Ask at the forum if you have an Ancient or Modern Greek query!

obligo: Difference between revisions

From LSJ

Τὸ νικᾶν αὐτὸν αὑτὸν πασῶν νικῶν πρώτη τε καὶ ἀρίστη. Τὸ δὲ ἡττᾶσθαι αὐτὸν ὑφ' ἑαυτοῦ πάντων αἴσχιστόν τε ἅμα καὶ κάκιστον. → Τo conquer yourself is the first and best victory of all, while to be conquered by yourself is of all the most shameful as well as evil

Plato, Laws, 626e
m (Text replacement - "(?s)({{Lewis.*?}}\n)({{.*}}\n)({{LaEn.*?}}$)" to "$3 $1$2")
m (Text replacement - ":: ([a-zA-Z' ]+), ([a-zA-Z' ]+)\n" to ":: $1, $2 ")
Line 1: Line 1:
{{LaEn
{{LaEn
|lnetxt=obligo obligare, obligavi, obligatus V :: bind, oblige
|lnetxt=obligo obligare, obligavi, obligatus V :: [[bind]], [[oblige]]
}}
}}
{{Lewis
{{Lewis

Revision as of 19:43, 29 November 2022

Latin > English

obligo obligare, obligavi, obligatus V :: bind, oblige

Latin > English (Lewis & Short)

ob-lĭgo: āvi, ātum, 1, v. a.
I Lit.
   A To bind or tie around, to bind or fasten to any thing (very rare): obligatus corio, bound in a leathern sack, Auct. Her. 1, 13, 23: articulis muscus obligatus, bound upon, Plin. 26, 11, 66, § 105: cibum ovis, to bind or unite with eggs, Apic. 4, 2: amylo spisso obligare, id. 2, 2; 8, 2.—
   B To bind together, bind up (rare): pecua ad hanc collo in crumena ego obligata defero, Plaut. Truc. 5, 1, 64: age obliga, obsigna cito, tie up (the letter, in order to seal it), id. Bacch. 4, 4, 96: manipulos, Col. 11, 2, 40.—
   C To bind up, bandage, swathe (class., esp. of wounds): crus fractum, Plaut. Men. 5, 3, 9: vulnus, Cic. N. D. 3, 22, 57; cf.: medicum requirens, a quo obligetur, to bind up his wounds, id. Tusc. 2, 16, 38; Suet. Vit. 2: venas, to bandage the veins, Tac. A. 6, 9: surculum libro, Varr. R. R. 1, 41, 2: oculos, Sen. Ira, 3, 11, 4: ore obligato obsignatoque simulacrum, Plin. 3, 5, 9, § 65.—
II Trop.
   A In gen., to bind, oblige, put under an obligation, make liable, etc. (cf.: obstringo, devincio): aliquem obligare militiae secundo sacramento, bind by a second oath, swear in again, Cic. Off. 1, 11, 36: vadem tribus milibus aeris, to bind in the sum of, Liv. 3, 13: voti sponsio, quā obligamur deo, Cic. Leg. 2, 16, 41; Liv. 9, 11: se nexu, Cic. Mur. 2, 3: se in acta cujusquam, Tib. ap. Suet. Tib. 67: se chirographo ad aliquid, Dig. 30, 103: aliquem sibi liberalitate, to bind to one's self, Cic. Q. Fr. 2, 14, 3: obligabis me, will oblige me, lay me under an obligation, Plin. Ep. 4, 4, 2; Cic. Q. Fr. 3, 1, 5: obligari foedere, Liv. 38, 33: pro amicis alicui obligari, to lay one's self under obligation, i. e. to solicit favors, Plin. Ep. 10, 3, 1: obligor ipse tamen, Ov. M. 9, 248: obligatus ei nihil eram, was under no obligation to him, Cic. Fam. 6, 11, 1: me obligatum tibi fore, id. Att. 13, 18: obligati sunt interrogatum, Amm. 28, 4, 10.—Poet.: Prometheus obligatus aliti, devoted, condemned to, Hor. Epod. 17, 67: ergo obligatam redde Jovi dapem, vowed, due, id. C. 2, 7, 17: obligor, ut tangam laevi fera litora Ponti, am compelled, Ov. Tr. 1, 2, 83.—
   B In partic.
   1    To render liable through guilt, to make guilly: cum populum Romanum scelere obligāsses, Cic. Dom. 8, 20: votis caput, Hor. C. 2, 8, 5: se scelere, Suet. Caes. 42: se furti, Scaev. ap. Gell. 7, 15, 2.—Pass., to be guilty of, to commit an offence: est enim periculum, ne aut neglectis iis impiā fraude, aut susceptis anili superstitione obligemur, Cic. Div. 1, 4, 7; cf.: lege Corneliā testamentariā obligatur, offends against, Dig. 8, 10, 30.—
   2    Jurid. t. t.
   a To bind, engage one (cf. obligatio, II. B.): obligandi, solvendi sui causā, Dig. 2, 13, 6, § 3: se obligare, ib. 4, 2, 7, § 1; 21, 1, 25, § 9.—
   b To pledge, pawn, mortgage a thing: magistratui bona ejus obligantur, Vitr. 10 praef.: omnia praedia fratri, Suet. Vesp. 4: omnia bona sua pignori, Dig. 20, 4, 21: nam fundi et aedis obligatae sunt ob amoris praedium, has a mortgage on it, Plaut. Truc. 2, 1, 4: aedes pignori, Dig. 39, 2, 44: obligata praedia, Cic. Agr. 3, 2, 9.—
   (b)    Transf., beyond the jurid. sphere: obligare fidem suam, to pledge one's word, Cic. Phil. 5, 18, 51.—
   3    To impede, restrain, embarrass: judicio districtum atque obligatum esse, Cic. Verr. 1, 9, 24.—Hence, oblĭ-gātus, a, um, P. a., bound, obliged: iisdem (officiis) me tibi obligatum fore, Cic. Fam. 13, 18, 2.—Comp.: quanto quis melior et probior, tanto mihi obligatior abit, Plin. Ep. 8, 2, 8: ipsi obligati sunt, ensnared, embarrassed, Vulg. Psa. 19, 9.

Latin > French (Gaffiot 2016)

oblĭgō,⁹ āvī, ātum, āre, tr.,
1 attacher à, contre : obligatus corio Her. 1, 23, attaché dans un sac || attacher ensemble, fermer d’un lien : [une lettre] Pl. Bacch. 748 ; [une bourse] Pl. Truc. 928 || bander une plaie : vulnus Cic. Nat. 3, 57, ou aliquem Cic. Tusc. 2, 38, faire un pansement à qqn
2 [fig.] a) lier, engager, obliger : se nexu Cic. Mur. 3, se lier par un contrat de vente ; voti sponsio, qua obligamur Deo Cic. Leg. 2, 41, la promesse d’un vœu par laquelle nous nous engageons envers Dieu ; aliquem sibi liberalitate Cic. Q. 2, 12, 3, s’attacher qqn par sa libéralité ; obligatus alicui Cic. Fam. 6, 11, 1, obligé de qqn ; in publica obligata fide Liv. 29, 16, 2, quand la bonne foi de l’État est engagée ; reddere obligatam dapem Hor. O. 2, 7, 17, donner le festin auquel on s’est engagé (promis) ; b) engager, hypothéquer : fortunas suas obligaverunt Cic. Cat. 2, 10, ils ont grevé leurs biens d’hypothèques, cf. Cic. Agr. 3, 9 ; c) lier, enchaîner : Cic. Verr. 1, 1, 24 || faire participer à la responsabilité d’une faute : cum populum Romanum scelere obligasses Cic. Domo 20, après avoir rendu le peuple romain complice de ton crime || se obligare scelere ou obligari fraude, se rendre coupable d’un crime : Suet. Cæs. 42 ; Cic. Div. 1, 7 ; se obligare furti Scæv. d. Gell. 7, 15, 2, se rendre coupable d’un larcin.

Latin > German (Georges)

ob-ligo, āvī, ātum, āre, I) anbinden, an od. in etwas befestigen, auf etw. binden, A) eig.: obligatus corio, in einen ledernen Sack gebunden, Cornif. rhet.: muscus (articulis) obligatus, aufgebunden, Plin. – B) übtr.: a) binden, verhindern, einschränken, hoc iudicio districtus atque obligatus, Cic. I. Verr. 24. – b) jmd. einer Sache schuldig machen, ludos scelere, Cic.: alqm scelere, Cic. u. Suet. – refl. u. medial = sich eines Vergehens od. einer Strafe schuldig machen, in etw. verfallen, se furti, Scaev. b. Gell.: obligari fraude impiā, Cic.: legum iudiciorumque poenis, Cic.: übtr., superstitione, Cic. – II) zusammenbinden, zubinden, A) eig.: age obliga (den Brief), obsigna cito, Plaut. Bacch. 748: pecua ad hanc collo in crumina ego obligata defero, Plaut. truc. 956. – B) übtr., durch Zauberei binden, Paul. sent. 5, 23. § 15. – III) verbinden, zubinden, A) eig.: oculos, Sen.: surculum libro, Varro: vulnus, Cic.: crus, Plaut.: venas, brachia, Tac.: alqm, jmd. (jmds. Wunde usw.) verbinden, Cic. – B) übtr., verbinden = a) vereinigen, cibum ovis, Eier hineinschlagen, Apic. 4, 123. – b) durch Versprechen, Bürgschaft, Schwur, Bündnis, Wohltaten, Gesetze usw. verbindlich machen, verpflichten, α) übh.: alqm sponsione, Liv.: vadem tribus milibus aeris, zur Bezahlung von usw., Liv.: se in acta alcis, Suet.: se chirographo ad alqd, ICt.: obligari foedere, Liv.: obligari tutelae et furti (sc. actione), ICt.: se nexu, Cic.: alqm militiae sacramento, einen (Soldaten) vereidigen, Cic.: alqm sibi liberalitate, Cic.: beneficio, Cic.: obligabis me (sc. tibi), Plin. ep.: so auch obligari alci, verbindlich werden, Ov.: me tibi obligatum fore, Cic.: Prometheus obligatus aliti, verurteilt, von einem Vogel seine Strafe zu leiden, Hor.: obligatam redde Iovi dapem, zu dem du dich durch Gelübde verbindlich gemacht hast, den gelobten, Hor. – mit folg. ut u. Konj., obligor, ut tangam laevi fera litora Ponti, ich bin genötigt, zu usw., Ov. trist. 1, 2, 83. – m. folg. Supin., obligati sunt interrogatum, Amm. 28, 4, 10. – β) verpfänden, versetzen, mit einer Hypothek belasten, praedia fratri, Suet.: bona sua pignori, verpfänden, ICt.: praedia obligata, verpfändete, auf denen eine Hypothek ruht, Cic.: fidem suam, sein Wort verpfänden, zum Pfande geben, Cic.