νέμω

English (LSJ)

fut.

   A νεμῶ S.Aj.513, (ἀπο-) Pl.Phlb.65b, later νεμήσω Longus 2.23: aor. ἔνειμα, Ep. νεῖμα Il.3.274: pf. νενέμηκα (δια-) X.Cyr.4.5.45:—Med., νέμομαι, fut. νεμοῦμαι Th.4.64, D.21.203; Ion. νεμέομαι (ἀνα-) Hdt.1.173; later νεμήσομαι D.H.8.71, Plu.Crass.14, etc.: aor. ἐνειμάμην Th.8.21, etc. (ἐνεμησάμην is f.l. in Clearch.10, Hp.Oss.18 (ὑπο-)):—Pass., fut. νεμηθήσομαι Plu.Agis14 (also νεμήσομαι in pass. sense (δια-) App.BC4.3): aor. ἐνεμήθην Pl.Lg.849c, D.36.38 (also in med. sense (κατ-) Plu.Per.34, Ath.15.677e): pf. νενέμημαι Pl.Prm. 144d, etc. (also in med. sense, D.47.35).—Hom. uses of the Act., only pres., impf., and aor.; of the Med., pres. and impf.    A deal out, dispense, freq. in Hom., esp. of meat and drink, μοίρας, κύπελλα, κρέα, μέθυ ν., Od.8.470, 10.357, Il.9.217, Od.7.179, cf. IG12.10.3, al.; οἱ γεωνόμοι νειμάντων τὴν γῆν ib.45.7: then generally, distribute, of the gods, Ζεὺς . . νέμει ὄλβον . . ἀνθρώποισιν Od.6.188; Ζεὺς τά τε καὶ τὰ νέμει Pi.I.5(4).52, cf. P.5.55; θεῶν τὰ ἴς α νεμόντων Hdt.6.11, 109; Ζεὺς νέμων εἰκότως ἄδικα μὲν κακοῖς, ὅσια δ' ἐννόμοις A.Supp.403 (lyr.); [Διὶ] τὸν ὑπεραλγῆ χόλον ν. leave vengeance to Zeus, S.El.176 (lyr.); of men, ν. δευτερεῖά τινι Hdt.1.32; τρίτον μέρος τῶν σκύλων τισί Th.3.114; μοῖραν ν. τινί pay one due honour, respect, A.Pr.294 (lyr.); μητρὸς τιμὰς ν. respect her privileges, Id.Eu.624 (but πρόσω ν. τιμάς extend one's privileges, ib.747); Λύκῳ κῆπον Εὐβοίας νέμει S.Fr.24; Πολυκράτης μητέρα νέμει P. allots a mother (to you), prov. in Duris63 J.; εἰ πατρὸς νέμοι τιν' ὤραν τοῦ καλῶς πράσσειν δοκεῖν S. Tr.57; τὸ σὸν γέρας τιμὴν ἐμοὶ ν. Id.Ph.1062; ἐκείνῳ . . αἰτίαν νέμει Id.Aj.28; ν. αἵρεσιν give one a choice, ib.265; ναύταις οὐκέθ' ὁδὸν νέμει affords, vouchsafes, E.Hipp.745 (lyr.); τὸ πιστὸν τῆς ἀληθείας ν. observe it, S.Tr.398; τῷ . . ὄχλῳ πλέον ν. E.Hec.868; μήτε οἴκτῳ πλέον ν. μήτ' ἐπιεικείᾳ Th.3.48; τὸ ἧσσον ἀδικίᾳ E.Supp.380 (lyr.); τῷ φθόνῳ πλέον μέρος ib.241; τὸ πλεῖστον ἡμέρας τούτῳ μέρος Id.Fr.183; ἔλασσόν τινι Antipho 5.10; χάριν τινί Ar.Av.384; πενίᾳ καὶ πλούτῳ τιμὴν ν. Pl.Lg.696a; of judges, κολαστὴν . . θάνατον ν. ib.863a; συγγνώμην τισί Gal.6.753: c. inf., νεῖμεν ἐμοὶ τέρψιν ὁμιλεῖν S.Aj.1201 (lyr.):—Pass., νέμεται ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας is freely bestowed upon them, Hdt.9.7.α'; κρέα νενεμημένα portions of meat, X.An.7.3.21; πλεῖστα μέρη ἡ οὐσία νενεμημένη distributed into... Pl.Prm. 144d.    2 pay out, distribute a bandage, in Act. and Pass., Hp. Off.8,22, Fract.4,16, Sor.Fasc.4, al.    3 allot, distribute in groups, πρὸς τὴν λῆξιν ἑκάστην Arist.Ath.30.3, cf. 31.3 (Pass.); νεῖμαί τινας ἐς τὰς φυλὰς δέκαχα IG22.1.33:—Pass., ἐκ τῆς φυλῆς ἑκάστης νενεμημέναι τριττύες τρεῖς Arist.Ath.8.3, cf. 63.4.    II Med., distribute among themselves: hence, have and hold as one's portion, possess, πατρώϊα πάντα νέμεσθαι Od.20.336: mostly of land, τεμένεα, τέμενος, 11.185, Il.12.313; ἔργα 2.751, Hes.Op.119; πρὸς τὸν ἀδελφὸν ἐνειμάμην (sc. οὐσίαν) Lys.16.10, cf. 19.46; τἄλλα νεμομένη administering... Hdt.4.165; τὰ μέταλλα, τὰ ἐμπόρια, Id.7.112, Th. 1.100; [τὰ λήμματα] ἃ νέμεσθε which you enjoy, D.3.33: abs., ἔμ' οἴεσθ' ὑμῖν εἰσοίσειν ὑμᾶς δὲ νεμεῖσθαι; that you shall reap the fruit, Id.21.203.    2 reap the fruit of: hence, dwell in, inhabit, ἄλσεα νέμεσθαι Il.20.8; freq. with names of places, spread over, occupy a country, Ἰθάκην, Ὑρίην νέμεσθαι, Od.2.167, Il.2.496; ἀγρούς Pi.P.4.150; τὸ πρὸς τὴν ἠῶ Hdt.4.19, etc.; νεμόμενοι τὰ αὑτῶν . . ὅσον ἀποζῆν Th.1.2.    b generally, enjoy, προσόδους BGU256.9 (ii A.D.), etc.    c of cities, to be situated upon, τὸν Ἄθων Hdt.7.23, cf. 123:— Pass., ἄχρι τῆς ὁδοῦ τῆσδε τὸ ἄστυ τῇδε νενέμηται IG12.893; cf. νέμησις 11.1.    3 in Pi., of Time, spend, pass, αἰῶνα, ἁμέραν, O.2.66, N.10.56: abs., live, ἡσυχᾷ νεμόμενος P.11.55.    III from Pi. onwards, Act. is found in sense of Med., hold, possess, ἕδος Ὀλύμπου ν. O.2.12; ἔνδον ν. πλοῦτον κρυφαῖον I.1.67; inhabit, γῆν ν. Hdt.4.191; χωρίον κοινῇ ν. Th.5.42; πόλιν S.OC879 (lyr.); ὅτι πλείστους ν. ἄνδρας to have as many husbands as possible, Str.11.13.11: abs., hold land, occupy, dwell, ν. περὶ τὴν λίμνην Hdt.4.188:—Pass., of places, to be inhabited, πάντα ὑπὸ βαρβάροισι νέμεται Id.7.158: abs., of a country, maintain itself, be constituted, Th.1.5,6.    2 hold sway over, manage, πόλιν Hdt. 1.59, 5.29; τὰς Ἀθήνας ib.71, etc.; λαόν Pi.O.13.27; πάντα A.Pr.526 (lyr.); ἀστραπᾶν κράτη ν. S.OT201 (lyr.); κράτη καὶ θρόνους ib.237, cf.Aj.1016; σύνοδον OGI50.3 (Ptolemais, iii B.C.); τὸν μέγαν Πακτωλὸν εὔχρυσον νέμεις S.Ph.393 (lyr.); οἴακα ν. wield, manage it, A.Ag. 802 (anap.); ἀσπίδ' εὔκυκλον ν. Id.Th.590; ἰσχὺν ν. ἐπὶ σκήπτροις support oneself on staves, Id.Ag.75 (anap.); ν. γλῶσσαν use the tongue, ib.685 (lyr.); ν. πόδα Pi.N.6.15: abs., hold sway, ὃς Συρακόσσαισι ν. Id.P.3.70.    3 hold, consider as... σὲ νέμω θεόν S.El.150 (lyr.), cf. 598, Tr.483, Aj.1331 (so in Pass., οὐδέ μοι ἐμμελέως τὸ Πιττάκειον νέμεται seems not to me fitly said, Simon.5.9): in Prose, προστάτην νέμειν τινά register as one's patron, Isoc.8.53, Hyp.Fr.21, Arist.Pol.1275a12; ἡγεμόνα ν. τινά Agatharch.Fr.Hist.17J.; ἀθλητῶν τοὺς μὴ νενεμημένους ἢ σεσωμασκηκότας unproved athletes, Plb. 6.47.8.    IV call over, recite, S.Fr.144; = ἀναγινώσκω, Hsch.    B of herdsmen, pasture, graze their flocks, drive to pasture, abs., ἐπῆλθε νέμων Od.9.233; [χώραν] ἱκανὴν νέμειν τε καὶ ἀροῦν both for pasture and tillage, Pl.R.373d: c. acc., ὁ μὲν ἵππους νέμων, ὁ δὲ βοῦς Hdt.8.137; μῆλα E.Cyc.28, etc.; κτήνη πληγῇ ν. drive them afield with blows, Pl.Criti.109c, cf. Heraclit.11 (Pass.).    2 more freq. in Med., of cattle, feed, graze, Il.5.777, 15.631, Od.13.407, Hdt. 8.115, etc.: c. acc. loci, range over, ὡς λέαινα . . δρύοχα νεμομένα E.El. 1163 (lyr.); κολοιοὶ ταπεινὰ ν. Pi.N.3.82: c. acc. cogn., feed on, νέμεαι . . ἄνθεα ποίης Od.9.449; νομάς Hdt.1.78; χλόην E.Ba.735; τὰ λευκὰ σήσαμα Ar.Av.159; of men, eat, S.Ph.709 (lyr.).    b metaph., of fire, consume, devour, Il.23.177, Hdt.5.101; also τὸ ψεῦδος . . νέμεται τὴν ψυχήν Plu.2.165a.    c Medic., abs., of ulcers, spread, ἐνέμετο πρόσω Hdt.3.133, cf. Thphr.HP9.9.5; of gangrene, prob. in D.S.17.103; of thrush, Asclep. ap. Gal.12.995; ἐπὶ μᾶλλον ν. Aret.CA1.9; ἐς τὸ εἴσω ν. ibid.; of a swelling, ὄγκος νεμόμενος Philum.Ven.17.1.    II c. acc. loci, ὄρη νέμειν graze the hills [with cattle], X.Cyr.3.2.20:—Pass., [τὸ ὄρος] νέμεται αἰξὶ καὶ βουσί Id.An. 4.6.17.    2 metaph., πυρὶ νέμειν πόλιν waste a city by fire, give it to the flames, Hdt.6.33:—Pass., πυρὶ χθὼν νέμοιτο were being devoured, wasted by fire, Il.2.780; πυρὶ νέμεται . . ἡ φάλαγξ Plu.Alex. 18. (Cf. OHG. neman 'take', Avest. n[schwa]mah- 'loan', Lith. nuoma 'rent', 'usury'.)

German (Pape)

[Seite 239] fut. νεμῶ u. Sp. νεμήσω, wie Long. 2, 23, νεμοῦμαι, Dem. 21, 203, νεμήσομαι, D. Hal. 4, 7, pass., App. B. C. 4, 3, aor. ἔνειμα, perf. νενέμηκα, aor. pass. ἐνεμήθην u. ἐνεμέθην, Dem. 36, 38 u. Sp., aor. med. ἐνειμάμην, auch ἐνεμησάμην, Hippocr., Clearch. bei Ath. XII, 541 c, s. Lob. zu Phryn. 742; – 1) austheilen, vertheilen; bei Hom. meist Speise und Trank, κρέα δαίετο καὶ νέμε μοίρας, Od. 15, 140, vgl. 8, 470. 14, 436, κρέα νεῖμεν Ἀχιλλεύς, Il. 9, 217, σῖτον δέ σφιν ἔνειμε, Od. 14, 449, μέθυ νεῖμον πᾶσιν, 7, 179; auch κύπελλα, 10, 357; Ζεὺς δ' αὐτὸς νέμει ὄλβον ἀνθρώποισιν, ὅπως ἐθέλῃσιν, ἑκάστῳ, Od. 6, 188; Ζεὺς τὰ καὶ τὰ νέμει, Pind. I. 4, 58, vgl. P. 5, 55; νόσων ἀκέσματ' ἄνδρεσσι νέμει, 5, 64; δαίμοσι νέμει γέρα, zutheilen, Aesch. Prom. 229; οὐκ ἔστιν ὅτῳ μείζονα μοῖραν νείμαιμ' ἢ σοί, 292; νέμων εἰκότως ἄδικα μὲν κακοῖς, ὅσια δ' ἐννόμοις, Suppl. 398, öfter; ἣν τέκνοις μοῖραν πατρῴας γῆς διαίρετον νέμοι, Soph. Trach. 162; χέρνιβας, O. R. 240; οὐδὲν θεοὶ νέμουσιν ἡδύ μοι, zutheilen, Phil. 1009; τοῖς φίλοις τιμάν, Ai. 1330; auch αἵρεσιν, d. i. die Wahl lassen, 258; βροτοῖσι στόμα σαφέστατον νέμει, Eur. Or. 591, öfter; bes. Einem zutheilen, was ihm gebührt, θεῶν τὰ ἴσα νεμόντων, Her. 6, 11. 109; θάνατον, Todesstrafe zuerkennen, Plat. Legg. IX, 863 a, öfter; μηδὲν πλέον νέμοντες τοῖς φίλοις ἢ τοῖς ἐχθροῖς, Gorg. 492 c; νεῖμαι δυνάμεις ἑκάστοις, Prot. 320 d; νείματε δὲ πάντων τὸ μέρος καὶ τῷ, Xen. Cyr. 4, 5, 53; τρίποδες κρεῶν μεστοὶ νενεμημένων, von Fleisch, das schon zerschnitten, in Portionen vertheilt war, An. 7, 3, 21 (vgl. κριθῶν εἰς ἄλφιτα νεμηθέντων, zermahlen, Plat. Legg. VIII, 849 c; πλεῖστα μέρη ἡ οὐσία νενεμημένη, in sehr viele Theile, Parmenid. 144 d); auch τὴν ἀξίαν ἑκάστοις νεῖμαι, ibid. 6, 4, 33, wie sonst ἀποδιδόναι, Folgde; τάξιν οὐκ ἔνεμον, wiesen keine Stelle an, Pol. 10, 29, 5; νείμας τὰ τῶν λαφύρων, die Beute vertheilen, 14, 7, 2. – Aus Verbindungen wie μεῖζον μέρος νέμοντος τῷ μὴ βούλεσθαι ἀληθῆ εἶναι, Thuc. 3, 3, eigentl. dem Wunsche einen größern Theil zuertheilen, d. i. mehr darauf geben, οἴκτῳ πλέον νέμοντες, 3, 48, wie auch Soph. ἁ' νὴρ ὅδ' ὡς ἔοικεν οὐ νέμειν ἐμοὶ φθίνοντι μοῖραν, Trach. 1228 u. 57, τῷ ὄχλῳ πλέον νέμεις, Eur. Hec. 868, νέμοντες τῷ φθόνῳ πλεῖον μέρος, Suppl. 241, entwickelt sich die Bdtg wofür halten, wofür nehmen, σὲ νέμω θεόν, ich halte dich für eine Gottheit, ehre dich, wie einen Gott, Soph. El. 147; μητρὸς μηδαμοῦ τιμὰς νέμειν, Aesch. Eum. 594; φίλον σ' ἐγὼ μέγιστον Ἀργείων νέμω, Soph. Ai. 1310; ἐγὼ δ' ἐμαυτὸν παῖδα τῆς τύχης νέμων, O. R. 1080, vgl. El. 538 u. O. C. 883; so Simonds. bei Plat. Prot. 339 c: οὐδέ μοι ἐμμελέως τὸ Πιττάκειον νέμεται. Daher auch = wozu annehmen, προστάτην, Einen zum Schutzherrn annehmen oder erwählen, Isocr. 8, 53; Arist. pol. 3, 1; D. Hal. 2, 9; οἱ νενεμημένοι, die in die Liste Aufgenommenen, Pol. 6, 47, 8. – Med. Etwas unter sich vertheilen, bes. vom Erbgut, οὐσίαν ἐνείμαντο πρὸς ἀλλήλους, Is. 7, 5; πρὸς τὸν ἀδελφὸν οὕτω ἐνειμάμην, Lys. 16, 10. 19, 46 u. sonst bei Rednern; νειμάσθων πρῶτον γῆν τε καὶ οἰκίας, Plat. Legg. V, 739 e. – 2) weiden, auf die Weide treiben, füttern, vom Hirten, Od. 9, 233; νέμουσι κατ' Ἴδαν ποίμνια, Eur. Rhes. 551; Cycl. 28; νέμειν τε καὶ ἀροῦν vrbdt Plat. Rep. II, 373 d; καθάπερ ποιμένες κτήνη πληγῇ νέμοντες, Critia. 109 b, öfter; Sp., τὴν δάμαλιν, Luc. D. D. 3, 1; übertr., χόλον, wie auch wir sagen: den Zorn nähren, Soph. El. 171; auch τὰ ὄρη νέμειν, die Berge abweiden, mit dem Vieh beweiden, Xen. Cyr. 3, 2, 20; pass., τὸ ὄρος νέμεται αἰξί, An. 4, 6, 17; überte., πυρὶ νέμειν πόλιν, eine Stadt durch Feuer verwüsten, Her. 6, 33, wenn man nicht besser hier, die erste Bdtg festhaltend, übersetzt: die Stadt dem Feuer zuertheilen, Preis geben; vgl. aber πυρὶ χθὼν νέμεται, Il. 2, 780, u. die unten folgdn Beispiele. – Im med. weiden, vom Vieh, auf die Weide gehen, fressen, ἵπποις ἀμβροσίην Σιμόεις ἀνέτειλε νέμεσθαι, Il. 5, 777, vgl. 15, 631 Od. 13, 407. 20, 164; auch ἄνθεα ποίης νέμεσθαι, abweiden, abfressen, Od. 9, 449; essen, τῶν νεμόμεσθ' ἀνέρες, Soph. Phil. 701; λέαινα δρύοχα νεμομένα, Eur. Alc. 1164; ἔφασαν νεμομένας τὰς ἵππους ἁρπαχθῆναι, Her. 8, 115; übertr., vom Feuer, um sich fressen und ergreifen, τὰ περιέσχατα νεμομένου τοῦ πυρός, 5, 101, und von einem bösartigen Geschwür, 3, 133, wie schon Hom. ἐν δὲ πυρὸς μένος ἧκε σιδήρεον ὄφρα νέμοιτο, Il. 23, 177. – 3) im med. bei Hom. oft mit dem accus., wie πατρώϊα πάντα νέμεσθαι, Od. 20, 336, vom Eigenthum, bes. liegenden Gründen od. Ackerbesitzungen, besitzen und genießen, wobei wohl mehr an die unter 2) erkl. Bdtg zu denken ist, als daran, daß man seinen rechtmäßigen Antheil besitzt; τεμένη νέμεσθαι, Od. 11, 185 Il. 12, 313, vgl. 6, 195. 20, 185, und ἔργα νέμεσθαι, 2, 751; Hes. O. 119. 233; ähnlich ἄλσεα νέμεσθαι, Il. 20, 8; mit Ortsnamen, Ἰθάκην, Ὑρίην u. vgl. , Od. 2, 167 Il. 2, 496. 531. 633, diese Orte innehaben, bewohnen. – Pind. Χαρίτων νέμομαι κᾶπον, Ol. 9, 29, τοὺς ἀγροὺς νέμεαι, P. 4, 150, ἄδακρυν νέμονται αἰῶνα, sie genießen, Ol. 2, 73, ἁμέραν τὰν παρὰ Δί, N. 10, 56, auch ταπεινά, 3, 78; Tragg., Ἀσίας ἕδος νέμονται, οἳ πόλισμα Καυκάσου πέλας νέμονται, Aesch. Prom. 410. 420, κακὸν σκότον νέμονται, Eum. 72; εἰ πόλιν νεμοίμην ἀσφαλῆ, Eur. Rhes. 475. 700, vgl. Troad. 1088; öfter bei Her., γῆ, τὴν νέμονται Σκύθαι, das Land, welches die Scythen beweiden und überh. benutzen, bewohnen, 4, 11, πόλις, αἳ τὸν Ἄθων νέμον ται, 7, 22; τὸ τέμενος ἔσπειρε καὶ ἐνέμετο, 8, 116, wo die Beziehung auf das Weiden mehr hervortritt; von anderem Besitz, 4, 165, ἐξαίρετα πολλὰ ἐνέμοντο 5, 45, μέταλλα 7, 112, öfter; γῆν νέμεσθαι, für sich bebauen, Thuc. 1, 58. 2, 23, πόλιν, 1, 74. 84, ἐμπόρια καὶ μέταλλα, 1, 100; auch Sp., νέμεσθαι τὴν αὐτὴν χώραν τὸν πλείω χρόνον, Pol. 4, 32, 10. – Es findet sich aber auch das act. so gebraucht, ἕδος Ὀλύμπου νέμων ἀέθλων τε κορυφὰν πόρον τ' Ἀλφεοῦ, Pind. Ol. 2, 13, vgl. 11, 13; δαίμονές τε καὶ βροτοὶ Παλλάδος πόλιν νέμοντες, Aesch. Eum. 971; auch πρόσω τιμὰς νέμειν, Ehre haben, genießen, 717; Γᾶ, ἃ τὸν μέγαν Πακτωλὸν εὔ. χρυσον νέμεις, Soph. Phil. 393; daher auch = beherrschen, handhaben (vgl. νωμάω), ὁ πάντα νέμων Ζεύς, Aesch. Prom. 524, πραπίδων οἴακα νέμων, Ag. 776, ἀσπίδα, Spt. 572; Πεισίστρατος ἐπὶ τοῖσι κατεστεῶσι ἔνεμε τὴν πόλιν, verwaltete, Her. 1, 59, vgl. 3, 39. 5, 29; οἱ πρυτάνις τῶν ναυκράρων, οἵπερ ἔνεμον τότε τὰς Ἀθήνας, 5, 71; μηδετέρους οἰκεῖν τὸ χωρίον, ἀλλὰ κοινῇ νέμειν, Thuc. 5, 42; auch einzeln bei Sp., wie Strab. 11, 13, 11 von Frauen sagt ὅτι πλείστους νέμειν ἄνδρας.

Greek (Liddell-Scott)

νέμω: μέλλ. νεμῶ Σοφ. Αἴ. 513, (ἀπο-) Πλάτ. Φίληβ. 65Β· παρὰ μεταγεν., νεμήσω Λόγγος 2. 23: ἀόρ. ἔνειμα, Ἐπικ. νεῖμα Ἰλ. Γ. 274: πρκμ. νενέμηκα (δια-) Ξεν. Κύρ. 4. 5, 45: ― Μέσ., νέμομαι: μέλλ. νεμοῦμαι Θουκ. 4. 64, Δημ., Ἰων. νεμέομαι (ἀνα-) Ἡρόδ. 1. 173: παρὰ μεταγεν. νεμήσομαι, Διον. Ἁλ. 8. 71, Πλουτ., κλ.: ἀόρ. ἐνειμάμην Θουκ., κτλ.: παρὰ μεταγενεστ. ἐνεμησάμην, Κλέαρχ. παρ’ Ἀθην. 541Ε, Ἱππ. (ὑπο-)· ― Παθ., μέλλ. νεμηθήσομαι, Πλουτ. Ἆγις 14: ἀόρ. ἐνεμήθην, Πλάτ. Νόμ. 849C, Δημ. 956. 12 (κοινῶς νεμεθείσης): πρκμ. νενέμημαι Πλάτ., κτλ.· ἀλλ’ ὁ πρκμ. οὗτος κεῖται ἐπὶ μέσης σημασίας, Δημ. 1149. 23: πρβλ. προσνέμω: οὕτω καὶ ἀόρ. ἐνεμήθην, Ἀθήν. 677Ε, Πλούτ., κτλ. ― Ὁ Ὅμ. μεταχειρίζεται τοῦ ἐνεργ. μόνον τὸν ἐνεστ., παρατ. καὶ ἀόρ.· τοῦ δὲ μέσ. τὸν ἐνεστ. καὶ παρατ., πρβλ. ἀμφι-, ἀνα-, ἀπο-, δια-, ἐπι-, κατα-, προ-, προσ-, συν-, ὑπο-νέμω. (Ἐκ. τῆς √ΝΕΜ παράγονται ὡσαύτως αἱ λέξεις: νέμησις, νεμέτωρ, νομή, νομεύς, νομάω· ὡσαύτως νόμος, νομίζω, νόμισμα· καὶ νέμος, νομός· πιθαν. καὶ νέμεσις· ― πρβλ. Λατ. Num-a, Num-itor (νομοθέτης), num-erus (πρβλ. ἀνανέω ΙΙ), numm-us καὶ nem-us· Γοτθ. nim-an (λαμβάνειν, αἴρειν)· Ἀγγλο-Σαξονικ. nim-an (Ἀρχ. Ἀγγλ. nym, nim)· κτλ.). Α. διανέμω, μοιράζω, συχνάκις παρ’ Ὁμ. κατὰ τὸ πλεῖστον ἐπὶ φαγητοῦ καὶ ποτοῦ, π.χ. μοίρας, κύπελλα, κρέα, μέθυ νέμειν· ἀκολούθως σύνηθες ἐπὶ πάσης διανομῆς, ἰδίως τῆς παρὰ τῶν θεῶν, νέμει ὄλβον Ὀλύμπιος ἀνθρώποισιν Ὀδ. Ζ. 188· Ζεὺς τά τε καὶ τὰ νέμει Πινδ. Ι. 5. (4). 66, πρβλ. Π. 5. 74· θεῶν τὰ ἴσα νεμόντων Ἡρόδ. 6. 11, 109· Ζεὺς νέμων εἰκότως ἄδικα μὲν κακοῖς, ὅσια δ’ ἐννόμοις Αἰσχύλ. Ἱκέτ. 404· ᾧ [δηλ. τῷ Διῒ] τὸν ὑπεραλγῆ χόλον νέμουσα, εἰς ὃν ἀφίνουσα τὴν ἀνταπόδοσιν ἢ τιμωρίαν, Σοφ. Ἠλ. 176· ― ὡσαύτως ἐπὶ ἀνθρώπων, ἀπονέμω, ν. δευτερεῖά τινι Ἡρόδ. 1. 32, πρβλ. Θουκ. 3. 114· μοῖραν ν. τινι, ἀπονέμω εἴς τινα τὴν προσήκουσαν τιμήν, σεβασμόν, Αἰσχύλ. Πρ. 292· μητρὸς τιμὰς ν., σέβομαι τὰ δικαιώματα τῆς μητρός, ὁ αὐτ. ἐν Εὐμ. 624 (ἀλλὰ πρόσω ν. τιμὰς αὐτόθι 747, ἐκτείνω τὰ δικαιώματά μου, Λύκῳ... κῆπος Εὐβοίας ν. Σοφ. Ἀποσπ. 19· τὸ σὸν γέρας τιμὴν ἐμοὶ ν. ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 1062· ἐκείνῳ... αἰτίαν νέμει ὁ αὐτ. ἐν Αἴ. 28· ν. αἵρεσιν, παρέχω εἴς τινα τὴν ἐλευθερίαν ἐκλογῆς, αὐτόθι 265· τὸ πιστὸν τῆς ἀληθείας ν., τηρῶ αὐτήν, ὁ αὐτ. ἐν Τρ. 238· τῷ ὄχλῳ... πλέον ν. Εὐρ. Ἑκ. 868, πρβλ. Θουκ. 3. 48· τὸ ἧσσον Εὐρ. Ἱκέτ. 380· πλεῖον μέρος αὐτόθι 241· τὸ πλεῖστον ἡμέρας... μέρος ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 183· ἔλασσόν τινι Ἀντιφῶν 130. 27· χάριν τινὶ Ἀριστοφ. Ὄρν. 384· πενίᾳ καὶ πλούτῳ ν. τιμὴν Πλάτ. Νόμ. 696Α· ὡσαύτως ἐπὶ δικαστῶν, κολαστήν... θάνατον ν. αὐτόθι 863Α· ― μετ’ ἀπαρ., νεῖμεν ἐμοί... τέρψιν ἰαύειν Σοφ. Αἴ. 1204. ― Παθ., ἐπὶ τοὺς Ἕλληνας νέμεται, ἀπονέμεται ἐλευθέρως εἰς αὐτούς, Ἡρόδ. 9. 7· κρεῶν μεστοὶ νενεμημένων, μεμερισμένων, Ξεν. Ἀν. 7. 3, 21· πλεῖστα μέρη ἡ οὐσία νενεμημένη, διῃρημένη εἰς..., Πλάτ. Παρμ. 144D. ΙΙ. Μέσ., «μοιράζομαι» μετ’ ἄλλων, ἑπομένως, ἔχω καὶ κατέχω τι ὡς μερίδιόν μου, κατέχω (ὅθεν κληρονόμος), πατρώια πάντα νέμεσθαι, κατέχειν καὶ καρποῦσθαι, Ὀδ. Υ. 336· τὸ πλεῖστον ἐπὶ κτηματικῆς περιουσίας, τεμένη ν. Λ. 185, Ἰλ. Μ. 313· ἔργα ν. Β. 751, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 119, Λυσ. 146, 30·, 156. 4· τἆλλα νεμομένη, κατέχουσα..., Ἡρόδ. 4. 165· τὰ μέταλλα, τὰ ἐμπόρια, ὁ αὐτ. ἐν 7. 112, Θουκ. 1. 100: τὰ λήμματα ἃ νέμεσθε, ἅπερ καρποῦσθε, Δημ. 37. 25· ἀπολ., ἐμὲ οἴεσθ’ ὑμῖν εἰσοίσειν, ὑμεῖς δὲ νεμεῖσθαι... ὁ αὐτ. 579. 28. 2) κατοικῶ ἐν, ἐνοικῶ, ἄλσεα νέμεσθαι Ἰλ. Υ. 8· τὸ πλεῖστον μετ’ ὀνομάτων τόπων, οἳ νεμόμεσθ’ Ἰθάκην Ὀδ. Β. 167· οἵ θ’ Ὑρίην ἐνέμοντο καὶ Αὐλίδα πετρήεσσαν Ἰλ. Β. 496: ἀκολούθως παρὰ Πινδ., Ἡροδ., κλ.: νεμόμενοι τὰ αὑτῶν... ὅσον ἀποζῆν Θουκ. 1. 2· ἀπολ., κατοικῶ, Ἡρόδ. 4. 19, κτλ.· ― ἐπὶ πόλεων, ὡς τὸ ναιετάω, κεῖμαι ἐπί..., Φλέγρην... νεμόμεναι ὁ αὐτ. 7. 123. 3) παρὰ Πινδ. ἐπὶ χρόνου, δαπανῶ, διέρχομαι, «περνῶ», αἰῶνα, ἡμέραν Ο. 2. 120, Ν. 10. 105· ― ἀπολ., ζῶ, διέρχομαι τὸν βίον, ἡσυχᾷ νεμόμενος Π. 11. 85. ΙΙΙ. Ἀπὸ τοῦ Πινδ. καὶ ἐφεξῆς τὸ ἐνερ. ὡσαύτως εὕρηται ἐπὶ τῆς μέσης σημασ., ἔχω, κατέχω, ἕδος Ὀλύμπου ν. Ο. 2. 23· γῆν, χώραν νέμειν Ἡρόδ. 4. 191, Θουκ. 5. 42· πόλιν Σοφ. Ο. Κ. 879· ὅτι πλείστους ν. ἄνδρας, ἔχειν ὡς οἷόν τε πλείστους ἄνδρας, Στράβ. 526· ― ὡσαύτως ἀπολ., κατέχω γῆν, κατοικῶ, ν. περὶ τὴν λίμνην Ἡρόδ. 4. 188. ― Παθ., ἐπὶ τόπων, κατοικοῦμαι, νέμεσθαι ὑπό τινι 7. 158· καὶ ἀπολ., ἐπὶ χώρας, οἰκοῦμαι, συντηροῦμαι, καὶ μέχρι τοῦδε πολλὰ τῆς Ἑλλάδος τῷ παλαιῷ τρόπῳ νέμεται Θουκ. 1. 5 καὶ 6. 2) διοικῶ, κυβερνῶ, πόλιν, Ἡρόδ. 1. 59., 5. 29, 71, κτλ.· λαὸν Πινδ. Ο. 13. 37· πάντα Αἰσχύλ. Πρ. 526· ἀστραπᾶν κράτη ν. Σοφ. Ο. Τ. 201· κράτη καὶ θρόνους αὐτόθι 237, πρβλ. Αἴ. 1016· ― ὡσαύτως, ν. οἴακα, κυβερνῶ, διευθύνω (πρβλ. νωμάω), Αἰσχύλ. Ἀγ. 802· ἀσπίδ’ εὔκυκλον ν. ὁ αὐτ. ἐν Θήβ. 590· ν. ἰσχὺν ἐπὶ σκήπτροισι, στηρίζομαι εἰς ῥάβδους, εἰς βακτηρίας, ὁ αὐτ. ἐν Ἀγ. 76· ν. γλῶσσαν, χρῶμαι τῇ γλώσσῃ, αὐτόθι 687· ν. πόδα Πινδ. Ν. 6. 28· ― ἀπολ., κυβερνῶ, διοικῶ, ὃς Συρακόσσαισι ν. ὁ αὐτ. ἐν Π. 3. 124. 3) ὡς τὸ νομίζω, θεωρῶ, παραδέχομαι, σὲ νέμω θεὸν Σοφ. Ἠλ. 150, πρβλ. 598, Τρ. 483, Ο. Κ. 879, Αἴ. 1331· (οὕτως ἐν τῷ παθ., οὐδέ μοι ἐμμελέως τὸ Πιττάκειον νέμεται, δέν μοι φαίνεται καλῶς εἰρημένον, Σιμωνίδ. 8. 3)· ― ὡσαύτως, καθιστῶ τοιοῦτον ἢ τοιοῦτον, τόν... Πακτωλὸν εὔχρυσον νέμειν Σοφ. Φιλ. 393· ― παρὰ πεζογράφοις, προστάτην νέμειν τινά, λαμβάνω ἢ ἐκλέγω ὡς προστάτην μου, Ἰσοκρ. 170Β, Ἀριστ. Πολιτικ. 3. 1, 4· ἡγεμόνα ν. τινὰ Ἀγαθαρχ. παρ’ Ἀθην. 272D· οἱ νενεμημένοι, ἀθληταὶ κατὰ ζεύγη ἀποχωρισθέντες πρὸς ἀγῶνα, Πολύβ. 6. 47, 8. IV. = ἀναγινώσκω, ἀπαγγέλω, «διαβάζω», Σοφ. Ἀποσπ. 150· πρβλ. Ἡσύχ. Β. ἐπὶ βοσκῶν ἢ νομέων, ἄγω ἐπὶ νομήν, βόσκω, περιποιοῦμαι, Λατ. pascere, ἀπολ., ἐπῆλθε νέμων, «βόσκων» (Σχόλ.), Ὀδ. Ι. 233· χώραν... ἱκανὴν νέμειν τε καὶ ἀροῦν, καὶ πρὸς βοσκὴν καὶ πρὸς καλλιέργειαν, Πλάτ. Πολ. 373D· μετ’ αἰτ., ὁ μὲν ἵππους νέμων, ὁ δὲ βοῦς Ἡρόδ. 8. 137, πρβλ. Εὐρ. Κύκλ. 28, κτλ.· κτήνη πληγῇ ν., διὰ πληγῶν, τύπτων ἐξάγω ἐπὶ νομήν, Πλάτ. Κριτί. 109Β, κτλ. 2) συχνότερον ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, ἐπὶ τῶν κτηνῶν, ἐξέρχομαι εἰς νομήν, βόσκομαι, Λατ. pasci, Ἰλ. Ε. 777., Ο. 639, Ὀδ. Ν. 407, Ἡρόδ. 8. 115, κτλ. (ἴδε ἐν λ. ἄφετος)· μετ’ αἰτ. τόπου, διατρέχω, ὡς λέαινα... δρύοχα νεμομένη Εὐρ. Ἠλ. 1163· κολοιοὶ ταπεινὰ ν. Πινδ. Ν. 3. 143· ― ἐντεῦθεν μετὰ συστοίχ. αἰτ., τρέφομαι ἔκ τινος, ἄνθεα ποίης νέμεσθαι Ὀδ. Ι. 449· νομὰς Ἡρόδ. 1. 78· χλόην Εὐρ. Βάκχ. 735· τὰ λευκὰ σήσαμα Ἀριστοφ. Ὄρν. 159· καὶ ἐπὶ ἀνδρῶν ἐσθίω, τρώγω, Σοφ. Φιλ. 709· ― μεταφορ., ἐπὶ τοῦ πυρός, κατακαίω, καταναλίσκω, καταβιβρώσκω, (ὡς παρὰ Οὐεργ. depascitur artus), Ἰλ. Ψ. 177, Ἡρόδ. 5. 101· οὕτω, τὸ ψεῦδος... νέμεται τὴν ψυχὴν Πλουτ. 2. 165Α· ― ἀπολ., ἐπὶ ἑλκῶν καρκινοειδῶν, ἐξαπλοῦμαι, ἐκτείνομαι, ἐνέμετο πρόσω Ἡρόδ. 3. 133, πρβλ. Ἀρετ. π. Αἰτ. Ὀξ. Παθ. 1. 16, κτλ.· ― ἁπλῶς, ν. ἐπὶ τὴν κνήμην ἐπιδέων, προχωρῶ πρὸς τὴν κνήμην ἐφαρμόζων τὸν ἐπίδεσμον, Ἱππ. π. Ἀγμ. 763. ΙΙ. μετ’ αἰτ. τόπου, ὄρη νέμειν, χρῆσθαι πρὸς νομήν], Ξεν. Κύρ. 3. 2, 20, πρβλ. luxuriem segetum depascit Οὐεργ. Γεωρ. 1. 112· καὶ ἐν τῷ παθ., [τὸ ὄρος] νέμεται αἰξὶ καὶ βουσὶ Ξεν. Ἀν. 4. 6, 17. 2)μεταφορ., πυρὶ νέμειν πόλιν, ἐρημνοῦν πόλιν διὰ τοῦ πυρός, καταστρέφειν, Ἡρόδ. 6. 33· καὶ ἐν τῷ Παθ., πυρὶ χθὼν νέμεται, ἡ γῆ καταβιβρώσκεται, ἐρημοῦται ὑπὸ τοῦ πυρός, Ἰλ. Β. 780· πυρὶ νέμεται... ἡ φάλαγξ, εἶναι ἐκτεθειμένη εἰς τὴν μανίαν τοῦ πυρός, Πλουτ. Ἀλέξ. 18. Πρβλ. ἐπινέμω. - Ἡ ἔννοια τοῦ βόσκειν εἶναι στενῶς συνδεδεμένη πρὸς τὴν τοῦ κατοικεῖν ἔν τινι τόπῳ· ἐπειδὴ παρὰ τοῖς ἀρχαίοις λαοῖς (οἵτινες ἦσαν νομάδες) ἡ βοσκὴ ἐσήμαινε κατοχὴν καὶ κυριότητα τῆς γῆς. - Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 480, 481, 483.