veto

Revision as of 06:58, 22 May 2024 by Spiros (talk | contribs) (Text replacement - ":: ([\w\s'-]+)([,;]) ([\w\s'-]+)([,;]) ([\w\s'-]+)([,;]) ([\w\s'-]+)([,;]) ([\w\s'-]+)([,;]) ([\w\s'-]+)\<br \/\>" to ":: $1$2 $3$4 $5$6 $7$8 $9$10 $11<br />")

English > Greek (Woodhouse)

verb transitive

P. and V. ἀπειπεῖν; see forbid.

substantive

P. ἀπόρρησις, ἡ.

Latin > English

veto vetare, vetavi, vetatus V TRANS :: forbid, prohibit; reject, veto; be an obstacle to; prevent
veto veto vetare, vetui, vetitus V TRANS :: forbid, prohibit; reject, veto; be an obstacle to; prevent

Latin > English (Lewis & Short)

vĕto: ŭi, ĭtum, 1 (old form vŏto:
I votes, Plaut. Trin. 2, 4, 56: votitus, id. As. 4, 1, 44; cf. Non. 45, 4; perf. (poet. and late Lat.) vetavit, Pers. 5, 90: vetati sunt, Vulg. Act. 16, 6), v. a. etym. dub., not to suffer a thing to take place, not to permit, to advise against, oppose, forbid, prohibit a thing; and, with a personal object, not to permit one to do a thing, to prevent or hinder him from doing it, not to grant, to forbid him a thing, etc. (syn.: interdico, inhibeo); constr. most freq. with acc. and inf., less freq. with the simple inf., the simple acc., with ut, ne, or the simple subj., or absol.
I In gen.
   a With acc. and inf.: lex peregrinum vetat in murum ascendere, Cic. de Or. 2, 24, 100; cf.: quae (lex naturae) vetat ullam rem esse cujusquam, nisi ejus, qui tractare et uti sciat, id. Rep. 1, 17, 27: ab opere legatos Caesar discedere vetuerat, Caes. B. G. 2, 20: rationes a te collectae vetabant, me rei publicae penitus diffidere, Cic. Fam. 5, 13, 3: ridentem dicere verum Quid vetat? Hor. S. 1, 1, 25: non me ulla vetabunt Frigora Parthenios canibus circumdare saltus, Verg. E. 10, 56: hos vetuit me numerare timor, Prop. 2, 29 (3, 27), 4; 2, 32 (3, 30), 8: cum leges duo ex unā familiā non solum magistratus creari vetarent, sed, etc., Caes. B. G. 7, 33: castra ... vallo muniri vetuit, id. B. C. 1, 41: quae (lex) de capite civis Romani nisi comitiis centuriatis statui vetaret, Cic. Rep. 2, 36, 61.—Pass.: cum equites Romani flere pro me edictis vetarentur, Cic. Red. Quir. 5, 13: sterni vetabere terrā, Luc. 4, 647: Nolani muros portasque adire vetiti, Liv. 23, 16, 9: redemptoribus vetitis frumentum parare, id. 34, 9, 12: ut a praefecto morum Hasdrubal cum eo vetaretur esse, Nep. Ham. 3, 2; Luc. 6, 470; 7, 371.—
   b With ut, ne, or the simple subj. (poet.): sive jubebat, Ut faceret quid, Sive vetabat, Hor. S. 1, 4, 124: edicto vetuit, ne quis se praeter Apellen Pingeret, id. Ep. 2, 1, 239; id. S. 2, 3, 187: vetabo, qui Cereris sacrum Vulgarit arcanae, sub isdem Sit trabibus, id. C. 3, 2, 26; Tib. 2, 6, 36.—
   c With quin (ante- and postclass. and rare): nemo hinc prohibet nec votat, Quin quod palam'st venale, emas, Plaut. Curc. 1, 1, 33; Sen. Contr. 1, praef. 17.—
   d With quominus (rare): at haec (sapientiā) nullā re, quo minus se exerceat, vetari potest, Sen. Ep. 95, 8.—
   e With inf. (poet.): tabulae peccare vetantes, Hor. Ep. 2, 1, 23: nec laevus vetet ire picus, id. C. 3, 27, 15: unde proferre pedem pudor vetet, id. A. P. 135; cf. id. C. 1, 6, 10; Mart. 6, 91, 1: quid vetat? with a foll. inf., Hor. S. 1, 10, 56; Ov. Am. 3, 7, 35; id. F. 1, 295.—Impers.: ait esse vetitum intro ad eram accedere, Ter. Phorm. 5, 6 (7), 24.—
   f With acc.
   (a)    Of the thing: quia bella vetabat, Verg. A. 2, 84: nec majora veto, Ov. F. 2, 541: quid jubeatve vetetve, id. M. 11, 493: iter mediis natura vetabat Syrtibus, Luc. 9, 301: tristia damna vetabo, Stat. S. 3, 1, 173: Val. Fl. 8, 304: solem vetuit Delia tardior, Sen. Herc. Oet. 150: quercus Phoebum vetat, keeps off, id. ib. 1624.—Pass.: fossam praeduxit, quā incerta Oceani vetarentur, Tac. A. 11, 20: (ludere) vetitā legibus aleā, Hor. C. 3, 24, 58: vetiti hymenaei, Verg. A. 6, 623: vetitae terrae, Ov. Tr. 1, 4, 21: factum vetitum, Plin. Ep. 4, 9, 17: vetito ponto, Sen. Herc. Oet. 1585.—
   (b)    Of the person: cum Graecos facerem Versiculos, vetuit me tali voce Quirinus, etc., Hor. S. 1, 10, 32: quos vetat igne Creon, keeps off, Stat. Th. 12, 558.—Pass.: acta agimus: quod vetamur vetere proverbio, Cic. Lael. 22, 85; cf.: vetustissimi mortalium nihil per metum vetabantur, Tac. A. 3, 26: propter eandem causam facere debebimus, propter quam vetamur, Quint. 4, 1, 65: quippe vetor fatis, Verg. A. 1, 39: mathematici, genus hominum, quod in civitate nostrā et vetabitur semper et retinebitur, Tac. H. 1, 22.—
Absol.: lex omnis aut jubet aut vetat, Quint. 7, 5, 5: optat supremo collocare Sisyphus In monte saxum; sed vetant leges Jovis, Hor. Epod. 17, 69: res ipsa vetat, Ov. M. 10, 354: a patria pelago vela vetante datis, id. H. 13, 128; 13, 131.—
II In partic.: veto, I forbid it, I protest; the word with which the tribunes of the people declared their protest against any measure of the Senate or of the magistrates, Liv. 3, 13, 6; 6, 35, 9; Suet. Tib. 2 fin.: ut vim fieri vetarent, Gell. 13, 12, 9.—Of the protest of the praetor against any unlawful measure, Cic. Caecin. 13, 36; Dig. 42, 1, 14. —And in the lang. of augury: vetat haruspex, Ter. Phorm. 4, 4, 28: volucres, Cic. Div. 2, 38, 80: si vetet auspicium, Ov. F. 6, 764.—Hence, vĕtĭtum, i, n.
   A That which is forbidden or prohibited, a forbidden or prohibited thing: nitimur in vetitum semper cupimusque negata, Ov. Am. 3, 4, 17: sed jam de vetito quisque parabat opes, id. F. 5, 282: venerem In vetitis numerant, id. M. 10, 435: crebrescit occultis primum sermonibus, ut vetita solent, Tac. A. 2, 39: agebat quaedam vetita legibus, Amm. 28, 6, 3.—
   B A prohibition, protest: jussa ac vetita populorum, Cic. Leg. 2, 4, 9; 3, 3, 10: quae contra vetitum discordia? Verg. A. 10, 9; Suet. Caes. 43.

Latin > French (Gaffiot 2016)

vĕtō⁸ (arch. vŏtō), vĕtŭī, vĕtĭtum, āre, tr., ne pas laisser une chose se produire, ne pas permettre, faire défense, interdire,
1 abst] veto, je fais opposition [formule des tribuns de la plèbe] : Liv. 3, 13, 6 ; 6, 35, 5 || lex jubet aut vetat Quint. 7, 5, 5, la loi prescrit ou défend, cf. Cic. Leg. 1, 33
2 istud, aliquid Cic. Phil. 8, 28 ; Ac. 2, 128, défendre cela, qqch. ; lex de jubendis legibus ac vetandis Cic. Leg. 3, 35, loi sur l’adoption ou le rejet des lois ; bella Virg. En. 2, 84, s’opposer à la guerre ; fossā incerta Oceani vetantur Tac. Ann. 11, 20, un canal fait obstacle aux dangers de l’Océan ; vetiti hymenæi Virg. En. 6, 623, hymens défendus || vetuit me tali voce Hor. S. 1, 10, 32, il m’arrêta par ces mots ; quod vetamur vetere proverbio Cic. Læl. 85, ce que nous défend un vieux proverbe ; vetor fatis Virg. En. 1, 39, les destins m’en font une défense ; nihil per metum vetabantur Tac. Ann. 3, 26, rien ne leur était interdit par la crainte
3 [avec prop. inf.] : ab opere legatos discedere vetuerat Cæs. G. 2, 20, 3, il avait défendu aux légats de s’éloigner des travaux, cf. Cæs. G. 7, 33 ; Cic. Rep. 1, 27 ; de Or. 2, 100 ; Fam. 5, 13, 3 ; equites Romani flere vetabantur Cic. Quir. 13, défense était faite aux chevaliers romains de pleurer, cf. Cic. Div. 2, 134 ; Nep. Ham. 3, 2 ; Liv. 23, 16, 9
4 [avec ne ] : Hor. S. 2, 3, 187 ; Ep. 2, 1, 239 || [avec subj. seul] : Hor. O. 3, 2, 26 ; Tib. 2, 6, 36 || non vetare quin Pl. Curc. 33 ; Sen. Rhet. Contr. 1, præf. 17, ne pas empêcher que, ou quominus Sen. Ep. 95, 8
5 [avec inf.] empêcher de, défendre de : Cic. Agr. 2, 72, Off. 1, 30 ; Sest. 133 ; Verr. 2, 2, 37 ; ait esse vetitum accedere Ter. Phorm. 864, il prétend que défense est faite d’approcher. pf. vulg. vetavi Pers. 5, 90 ; Serv. En. 2, 201 || formes anciennes voto, votui, votitus Pl. Trin. 457 ; Non. 45, 5.

Latin > German (Georges)

veto (altlat. voto), vetuī (votuī), vetitum (votitum), āre (wohl zu griech. ουκ ετός, nicht ohne Grund, ετώσιος [Ϝ bei Homer], vergeblich, ohne Erfolg), nicht geschehen lassen, nicht lassen, nicht wollen, widerraten, verbieten, nicht erlauben, verhindern (Ggstz. iubere), u. zwar teils im allg., teils als publiz. t.t. (v. Einspruch des Tribunen u. Prätors u.v. Verbot des Gesetzes, der Obrigkeit usw.) u. als t.t. der Augurspr. (v. den Weissagevögeln, Auspizien u. den Haruspizes), a) m. folg. Objektsatz: α) mit Acc. u. Infin.: rationes vetabant me rei publicae penitus diffidere, Cic.: plus vicena quina (ova) incubanda vetant, Plin.: id faciendum vetat M. Antonius, Quint.: quamquam ridentem dicere verum quid vetat? Hor.: quid vetat et nosmet Lucili scripta legentes quaerere, num etc., Hor.: von Befehlshabern, quod ab opere singulisque legionibus singulos legatos Caesar discedere nisi munitis castris vetuerat, Caes.: v. den Tribunen, in vincula (hominem) conici vetant, Liv.: v. Prätor, qui dies totos aut vim fieri vetat, aut restitui factam iubet, Cic.: v. Gesetz, lex peregrinum vetat in murum ascendere, Cic.: Velia lex eum, qui provocasset, virgis caedi securique necari vetuit, Liv. – im Passiv mit Nom. u. Infin., senatores vetiti, nisi permissu ingredi Aegyptum, Tac.: quidnam id esset, quod respicere vetitus esset, agitabat animo, Liv.: exercitus celsarum arborum obsistente concaede ire protinus vetabatur (wurde verhindert), Amm. – β) m. bl. Infin.: tabulae peccare vetantes, Hor.: unde proferre pedem pudor vetet, Hor.: occīdere pater iubebat, mater vetabat, Sen. rhet.: plerique vetare amplius mentionem pacis facere, Liv.: desperatis etiam Hippocrates vetat adhibere medicinam, Cic.: v. Gesetzen, lex recte facere iubet, vetat delinquere, Cic.: v. Haruspex, haruspex vetuit ante brumam aliquid novi negoti incipere, Ter.: v. den Vögeln, tum volucres vetant agere, tum iubent, Cic. – impers., ait esse vetitum accedere, Ter.: sanguinem arae offundere vetitum est, Tac. – b) mit folg. ut od. ne od. (bei vorhergeh. Negation) m. folg. quo minus od. quin u. Konj., od. m. folg. bl. Coniunctiv: sive iubebat, ut facerem quid, sive vetabat, Hor.: edicto vetuit, ne quis se praeter Apellem pingeret, Hor.: sapientia nullā re quo minus se exerceat vetari potest, Sen.: non veto quo minus securi percutiatur, Sen. rhet.: nemo hinc prohibet nec vetat, quin quod palam est venale, si argentum est, emas, Plaut.: quin rem inimicissimam corpori faceret vetari nullo modo poterat, Sen. rhet.: vetabo, qui sacrum vulgarit, sub isdem sit trabibus, Hor. – c) m. bl. Acc., und zwar: α) m. Acc. rei: leges iubere aut vetare (v. Volke), Cic. de or. 1, 60: bella, Verg.: maiora, Ov.: quid iubeatve vetetve, Ov. – Passiv, fossam praeduxit, quā incerta Oceani vetarentur, Tac.: factum vetitum, Plin.: vetitae terrae, Ov. – v. Gesetzen, ludere vetitā legibus aleā, Hor. – β) m. Acc. pers.: cum Graecos versiculos facerem, vetuit me tali voce Quirinus, Hor.: v. Gesetz, lex est recta ratio, quae neque probos frustra iubet aut vetat neque etc., Cic. – m. Abl. rei, senatum militiā, vom Kriegsdienste ausschließen, Aur. Vict. de Caes. 33, 34. – Passiv, acta agimus; quod vetamur vetere proverbio, Cic.: propter eandem causam facere debebimus, propter quam vetamur, Quint. – d) absol.: res ipsa vetat, Ov. – u. so bes. als t.t. (s. oben) v. Tribunen, ne vetare aut intercedere fas cuiquam tribunorum esset, Suet.: u. so bl. VETO, Liv. 6, 35, 9. – u.v. Gesetz, lex iubet aut vetat, Cic. u. Quint. – u.v. Auspizium, si vetat auspicium, Ov. – Passiv, cur Dialibus id vetitum, Tac. ann. 3, 58. – / Vulg. Perf. vetavit, Pers. 5, 90. Serv. Verg. Aen. 2, 201. Past. Herm. 3, 9, 6 Pal., vetastis, Itala Luc. 11, 52 Cant., vetassent, Epit. Iliad. 250, vetatus est, Itala act. apost. 17, 15, vetati sunt, Vulg. act. apost. 16, 6: vetati sulci, Chalcid. Tim. 153. – Verlängerte Form vetuo (viell. die urspr. v. vetus abgel., wie antiquo v. antiquus, s. Keller N. Jahrb. 107 [1873]. S. 602), Petron. 47, 5 u. 53, 8 Buech. – vulg. Form beto, Corp. inscr. Lat. 6, 27977 u. 10, 2224. – Über die altlat. Form voto, votui, votitus s. Brix Plaut. trin. 457; vgl. Non. 45, 5.