Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

argumentum

From LSJ
Revision as of 23:15, 27 February 2019 by Spiros (talk | contribs) (1)

Ὁπόσον τῷ ποδὶ περρέχει τᾶς γᾶς, τοῦτο χάρις → Every inch of his stature is grace

Theocritus, Idylls, 30.3

Latin > English (Lewis & Short)

argūmentum: i, n. arguo.
The means by which an assertion or assumption may be made clear, proved, an argument, evidence, proof (and in particular, that which rests upon facts, while ratio is that which depends upon reasoning): argumentum est ratio, quae rei dubiae facit fidem, Cic. Top. 2, 7: quid est argumentum? Probabile inventum ad faciendam fidem, id. Part. Or. 2: argumentum est ratio probationem praestans, quā colligitur aliquid per aliud, et quae, quod est dubium, per id quod dubium non est, confirmat, Quint. 5, 10, 11: de eā re signa atque argumenta paucis verbis eloquar, Plaut. Am. 5, 1, 35; 1, 1, 267; id. Rud. 4, 3, 84; id. Truc. 2, 6, 26 al.: commemorando Argumenta fidem dictis conradere, Lucr. 1, 401; so id. 1, 417: argumenta multa et firma ad probandum, Cic. Brut. 78, 272: aliquid exemplis magis quam argumentis refellere, id. de Or. 1, 19, 88: argumento esse, Liv. 5, 44; 39, 51: litterae ad senatum missae argumentum fuere, etc., id. 8, 30: In argumentum fidei retentum pallium ostendit marito, Vulg. Gen. 39, 16; ib. Act. 1, 3: inopia fecerat eam (rem parvam) argumentum ingens caritatis, Liv. 5, 47: libertatis argumentum, Tac. G. 25: Est fides argumentum non apparentium, Vulg. Heb. 11, 22: addit pro argumento, Suet. Calig. 8: velut argumentum rursus conditae urbis, id. ib. 16: levibus utrimque argumentis, id. Galb. 7 et saep.—
   B A sign by which any thing is known, a mark, token, evidence: animi laeti Argumenta, signs, indications, Ov. M. 4, 762: voti potentis, id. ib. 8, 745: unguentarii myrrham digerunt haud difficulter odoris atque pinguetudinis argumentis, according to the indications of smell, etc., Plin. 12, 15, 35, § 68: caelum quidem haud dubie caelati argumenti dicimus, id. 2, 4, 3, § 8: amoris hoc est argumentum, non malignitatis, Petr. 137, 8: argumenta viri, i. e. indicia, Juv. 9, 85 al.—
II The matter which lies at the basis of any written or artistic representation, contents, subject, theme, argument, ὑπόθεσις: Argumentum plura significat. Nam et fabulae ad actum scaenicarum compositae argumenta dicuntur: et orationum Ciceronis velut thema ipse exponens Pedianus, argumentum, inquit, tale est: quo apparet omnem ad scribendum destinatam materiam ita appellari, Quint. 5, 10, 9 and 10.
   A Of every kind of representation in writing.
   1    Lit.: argumentum est ficta res, quae tamen fieri potuit, Cic. Inv. 1, 19; id. Att. 15, 4, 3: tabulae novae, quid habent argumenti, nisi ut, etc., what is their drift? what do they mean? id. Off. 2, 23, 84: epistulae, id. Att. 10, 13; 9, 10; 1, 19.
   a But esp. freq., the subject-matter of a poem or fictitious writing, the subject, contents: post argumentum hujus eloquar tragoediae, Plaut. Am. prol. 51; cf. id. ib. 96; so id. Trin. 3, 2, 81: argumentum narrare, Ter. And. prol. 6: fabulae, id. Ad. prol. 22: Livius Andronicus ab saturis ausus est primus argumento fabulam serere, i. e. a scenic representation of a subject in its connection, Liv. 7, 2: spectaculum, quo argumenta inferorum explicarentur, Suet. Calig. 57.—Hence,
   b Meton. (part for the whole), a poem in gen.: explicare argumenti exitum, Cic. N. D. 1, 20, 53: hoc argumento se describi sentiat, Phaedr. 4, 8; so id. 4, 16; 5, 3; cf. Enn. ap. Gell. 2, 29 fin.: sumque argumenti conditor ipse mei, I am myself the subject of my poem, Ov. Tr. 5, 1, 10.—
   2    Trop., intrinsic worth, reality, truth: haec tota fabella ... quam est sine argumento, without value, reality, Cic. Cael. 27: non sine argumento maledicere, not without some reason, id. ib. 3 fin.—
   B The subject of artistic representations (sculpture, painting, embroidery. etc.): ex ebore diligentissime perfecta argumenta erant in valvis, Cic. Verr. 2, 4, 56: (cratera) fabricaverat Alcon Hyleus, et longo caelaverat argumento, Ov. M. 13, 684; cf. id. ib. 2, 5 sq.: vetus in telā deducitur argumentum, id. ib. 6, 69; Verg. A. 7, 791: Parrhasii tabulae, Suet. Tib. 44.— In philos. lang., a conclusion, a syllogism: Nam concludi non potest nisi iis, quae ad concludendum sumpta erunt, ita probatis ut falsa ejusdem modi nulla possint esse, Cic. Ac. 2, 14, 44 al.

Latin > French (Gaffiot 2016)

argūmentum,⁸ ī, n. (arguo),
1 argument, preuve : argumentis philosophorum credere Cic. Ac. 2, 117, croire aux arguments des philosophes ; argumenta criminis Cic. Verr. 2, 2, 104, preuves à l’appui d’une accusation ; Siculorum erga te voluntatis argumenta Cic. Verr. 2, 2, 157, preuves des dispositions des Siciliens à ton égard || prætereo illud quod mihi maximo argumento ad hujus innocentiam poterat esse Cic. Amer. 75, je laisse de côté le trait suivant qui pouvait me fournir un argument très fort en faveur de son innocence ; quod idem mæstitiam meam reprehendit, idem jocum, magno argumento est me in utroque fuisse moderatum Cic. Phil. 2, 39, le fait qu’il me reproche en même temps ma tristesse et mon enjouement est une bonne preuve que sur les deux points j’ai gardé la mesure || id satis magnum argumentum esse dixisti, cur esse deos confiteremur Cic. Nat. 1, 62, tu as dit que c’était un argument suffisant pour nous faire reconnaître l’existence des dieux ; philosophorum exquisita quædam argumenta, cur esset vera divinatio, collecta sunt Cic. Div. 1, 5, on a recueilli certains arguments de choix des philosophes destinés à prouver pourquoi il y a vraiment une divination
2 la chose qui est montrée [en gén.] : tabulæ novæ quid habent argumenti, nisi ut emas... Cic. Off. 2, 84, l’abolition des dettes, que montre-t-elle (signifie-t-elle) sinon que tu achètes...
3 la chose qui est montrée, matière, sujet, objet : argumentum comœdiæ Pl. Amph. 95, etc., argument (sujet) d’une comédie, cf. Cic. Inv. 1, 27 ; Cæl. 64 ; Quint. 5, 10, 9 ; contionis Cic. Har. 8, thème d’une harangue ; epistulæ Cic. Att. 10, 13, 2 [9, 4, 1 ], matière d’une lettre ; ex ebore diligentissime perfecta argumenta erant in valvis Cic. Verr. 2, 4, 124, il y avait sur les portes des sujets en ivoire du travail le plus accompli || [fig.] notam judici fabulam, quippe apud ipsum auctorem argumenti, peragit Liv. 3, 44, 9, il joue jusqu’au bout sa comédie connue du juge, puisqu’il la joue devant celui précisément qui en a fourni la donnée.

Latin > German (Georges)

argūmentum, ī, n. (arguo), die Veranschaulichung = das, was die Kraft hat, etwas zur Veranschaulichung zu bringen, I) die Darstellung, Erzählung, argumentum est ficta res, quae tamen fieri potuit, Cic.: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm, Enn. fr.: cuius contionis primum universum argumentum (Gesamtdarstellung) sententiamque audite, Cic.: sunt certe in columnarum spiris insculptae nominum eorum argumento (zur Andeutung ihrer N.) lacerta atque rana, Plin.: quo spectaculo argumenta inferorum (die Begebenheiten der Unterwelt) explicarentur, Suet.: crateram caelare longo argumento (Geschichte), Ov. – Dah. der Stoff, der Gegenstand, der Inhalt (s. Quint. 5, 10, 9 sq.), a) der schriftlichen od. mündlichen Darstellung, arg. epistulae, Cic.: orationis, Ascon.: libri, Suet.: scribendi argumentum habere, Cic.: in uno argumento versari, Cic. – prägn., der bestimmte, eigentliche, wahre Inhalt (Gehalt), epistula sine argumento et sententia, Cic.: non sine argumento maledicere, nicht ohne Schein von Wahrheit, Cic.: tabulae vero novae quid habent argumenti, nisi etc., was ist ihr eigentlicher Inhalt, was liegt ihnen anderes zugrunde, Cic.: u. haec tota fabella veteris poetriae... quam est sine argumento! Cic. – b) der Inhalt, der Gegenstand, der Vorwurf (ὑποθεσις), die Fabel (μῦθος) eines epischen od. dramatischen Gedichtes, fabulae, Ter. u.a.: tragoediae, Tac.: argumento fabulam serere, durch einen Gegenstand in einen einheitlichen Zusammenhang bringen, Liv.: agere magis ex argumento et meliores versus facere, Plaut.: argumentum narrare, Ter. – prägn., der als Gedicht, als Theaterstück verarbeitete Stoff, die ganze Darstellung, das Gedicht, Stück, die Szene, explicare argumenti (des Stückes, der Tragödie) exitum, Cic.: hoc argumento (in dieser Fabel), Phaedr. – u. bildl., wie unser Stück, Komödie, Szene = wirkliche, auf Täuschung berechnete Begebenheit, Betrug, auctor argumenti, Liv.: nocturnum hoc fictum et compositum arg., Nachtstück (gleich darauf fabula huius noctis), Liv. – c) vom Gegenstand der bildenden Künste, wie der Bildhauerei (Bildnerkunst), ex ebore diligentissime perfecta argumenta erant in valvis, Flachreliefs, Cic.; vgl. Verg. Aen. 7, 791. Ov. met. 13, 685: od. der Malerei, Suet. Tib. 44, 2: der Webkunst, Ov. met. 6, 69. – II) der eine Behauptung veranschaulichende Beweis, der Beweisgrund, das Beweismittel, der Überführungsgrund, verb. signa (fachliche Beweise) atque argumenta (Überführungsgründe), Plaut.: u. so signa rerum et argumenta, Quint.: argumenta (Beweise) et rationes (Schlüsse), Cic.: argumenta atque indicia sceleris, Cic.: argumenta ratione concludentia, vernunftgemäß shließende Beweise, Cic.: arg. simplex et breve, Quint.: arg. exile, Gell.: arg. parum potens (schlagend), Sen.: argumenta potentissima, Quint.: immane bellicae civitatis arg., Vell.: arg. laeti animi, Ov.: arg. voti potentis, Ov.: amoris est hoc argumentum, non malignitatis, Petr.: addere pro argumento m. folg. Acc. u. Infin., Suet.: afferre argumenta, Cic.: agere argumentis, Cic.: astringere breviter argumenta, Cic.: sparsa argumenta colligere, Quint.: argumenta concludere, Cic.: quibus argumentis hoc doces? Lact.: multis argumentis deos esse docere, Cic.: argumenta ducere ab od. ex alqa re, Quint.: huius rei argumentum est, si etc., Scrib.: alqd est (dient) argumento, Liv., magno od. satis magno argumento, Cic., maximo argumento, Cic.: exquirere alqd argumentis, Cic.: si in omne argumentum modestiae fingimur, wenn wir uns durchaus demütig zu erweisen suchen, Sen.: loqui argumenta, Plaut.: niti argumento odii, Quint., od. niti argumentis admodum exilibus, Gell. (beide v. Pers.): onerare iudicem argumentis, Quint.: premere etiam atque etiam argumentum, Cic.: probare alqd argumento od. argumentis, Cic. u. Lact.: proferat argumenta, quibus doceat m. folg. Acc. u. Infin., Lact.: uti argumento sensus sui (aus seiner Wahrnehmung, Erfahrung), Cic.: argumentis uti in re eius modi, Cic.: uti argumentis ducibus ad probandum, Cic.: quo argumento? aus welchem Grunde? wie meinst du das? oft bei Plaut. (s. Brix u. Lorenz Plaut. mil. 1001). – III) das Symbol, Apul. met. 11, 3 u. 11, 11.

Latin > English

argumentum argumenti N N :: trick; token (Vulgate); riddle; dark speech
argumentum argumentum argumenti N N :: proof; evidence, fact; argument; conclusion; reason, basis; subject/plot (play)