compellans voce cuculum, laut »Kuckuck« zurufend, Hor.: enimvero voce est opus (ich muß rufen): Nausistrata exi, Ter.: nulla v. quiritantium exaudiri poterat, kein Hilferuf, Liv. – von der Stimme des Singenden, canere inclinatā ululantique voce, Cic. – v. der Stimme der Tiere, v. boum, Verg.: cycni, Mela: voces animalium truces ac liquidae, Apul.: cornix pluvium vocat improbā voce, Verg.: elephantos porcina vox terret, das Grunzen des Schweines, Sen. – von der Stimme personif. lebl. Ggstde., rerum vox est naturae vestigium, veritatis nota, Cic. pro Scauro 16. – b) die gehörte Stimme = die Aussprache, rustica vox et agrestis quosdam delectat, Cic. de or. 3, 42. – II) meton.: A) der durch die Stimme od. durch ein musikalisches Instrument hervorgebrachte Laut, Ton, iracundiae vox aut doloris, Cic.: parum explanatis vocibus sermo praeruptus, abgebrochene Worte in unausgebildeten Tönen, Sen.: vocem mittere, emittere, s. mittou. emitto (vgl. Drak. Liv. 3, 50, 4 u. 5, 51, 7. Gronov Iustin. 42, 4, 12). – soni et voces, Cic.: numeri et voces et modi, Cic.: Sirenum voces, Gesang, Hor. – auribus multa percipimus, quae, etsi nos vocibus delectant, tamen etc., Cic.: vocum gravitate et cantibus pelli vehementius, Cic.: verba, quibus voces sensusque notarent, die Töne artikulierten, Hor.: illudere voces (Töne), quotiens caneret, Tac.: septem discrimina vocum, poet. = die siebenstimmige Lyra, Verg.: bucina litora voce replet, Ov. Vgl. Obbarius Hor. ep. 1, 1, 34. – poet. v. jedem Getön, der Hall, Schall, audimus fraetas ad litora voces (pelagi), Verg.: ad sonitus vocis (der Ruderschläge) vestigia torsit, Verg. – B) das durch die Stimme lautende Wort, die Äußerung, Rede, a) übh.: vox viva, Cic.: vox publica, der Ausdruck der öffentlichen Meinung, Vell.: vox ficta, Lüge, Ov.: unā voce, einstimmig, Liv.: dico Epicurum non intellegere, quid sonet haec v., id est, quae res huic voci subiciatur, Cic.: haec te vox non perculit? Cic.: nulla tamen vox est ab iis audita populi Romani maiestate indigna, Caes.: vox ex centurione audita, Liv. epit.: alia v. violenta non audita, Liv.: voces per vinum emissae, Quint.: voces contumeliosae, Caes.: ex percunctatione nostrorum vocibusque Gallorum ac mercatorum etc., Caes.: carpi nostrorum militum vocibus, Caes.: nescit vox missa reverti, Hor.: tales dederat Saturnia voces, Verg.: quas hic voces apud Sophoclem in Trachiniis edit! Cic.: memorabilem illam meritoque laudatam vocem edidit: Amici, diem perdidi, Suet. – b) der Ausspruch, bes. die Formel, der Sinnspruch, Plin. ep. 4, 17, 9. Caes. b.c. 1, 7, 5. Cic. de amic. 59: extremi ac difficillimi temporis vocem illam consulem mittere coëgistis, Cic. pro Cornel. or. 1. fr. 22. p. 14 Kays. – c) das Gebot = der Befehl, consulum voci atque imperio non oboedire, Cic. Rab. perd. 23: cuius voci continuo Fabius obsecutus, Val. Max. 2, 2, 4. – d) der Spruch, die Formel, bes. der Zauberspruch, die Zauberformel, voces sacrae, Hor.: voces Marsae, Hor.: sidera excantata voce Thessalā, Formel, Spruch, Hor.: deripere lunam vocibus, Hor. – C) = sermo, die Rede, Sprache, cultus hominum recentum voce formasti catus (Mercurius), Hor.: Graiā scierit sive Latinā voce loqui, Ov.: cum civem ex voce cognovisset, Iustin.: quo scilicet Latinae vocis honos per omnes gentes venerabilior diffunderetur, Val. Max. – D) der Wortakzent, Ton, die Betonung, in omni verbo posuit acutam vocem, Cic. or. 58. – / vulg. box, Plur. boces, Corp. inscr. Lat. 9, 10.