Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

alligo

From LSJ
Revision as of 16:00, 12 June 2024 by Spiros (talk | contribs) (CSV import)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)

Μούνη γὰρ ἄγειν οὐκέτι σωκῶ λύπης ἀντίρροπον ἄχθος → I have no longer strength to bear alone the burden of grief that weighs me down

Sophocles, Electra, 119-120

Latin > English

alligo alligare, alligavi, alligatus V TRANS :: bind/fetter (to); bandage; hinder, impede, detain; accuse; implicate/involve in

Latin > English (Lewis & Short)

al-lĭgo: (adl-), āvi, ātum, 1, v. a.
Lit., to bind to something: ad statuam, Cic. Verr. 2, 4, 42, § 90: ad palum, id. ib. 2, 5, 28, § 71; so in the witticism of Cic.: Quis generum meum ad gladium adligavit? Macr. S. 2, 3: leones adligati, Sen. Brev. Vit. 13. —In Col. of binding the vine to trees or other supports, 4, 13; so id. 4, 20.—
   B In gen., to bind, to bind up, bind round: dolia, Cato, R. R. 39. So of the binding up of wounds: vulnus, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 17, 39: adligatum vulnus, Liv. 7, 24: oculus adligatus, Cic. Div. 1, 54, 123.—Of the binding of the hands, feet, etc.: adliga, inquam, colliga, Plaut. Ep. 5, 2, 26: cum adligāsset Isaac filium, Vulg. Gen. 22, 9; ib. Act. 21, 11: adligari se ac venire patitur, Tac. G. 24: adligetur vinculo ferreo, Vulg. Dan. 4, 12: catenis, ib. Act. 21, 33.—Hence, allĭgāti (adl-) (sc. servi), slaves that are fettered, Col. 1, 9.—Of other things: adligare caput lanā, Mart. 12, 91: adligat (naves) ancora, makes or holds fast, Verg. A. 1, 169.—In Plin. of fixing colors, to fix, make fast: (alga) ita colorem adligans, ut elui postea non possit, 32, 6, 22, § 66; 9, 38, 62, § 134.—Poet.: lac adligatum, curdled, Mart. 8, 64.—
II Trop., to bind, to hold fast, to hinder, detain; or in a moral sense, to bind, to oblige, lay under obligation (cf. obligo; very freq., but in the class. per. for the most part only in more elevated prose): caput suum, Plaut. Ep. 3, 2, 33: jure jurando adligare aliquem, id. Rud. prol. 46; Ter. Ad. 5, 3, 58: hic furti se adligat, shows himself guilty, id. Eun. 4, 7, 39 (astringit, illaqueat, et obnoxium facit, Don.; cf. Plaut. Poen. 3, 4, 27: homo furti se astringet, Cic. Fl. 17; for this gen. cf. Roby, § 1324): adligare se scelere, Cic. Planc. 33: adligatus sponsu, Varr. L. L. 6, 7 med.: nuptiis adligari, Cic. Clu. 179: lex omnes mortales adligat, id. ib. 54: non modo beneficio sed etiam benevolentiae significatione adligari, id. Planc. 33, 81: stipulatione adligari, id. Q. Rosc. 34: more majorum, id. Sest. 16: ne existiment ita se adligatos, ut, etc., id. Lael. 12, 42: ne forte quā re impediar et adliger, id. Att. 8, 16 al.— With dat. (eccl. Lat.): adligatus es uxori, Vulg. 1 Cor. 7, 27: legi, ib. Rom. 7, 2; ib. 1 Cor. 7, 39 (= lege).—* Adligatus calculus, in games of chess, a piece that cannot be moved, Sen. Ep. 17 fin.>

Latin > German (Georges)

al-ligo (ad-ligo), āvī, ātum, āre, anbinden, festbinden, I) eig.: 1) im allg.: a) übh.: alqm ad statuam od. ad palum, jmd. (als Verbrecher) vor der Hinrichtung, Cic.: canem ad ostium, Sen. rhet.: quis generum meum ad gladium alligavit? wer hat meinen Schwiegersohn an das Schwert gebunden? (ein Scherz über das lange Schwert des kleinen Lentulus), Cic.: all. canem (Ggstz. solvere), Phaedr., catulos (junge Hunde), Varr.: sarmenta ad cornua boum, Liv. epit.: pueris in geniculis serperastra, Varr. LL.: medicamentum in pannulo illitum fasciā quam longissimā, Scrib.: alligatus anulus, Quint. – b) als. t.t. des Landbaues, die Weinstöcke an die Pfähle u. Bäume (arbusta) anbinden, vineas, Col.: palmare, id est materias alligare, Col.
2) mit dem Nebenbegr. der gehemmten Bewegung, a) festmachen, festhalten, hemmen, ancora (Rhodiae navis) unco dente velut manu ferreā iniectā alligavit alterius proram, Liv.: unco non alligat (naves) ancora morsu, Verg.: u. poet., undā alqm, bannen, fesseln, v. Styx, Verg. georg. 4, 480; Aen. 6, 439: von der in eine Insel verwandelten Äa, Val. Flacc. 5, 429. – b) fest binden, schnüren, manipulos, Col. 11, 2, 40: sarcinulas, Plin. ep. 4, 1, 2.
3) durch ein Band od. einen Verband verwahren (als Synon. von vincire), a) mit etwas umbinden, einbinden, texta fasciola, quā capillum in capite alligarent, dictum capital, Varr. LL.: dolia plumbo vincito vel materiā querneā, viti siccā alligato, Cato: sic sirpata dolia quassa, cum alligata, dicta, Varr. LL.: poet.: moenia spissa vallatā coronā alligat, umgibt, Sil. – b) einen leidenden Körperteil od. eine Wunde mit einem Verband umbinden, umwickeln, etw. verbinden, auf etwas einen Verband auflegen, caput lanā, Mart.: u. gew. ohne Abl., vulnus, Cic. u. Liv.: alcis oculum, Cic.: brachium, crus, Sen.: fracturas, Hier. – c) mit Fesseln binden, fesseln, alliga, inquam, colliga, Plaut.: servum (Ggstz. revincire), Col.: non enim alligabitur infans, Quint.: alligari se ac venire patitur, Tac.: leones alligati (Ggstz. soluti), Sen. – Partic. subst., alligāti, ōrum, m., gefesselte Sklaven, Col. 1, 9, 4.
II) übtr.: 1) im allg., etwas binden, fesseln, festhalten, hemmen, so daß es unbeweglich ist, sich nicht von der Stelle rührt, vultum alligat quae tristitas? hält starr den Blick fest, Pacuv. fr.: videas civitatis voluntatem solutam, virtutem (die Tatkraft) alligatam, Cic.: cedendum est celeriter, ne forte quā re impediar atque alliger, damit nicht irgend ein Zufall mich hindert und mir die Hände bindet, Cic.: tristi palus inamabilis undā alligat, Verg.: torpor gravis alligat artus, Ov. – dah. a) als t.t. im Brettspiel, ut sciat quomodo alligatus exeat calculus, festgezogene, Sen. ep. 117, 30. – b) v. Binden auf chemischem Wege, arenae, quae umore alligantur, Sen. ep. 55, 2: qui (fons) putria terrae alligat, Lucan. 9, 526: massa modo lactis alligati, geronnene Milch, Mart. 8, 64, 9. – u. vom Binden der Farben, ita colorem alligat, bindet (= macht haltbar), ut elui postea non possit, Plin. 32, 66; u. so 9, 134.
2) insbes.: a) jmd. durch Freundschaft, Wohltaten usw. (an jmd.) binden, fesseln, ketten, so daß er unzertrennlich ist, eo pacto alci filium, Ter.: bes. im Passiv, ne existiment ita se alligatos, ut ab amicis non discedant, Cic.: nuptiis alligatus, Cic.: non modo beneficio, sed etiam benevolentiae significatione alligari, Cic. – b) als rhetor. t.t., durch od. an gewisse Gesetze des Numerus, Rhythmus binden u. so durch od. auf etw. beschränken, ut verba neque alligata sint quasi certā lege versus, neque ita soluta, ut vagentur, Cic.: hoc aut alio numero, velut lege, non est alliganda (partitio), Quint. – m. ad u. Akk., tamquam orationem ad rhythmos alliget, Quint.: quasi ad certas quasdam dicendi leges alligati, Quint.: (poësis) alligata ad certam pedum necessitatem, an einen gewissen Zwang des Metrums gebunden, Quint. – c) moralisch den Willen durch Eidschwur, Vertrag, Versprechen, Pflicht u. dgl. fesseln u. beschränken, binden, verbindlich machen, verpflichten, dat arrhabonem et iureiurando alligat (lenonem), Plaut.: caput suum alligabit, wird seinen Kopf zum Pfande setzen, Plaut.: ut nec Roscium stipulatione alliget neque a Fannio iudicio se absolvat, Cic.: ne falsā religione populum alligarent, Gell.: lex omnes mortales alligat, Cic.: foedere alligari, Liv.: sacris alligari, sich zu den sacra gentilicia verpflichten, Cic.: alligati adulatione, verdammt zur Schm., Tac. dial.: uno illo negotio sese all., Gell.: quam minime se alligare ad praecepta, Quint.: ad omnia verba se alligare, sich wörtlich an Memoriertes binden, Quint. – d) alligare se, an ein Vergehen sich binden, d.i. sich dessen schuldig machen, mit Abl., se scelere, Cic. Flacc. 41: mit Genet., se furti, Ter. eun. 809. – dah. alligatus = in ein Vergehen verwickelt, mitbeschuldigt, Cic. Clu. 39; ad Q. fr. 2, 3, 5.

Latin > Chinese

alligo, as, are. (ligo.) :: 相綁。Alligatus nuptiis 婚配者。— vulnus 綁瘡。— vitem palis vel ad palos 綁枝於橛。— se furti 負偷罪。— iter 阻滯路。Alligari lege 律關于彼。Alligari unda 水阻擋彼。