ἔπειτα: Difference between revisions
Ἐν μυρίοισι τὰ καλὰ γίγνεται πόνοις → Magni est laboris, quicquid est pulchri uspiam → Das Schöne formt in tausendfältgen Mühen sich
(13_7_3b) |
(6_12) |
||
| Line 12: | Line 12: | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0912.png Seite 912]] (ἐπὶεἶτα), <b class="b2">darauf</b>, von Homer an überall, bezeichnet die <b class="b2">Reihenfolge, örtlich und übertragen, die Zeitfolge, die logische Folgerung</b>. Vgl. über den Homerischen Gebrauch des Wortes Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 151. – Besonders hervorzuheben sind folgende Arten des Gebrauches: – 1) <b class="b2">danach, darauf, dann, hinterher, hinfort</b>, die Aufeinanderfolge zweier Handlungen od. Zustände andeutend, Hom. u. d. Folgdn. – Oft in Aufzählungen, πρῶτον μέν, – [[ἔπειτα]] δέ, u. oft ohne δέ, zuerst – dann, Il. 6, 260 u. A.; Soph. Tr. 615; mit δέ, Plat. Prot. 350 d Phaed. 89 e. auch mehreremal hinter einander, z. B. Xen. Cyr. 1, 3, 14. – Bei Hom. wird oft eine andere Partikel, wie [[αὐτάρ]], Il. 5, 459, [[αὐτίκα]], 2, 322, [[αἶψα]], ὦκα, [[ἔνθα]] hinzugesetzt; πέμπει τ' [[ἔπειτα]] vrbdt Aesch. Ch. 538; τοῦ μέν τε [[σθένος]] ὦρσεν, [[ἔπειτα]] δέ τ' οὐ προσαμύνει Iliad. 5, 139; Pind. P. 1, 60 ἄγ' ἔπ. – Ohne bestimmt ausgesprochene Beziehung auf eine frühere Handlung heißt es Od. 1, 106 εὗρε δ' ἄρα μνηστῆρας ἀγήνορας. οἱ μὲν [[ἔπειτα]] πεσσοῖσι – θυμὸν ἔτερπον. – 2) bestimmter bezeichnet [[ἔπειτα]] die <b class="b2">Folgezeit</b>, wie Soph. τό τ' [[ἔπειτα]] καὶ τὸ μέλλον καὶ τὸ [[πρίν]] Ant. 607, die nächste u. die fernere Zukunft; ὁ [[ἔπειτα]] [[χρόνος]] Eur. Alc. 242, wie Xen. Cyr. 1, 5, 9 u. öfter; οἱ [[ἔπειτα]], die Nachkommen, Aesch. Eum. 642, wie Thuc. 1, 10; ἡ [[παραυτίκα]] [[λαμπρότης]] καὶ ἐς τὸ [[ἔπειτα]] [[δόξα]] 2, 64; τὸν [[ἔπειτα]] βίον Plat. Phaed. 1, 16 a; τῶν [[ἔπειτα]] ἐσομένων [[ἕνεκα]] Tim. 76 d; τοῦ νῦν καὶ τοῦ [[ἔπειτα]] Parmenid. 152 c; ἡ εἰς τὸ [[ἔπειτα]] [[δόξα]], der Ruhm bei der Nachwelt, Thuc. 2, 64. – 3) der Begriff des Darauffolgens findet sich auch in einigen Vrbdgn, wo die Satzglieder durch [[ἔπειτα]] enger verbunden werden; im Deutschen entspricht gewöhnlich <b class="b2">dann</b>: – a) nach einem Participium; μειδήσασα δ' [[ἔπειτα]] ἑῷ ἐγκάτθετο κόλπῳ, sie lächelte u. dann verbarg sie im Busen, Il. 14, 223; Διὶ ῥέξαντες – [[δόρπον]] ἔπειθ' ἑλόμεσθα Il. 11, 730, als wir geopfert hatten, da nahmen wir dann die Mahlzeit ein; κἀμῶν ἀκούσασ' εὐγμάτων [[ἔπειτα]] σὺ παιάνισον, höre u. dann –, Aesch. Spt. 249; vgl. Eum. 29; μισῶ γε [[μέντοι]] χὥταν ἐν κακοῖσί τις ἁλοὺς [[ἔπειτα]] τοῦτο καλλύνειν θέλῃ Soph. Ant. 492; vgl. Ai. 748; εἰ βουλόμενος λέγειν, ὅτι χαλεπόν, [[ἔπειτα]] ἐνέβαλε τὸ μέν, wenn er das sagen wollte u. dann doch das μέν einschob, Plat. Prot. 343 d; vgl. Gorg. 461 e; ἐκέλευσεν αὐτὸν συνδιαβάντα [[ἔπειτα]] [[οὕτως]] ἀπαλλάττεσθαι, mit hinüberzugehen u. sich dann so zu entfernen, Xen. An. 7, 1, 4; vgl. 2, 5, 20. – Aehnlich steht auch [[ἔπειτα]] dem Participium voran, βουλοίμην κεν [[ἔπειτα]] – σῆς εὐνῆς ἐπιβάς, δῦναι δόμον [[Ἄϊδος]] [[εἴσω]] H. h. Ven. 154; [[ἔπειτα]] πλουτῶν οὐκέθ' ἥδεται φακῇ Ar. Plut. 1004. Eben so – b) zur besonderen Hervorhebung des Nachsatzes in Zeitsätzen einer Zeitpartikel des Vordersatzes entsprechend, ἐπειδὴ σφαίρῃ πειρήσαντο, ὠρχείσθην δὴ [[ἔπειτα]], als sie sich im Ballspiel versucht hatten, tanzten sie dann, Od. 8, 378; vgl. 15, 397; so mit vorangehendem [[ἐπεί]] Il. 16, 247, mit [[ὁπότε]] 18, 545, mit ὡς 10, 522, mit [[ἦμος]] 1, 478; gewöhnlich mit δή, δὴ [[τότε]], καὶ [[τότε]] verbunden; – auch in Bedingungssätzen, εἰ δ' ἐτεὸν δὴ ἀγορεύεις, ἐξ ἄρα δή τοι [[ἔπειτα]] θεοὶ φρένας ὤλεσαν, dann bethörten dich die Götter, Il. 7, 360, vgl. 10, 453; εἰ δέ κε τεθνηῶτος ἀκούσῃς – νοστήσας δὴ [[ἔπειτα]] – κτερεΐξαι Od. 1, 290; so nach vorangehendem ἤν Il. 9, 394; nach [[ἐπήν]] Od. 11, 121. Aehnlich auch ὃν μέν κ' ἐπιεικὲς ἀκουέμεν, οὔ τις [[ἔπειτα]] – τόν γ' εἴσεται, welchen zu hören billig ist, d. h. wenn einen zu hören billig ist, so wird dann –, Il. 1, 547, wie ὃν δέ κ' ἐγὼν [[ἀπάνευθε]] μάχης ἐθέλοντα νοήσω μιμνάζειν, οὔ οἱ [[ἔπειτα]] [[ἄρκιον]] [[ἐσσεῖται]], wen ich etwa bemerken sollte, dem wird es dann –, 2, 392; so auch Plat. ἐὰν μὴ ἔλθῃ [[ταῦτα]] εἰδὼς παρ' αὐτόν, αὐτὸς διδάξειν [[ἔπειτα]] Gorg. 461 b; – in Concessivsätzen, wo es, wie [[ὅμως]], zwei Handlungen od. Zustände vrbdt, die ihrer Natur nach nicht auf einander folgen, = <b class="b2">doch, dennoch, bei alle dem</b>, s. oben unter a); oft bei Ar., z. B. μή μοι φθονήσητ' εἰ πτωχὸς ὢν ἔπειτ' ἐν Ἀθηναίοις λέγειν [[μέλλω]] Ach. 472, wenn ich, obgleich ich arm bin, doch reden will; [[ὅστις]] γ' ἀκούσας ὅτι τέθνηκε Πρωτέας ἔπειτ' ἐρωτᾷς, [[ἔνδον]] ἔστ' ἢ 'ξώ πιος Th. 884; ἐροῦσιν ὡς Μεσσήνιοί τινες εἶναι φάσκοντες ἔπειτ' ἀτελεῖς εἰσιν Dem. 20, 131. – c) ähnlich in Fragesätzen, denen ein Vordersatz vorausgeht; εἰ μὲν δὴ ἕταρόν γε κελεύετέ μ' αὐτὸν ἑλέσθαι, πῶς ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆος λαθοίμην Il. 10, 423, wie könnte ich dann des Odysseus vergessen? derselbe Fragesatz ohne Vordersatz Odyss. 1, 65, mit Beziehung auf die vorhergehende Rede der Athene; so, ohne Vordersatz, mit Beziehung auf das Vorhergehende bes. bei den Attikern, Unwillen, Ueberraschung ausdrückend, oft mit ironischer Bitterkeit; ἔπειτ' ἀπαιτεῖς [[τἀργύριον]] [[τοιοῦτος]] ὤν; u. doch forderst du? Ar. Nubb. 1230; vgl. Plut. 1148; ἔπειτ' οὐκ ἀναιδὲς δοκεῖ, Plat. Theaet. 196 d; vgl. Gorg. 466 c; ἔπειτ' οὐκ οἴει φροντίζειν τοὺς θεοὺς τῶν ἀνθρώπων; glaubst du denn wirklich? Xen. Mem. 1, 4, 11; Cyr. 7, 5, 83; auch [[ἔπειτα]] [[δῆτα]] so verbunden, Eur. Alc. 822; ἔπειτ' ὀμόσασα δῆτ' ἐπιορκήσω; Ar. Lys. 914; [[ἔπειτα]] πῶς οὐκ αὐτὸς ἀπολογεῖ [[παρών]]; Th. 188; κἄπειτ' ἔκτας; u. doch tödtetest du? Eur. Med. 1398. – 4) wie οὖν, eine Folge aussprechend, <b class="b2">demnach, also</b>; ξεῖν', ἐπεὶ ἂρ δὴ [[ἔπειτα]] πόλινδ' ἰέναι μενεαίνεις, da du denn also gehen willst, Od. 17, 185; vgl. Il. 5, 811. 15, 49. 18, 357; ἔπειθ' ἑλοῦ γε θάτερα Soph. El. 345. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0912.png Seite 912]] (ἐπὶεἶτα), <b class="b2">darauf</b>, von Homer an überall, bezeichnet die <b class="b2">Reihenfolge, örtlich und übertragen, die Zeitfolge, die logische Folgerung</b>. Vgl. über den Homerischen Gebrauch des Wortes Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 151. – Besonders hervorzuheben sind folgende Arten des Gebrauches: – 1) <b class="b2">danach, darauf, dann, hinterher, hinfort</b>, die Aufeinanderfolge zweier Handlungen od. Zustände andeutend, Hom. u. d. Folgdn. – Oft in Aufzählungen, πρῶτον μέν, – [[ἔπειτα]] δέ, u. oft ohne δέ, zuerst – dann, Il. 6, 260 u. A.; Soph. Tr. 615; mit δέ, Plat. Prot. 350 d Phaed. 89 e. auch mehreremal hinter einander, z. B. Xen. Cyr. 1, 3, 14. – Bei Hom. wird oft eine andere Partikel, wie [[αὐτάρ]], Il. 5, 459, [[αὐτίκα]], 2, 322, [[αἶψα]], ὦκα, [[ἔνθα]] hinzugesetzt; πέμπει τ' [[ἔπειτα]] vrbdt Aesch. Ch. 538; τοῦ μέν τε [[σθένος]] ὦρσεν, [[ἔπειτα]] δέ τ' οὐ προσαμύνει Iliad. 5, 139; Pind. P. 1, 60 ἄγ' ἔπ. – Ohne bestimmt ausgesprochene Beziehung auf eine frühere Handlung heißt es Od. 1, 106 εὗρε δ' ἄρα μνηστῆρας ἀγήνορας. οἱ μὲν [[ἔπειτα]] πεσσοῖσι – θυμὸν ἔτερπον. – 2) bestimmter bezeichnet [[ἔπειτα]] die <b class="b2">Folgezeit</b>, wie Soph. τό τ' [[ἔπειτα]] καὶ τὸ μέλλον καὶ τὸ [[πρίν]] Ant. 607, die nächste u. die fernere Zukunft; ὁ [[ἔπειτα]] [[χρόνος]] Eur. Alc. 242, wie Xen. Cyr. 1, 5, 9 u. öfter; οἱ [[ἔπειτα]], die Nachkommen, Aesch. Eum. 642, wie Thuc. 1, 10; ἡ [[παραυτίκα]] [[λαμπρότης]] καὶ ἐς τὸ [[ἔπειτα]] [[δόξα]] 2, 64; τὸν [[ἔπειτα]] βίον Plat. Phaed. 1, 16 a; τῶν [[ἔπειτα]] ἐσομένων [[ἕνεκα]] Tim. 76 d; τοῦ νῦν καὶ τοῦ [[ἔπειτα]] Parmenid. 152 c; ἡ εἰς τὸ [[ἔπειτα]] [[δόξα]], der Ruhm bei der Nachwelt, Thuc. 2, 64. – 3) der Begriff des Darauffolgens findet sich auch in einigen Vrbdgn, wo die Satzglieder durch [[ἔπειτα]] enger verbunden werden; im Deutschen entspricht gewöhnlich <b class="b2">dann</b>: – a) nach einem Participium; μειδήσασα δ' [[ἔπειτα]] ἑῷ ἐγκάτθετο κόλπῳ, sie lächelte u. dann verbarg sie im Busen, Il. 14, 223; Διὶ ῥέξαντες – [[δόρπον]] ἔπειθ' ἑλόμεσθα Il. 11, 730, als wir geopfert hatten, da nahmen wir dann die Mahlzeit ein; κἀμῶν ἀκούσασ' εὐγμάτων [[ἔπειτα]] σὺ παιάνισον, höre u. dann –, Aesch. Spt. 249; vgl. Eum. 29; μισῶ γε [[μέντοι]] χὥταν ἐν κακοῖσί τις ἁλοὺς [[ἔπειτα]] τοῦτο καλλύνειν θέλῃ Soph. Ant. 492; vgl. Ai. 748; εἰ βουλόμενος λέγειν, ὅτι χαλεπόν, [[ἔπειτα]] ἐνέβαλε τὸ μέν, wenn er das sagen wollte u. dann doch das μέν einschob, Plat. Prot. 343 d; vgl. Gorg. 461 e; ἐκέλευσεν αὐτὸν συνδιαβάντα [[ἔπειτα]] [[οὕτως]] ἀπαλλάττεσθαι, mit hinüberzugehen u. sich dann so zu entfernen, Xen. An. 7, 1, 4; vgl. 2, 5, 20. – Aehnlich steht auch [[ἔπειτα]] dem Participium voran, βουλοίμην κεν [[ἔπειτα]] – σῆς εὐνῆς ἐπιβάς, δῦναι δόμον [[Ἄϊδος]] [[εἴσω]] H. h. Ven. 154; [[ἔπειτα]] πλουτῶν οὐκέθ' ἥδεται φακῇ Ar. Plut. 1004. Eben so – b) zur besonderen Hervorhebung des Nachsatzes in Zeitsätzen einer Zeitpartikel des Vordersatzes entsprechend, ἐπειδὴ σφαίρῃ πειρήσαντο, ὠρχείσθην δὴ [[ἔπειτα]], als sie sich im Ballspiel versucht hatten, tanzten sie dann, Od. 8, 378; vgl. 15, 397; so mit vorangehendem [[ἐπεί]] Il. 16, 247, mit [[ὁπότε]] 18, 545, mit ὡς 10, 522, mit [[ἦμος]] 1, 478; gewöhnlich mit δή, δὴ [[τότε]], καὶ [[τότε]] verbunden; – auch in Bedingungssätzen, εἰ δ' ἐτεὸν δὴ ἀγορεύεις, ἐξ ἄρα δή τοι [[ἔπειτα]] θεοὶ φρένας ὤλεσαν, dann bethörten dich die Götter, Il. 7, 360, vgl. 10, 453; εἰ δέ κε τεθνηῶτος ἀκούσῃς – νοστήσας δὴ [[ἔπειτα]] – κτερεΐξαι Od. 1, 290; so nach vorangehendem ἤν Il. 9, 394; nach [[ἐπήν]] Od. 11, 121. Aehnlich auch ὃν μέν κ' ἐπιεικὲς ἀκουέμεν, οὔ τις [[ἔπειτα]] – τόν γ' εἴσεται, welchen zu hören billig ist, d. h. wenn einen zu hören billig ist, so wird dann –, Il. 1, 547, wie ὃν δέ κ' ἐγὼν [[ἀπάνευθε]] μάχης ἐθέλοντα νοήσω μιμνάζειν, οὔ οἱ [[ἔπειτα]] [[ἄρκιον]] [[ἐσσεῖται]], wen ich etwa bemerken sollte, dem wird es dann –, 2, 392; so auch Plat. ἐὰν μὴ ἔλθῃ [[ταῦτα]] εἰδὼς παρ' αὐτόν, αὐτὸς διδάξειν [[ἔπειτα]] Gorg. 461 b; – in Concessivsätzen, wo es, wie [[ὅμως]], zwei Handlungen od. Zustände vrbdt, die ihrer Natur nach nicht auf einander folgen, = <b class="b2">doch, dennoch, bei alle dem</b>, s. oben unter a); oft bei Ar., z. B. μή μοι φθονήσητ' εἰ πτωχὸς ὢν ἔπειτ' ἐν Ἀθηναίοις λέγειν [[μέλλω]] Ach. 472, wenn ich, obgleich ich arm bin, doch reden will; [[ὅστις]] γ' ἀκούσας ὅτι τέθνηκε Πρωτέας ἔπειτ' ἐρωτᾷς, [[ἔνδον]] ἔστ' ἢ 'ξώ πιος Th. 884; ἐροῦσιν ὡς Μεσσήνιοί τινες εἶναι φάσκοντες ἔπειτ' ἀτελεῖς εἰσιν Dem. 20, 131. – c) ähnlich in Fragesätzen, denen ein Vordersatz vorausgeht; εἰ μὲν δὴ ἕταρόν γε κελεύετέ μ' αὐτὸν ἑλέσθαι, πῶς ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆος λαθοίμην Il. 10, 423, wie könnte ich dann des Odysseus vergessen? derselbe Fragesatz ohne Vordersatz Odyss. 1, 65, mit Beziehung auf die vorhergehende Rede der Athene; so, ohne Vordersatz, mit Beziehung auf das Vorhergehende bes. bei den Attikern, Unwillen, Ueberraschung ausdrückend, oft mit ironischer Bitterkeit; ἔπειτ' ἀπαιτεῖς [[τἀργύριον]] [[τοιοῦτος]] ὤν; u. doch forderst du? Ar. Nubb. 1230; vgl. Plut. 1148; ἔπειτ' οὐκ ἀναιδὲς δοκεῖ, Plat. Theaet. 196 d; vgl. Gorg. 466 c; ἔπειτ' οὐκ οἴει φροντίζειν τοὺς θεοὺς τῶν ἀνθρώπων; glaubst du denn wirklich? Xen. Mem. 1, 4, 11; Cyr. 7, 5, 83; auch [[ἔπειτα]] [[δῆτα]] so verbunden, Eur. Alc. 822; ἔπειτ' ὀμόσασα δῆτ' ἐπιορκήσω; Ar. Lys. 914; [[ἔπειτα]] πῶς οὐκ αὐτὸς ἀπολογεῖ [[παρών]]; Th. 188; κἄπειτ' ἔκτας; u. doch tödtetest du? Eur. Med. 1398. – 4) wie οὖν, eine Folge aussprechend, <b class="b2">demnach, also</b>; ξεῖν', ἐπεὶ ἂρ δὴ [[ἔπειτα]] πόλινδ' ἰέναι μενεαίνεις, da du denn also gehen willst, Od. 17, 185; vgl. Il. 5, 811. 15, 49. 18, 357; ἔπειθ' ἑλοῦ γε θάτερα Soph. El. 345. | ||
}} | |||
{{ls | |||
|lstext='''ἔπειτα''': Ἰων. [[ἔπειτεν]], ὃ ἴδε, Ἐπίρρ. (ἐπί, [[εἶτα]])· δηλοῖ τὴν ἀκολουθίαν μιᾶς πράξεως ἢ καταστάσεως μετ’ [[ἄλλην]], καὶ [[κυρίως]] προσδιορίζεται ὑπὸ τοῦ ἐπεί, ὡς τὸ [[εἶτα]] ὑπὸ τοῦ εἰ. 1) ἐπὶ ἁπλῆς ἀκολουθίας [[ἄνευ]] αἰτιολογικῆς τινος ἐννοίας, ἀκολούθως, [[μετὰ]] [[ταῦτα]], [[ἔπειτα]], ὡς καὶ νῦν, Λατ. deinde, [[συχν]]. ἀπὸ τοῦ Ὁμ. καὶ [[ἐφεξῆς]], ὡς ἐν Ἰλ. Α. 48, Β. 169, κτλ.· - [[ὁπόταν]] εὑρίσκηται ἐν ἰσχυρᾷ ἀντιθέσει πρὸς προτέραν πρᾶξιν ἢ κατάστασιν [[μετὰ]] παρῳχημένων χρόνων, = [[μετὰ]] [[ταῦτα]], κατόπιν· [[μετὰ]] μέλλ. = εἰς τὸ ἑξῆς, τοῦ λοιποῦ, ἢ πέφατ’ ἢ καὶ [[ἔπειτα]] πεφήσεται Ἰλ. Ο. 140. πρβλ. Π. 498· ἀντιτίθεται τῷ [[αὐτίκα]] καὶ νῦν, Ἰλ. Ψ. 551· ὃς δ’ ἔπειτ’ ἔφυ, ἀντιτίθεται τῷ [[ὅστις]] πάροιθεν ἦν, Αἰσχύλ. Ἀγ. 171· - ὁ Ὅμ. [[συχνάκις]] συνάπτει αὐτὸ μετ’ ἄλλων ἐπιρρημάτων, αὐτίκ’ [[ἔπειτα]], [[αἶψα]] ἢ ὦκα [[ἔπειτα]], ἔτι δὲ καὶ [[ἔνθα]] [[ἔπειτα]]· - σπανίως [[ἄνευ]] ἀναφορᾶς τινος πρὸς προγενεστέραν πρᾶξιν, [[τότε]] ἀκριβῶς, κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον, εὗρε δ’ ἄρα μνηστῆρας ἀγήνορας, οἱ μὲν [[ἔπειτα]] πεσσοῖσι... θυμὸν ἔτερπον Ὀδ. Α. 106· - [[συχνάκις]] ἐν διηγήσει, πρῶτον μέν..., ἀκολουθούμενον ὑπὸ τοῦ [[ἔπειτα]] δέ..., Λατ. primum..., deinde..., Θουκ. 2. 55, Πλάτ. Ἀπολ. 18Α, κτλ.· ὑπὸ τοῦ [[ἔπειτα]] μόνου, πρῶτον μέν... [[ἔπειτα]], περὶ τῶν μεγίστων κτλ. Θουκ. 1. 33, Ξεν., κλ.· [[ἔπειτα]] δὲ ἐπαναλαμβανόμενον [[πολλάκις]], Ξεν. Κύρ. 1. 3, 14· [[ὡσαύτως]] [[ἄνευ]] τοῦ πρῶτον, [[αὐτόθι]] 8. 3, 24, κ. ἀλλ.· οὕτω καὶ πρὶν μέν..., [[ἔπειτα]] δέ... Σοφ. Ἠλ. 724· ἔπειτά γε Ἀριστοφ. Θεσμ. 556, Πλάτ. κλ.· κἄπειτα, συχνὰ παρ’ Ἀττ., ὡς ἐν Σοφ. Αἴ. 61. 305. 2) [[μετὰ]] τοῦ ἄρθρου, τὸ [[ἔπειτα]], τὸ ἑπόμενον, τό τ’ [[ἔπειτα]] καὶ τὸ μέλλον καὶ τὸ πρὶν Σοφ. Ἀντιγ. 611· τά τε πρῶτα, τά τ’ ἔπειθ’ ὅσα τ’ ἔμελλε τυχεῖν Εὐρ. Ι. Τ. 1263· οἱ [[ἔπειτα]], οἱ μεταγενέστεροι, Αἰσχύλ. Εὐμ. 672· ὁ ἔπ. [[βίος]] Πλάτ. Φαίδων 116Α· εἰς τὸν [[ἔπειτα]] χρόνον ὁ αὐτὸς ἐν Φιλ. 39Ε· ἡ εἰς τὸ [[ἔπειτα]] [[δόξα]] Θουκ. 2. 64· ἐν τῷ [[ἔπειτα]] Πλάτ. Φαίδων 67C· ἐκ τοῦ ποτὲ εἰς τὸ [[ἔπειτα]] ὁ αὐτὸς ἐν Παρμ. 152Β· ὁ [[ἔπειτα]] [[χρόνος]] Ξεν. Κύρ. 1. 5, 9. 3) ὡς τὸ [[εἶτα]] [[μετὰ]] παρεμφατικοῦ ῥήματος προηγουμένης μετοχῆς, μειδήσασα δ’ [[ἔπειτα]] ἑῷ ἐγκάτθετο κόλπῳ, ἐμειδίασε καὶ [[ἔπειτα]] ἔθηκεν αὐτὸν (δηλ. τὸν κεστὸν ἱμάντα) εἰς τὸν ἑαυτῆς κόλπον, Ἰλ. Ξ. 223, πρβλ. Λ. 730. κτλ.· [[συχν]]. παρ’ Ἀττ., Αἰσχύλ. Θήβ. 267, Εὐμ. 29, Πλάτ. Φαίδων 82C· - ἡ [[σύνταξις]] αὕτη [[εἶναι]] [[συχνάκις]] ἐν χρήσει πρὸς δήλωσιν ἀντιθέσεως μεταξὺ τῆς μετοχῆς καὶ τοῦ ῥήματος ἐμφαινομένου θαυμασμοῦ τινος ἢ ἐκπλήξεως ἢ τοιούτου τινός, καὶ [[τότε]] ἡ μὲν μετοχὴ δύναται νὰ ἐξενεχθῇ ἐν παρεμφατικῇ ἐγκλίσει, τὸ δὲ [[ἔπειτα]] νὰ ἑρμηνευθῇ διὰ τοῦ, [[μετὰ]] τοῦτο, τὸ μητρὸς αἷμ’... ἐκχέας [[πέδοι]], ἔπειτ’ ἐν Ἄργει δώματ’ οἰκήσει πατρός; Αἰσχύλ. Εὐμ. 654, πρβλ. 438, Θήβ. 267· [[χὤταν]] ἐν κακοῖσί τις ἁλοὺς ἔπ. τοῦτο καλλύνειν θέλῃ Σοφ. Ἀντ. 496· [[ὅστις]] ἀνθρώπου φύσιν βλαστὼν ἔπ. μὴ κατ’ ἄνθρωπον φρονῇ ὁ αὐτὸς ἐν Αἴ. 761· εἰ πτωχὸς ὢν ἔπειτ’ ἐν Ἀθηναίοις λέγειν [[μέλλω]] Ἀριστοφ. Ἀχ. 498, πρβλ. Πλάτ. Γοργ. 519Ε, Πρωτ. 319D, Φαίδωνα 70Ε· [[ἐνίοτε]] ἡ αὐτὴ [[χρῆσις]] εὕρηται ἐν προτάσει ἧς προηγεῖται οὐχὶ μετοχὴ ἀλλὰ [[ῥῆμα]] παρεμφατικῆς ἐγκλίσεως, [[οἷον]], [[πολλάκις]] μὲν ὥρμα..., [[ἔπειτα]]... διεκωλύετο Πλάτ. Πολ. 336Β, πρβλ. Πρωτ. 310C, Ἀριστοφ. Ὄρν. 29, κτλ.: - οὕτω καὶ τὸ κἄπειτα προηγουμένης μετοχῆς, Ἀριστοφ. Νεφ. 624, Ὄρν. 536· προηγουμένου ῥήματος, Ἀχ. 126· πρβλ. Heind. Πλάτ. Κρατ. 411Β, Φαίδωνα 90Β: - ἴδε [[εἶτα]] Ι. 2. 4) ἐν τῇ ἀποδόσει, εἰ καὶ [[οὐδέποτε]] ἐν ἀρχῇ τῆς προτάσεως, παρ’ Ὁμ., [[συχνάκις]] ἐπιτεταμένον: δὴ [[ἔπειτα]], δή τοι, [[ἔπειτα]], τότ’ [[ἔπειτα]]. 5) [[μετὰ]] χρονικόν τινα σύνδεσμον, [[ἐπειδὴ]] σφαίρῃ πειρήσαιτο, ὠρχείσθην δὴ [[ἔπειτα]], ἀφοῦ ἐτελείωσαν τὸ [[παιγνίδιον]] τῆς σφαίρας, ἀκολούθως ἐχόρευσαν, Ὀδ. Θ. 378· οὕτω [[μετὰ]] τὸ [[ἐπεὶ]] Ἰλ. Π. 247· [[μετὰ]] τὸ ἐπὴν Ὀδ. Λ. 121· [[μετὰ]] τὸ [[ὁπότε]] Ἰλ. Σ. 545· [[μετὰ]] τὸ ὅτε Γ. 223· [[μετὰ]] τὸ ὡς Κ. 552· [[μετὰ]] τὸ [[ἦμος]] Α. 478. 6) προηγουμένου ὑποθ. συνδέσμου, εἰ δ’ ἐτεὸν δή... ἀγορεύεις, ἐξ ἄρα δή τοι [[ἔπειτα]] θεοὶ φρένας ὤλεσαν, ἂν ὁμιλῇς τὴν ἀλήθειαν, [[τότε]] βεβαίως οἱ θεοὶ ὤλεσαν τὰς φρένας σου, Ἰλ. Η. 360. Μ. 234, πρβλ. Κ. 453, Ὀδ. Α. 290, κτλ.· οὕτω, [[μετὰ]] τὸ ἤν, Ἰλ. Ι. 394: οὕτω καὶ [[ὅταν]] ἡ [[ἀπόδοσις]] λαμβάνῃ [[σχῆμα]] ἐρωτήσεως, εἰ μὲν δὴ ἕταρόν γε κελεύετέ μ’ αὐτὸν ἑλέσθαι, πῶς ἂν ἔπειτ’ Ὀδυσῆος λαθοίμην; πῶς ἐγὼ [[δύναμαι]] ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει νά…, κτλ., Ἰλ. Κ. 243· [[οὕτως]] ὁ Ὅμ. μεταχειρίζεται τοῦτο, καὶ [[ὅταν]] τὸ εἰ ὑπονοῆται ἐνυπάρχον ἐν τῇ ἀναφορικῇ ἀντωνυμίᾳ, ὡς, ὅν (= εἴ τινα) μέν κ’ ἐπιεικὲς ἀκουέμεν, οὔ τις [[ἔπειτα]]... τόνγ’ εἴσεται Ἰλ. Α. 547· [[μάλιστα]] [[μετὰ]] μετοχ., ὅν (= εἴ τινα) δέ κ’ ἐγὼν [[ἀπάνευθε]] μάχης ἐθέλοντα νοήσω μιμνάζειν..., οὕ οἱ ἐπ. ἄρκιον [[ἐσσεῖται]] Ἰλ. Β. 392. ΙΙ. ἐπὶ λογικῆς ἀκολουθίας κατὰ διάνοιαν, [[ἤτοι]] ἐπὶ ἐξαγωγῆς συμπεράσματος, ξεῖν’, [[ἐπεὶ]] ἄρ δὴ [[ἔπειτα]] πόλιν δ’ ἰέναι μενεαίνεις Ὀδ. Ρ. 185, πρβλ. Ἰλ. Ο. 49, Σ. 357· οὐ σύγ’ [[ἔπειτα]]... Τυδέος ἔκγονός ἐσσι Ἰλ. Ε. 812· σπανίως ἐν ἀρχῇ, ἔπειθ’ ἑλοῦ γε θάτερα Σοφ. Ἠλ. 345. 2) πρὸς ἔναρξιν διηγήσεως, [[νῆσος]] ἔπειτά τις ἔστι, πολυκλύστῳ ἐνὶ πόντῳ, ὑπάρχει λοιπὸν [[νῆσος]], κτλ., Ὀδ. Δ. 354. 3) παρ’ Ἀττ. [[συχνάκις]] πρὸς εἰσαγωγὴν ἐμφαντικῶν ἐρωτήσεων, καὶ λοιπόν..., [[ἔπειτα]] τοῦ δέει; Ἀριστοφ. Πλ. 827, πρβλ. Θεσμ. 188, Νεφ. 226· κατὰ τὸ πλεῖστον πρὸς δήλωσιν ἐκπλήξεως ἢ περιφρονήσεως πρὸς τὸ ἐπειχήρημά τινος, ἔπειτ’ οὐκ οἴει φροντίζειν τοὺς θεοὺς τῶν ἀνθρώπων; Ξεν. Ἀπομν. 1. 4, 11· οὕτω, κἄπειτα Ἀριστοφ. Ἀχ. 126, Ὄρν. 963· [[συχνάκις]] [[μετὰ]] τοῦ [[δῆτα]], [[ἔπειτα]] [[δῆτα]] [[δοῦλος]] ὢν κόμην ἔχεις; [[αὐτόθι]] 911, πρβλ. 1217, ὁ αὐτὸς Λυσ. 985, Εὐρ. Ἄλκ. 822. | |||
}} | }} | ||
Revision as of 11:33, 5 August 2017
English (LSJ)
Ion. and Dor. ἔπειτε( ν) (q.v.), Adv., (ἐπί, εἶτα): I of mere Sequence, without any notion of cause, thereupon, thereafter, then, freq. from Hom. downwds., as Il.1.48, 2.169, etc.: when in strong opposition to the former act or state, with past tenses, thereafter, afterwards; with future, hereafter, ἢ πέφατ' ἢ καὶ ἔ. πεφήσεται Il.15.140; opp. αὐτίκα νῦν, 23.551; ὃς δ' ἔπειτ' ἔφυ, opp. ὅστις πάροιθεν ἦν, A.Ag.171 (lyr.): in Hom.freq. with other Advs., αὐτίκ' ἔ. Il.5.214; αἶψα, ὦκα ἔ., 24.783, 18.527; even ἔνθα . . ἔ. Od.10.297; δὴ ἔ. 8.378: usu. with reference to a former act, just then, at the time, 1.106; freq. in narrative, πρῶτα μὲν... αὐτὰρ ἔ. Il.16.497; πρῶτον μέν .., folld. by ἔ. δέ .., Th.2.55, Pl.Ap.18a, etc.; by ἔ. alone, Th.1.33, etc.; by ἔ. δέ . . ἔ. δέ . . ἔ . .., X.Cyr.1.3.14; ἐπεὶ δέ . . ἔ . . . ἔ . . . ἔ. δέ, ib.8.3.24, al.; πρὶν μέν... ἔ. δέ . . S.El.724; ἔ. γε Pl.Tht.147c, etc., f.l. in Ar.Th. 556; κἄπειτα, freq. in Trag., S.Aj.61, 305, etc. 2 c. Art., τὸ ἔ. what follows, τό τ' ἔ. καὶ τὸ μέλλον καὶ τὸ πρίν Id.Ant.611 (lyr.); τά τε πρῶτα, τά τ' ἔ., ὅσα τ' ἔμελλε τυχεῖν E.IT1265 (lyr.); οἱ ἔ. future generations, A.Eu.672; ὁ ἔ. βίος Pl.Phd.116a; εἰς τὸν ἔ. χρόνον Id.Phlb.39e, X.Cyr.1.5.9, OGI90.43 (Rosetta, ii B.C.); ἡ ἐς τὸ ἔ. δόξα Th.2.64; ἐν τῷ ἔ. Pl.Phd.67d; ἐκ τοῦ ποτὲ εἰς τὸ ἔ. Id.Prm. 152b. 3 like εἶτα, with a finite Verb after a participle, μειδήσασα δ' ἔ. ἑῷ ἐγκάτθετο κόλπῳ she smiled and then placed it in her bosom, Il.14.223, cf. 11.730, etc.: freq. in Trag. and Att., A.Th.267, Eu.29, Pl.Phd.82c: so freq. when part. and Verb are opposed, marking surprise or the like, and then, and yet, nevertheless, τὸ μητρὸς αἷμα . . ἐκχέας πέδοι ἔ. δώματ' οἰκήσει πατρός; A.Eu.654, cf. 438; χὤταν ἐν κακοῖσί τις ἁλοὺς ἔ. τοῦτο καλλύνειν θέλῃ S.Ant.496; ὅστις ἀνθρώπου φύσιν βλαστὼν ἔ. μὴ κατ' ἄνθρωπον φρονῇ Id.Aj.761; εἰ πτωχὸς ὢν ἔπειτ' ἐν Ἀθηναίοις λέγειν μέλλω Ar.Ach.498, cf. Av.29, Pl.Grg.519e, Prt.319d: adversatively, answering μέν, πολλάκις μὲν ὥρμα... ἔ . . . διεκωλύετο Id.R.336b; ἔτι μὲν ἐνεχείρησα... ἔ . . . Id.Prt.310c, etc.; also κἄπειτα after a part., Ar.Nu.624, Av.536; cf. εἶτα 1.2. 4 in apodosi (never at the beginning of the clause; in Hom. freq. strengthd. by other Particles): a after a Temporal Conj., then, thereafter, ἐπεὶ δὴ σφαίρῃ πειρήσαντο, ὀρχείσθην δὴ ἔ. when they had done playing at ball, then they danced, Od.8.378; after ἐπεί, Il.16.247; ἐπὴν . . δὴ ἔ. Od.11.121; ὁπότε, Il.18.545; ὅτε, 3.223; ὡς . . ἄρ' ἔ. 10.522; ἦμος . . καὶ τότ' ἔ. 1.478. b after a Conditional Conj., then surely, εἰ δ' ἐτεὸν δὴ . . ἀγορεύεις, ἐξ ἄρα δή τοι ἔ. θεοὶ φρένας ὤλεσαν if thou speakest sooth, then of a surety have the gods infatuated thee, 7.360, cf. 10.453, Od.1.290, etc.; so after ἤν, Il.9.394; also when the apodosis takes the form of a question, εἰ μὲν δὴ ἕταρόν γε κελεύετέ μ' αὐτὸν ἑλέσθαι, πῶς ἂν ἔ. Ὀδυσῆος λαθοίμην; how can I in such a case? 10.243; when a condition is implied in relat. Pron., ὃν( = εἴ τινα) μέν κ' ἐπιεικὲς ἀκουέμεν, οὔ τις ἔ. τόν γ' εἴσεται 1.547; ὃν( = εἴ τινα) δέ κ' ἐγὼν ἀπάνευθε μάχης ἐθέλοντα νοήσω μιμνάζειν, οὔ οἱ ἔ. ἄρκιον ἐσσεῖται 2.392. II of Sequence in thought, i.e. Consequence or Inference, then, therefore, ξεῖν', ἐπεὶ ἂρ δὴ ἔ . . . μενεαίνεις Od.17.185, cf. Il.15.49, 18.357; οὐ σύ γ' ἔ. Τυδέος ἔκγονός ἐσσι 5.812; rarely at the beginning, ἔπειθ' ἑλοῦ γε θάτερα S.El.345. 2 in telling a story, νῆσος ἔ. τις ἔστι now, there is an island, Od.4.354, cf. 9.116. 3 in Att. freq. to introduce emphatic questions, why then . . ? ἔ. τοῦ δέει; Ar.Pl.827, cf. Th.188, Nu.226; mostly to express surprise, or to sneer, and so forsooth . .? and so really . .? ἔ. οὐκ οἴει φροντίζειν [τοὺς θεοὺς τῶν ἀνθρώπων]; X.Mem.1.4.11; so κἄπειτα E. Med.1398 (anap.), Ar.Ach.126, Av.963, X.Smp.4.2; freq. with δῆτα added, ἔ. δῆτα δοῦλος ὢν κόμην ἔχεις; Ar.Av.911, cf. 1217, Lys.985, E.Alc.822.
German (Pape)
[Seite 912] (ἐπὶεἶτα), darauf, von Homer an überall, bezeichnet die Reihenfolge, örtlich und übertragen, die Zeitfolge, die logische Folgerung. Vgl. über den Homerischen Gebrauch des Wortes Lehrs Aristarch. ed. 2 p. 151. – Besonders hervorzuheben sind folgende Arten des Gebrauches: – 1) danach, darauf, dann, hinterher, hinfort, die Aufeinanderfolge zweier Handlungen od. Zustände andeutend, Hom. u. d. Folgdn. – Oft in Aufzählungen, πρῶτον μέν, – ἔπειτα δέ, u. oft ohne δέ, zuerst – dann, Il. 6, 260 u. A.; Soph. Tr. 615; mit δέ, Plat. Prot. 350 d Phaed. 89 e. auch mehreremal hinter einander, z. B. Xen. Cyr. 1, 3, 14. – Bei Hom. wird oft eine andere Partikel, wie αὐτάρ, Il. 5, 459, αὐτίκα, 2, 322, αἶψα, ὦκα, ἔνθα hinzugesetzt; πέμπει τ' ἔπειτα vrbdt Aesch. Ch. 538; τοῦ μέν τε σθένος ὦρσεν, ἔπειτα δέ τ' οὐ προσαμύνει Iliad. 5, 139; Pind. P. 1, 60 ἄγ' ἔπ. – Ohne bestimmt ausgesprochene Beziehung auf eine frühere Handlung heißt es Od. 1, 106 εὗρε δ' ἄρα μνηστῆρας ἀγήνορας. οἱ μὲν ἔπειτα πεσσοῖσι – θυμὸν ἔτερπον. – 2) bestimmter bezeichnet ἔπειτα die Folgezeit, wie Soph. τό τ' ἔπειτα καὶ τὸ μέλλον καὶ τὸ πρίν Ant. 607, die nächste u. die fernere Zukunft; ὁ ἔπειτα χρόνος Eur. Alc. 242, wie Xen. Cyr. 1, 5, 9 u. öfter; οἱ ἔπειτα, die Nachkommen, Aesch. Eum. 642, wie Thuc. 1, 10; ἡ παραυτίκα λαμπρότης καὶ ἐς τὸ ἔπειτα δόξα 2, 64; τὸν ἔπειτα βίον Plat. Phaed. 1, 16 a; τῶν ἔπειτα ἐσομένων ἕνεκα Tim. 76 d; τοῦ νῦν καὶ τοῦ ἔπειτα Parmenid. 152 c; ἡ εἰς τὸ ἔπειτα δόξα, der Ruhm bei der Nachwelt, Thuc. 2, 64. – 3) der Begriff des Darauffolgens findet sich auch in einigen Vrbdgn, wo die Satzglieder durch ἔπειτα enger verbunden werden; im Deutschen entspricht gewöhnlich dann: – a) nach einem Participium; μειδήσασα δ' ἔπειτα ἑῷ ἐγκάτθετο κόλπῳ, sie lächelte u. dann verbarg sie im Busen, Il. 14, 223; Διὶ ῥέξαντες – δόρπον ἔπειθ' ἑλόμεσθα Il. 11, 730, als wir geopfert hatten, da nahmen wir dann die Mahlzeit ein; κἀμῶν ἀκούσασ' εὐγμάτων ἔπειτα σὺ παιάνισον, höre u. dann –, Aesch. Spt. 249; vgl. Eum. 29; μισῶ γε μέντοι χὥταν ἐν κακοῖσί τις ἁλοὺς ἔπειτα τοῦτο καλλύνειν θέλῃ Soph. Ant. 492; vgl. Ai. 748; εἰ βουλόμενος λέγειν, ὅτι χαλεπόν, ἔπειτα ἐνέβαλε τὸ μέν, wenn er das sagen wollte u. dann doch das μέν einschob, Plat. Prot. 343 d; vgl. Gorg. 461 e; ἐκέλευσεν αὐτὸν συνδιαβάντα ἔπειτα οὕτως ἀπαλλάττεσθαι, mit hinüberzugehen u. sich dann so zu entfernen, Xen. An. 7, 1, 4; vgl. 2, 5, 20. – Aehnlich steht auch ἔπειτα dem Participium voran, βουλοίμην κεν ἔπειτα – σῆς εὐνῆς ἐπιβάς, δῦναι δόμον Ἄϊδος εἴσω H. h. Ven. 154; ἔπειτα πλουτῶν οὐκέθ' ἥδεται φακῇ Ar. Plut. 1004. Eben so – b) zur besonderen Hervorhebung des Nachsatzes in Zeitsätzen einer Zeitpartikel des Vordersatzes entsprechend, ἐπειδὴ σφαίρῃ πειρήσαντο, ὠρχείσθην δὴ ἔπειτα, als sie sich im Ballspiel versucht hatten, tanzten sie dann, Od. 8, 378; vgl. 15, 397; so mit vorangehendem ἐπεί Il. 16, 247, mit ὁπότε 18, 545, mit ὡς 10, 522, mit ἦμος 1, 478; gewöhnlich mit δή, δὴ τότε, καὶ τότε verbunden; – auch in Bedingungssätzen, εἰ δ' ἐτεὸν δὴ ἀγορεύεις, ἐξ ἄρα δή τοι ἔπειτα θεοὶ φρένας ὤλεσαν, dann bethörten dich die Götter, Il. 7, 360, vgl. 10, 453; εἰ δέ κε τεθνηῶτος ἀκούσῃς – νοστήσας δὴ ἔπειτα – κτερεΐξαι Od. 1, 290; so nach vorangehendem ἤν Il. 9, 394; nach ἐπήν Od. 11, 121. Aehnlich auch ὃν μέν κ' ἐπιεικὲς ἀκουέμεν, οὔ τις ἔπειτα – τόν γ' εἴσεται, welchen zu hören billig ist, d. h. wenn einen zu hören billig ist, so wird dann –, Il. 1, 547, wie ὃν δέ κ' ἐγὼν ἀπάνευθε μάχης ἐθέλοντα νοήσω μιμνάζειν, οὔ οἱ ἔπειτα ἄρκιον ἐσσεῖται, wen ich etwa bemerken sollte, dem wird es dann –, 2, 392; so auch Plat. ἐὰν μὴ ἔλθῃ ταῦτα εἰδὼς παρ' αὐτόν, αὐτὸς διδάξειν ἔπειτα Gorg. 461 b; – in Concessivsätzen, wo es, wie ὅμως, zwei Handlungen od. Zustände vrbdt, die ihrer Natur nach nicht auf einander folgen, = doch, dennoch, bei alle dem, s. oben unter a); oft bei Ar., z. B. μή μοι φθονήσητ' εἰ πτωχὸς ὢν ἔπειτ' ἐν Ἀθηναίοις λέγειν μέλλω Ach. 472, wenn ich, obgleich ich arm bin, doch reden will; ὅστις γ' ἀκούσας ὅτι τέθνηκε Πρωτέας ἔπειτ' ἐρωτᾷς, ἔνδον ἔστ' ἢ 'ξώ πιος Th. 884; ἐροῦσιν ὡς Μεσσήνιοί τινες εἶναι φάσκοντες ἔπειτ' ἀτελεῖς εἰσιν Dem. 20, 131. – c) ähnlich in Fragesätzen, denen ein Vordersatz vorausgeht; εἰ μὲν δὴ ἕταρόν γε κελεύετέ μ' αὐτὸν ἑλέσθαι, πῶς ἂν ἔπειτ' Ὀδυσῆος λαθοίμην Il. 10, 423, wie könnte ich dann des Odysseus vergessen? derselbe Fragesatz ohne Vordersatz Odyss. 1, 65, mit Beziehung auf die vorhergehende Rede der Athene; so, ohne Vordersatz, mit Beziehung auf das Vorhergehende bes. bei den Attikern, Unwillen, Ueberraschung ausdrückend, oft mit ironischer Bitterkeit; ἔπειτ' ἀπαιτεῖς τἀργύριον τοιοῦτος ὤν; u. doch forderst du? Ar. Nubb. 1230; vgl. Plut. 1148; ἔπειτ' οὐκ ἀναιδὲς δοκεῖ, Plat. Theaet. 196 d; vgl. Gorg. 466 c; ἔπειτ' οὐκ οἴει φροντίζειν τοὺς θεοὺς τῶν ἀνθρώπων; glaubst du denn wirklich? Xen. Mem. 1, 4, 11; Cyr. 7, 5, 83; auch ἔπειτα δῆτα so verbunden, Eur. Alc. 822; ἔπειτ' ὀμόσασα δῆτ' ἐπιορκήσω; Ar. Lys. 914; ἔπειτα πῶς οὐκ αὐτὸς ἀπολογεῖ παρών; Th. 188; κἄπειτ' ἔκτας; u. doch tödtetest du? Eur. Med. 1398. – 4) wie οὖν, eine Folge aussprechend, demnach, also; ξεῖν', ἐπεὶ ἂρ δὴ ἔπειτα πόλινδ' ἰέναι μενεαίνεις, da du denn also gehen willst, Od. 17, 185; vgl. Il. 5, 811. 15, 49. 18, 357; ἔπειθ' ἑλοῦ γε θάτερα Soph. El. 345.
Greek (Liddell-Scott)
ἔπειτα: Ἰων. ἔπειτεν, ὃ ἴδε, Ἐπίρρ. (ἐπί, εἶτα)· δηλοῖ τὴν ἀκολουθίαν μιᾶς πράξεως ἢ καταστάσεως μετ’ ἄλλην, καὶ κυρίως προσδιορίζεται ὑπὸ τοῦ ἐπεί, ὡς τὸ εἶτα ὑπὸ τοῦ εἰ. 1) ἐπὶ ἁπλῆς ἀκολουθίας ἄνευ αἰτιολογικῆς τινος ἐννοίας, ἀκολούθως, μετὰ ταῦτα, ἔπειτα, ὡς καὶ νῦν, Λατ. deinde, συχν. ἀπὸ τοῦ Ὁμ. καὶ ἐφεξῆς, ὡς ἐν Ἰλ. Α. 48, Β. 169, κτλ.· - ὁπόταν εὑρίσκηται ἐν ἰσχυρᾷ ἀντιθέσει πρὸς προτέραν πρᾶξιν ἢ κατάστασιν μετὰ παρῳχημένων χρόνων, = μετὰ ταῦτα, κατόπιν· μετὰ μέλλ. = εἰς τὸ ἑξῆς, τοῦ λοιποῦ, ἢ πέφατ’ ἢ καὶ ἔπειτα πεφήσεται Ἰλ. Ο. 140. πρβλ. Π. 498· ἀντιτίθεται τῷ αὐτίκα καὶ νῦν, Ἰλ. Ψ. 551· ὃς δ’ ἔπειτ’ ἔφυ, ἀντιτίθεται τῷ ὅστις πάροιθεν ἦν, Αἰσχύλ. Ἀγ. 171· - ὁ Ὅμ. συχνάκις συνάπτει αὐτὸ μετ’ ἄλλων ἐπιρρημάτων, αὐτίκ’ ἔπειτα, αἶψα ἢ ὦκα ἔπειτα, ἔτι δὲ καὶ ἔνθα ἔπειτα· - σπανίως ἄνευ ἀναφορᾶς τινος πρὸς προγενεστέραν πρᾶξιν, τότε ἀκριβῶς, κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον, εὗρε δ’ ἄρα μνηστῆρας ἀγήνορας, οἱ μὲν ἔπειτα πεσσοῖσι... θυμὸν ἔτερπον Ὀδ. Α. 106· - συχνάκις ἐν διηγήσει, πρῶτον μέν..., ἀκολουθούμενον ὑπὸ τοῦ ἔπειτα δέ..., Λατ. primum..., deinde..., Θουκ. 2. 55, Πλάτ. Ἀπολ. 18Α, κτλ.· ὑπὸ τοῦ ἔπειτα μόνου, πρῶτον μέν... ἔπειτα, περὶ τῶν μεγίστων κτλ. Θουκ. 1. 33, Ξεν., κλ.· ἔπειτα δὲ ἐπαναλαμβανόμενον πολλάκις, Ξεν. Κύρ. 1. 3, 14· ὡσαύτως ἄνευ τοῦ πρῶτον, αὐτόθι 8. 3, 24, κ. ἀλλ.· οὕτω καὶ πρὶν μέν..., ἔπειτα δέ... Σοφ. Ἠλ. 724· ἔπειτά γε Ἀριστοφ. Θεσμ. 556, Πλάτ. κλ.· κἄπειτα, συχνὰ παρ’ Ἀττ., ὡς ἐν Σοφ. Αἴ. 61. 305. 2) μετὰ τοῦ ἄρθρου, τὸ ἔπειτα, τὸ ἑπόμενον, τό τ’ ἔπειτα καὶ τὸ μέλλον καὶ τὸ πρὶν Σοφ. Ἀντιγ. 611· τά τε πρῶτα, τά τ’ ἔπειθ’ ὅσα τ’ ἔμελλε τυχεῖν Εὐρ. Ι. Τ. 1263· οἱ ἔπειτα, οἱ μεταγενέστεροι, Αἰσχύλ. Εὐμ. 672· ὁ ἔπ. βίος Πλάτ. Φαίδων 116Α· εἰς τὸν ἔπειτα χρόνον ὁ αὐτὸς ἐν Φιλ. 39Ε· ἡ εἰς τὸ ἔπειτα δόξα Θουκ. 2. 64· ἐν τῷ ἔπειτα Πλάτ. Φαίδων 67C· ἐκ τοῦ ποτὲ εἰς τὸ ἔπειτα ὁ αὐτὸς ἐν Παρμ. 152Β· ὁ ἔπειτα χρόνος Ξεν. Κύρ. 1. 5, 9. 3) ὡς τὸ εἶτα μετὰ παρεμφατικοῦ ῥήματος προηγουμένης μετοχῆς, μειδήσασα δ’ ἔπειτα ἑῷ ἐγκάτθετο κόλπῳ, ἐμειδίασε καὶ ἔπειτα ἔθηκεν αὐτὸν (δηλ. τὸν κεστὸν ἱμάντα) εἰς τὸν ἑαυτῆς κόλπον, Ἰλ. Ξ. 223, πρβλ. Λ. 730. κτλ.· συχν. παρ’ Ἀττ., Αἰσχύλ. Θήβ. 267, Εὐμ. 29, Πλάτ. Φαίδων 82C· - ἡ σύνταξις αὕτη εἶναι συχνάκις ἐν χρήσει πρὸς δήλωσιν ἀντιθέσεως μεταξὺ τῆς μετοχῆς καὶ τοῦ ῥήματος ἐμφαινομένου θαυμασμοῦ τινος ἢ ἐκπλήξεως ἢ τοιούτου τινός, καὶ τότε ἡ μὲν μετοχὴ δύναται νὰ ἐξενεχθῇ ἐν παρεμφατικῇ ἐγκλίσει, τὸ δὲ ἔπειτα νὰ ἑρμηνευθῇ διὰ τοῦ, μετὰ τοῦτο, τὸ μητρὸς αἷμ’... ἐκχέας πέδοι, ἔπειτ’ ἐν Ἄργει δώματ’ οἰκήσει πατρός; Αἰσχύλ. Εὐμ. 654, πρβλ. 438, Θήβ. 267· χὤταν ἐν κακοῖσί τις ἁλοὺς ἔπ. τοῦτο καλλύνειν θέλῃ Σοφ. Ἀντ. 496· ὅστις ἀνθρώπου φύσιν βλαστὼν ἔπ. μὴ κατ’ ἄνθρωπον φρονῇ ὁ αὐτὸς ἐν Αἴ. 761· εἰ πτωχὸς ὢν ἔπειτ’ ἐν Ἀθηναίοις λέγειν μέλλω Ἀριστοφ. Ἀχ. 498, πρβλ. Πλάτ. Γοργ. 519Ε, Πρωτ. 319D, Φαίδωνα 70Ε· ἐνίοτε ἡ αὐτὴ χρῆσις εὕρηται ἐν προτάσει ἧς προηγεῖται οὐχὶ μετοχὴ ἀλλὰ ῥῆμα παρεμφατικῆς ἐγκλίσεως, οἷον, πολλάκις μὲν ὥρμα..., ἔπειτα... διεκωλύετο Πλάτ. Πολ. 336Β, πρβλ. Πρωτ. 310C, Ἀριστοφ. Ὄρν. 29, κτλ.: - οὕτω καὶ τὸ κἄπειτα προηγουμένης μετοχῆς, Ἀριστοφ. Νεφ. 624, Ὄρν. 536· προηγουμένου ῥήματος, Ἀχ. 126· πρβλ. Heind. Πλάτ. Κρατ. 411Β, Φαίδωνα 90Β: - ἴδε εἶτα Ι. 2. 4) ἐν τῇ ἀποδόσει, εἰ καὶ οὐδέποτε ἐν ἀρχῇ τῆς προτάσεως, παρ’ Ὁμ., συχνάκις ἐπιτεταμένον: δὴ ἔπειτα, δή τοι, ἔπειτα, τότ’ ἔπειτα. 5) μετὰ χρονικόν τινα σύνδεσμον, ἐπειδὴ σφαίρῃ πειρήσαιτο, ὠρχείσθην δὴ ἔπειτα, ἀφοῦ ἐτελείωσαν τὸ παιγνίδιον τῆς σφαίρας, ἀκολούθως ἐχόρευσαν, Ὀδ. Θ. 378· οὕτω μετὰ τὸ ἐπεὶ Ἰλ. Π. 247· μετὰ τὸ ἐπὴν Ὀδ. Λ. 121· μετὰ τὸ ὁπότε Ἰλ. Σ. 545· μετὰ τὸ ὅτε Γ. 223· μετὰ τὸ ὡς Κ. 552· μετὰ τὸ ἦμος Α. 478. 6) προηγουμένου ὑποθ. συνδέσμου, εἰ δ’ ἐτεὸν δή... ἀγορεύεις, ἐξ ἄρα δή τοι ἔπειτα θεοὶ φρένας ὤλεσαν, ἂν ὁμιλῇς τὴν ἀλήθειαν, τότε βεβαίως οἱ θεοὶ ὤλεσαν τὰς φρένας σου, Ἰλ. Η. 360. Μ. 234, πρβλ. Κ. 453, Ὀδ. Α. 290, κτλ.· οὕτω, μετὰ τὸ ἤν, Ἰλ. Ι. 394: οὕτω καὶ ὅταν ἡ ἀπόδοσις λαμβάνῃ σχῆμα ἐρωτήσεως, εἰ μὲν δὴ ἕταρόν γε κελεύετέ μ’ αὐτὸν ἑλέσθαι, πῶς ἂν ἔπειτ’ Ὀδυσῆος λαθοίμην; πῶς ἐγὼ δύναμαι ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει νά…, κτλ., Ἰλ. Κ. 243· οὕτως ὁ Ὅμ. μεταχειρίζεται τοῦτο, καὶ ὅταν τὸ εἰ ὑπονοῆται ἐνυπάρχον ἐν τῇ ἀναφορικῇ ἀντωνυμίᾳ, ὡς, ὅν (= εἴ τινα) μέν κ’ ἐπιεικὲς ἀκουέμεν, οὔ τις ἔπειτα... τόνγ’ εἴσεται Ἰλ. Α. 547· μάλιστα μετὰ μετοχ., ὅν (= εἴ τινα) δέ κ’ ἐγὼν ἀπάνευθε μάχης ἐθέλοντα νοήσω μιμνάζειν..., οὕ οἱ ἐπ. ἄρκιον ἐσσεῖται Ἰλ. Β. 392. ΙΙ. ἐπὶ λογικῆς ἀκολουθίας κατὰ διάνοιαν, ἤτοι ἐπὶ ἐξαγωγῆς συμπεράσματος, ξεῖν’, ἐπεὶ ἄρ δὴ ἔπειτα πόλιν δ’ ἰέναι μενεαίνεις Ὀδ. Ρ. 185, πρβλ. Ἰλ. Ο. 49, Σ. 357· οὐ σύγ’ ἔπειτα... Τυδέος ἔκγονός ἐσσι Ἰλ. Ε. 812· σπανίως ἐν ἀρχῇ, ἔπειθ’ ἑλοῦ γε θάτερα Σοφ. Ἠλ. 345. 2) πρὸς ἔναρξιν διηγήσεως, νῆσος ἔπειτά τις ἔστι, πολυκλύστῳ ἐνὶ πόντῳ, ὑπάρχει λοιπὸν νῆσος, κτλ., Ὀδ. Δ. 354. 3) παρ’ Ἀττ. συχνάκις πρὸς εἰσαγωγὴν ἐμφαντικῶν ἐρωτήσεων, καὶ λοιπόν..., ἔπειτα τοῦ δέει; Ἀριστοφ. Πλ. 827, πρβλ. Θεσμ. 188, Νεφ. 226· κατὰ τὸ πλεῖστον πρὸς δήλωσιν ἐκπλήξεως ἢ περιφρονήσεως πρὸς τὸ ἐπειχήρημά τινος, ἔπειτ’ οὐκ οἴει φροντίζειν τοὺς θεοὺς τῶν ἀνθρώπων; Ξεν. Ἀπομν. 1. 4, 11· οὕτω, κἄπειτα Ἀριστοφ. Ἀχ. 126, Ὄρν. 963· συχνάκις μετὰ τοῦ δῆτα, ἔπειτα δῆτα δοῦλος ὢν κόμην ἔχεις; αὐτόθι 911, πρβλ. 1217, ὁ αὐτὸς Λυσ. 985, Εὐρ. Ἄλκ. 822.
